(علوم تشریح ایران) Anatomical sciences journal
سال:1383 | دوره:2 | شماره:1 |تعداد مقالات:9

هدف: سلولهای بنیادی خونساز کیسه زرده به علت توانایی تکثیر زیاد و عدم بروز آنتی ژنهای وابسته به سازگار نسجی MHC، بهترین کاندید برای پیوند، سلول درمانی و مطالعات تداخلات ژنی هستند. با توجه به اختلاف نظر در مورد اثر گذاری اریتروپوئیتین (EPO: Erythropoeitin) بر تمایز سلولهای کیسه زرده سعی شد تاثیر EPO بر تمایز آنها به رده اریتروئیدی در شرایط In vitro بررسی شود.مواد و روشها: پس از تخلیه جنینهای 10 روزه موش نژاد NMRI، کیسه زرده آنها با کمک استریومیکروسکوپ جدا شد و سلولهای آن ابتدا توسط روشهای مکانیکی و بعد با آنزیم کلاژناز 0.1 درصد یا تریپسین 0.25 درصد، 0.02 درصد اتیلن دی آمید تترااستیک اسید (EDTA) به سلولهای تک تبدیل شدند. سپس از این سلولها در حضور فاکتورهای اینترلوکین 3، فاکتور سلول بنیادی و غلظتهای مختلف اریتروپوئیتین در دو مرحله سنجش کلونی در محیط نیمه جامد صورت گرفت. بعد از 14 روز رنگ آمیزی بنزیدین صورت گرفت و کلونیهای بنزیدین مثبت به عنوان رده اریتروئیدی شمارش شدند. رنگ آمیزی بنزیدین و رایت گیمسا روی لامهای سیتواسپین آنها صورت گرفت. سپس برای بررسی اثر لایه پشتیبان بر کشت سلولهای کیسه زرده، از هم کشتی این سلولها با سلولهای استرومای مغز استخوان استفاده شد.یافته ها: نتایج نشان داد که تمایز این سلولها به رده اریتروئیدی در In vitro هم در حضور فاکتور EPO و هم در غیاب این فاکتور صورت می گیرد، ولی در حضور فاکتور EPO تعداد کلونیها بنزیدین مثبت بیشتر و اندازه کلونیها بزرگتر بود. میانگین تعداد کلونیها بنزیدین مثبت در گروه حاوی EPO با غلظت 1 U/ml نسبت به گروه فاقد EPO، 55.4 درصد افزایش داشت اما این افزایش از نظر آماری معنی دار نبود. کشت این سلولها روی لایه پشتیبان هم نشان داد که در حضور EPO تمایز به رده اریتروئیدی بهتر صورت می گیرد.نتیجه گیری: در مجموع با توجه به نتایج به دست آمده می توان چنین نتیجه گیری کرد که این سلولها در In vitro بدون نیاز به EPO به رده اریتروئیدی تمایز می یابند اما حضور EPO باعث بهبود شکل گیری کلونیها اریتروئیدی می شود. گرچه در این خصوص نیاز به تحقیقات بیشتری است.

