علوم کشاورزی
سال:1379 | دوره:6 | شماره:1 (121) |تعداد مقالات:9

قارچ کش های ادی فنفوس (با نام تجاری هینوزان) و پروپیکونازول (با نام تجاری تیلت) در شالیزارهای شمال کشور مصرف گسترده ای دارند. جلبک سلناستروم کاپریکورنوتوم و زئوپلانکتون دافنیاماگنا دو ارگانیزم شاخص آب های شیرین برای مطالعات اکوتوکسیکولوژی هستند. اثرات مضر قارچ کش های مذکور بر ارگانیسم های فوق در شرایط آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت.غلظت های مختلف دو قارچ کش برای تعیین سمیت حاد آن ها به محیط سلناستروم کاپریکورنوتوم افزوده شد. در طی یک دوره شش روزه رشد بر اساس کدورت سنجی تعیین و هنگامی که کاهش رشد برابر پنجاه درصد شاهد بود، مقادیر EC50 ادی فنفوس و پروپیکونازول به ترتیب 1040 و 1856 میکروگرم در لیتر اندازه گیری شد و مقادیر EC50 ادی فنفوس و پروپیکونازول برای دافنیاماگنا به ترتیب 1.5 و 9 میلی گرم در لیتر محاسبه شد.اثر سموم با غلظت های 1/4EC50، 1/2EC50، 3/4EC50 و EC50 برای نرخ فیلتر کردن و بلعیدن دافنیاماگنا در هنگام تغذیه از جلبک سندسموس ابلیکوس در طی دوره های پنج ساعته مطالعه گردید. مقادیر EC50 ادی فنفوس برای نرخ فیلتر کردن و بلعیدن به ترتیب 572 و 608 میکروگرم در لیتر و برای پروپیکونازول 3853 و 4837 میکروگرم در لیتر اندازه گیری شد.نتایج این بررسی ها مشخص نمود که سموم ادی فنفوس و پروپیکونازول برای سلناستروم کاپریکورنوتوم و دافنیاماگنا خیلی سمی هستند. سمیت ادی فنفوس بر این دو موجود زنده بیشتر از سمیت پروپیکونازول می باشد.

به طور کلی تولید ابریشم، وابسته به برگ های درخت توت است، در حال حاضر مساحت توتستان های ایران حدود 12.000 هکتار می باشد، با توجه به وابستگی تولید ابریشم به درخت توت، لازم است وضعیت توتستان ها به ویژه تولید برگ آن ها به لحاظ کمی و کیفی بهبود یابد. تکثیر جنسی (از طریق بذر) معمول ترین روش ازدیاد بسیاری از گیاهان می باشد، ولی مشکلاتی مانند عدم تشکیل بذر، از بین رفتن قوه نامیه بذرها به ویژه در مورد گیاهان چوبی مثل توت، دگر گرده افشانی، هتروزبگوتی شدید، تفرق صفات و عدم یکنواختی دانهال ها موجب شده است که تکثیر غیر جنسی مهم ترین روش ازدیاد این گروه از گیاهان باشد. در دو دهه اخیر تکثیر درون شیشه ای گیاهان یا ریز ازدیادی با توجه به مزایای آن (تهیه گیاهان عاری از بیماری، حفظ ژنوتیپ و فضای نسبتا کم برای تولید نهال) به سرعت گسترش یافته است و شمار بسیاری از درختان میوه و جنگلی با این روش در مدت زمان کوتاه و در مقیاس وسیع تکثیر شده اند.در این راستا و با توجه به اهمیت موضوع پژوهش بین سال های 1375-1378 اثر مقادیر مختلف آگار، کربوهیدرات و سیتوکنین بر پرآوری و رشد شاخساره های تولید شده از جوانه های زمستانه توت (رقم آتسوبامیدوری) مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور از محیط کشت موراشیگ و اسکوگ (MS) تغییر یافته به همراه مقادیر مختلف آگار، کربوهیدرات ها شامل فروکتوز و ساکارز به عنوان منبع تامین انرژی و هورمون بنزیل آمینوپورین (BA) استفاده شد. pH محیط نیز پیش از اتوکلاو محیط های کشت در 5.6±0.1 ثابت شد. کلیه نمونه های کشت شده در شرایط درجه حرارت 25±1 درجه سانتی گراد و شدت نور 4000 لوکس و فتوپریود 16 ساعت نور در اتاق رشد قرار داده شدند. نتایج آزمایش ها مشخص نمود که محیط کشت MS حاوی آگار به غلظت 0.6 درصد به همراه 3% قند فروکتوز و هورمون BA به میزان یک میلی گرم در لیتر مناسب ترین شرایط برای شاخه زایی رشد طولی شاخساره های تولید شده از جوانه های زمستانی توت بود.

