علوم کشاورزی
سال:1380 | دوره:7 | شماره:3 |تعداد مقالات:10

این تحقیق به منظور مطالعه همبستگی عملکرد پروتیین دانه با اجزای آن و ارزیابی اثرات صفات وابسته به عملکرد پروتیین دانه در شرایط مطلوب و تنش خشکی بعد از گرده افشانی در ایستگاه کشاورزی اهواز در سال 78-1377 اجرا گردید. شانزده ژنوتیپ گندم بهاره (4 ژنوتیپ گندم دوروم و 12 ژنوتیپ گندم نان) در دو آزمایش جداگانه هر یک در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. در یک آزمایش آبیاری ها تا مرحله رسیدگی فیزیولوژیکی بطور معمول انجام گرفت، در حالیکه در آزمایش دیگر آخرین آبیاری یک هفته قبل از گرده افشانی صورت گرفت.نتایج حاصل از هر یک از آزمایش ها و تجزیه و تحلیل کلیه داده ها نشان داد که عملکرد پروتیین کل، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیکی به ترتیب بالاترین همبستگی را با عملکرد و پروتیین دانه داشته که همبستگی های مذکور در سطح 1% معنی دار بودند. در شرایط تنش و همچنین بر اساس داده های دو آزمایش بالاترین اثر مستقیم روی عملکرد پروتیین دانه از غلظت نیتروژن دانه به دست آمد، در حالیکه در شرایط مطلوب در هر گروه از ژنوتیپ های مورد مطالعه، عملکرد پروتیین کل بیشترین اثر مستقیم بر عملکرد پروتیین دانه را به خود اختصاص داد. اگر چه اثر مستقیم شاخص برداشت نیتروژن در شرایط تنش و به تفکیک ژنوتیپ های دوروم و نان از اثر مستقیم سایر صفات بیشتر بود، اما با توجه به نتایج همبستگی عملکرد پروتیین دانه با اجزا آن و همچنین نتایج تجزیه مسیر، به نظر می رسد انتخاب ژنوتیپ های گندم بر اساس هر یک از صفات عملکرد پروتیین کل، عملکرد دانه یا عملکرد بیولوژیکی بالا منجر به انتخاب بر اساس عملکرد پروتیین دانه بالا نیز خواهد شد.

تاثیر چند حشره کش روی حشرات کامل زمستان گذران پسیل زیتون Euphyllura olivina (Costa) که بیشترین فراوانی و پراکنش را در باغ های زیتون کشور دارد، و نیز خسارت کمی و کیفی هم بر روی محصول ایجاد می کند، با استفاده از روغن امولسیون شونده، آزینفوس متیل، آزینفوس متیل با روغن، اتریمفوس، اتریمفوس با روغن و شاهد در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در یک باغ زیتون واقع در لوشان استان گیلان طی سال های 1375 و 1376 مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج حاصله نشان داد که بین حشره کش های آزمایشی در سطح احتمال 1% اختلاف معنی داری وجود دارد. تلفات روغن 1 و 2% در روی پسیل زیتون زمستان گذران به ترتیب 58 و 43.2 درصد بود، که کمترین تاثیر را داشت. بیشترین تاثیر را سم اتریمفوس 1.5 در هزار و نیز مخلوط اتریمفوس 1.5 در هزار با روغن 1% نشان داد که میزان تلفات آنها در هر دو مورد 98.22 درصد محاسبه گردید. تاثیر آزینفوس متیل 1.5 در هزار تنها و مخلوط با روغن 1% رضایت بخش نبود. این بررسی نشان داد که مبارزه شیمیایی با پسیل زیتون زمستان گذران در باغ های آلوده (میانگین 1 حشره کامل در 1 ضربه) در اواخر اسفند ماه قبل از تخمریزی آفت با توجه به حفظ دشمنان طبیعی با استفاده از سم اتریمفوس 1.5 در هزار کاملا موفقیت آمیز است.