هدف: تاثیر فاکتور رشد فیبروبلاستی بر تمایز کاردیومیوسیتهای حاصل از سلولهای بنیادی جنینی (ES: Embryonic Stem Cells) موش و خصوصیات فارماکولوژیکی آنهامواد و روشها: تعداد 800 سلول بنیادی جنینی موش (Royan B1) در قطرات آویزان و در پتری دیش کشت شدند. پس از دو روز سلولهای ES در هر قطره جمع شده و تشکیل اجسام شبه جنینی (EB: Embryoid Body) را دادند. به دنبال آن EB ها به مدت پنج روز دیگر به صورت سوسپانسیون در ظروف باکتریایی کشت شدند. در دو روز اول کشت در ظروف باکتریایی، سلولها با bFGF 10 ng/ml  (basic Fibroblast Growth Factor) تیمار شدند. سپس EB ها به صورت منفرد در ظروف کشت سلولی 24 خانه که قبلا با ژلاتین 0.1 درصد مفروش شده بودند کشت شدند. تعداد ضربان EBها در دو گروه کنترل و bFGF به صورت روزانه شمارش و تاثیر داروهای کرونوتروپی ایزوپرنالین، کارباکول و فنیل افرین بر کاردیومیوسیتهای حاصل بررسی شد. یافته ها: به کارگیری ایزوپرنالین و فنیل افرین بر کاردیومیوسیتهای حاصل سبب افزایش تعداد ضربان در دقیقه در هر دو گروه گردید. اما تعداد ضربان در گروه bFGF در ابتدای تکوین نسبت به گروه کنترل بیشتر بود. به طوری که بکارگیری ایزوپرنالین (p<0.035) و فنیل افرین (p<0.019) سبب افزایش معنی دار ضربان نسبت به گروه bFGF شد. همچنین داروی کارباکول سبب کاهش تعداد ضربان در دقیقه در هر دو گروه شد اما تفاوتی در میزان کاهش ضربان هر دو گروه دیده نشد. نتایج شمارش روزانه نیز نشان داد که EB های گروه کنترل تعداد ضربان در دقیقه بیشتری نسبت به گروه bFGF دارند و پایداری تعداد ضربان در دقیقه در طول زمان در گروه کنترل بیشتر از گروه bFGF است. تفاوت دو گروه در روز 7+5 با p<0.012، روز 7+7 با p<0.002، روز 7+9 با p<0.0001، روز 7+17 با p<0.014 روز 7+19 با p<0.001 معنی دار بود. نتیجه گیری: از نتایج به دست آمده می توان استنباط کرد که bFGF با اینکه بر تجلی یا عملکرد بعضی گیرنده ها در کاردیومیوسیتها می تواند موثر باشد ولی با شرایط مذکور به تنهایی در قلب زایی تاثیری ندارد.

هدف: انجماد مایع منی، روش مهمی در درمان ناباروری انسان است اما گزارشهای متعددی درباره اثرهای سو  آن بر اسپرم وجود دارد. لیزرهای کم توان از مودالیته های فیزیکی با آثار بیواستیمیولیتوری هستند. هدف این تحقیق، چگونگی تاثیر یک بار تابش لیزر کم توان هلیوم- نئون با دوز 16J/cm2 بر تحرک و خصوصیات فراساختاری اسپرم های تازه و منجمد است.مواد و روشها: 30 نفر از مراجعین واجد شرایط (براساس معیارهای سازمان جهانی بهداشت) به مرکز ناباروری کوثر در سال 82 به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده و مایع منی اخذ شده به صورت تصادفی در گروه های چهارگانه قرار داده شد. آنالیز اسپرم قبل و بعد از تابش لیزر، پس از انجماد و ذوب، و بعد از تابش لیزر به دنبال ذوب انجام شد. از هر چهار گروه برای میکروسکوپ الکترونی انتقالی، نمونه تهیه شد. تحرک اسپرم و درجات آن با آزمون ویلکاکسون تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: انجماد به صورت معنی داری موجب کاهش آماری درصد تحرک اسپرم شد (p=0.0001). تابش لیزر کم توان روی نمونه های طبیعی که هیچ گونه مداخله دیگری روی آنها انجام نشده بود تاثیری نداشت؛ اما روی نمونه های طبیعی منجمد - ذوب شده موجب افزایش معنی دار درصد تحرک اسپرم ها شد (p=0.033). در مطالعات میکروسکوپ الکترونی انتقالی پس از تابش لیزر، غشای هسته اسپرم نامنظم شده و در برخی قسمتها پاره و همراه با اکروزوم از هسته جدا شده بود. پس از انجماد - ذوب، اسپرمها شکل طبیعی خود را از دست داده بودند.نتیجه گیری: لیزر کم توان می تواند تحرک اسپرم را بعد از انجماد - ذوب افزایش دهد و احتمالا میزان باروری در موارد استفاده از اسپرم منجمد را افزایش دهد.