ملخ . 1758 Locusta migratoria L. دارای انتشار وسیعی در سطح دنیا از جمله ایران بوده و گونه غالب فون ملخ های شاخک کوتاه مزارع نیشکر در استان خوزستان محسوب می شود. در این بررسی که طی سال های 78-1377 انجام گرفت، اثر تراکم بر 25 خصوصیت مرفومتریک، بیولوژیک و رنگ در شرایط آزمایشگاهی مورد توجه قرار گرفت. حشرات کامل نر و ماده از مزارع نیشکر شرکت کشت و صنعت کارون به عنوان نسل والدین جمع آوری، در آزمایشگاه نتایج آن را (F1) در شش تراکم 1، 3، 6، (با 4 تکرار) و 15، 50 و 100 حشره (با دو تکرار) در قفس پرورش چوبی، در شرایط حرارتی، رطوبت نسبی و نور مناسب پرورش داده و نتایج آن را (F2) با همان تراکم های نسل F1 پرورش داده و نسل های والدین، F1 و F2 از نظر خصوصیات مرفومتریک، بیولوژیک، رنگ و فعالیت اندازه گیری و نتایج حاصل، 9 تجزیه و تحلیل شد و معلوم گردید که نسبت های F/C و H/C در سطح 1% در طی سه نسل اختلاف معنی داری پیدا کرده است. اثر تراکم بر رنگ به خصوص در سنین 4 و 5 پورگی کاملا مشهود بود. طول دوره پورگی نر و ماده، طول دوره زندگی حشرات کامل نر و ماده، تعداد کپسول های تخم و تخم درون هر کپسول در تراکم های زیاد کاهش نشان داد. درصد فعالیت حشرات کامل نر و ماده در تراکم های بالا افزایش داشت و وزن حشرات کامل در تراکم های مختلف، اختلاف معنی داری نشان نداد. مطالعات آزمایشگاهی نشان داد که جمعیت این گونه ملخ در مقایسه با ملخ صحرایی از لحاظ زمانی دیرتر و به میزان کم تحت اثر تراکم جمعیت قرار می گیرد. نتایج دو سال مطالعه با همدیگر همخوانی داشته است.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی یکی از اهداف عمده دولت، نیل به خودکفایی در تولید محصولات اساسی کشاورزی بوده و از این رو سعی شده است که با استفاده از سیاست ها و ابزارهای مختلف، موانع موجود در راه رسیدن به این مهم و توسعه بخش کشاورزی برطرف گردد. سیاست های پولی و مالی از جمله این ابزارهاست، که به طور مستقیم و غیرمستقیم بر متغیرهای عمده بخش کشاورزی تاثیر گذاشته و لذا انتظار می رود که روند توسعه این بخش را متاثر سازد. در مطالعه حاضر، با درک اهمیت موضوع فوق الذکر، رابطه متغیرهای عمده اقتصادی بخش کشاورزی شامل: ارزش افزوده، قیمت، صادرات و سرمایه گذاری با سیاست های پولی و مالی دولت با استفاده از بردارهای خود رگرسیون و رگرسیون های هم انباشتگی برای دوره زمانی 76-1350 مورد تحقیق قرار گرفته است. نتایج حاصل نشان می دهد که:1- اثر سیاست های پولی و مالی دولت بر سرمایه گذاری در بخش کشاورزی منفی است.2- تاثیر سیاست های پولی و مالی دولت بر ارزش افزوده بخش کشاورزی مثبت بوده و شدت اثرگذاری سیاست های مالی در این خصوص بیشتر است.3- سیاست های پولی و مالی دولت بر صادرات بخش کشاورزی اثر مثبت داشته ولی اثر مربوطه بر نسبت صادرات کشاورزی به کل صادرات غیر نفتی منفی است.4- تاثیر سیاست های پولی و مالی دولت بر قیمت محصولات کشاورزی مثبت است.5- در کوتاه مدت تاثیر سیاست های پولی بر متغیرهای اقتصادی بخش کشاورزی بیشتر از سیاست های مالی است ولی در بلند مدت سیاست های مالی موثرتر از سیاست های پولی عمل می نماید.

در برخی از ماه های زمستان، کمبود پیاز در بازار مشاهده می شود، به منظور بررسی امکان تولید پیاز خارج از فصل، آزمایشی برای بررسی اثرات کود نیتروژن و تراکم بر میزان محصول آن، در مرکز آموزش کشاورزی دزفول انجام شد.این آزمایش در سال زراعی 78-77 به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد و در آن، کود نیتروژن به عنوان فاکتور اصلی با چهار سطح معادل 150، 175، 200، 225 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار و تراکم به عنوان فاکتور فرعی با چهار سطح 40، 55، 70، 85 بوته در متر مربع مورد استفاده قرار گرفت.نتایج به دست آمده نشان می دهد که سطوح نیتروژن بر قطر سوخ و شاخص تشکیل محصول موثر بوده و حداکثر آن ها در 200 کیلوگرم نیتروژن خالص به دست آمد. با افزایش تراکم قطر و شاخص تشکیل، سوخ کاهش یافت و حداکثر صفات فوق در تراکم کم ظاهر شد.سطوح مختلف نیتروژن به کار برده بر عملکرد کل گیاه و وزن یک بوته تاثیر چندانی نداشته، اما بر عملکرد کل سوخ و وزن یک سوخ موثر بود. حداکثر عملکرد سوخ و وزن یک سوخ در 225 کیلوگرم نیتروژن خالص به دست آمد. تراکم با عملکرد کل گیاه و کل سوخ یک رابطه مستقیم داشته، به نحوی که با افزایش تراکم میزان عملکرد آن ها نیز افزایش یافت. اما تراکم با وزن یک گیاه و یک سوخ رابطه منفی داشته، به طوری که حداکثر وزن آن ها در تراکم کم و حداقل وزن در تراکم زیاد قرار گرفت. هیچ کدام از سطوح کود نیتروژن و تراکم بر درصد گیاهانی که تولید شاخه گل دهنده کردند، موثر نبود.