به منظور بررسی اثر تراکم های مختلف بوته روی روند پنجه زنی و رابطه آن با عملکرد دانه گندم، آزمایشی در دانشگاه شهید چمران اهواز در سال زراعی 77-1376 اجرا گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کامل تصادفی با چهار تکرار پیاده شد. فاکتورها شامل چهار رقم گندم (فلات، اترک، ویناک و مارون) و تراکم بوته در پنج سطح (200، 300، 400، 500 و 600 بوته در متر مربع) بودند. نتایج نشان داد که اثر رقم بر روی صفات ضریب تولید پنجه کل، ضریب تولید پنجه بارور، تلفات تعداد بوته، ماده خشک پنجه های تلف شده، عملکرد دانه و تعداد سنبله در واحد سطح معنی دار بود (در سطح 1%). در ارقام فلات، اترک، ویناک و مارون ضریب تولید پنجه کل به ترتیب80.2، 2.74، 2.20، 0.62 و ضریب تولید پنجه بارور به ترتیب 0.759، 0.740، 0.673 و 0.334 بوده است. در ارقامی که از پتانسیل پنجه زنی بالاتری برخوردار بودند ماده خشک پنجه های تلف شده نیز بیشتر بود. در میان ارقام مورد استفاده، بیشترین عملکرد دانه در رقم اترک با 5728.7 کیلوگرم در هکتار و بیشترین تعداد سنبله در واحد سطح در رقم ویناک با 537.8 سنبله در مترمربع بوده است. اثر تراکم بوته بر روی صفات یاد شده به استثنای تلفات تعداد پنجه در بوته معنی دار گردید (در سطح 1%). اثر متقابل رقم و تراکم بوته بر روی صفات ضریب تولید پنجه کل، تلفات تعداد پنجه در بوته، ماده خشک پنجه های تلف شده و عملکرد دانه معنی دار نبود، ولی بر روی ضریب تولید پنجه بارور در سطح 5% و تعداد سنبله در واحد سطح در سطح آماری 1% معنی دار بود. با افزایش تراکم بوته، ضریب تولید پنجه کل، ضریب تولید پنجه بارور، تلفات تعداد پنجه در بوته و ماده خشک پنجه های تلف شده کاهش یافت و فقط تعداد سنبله در واحد سطح افزایش نشان داد. بیشترین عملکرد دانه در رقم های فلات و اترک در تراکم 500 بوته، و در رقم های ویناک و مارون در تراکم 600 بوته به دست آمد.

در سال 1377 به منظور جمع آوری و شناسایی کنه های پارازیتنگوهای خاکزی از ملخ های شاخک کوتاه خانواده Acrididae که به ترتیب با همدیگر رابطه اکتوپارازیتی و میزبانی دارند، مسافرت هایی به فواصل دو هفته در میان به مزارع کشاورزی نواحی ورامین و کرج انجام گرفت.در این بررسی یک گونه جدید از زیر خانواده Microtrombidiinae از جنس Keramotrombium Southcott, 1994 از روی قاعده بال های زیرین ملخ Acrida oxycephala (Pall.) از ورامین جمع آوری و توصیف می شود. گونه k.talebii sp.nov دومین گونه از جنس Keramotrombium می باشد که فرمول موهای پیش رانی آن 2، 2، 1 است. اولین گونه که جنس تیپ از روی آن شناسایی شده از شمال غرب فرانسه گزارش شده است (Southcott, 1994).