هدف: بررسی نقش نورونهای غیرسروتونرژیک هسته رافه ماگنوس (NRM: Nucleus Raphe Magnus) در درک درد و نیز تغییرات سیتولوژیک ایجاد شده در آنها، پس از تخریب اختصاصی مسیر سروتونرژیک رافه به نخاع.مواد و روشها: برای ایجاد تخریب اختصاصی، ابتدا نوروتوکسین (5,6 Dihydroxytryptamine) 5,6 DHT به صورت اینتراتکال (intrathecal) به داخل لوله های پلی اتیلن شماره 10 که از قبل در فضای زیر عنکبوتیه کاشته شده بودند تزریق شد. 5، 14 و 30 روز پس از تزریق نوروتوکسین، حیوانات پرفیوز شده و مقاطع 5 تا8  میکرومتری از ناحیه هسته رافه ماگنوس تهیه شدند. این مقاطع تحت رنگ آمیزی نیسل قرار گرفتند و تغییرات سیتولوژیک ایجاد شده در نورونهای این هسته با میکروسکوپ نوری بررسی شدند. یافته ها: یافته ها نشان دادند که تعداد نورونهای هسته رافه ماگنوس در هر سه مورفولوژی نورونی آن پس از تزریق نوروتوکسین کاهش یافته و این کاهش تا یک ماه پس از تزریق نوروتوکسین همچنان ادامه می یابد اگر چه آستانه درد به میزان نرمال قبلی خود بر می گردد. همچنین طویل ترین قطر جسم سلولی نورونها (long axis) در نورونهای باقیمانده در هسته رافه ماگنوس به صورت معنی داری افزایش می یابد (p<0.001).نتیجه گیری: در کل می توان نتیجه گرفت که پس از تخریب مسیر اختصاصی نزولی سروتونرژیک، هیچ گونه بهبودی در تعداد نورونهای سروتونرژیک هسته رافه ماگنوس مشاهده نشده و برگشت آستانه درد به حد طبیعی می تواند نشان دهنده این احتمال باشد که سایر سیستم های نورونی موجود در NRM به صورت جبرانی وارد عمل شده اند.

هدف: مطالعه تاثیر بتامرکاپتواتانل بر از سرگیری میوز و بلوغ آزمایشگاهی تخمکهای نارس موش و تکوین جنینهای حاصل از آن مواد و روشها: تخمکهای نارس از موشهای سوری نژاد NMRI 4-6) هفته ای( در شرایط استریل جدا شدند. تخمکهای حاصل در چهار گروه دسته بندی شدند. تخمکهای گروه کنترل در محیط (Minimum Essential Medium Eagle) MEM-α حاوی 5FCS درصد، گروه یک در محیط MEM-α  حاوی  FCS 5 درصد و بتامرکاپتواتانل 100) میکرومولار(، گروه دو در محیط MEM-α  حاوی FCS 5 درصد، 7.5 IU hCG، 100mIU rFSH و تخمکهای گروه سه در محیط MEM-α  حاوی FCS 5 درصد hCG، 7.5IU، 100mIU rFSH و 100 میکرومولار بتامرکاپتواتانل قرار داده شدند. تخمکها برای بلوغ به مدت 24 ساعت داخل انکوباتور 37 درجه سانتی گراد با Co2 5 درصد قرار گرفتند. تخمکهای بالغ شده (Metaphase II;MII) در کنار اسپرم موشهای نر همان نژاد قرار گرفتند. یافته ها: از سرگیری میوز در گروههای آزمون یک و سه نسبت به گروه کنترل اختلاف معنی داری را نشان داد p=0.009) و (p=0.001. میزان از سرگیری میوز در گروه کنترل و گروههای آزمون یک و دو و سه به ترتیب 74.20، 82.71، 84.49 و 85.49 درصد بود. همچنین در بلوغ آزمایشگاهی گروههای آزمون یک و سه نسبت به گروه کنترل p=0.01) و  (p=0.007 اختلاف معنی داری وجود داشت که به ترتیب 59.77، 69.49، 52.74، 70.22 درصد در گروههای کنترل و آزمون مشاهده شد. نرخ تشکیل جنین در روز چهارم درگروه آزمون یک نسبت به گروههای دیگر در همین روز بیشترین اختلاف را داشت و در گروهها به ترتیب 54.16، 74، 41 و 43 درصد بود و گروه آزمون یک نسبت به گروه کنترل (p=0.001)، گروه دو (p=0.000) و گروه سه (p=0.000) اختلاف معنی داری را نشان داد. نتیجه گیری: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که بتامرکاپتواتانل 100) میکرومولار( در از سرگیری میوز، شکسته شدن هسته و آزاد شدن اولین جسمک قطبی، بلوغ آزمایشگاهی، لقاح و تکوین جنینها تاثیر دارد.