اثر رنگ تله، نوع تله، دز فرموله شده در کپسول فرومون و ارتفاع نصب تله در کارایی تله های فرومونی پروانه کرم سیب، مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایش ها در چهار طرح بلوک کامل تصادفی و هر کدام با سه تکرار در شهرستان سپیدان استان فارس انجام پذیرفت. برای یافتن بهترین رنگ تله فرومونی پروانه کرم سیب، رنگ های زرد، سبز، قهوه ای و سفید مورد مقایسه قرار گرفت. رنگ های زرد و سبز با روش دانکن در سطح یک درصد آماری با یکدیگر اختلاف معنی داری داشتند. رنگ های سبز، سفید و قهوه ای و همچنین رنگ های زرد، قهوه ای و سفید از نظر آماری در یک سطح قرار گرفتند. بیشترین شکار در تله های زرد رنگ انجام شد.برای تعیین بهترین نوع تله، تله های فرومونی زوکون، دلتا و استوانه ای مورد بررسی قرار گرفت. تله زوکون با بیشترین شکار به عنوان بهترین تله برای شکار پروانه های نر کرم سیب شناخته شد.به منظور یافتن نقش ارتفاع در کارایی فرومونی پروانه کرم سیب، ارتفاع های یک متری از سطح زمین، وسط تاج درخت و نوک تاج درخت مورد بررسی قرار گرفت. بیشترین شکار در ارتفاع نوک تاج درخت انجام شد.دزهای نیم، یک، یک و نیم و دو میلی گرم فرموله شده در موسسه بررسی آفات و بیماری های گیاهی و نمونه استاندارد خارجی با دز یک میلی گرم ساخت شرکت آگریسنز انگلستان مورد ارزیابی قرار گرفت. از نظر شکار پروانه های نر کرم سیب، نمونه تله با فرومون استاندارد خارجی با روش آزمون دانکن در سطح یک درصد آماری، شکار بالاتری داشت. دزهای مختلف فرموله شده در موسسه بررسی آفات و بیماری های گیاهی تهران با روش آزمون دانکن در سطح یک درصد با یکدیگر اختلاف معنی داری نداشتند.

طی آزمایشی در سال 1375 اثرات دو فاصله ردیف کاشت (55 و 70 سانتی متر) (فاکتور فرعی) و چهار تراکم بوته (3.0، 4.5، 6.0 و 7.5 بوته در متر مربع) (فاکتور فرعی فرعی) روی ویژگی های ریخت شناسی غده و تجزیه و تحلیل عملکرد غده در سه رقم سیب زمینی در منطقه اردبیل مورد بررسی قرار گرفت. این آزمایش به صورت کرت های دوبار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. نتایج به دست آمده نشان داد که با کاهش فاصله ردیف بر تعداد غده های تولید شده در واحد سطح افزوده شد. به هر حال تغییر در فاصله بین ردیف ها تاثیر اندک و قابل اغماضی روی صفات ریخت شناسی غده شامل وزن متوسط غده، وزن خشک غده و همچنین عملکرد غده در واحد سطح و شاخص برداشت، باقی گذاشت. با توجه به این نتایج و مزایای بالقوه ای که استفاده از ردیف های عریض تر دارد می توان فاصله ردیف های 70 سانتی متر را برای بهبود شرایط زراعی حاکم بر رشد گیاه پیشنهاد کرد. افزایش تراکم بوته باعث افزایش تعداد غده، وزن خشک غده، عملکرد غده در واحد سطح و شاخص برداشت شد، اما واکنش این صفات در قبال آخرین سطح تغییر تراکم بوته بسیار جزیی و در پاره ای موارد همراه با کاهش صفات فوق بود. وزن متوسط غده در رقم های دراگا و کاسموس بیش از رقم آئولا بود که این امر احتمالا به دلیل تولید تعداد زیادی غده در رقم آئولا است. با توجه به نتایج این بررسی استفاده از رقم کاسموس با فاصله ردیف 70 سانتی متر و تراکم 6.0 بوته در متر مربع بیشترین عملکرد غده را به همراه داشت.