به منظور تعیین درصد افت حجمی درختان راش بهره برداری شده در طبقات قطری معین در جنگل های شنرود سیاهکل، به علت متمرکز بودن عملیات بهره برداری در پارسل های شماره 11 و 12 و 13 و 14 در زمان مطالعه با توجه به امکانات تعداد 5 کلاسه قطری تعیین و در هر کلاسه قطری تعداد 10 اصله درخت به طور تصادفی انتخاب گردید. که در این مرحله با اندازه گیری دقیق درختان و محاسبه حجم آنها و سپس برآورد دقیق مواد متسحصله میزان درصد افت حجم در هر طبقه قطری مشخص گردید. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل این بررسی نشان می دهد که درصد افت در کلاسه قطری I با دامنه 40-30 سانتی متر 55.33 درصد، در کلاسه قطری II با دامنه 50-40 سانتی متر 44.08 درصد، در کلاسه قطری III با دامنه 60-50 سانتی متر 40.39 درصد، در کلاسه قطری IV با دامنه 70-60 سانتی متر 34.16 درصد و در کلاسه قطری V با دامنه بیشتر از 70 سانتی متر 26.81 درصد می باشد به این معنی که بیشترین افت کمی در کلاسه قطری I و کمترین آن در کلاسه قطری V دیده می شود.

در جنوب بلوچستان گونه کهور ایرانی Prosopis spicigera L. از درختان مهم و با ارزش منطقه است. سوسک بذرخوار Caryedon palestinicus Southgate به عنوان یکی از آفات مهم بذر درختان کهور ایرانی در جنوب بلوچستان شناسایی گردید. زیست شناسی این آفت در سال 1378 در شرایط طبیعی و همچنین در شرایط آزمایشگاهی گرمای 30±2˚C سانتیگراد و رطوبت نسبی 80±5 درصد مورد بررسی قرار گرفت.میانگین طول دوره جنینی دوره لاروی و مدت شفیرگی تا ظهور حشره کامل به ترتیب 5.5، 20.5 و 9.7 روز تعیین گردید. چرخه زندگی آفت از تخم تا حشره کامل در این شرایط بین 31-38 روز مشخص گردید. میانگین تعداد تخم های گذاشته شده توسط هر ماده در شرایط آزمایشگاهی 51.9 عدد محاسبه گردید. تعداد نسل این آفت در شرایط آب و هوایی جنوب بلوچستان 6 نسل در سال تعیین شد. دشمنان طبیعی شناسایی شده آفت شامل دو گونه زنبور پارازیتوئید از خانواده های Chalcididae و Braconidae می باشند. خانواده Chalcididae پارازیت شفیره و جنس Bracon sp. از خانواده Braconidae پارازیت لارو این آفت است.

در این تحقیق مقاومت کششی، توان مصرفی و مقاومت مخصوص دو نوع زیرشکن سه و پنج شاخه و همچنین درصد لغزش چرخ های محرک عقب تراکتور در هنگام زیرشکنی در دو سرعت 3.8 و 4.9 کیلومتر بر ساعت و در دو حالت با تیغه ساده و تیغه باله دار اندازه گیری و داده های به دست آمده از طریق طرح آزمایشی فاکتوریل 23 تجزیه واریانس شده و مقایسه میانگین ها در سطح یک درصد صورت پذیرفت. طرح پایه به کار رفته در این پروژه، بلوک های کامل تصادفی بود.مقاومت کششی و توان مصرفی زیرشکن پنج شاخه 68.2 درصد بیش از زیرشکن سه شاخه بود. ولی بین مقاومت مخصوص این دو زیرشکن اختلاف معنی داری وجود نداشت.افزایش سرعت پیشروی تراکتور از 3.8 به 4.9 کیلومتر بر ساعت باعث افزایش معنی دار مقاومت کششی، توان مصرفی و مقاومت مخصوص زیرشکن ها در سطح یک درصد شده بود. همچنین باله دار بودن تیغه ها باعث افزایش معنی دار مقاومت کششی و توان مصرفی و کاهش معنی دار مقاومت مخصوص زیرشکن ها در سطح یک درصد شد.نوع زیرشکن و نوع تیغه آن روی درصد لغزش چرخ های محرک عقب تراکتور اختلاف معنی دار در سطح یک درصد به وجود آوردند، ولی مقدار سرعت تاثیر معنی داری روی درصد لغزش نداشت، منتهی این مقدار در سرعت 4.9 بیش از سرعت 3.8 کیلومتر بر ساعت بود.