هدف: تعیین تفاوتهای جنسی شاخصهای آناتومی سطحی (ضخامت و مساحت) قشر لوبهای مختلف نیمکره چپ مغز در افراد سالم راست دست و در افراد راست دست مبتلا به بیماریهای آلزایمر و پارکینسون.مواد و روشها: این تحقیق یک مطالعه مقطعی - توصیفی است که روی 72 نمونه اتوپسی مغز طبیعی 38) مرد و 34 زن(، 11 مغز آلزایمری 4) مرد و 7 زن( و 13 مغز پارکینسونی 9) مرد و 4 زن( انجام گرفت. در هر گروه مردان و زنان از نظر سنی با یکدیگر همسان بودند. نمونه ها در محلول فرمالدئید 4 درصد تثبیت شدند. نیمکره راست هر مغز برای تشخیص نوروپاتولوژی و نیمکره چپ برای بررسی مورفومتریک استفاده شد. محاسبه مساحت و ضخامت قشر لوبهای مختلف نیمکره چپ از روی تصاویر برشهای کورونال و سریال 5 میلی متری این نیمکره، به کمک گرید خطی و با روش بدون تورش استریولوژیک انجام گرفت. نتایج به کمک آزمونهای t-student و غیر پارامتری Mann-Whitney تحلیل شد.یافته ها: ضخامت قشر لوب آهیانه ای چپ در مغز زنان کمتر از مردان سالم و راست دست بود (p=0.02). ضخامت قشر سایر لوبهای نیمکره چپ در مغز افراد سالم و راست دست، تفاوت جنسی معنی داری را نشان نمی داد، هر چند تمایلی (0.05<P<0.1) به کمتر بودن این شاخص در مغز زنان نسبت به مردان وجود داشت. مساحت بیرونی قشر لوبهای آهیانه ای و گیجگاهی چپ در افراد سالم و راست دست بین دو جنس مشابه بود، در حالی که مساحت بیرونی قشر لوب پیشانی چپ در زنان کمتر از مردان بود (P=0.02) و تمایلی به کمتر بودن مساحت بیرونی قشر لوب پس سری چپ نیز در زنان نسبت به مردان سالم و راست دست مشاهده شد (0.05<P<0.1). مساحت های درونی و متوسط قشر لوبهای مختلف نیمکره چپ در افراد سالم و راست دست بین دو جنس تقریبا مشابه بود. تمایلی به کمتر بودن مساحتهای درونی و متوسط قشر لوبهای پس سری چپ در زنان نسبت به مردان وجود داشت، هرچند این تفاوت به سطح معنی دار آماری نمی رسید (0.05<P<0.1). شاخصهای آناتومی سطحی قشر لوبهای نیمکره چپ در افراد راست دست مبتلا به بیماریهای آلزایمر و پارکینسون بین دو جنس مشابه بود.نتیجه گیری: ضخامت قشر لوب آهیانه ای چپ و مساحت بیرونی قشر لوب پیشانی چپ در زنان کمتر از مردان سالم و راست دست است. در جریان بیماریهای آلزایمر و پارکینسون، این تفاوتهای جنسی طبیعی در شاخصهای آناتومی سطحی قشر مغز از بین می رود. به هم خوردن الگوی تفاوتهای جنسی طبیعی قشر مغز در جریان بیماریهای نورودژنراتیو می تواند ناشی از دژنراسیون شدیدتر قشر در مردان باشد.

هدف: مطالعه و ارزیابی تاثیر دوزهای متفاوت فنل در رابطه با بروز واکنشهای سیستم عصبی با استفاده از حیوان آزمایشگاهی (رت). مواد و روشها: در این پژوهش از 3 گروه آزمون و یک گروه کنترل رت بالغ استفاده شد که گروههای آزمون به مدت 10 روز به ترتیب، مورد تجویز 50، 100 و 200mg/kg فنل تزریقی به صورت داخل صفاقی قرار گرفتند و در طول این دوره، واکنشهای رفتاری حیوانات، با استفاده از ثبتهای الکتروفیزیولوژی به دست آمده مورد آنالیز آماری قرار گرفت.یافته ها: نتایج حاصل از این تجربه نشان می دهد که به فاصله 3 تا 5 دقیقه بعد از تزریق واکنشهای رفتاری ناشی از تحریک سیستم عصبی به صورت لرز و تشنج بروز می نماید که بین 7 تا 14 دقیقه به طول می انجامد. این نتایج همچنین گویای این موضوع است که دامنه تشنج با دوز تزریقی نسبت مستقیم دارد به گونه ای که متناسب با غلظت فنل، عکس العمل سیستم عصبی در برابر مسمومیت حاصل از آن به صورت بازتابهای خفیف، ملایم و شدید بروز می نماید و در شرایط حاد به مرگ حیوان منجر می شود.نتیجه گیری: این مشاهدات تاییدی بر این مدعا است که قبل از اینکه فنل به عنوان یک ترکیبات شیمیایی مسمومیت زا به صورت سیستمیک بر ارگانیزم موجود زنده تاثیر بگذارد و اختلالات گزارش شده ناشی از مسمومیت مزمن را بروز دهد، باعث تاثیر گذاری مستقیم بر عملکرد سیستم عصبی می شود و به ایجاد اختلالات حاد در کار این سیستم می انجامند تا آنجا که حتی می توانند در مدت زمانی اندک به بلوک نمودن فعالیتهای قلبی و تنفسی منجر شوند و در پاره ای از موارد حتی مرگ موجود زنده را به دنبال داشته باشند.

هدف: بررسی تغییرات کیفی و کمی رحم موش پس از تزریق (L-A) L-Arg به عنوان سنتز کننده نیتریک اکساید (NO: Nitric oxide) و (L-N) L-Name به عنوان بازدارنده سنتزمواد و روشها: 20 سر موش از نژاد Sprague Dawley با سن 8 هفته، و وزن 200-250 گرم، یک هفته در شرایط حیوانخانه قرار گرفتند. با مشاهده پلاک واژینال موشهای باردار به صورت جداگانه، در 4 گروه 5 تایی شامل کنترل، نرمال سالین، L-A و L-N قرار گرفتند. تزریق L-A و L-N در روزهای سوم، چهارم و پنجم بارداری به روش ip انجام شد. در روز چهاردهم بارداری پس از بیهوشی با اتر و لاپاراتومی. رحم مادران خارج و پس از توزین در فرمالین ده درصد تثبیت شد و سپس آماده سازی، قالبگیری و برش گیری انجام شد. برشهای در مقاطع 1-2 میکرونی تهیه و با هماتوکسیلین - ائوزین رنگ آمیزی و بررسی شدند.یافته ها: براساس نتایج که اختلاف معنی داری بین گروههای L-A و L-N در وزن رحم، حجم رحم، ضخامت آندومتر و میومتر و دیواره رحم نسبت به گروه کنترل وجود دارد (p<0.01). در گروه L-N افزایش متغیرها نسبت به گروه کنترل مشاهده شد.نتیجه گیری: تزریق L-N و L-A در روزهای سوم، چهارم و پنجم بارداری باعث تغییرات کمی و کیفی در رحم موشها شد که می تواند روی بارداری تاثیر بگذارد.