پژوهشنامه حمل و نقل
سال:1393 | دوره:11 | شماره:3 (پیاپی 40) |تعداد مقالات:7

امروزه اعضای مرکب فولادی- بتنی به صورت موفقیت آمیزی در پایه، تیر و عرشه پل ها و همچنین ستون ها، تیرها و دال های ساختمان های بلند مورد استفاده قرار می گیرند. اعضای مرکب فولادی پرشده با بتن (CFST) به دلیل شکل پذیری و قابلیت جذب و اتلاف انرژی چشمگیر، در ساخت وسازها مورد توجه قرار گرفته اند. اعضای مرکب نه تنها مزایای بسیاری در ساخت دارند بلکه باعث بهبود قابل توجهی در خواص مکانیکی اعضای سازه ای در مقایسه با اعضای بتن مسلح و فولادی می شوند. از جمله این مزایا می توان به سادگی و سرعت در نصب و اجرا، استفاده از اتصالات استاندارد، صرفه جویی اقتصادی در هزینه پروژه، عملکرد مناسب در مقابل نیروهای لرزه ای، مقاومت و شکل پذیری بالا (با حجم کمتر) اشاره نمود. در این مطالعه تاثیر نوع، تعداد و محل کاربرد دو نوع برشگیر در رفتار خمشی، کمانشی و میزان شکل پذیری ستون های با مقاطع مرکب مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاکی از افزایش میزان شکل پذیری، جذب انرژی، مقاومت و بار بحرانی کمانش در ستون های مرکب با برشگیر نسبت به نوع بدون برشگیر می باشد.

در سال های اخیر مواد بازیافتی مانند پودر لاستیک و مصالح آسفالتی بازیافتی به منظور کاهش هزینه ها، حفظ محیط زیست و افزایش طول عمر روسازی های آسفالتی مورداستفاده قرار گرفته اند. مدول برجهندگی یکی از خواص مهم مواد و شاخصی برای پیش بینی عکس العمل مواد، وقتی که تحت بارگذاری تکراری یا متحرک مانند بارگذاری ترافیک بر روی روسازی بوده و متغیر بسیار مهمی در رویکردهای طراحی مکانیکی برای سازه های روسازی می باشد. در تحقیق آزمایشگاهی حاضر، تاثیر پودر لاستیک و مصالح بازیافتی آسفالتی بر مقاومت کششی غیرمستقیم و مدول برجهندگی مخلوط آسفالتی گرم، بررسی شده است. در این تحقیق از دانه بندی مصالح سنگی شماره 5 (نشریه شماره 234)، پودر لاستیک مش 40 با سه درصد مختلف (%0، %10 و %20 وزن قیر)، چهار درصد مصالح RAP (0%، 20%، 40% و 60% وزن مخلوط) و قیر خالص 85.100 استفاده شد. نتایج آزمایش ها نشان داد که با افزایش RAP مقاومت کششی غیرمستقیم و مدول برجهندگی و مقاومت در برابر شیار شدگی افزایش می یابد، درحالی که پودر لاستیک مقاومت کششی غیرمستقیم و مدول برجهندگی را کاهش و مقاومت در برابر شیار شدگی را افزایش می دهد.

در این مقاله برای تدوین استراتژی جهت بکارگیری قطارهای سریع السیر ریلی، ابتدا با بررسی و مطالعه گزارش های موجود و مصاحبه با خبرگان، فهرستی از نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدها احصاء، سپس تمامی عوامل با استفاده از تکنیک دلفی غربال و در نهایت 20 عامل خارجی شامل 10 فرصت و 10 تهدید در ارتباط با تدوین استراژی بکارگیری قطارهای سریع السیر ریلی جهت تشکیل ماتریس ارزیابی عوامل خارجی موسوم به EFE و 19 عامل داخلی شامل 9 قوت و 10 ضعف برای تشکیل ماتریس عوامل داخلی موسوم به IFE شناسایی و انتخاب شدند. نتایج حاکی از آن است که برای بکارگیری قطارهای سریع السیر ریلی در کشور بایستی با استفاده از استراتژی های محافظه کارانه (WO) از قبیل: ایجاد یک سازمان مستقل جهت اجرا و بهره برداری- توسعه نظام جامع اطلاعات مالی، مدیریت، برنامه ریزی و کنترل پروژه- بهره گیری از ظرفیت قانونی در جهت توسعه شبکه سریع السیر- گسترش تحقیق و توسعه (R&D) در جهت ارتقای دانش تخصصی، فناوری و همکاری های بین المللی- تدوین آیین نامه ها و مقررات لازم جهت تضمین ایمنی، کیفیت و قیمت گذاری خدمات - تربیت و آموزش نیروی انسانی کارآمد برای انتقال و جذب دانش و فناوری - جلوگیری از تاثیر تحریم و رکود اقتصادی بر ساخت و توسعه زیرساخت و تامین تجهیزات، به عنوان استراتژی های برتر مشخص شدند و در نهایت جهت کاربردی نمودن استراتژی های به دست آمده، برنامه عملیاتی پیشنهاد گردید.

سنجش عملکرد و کارایی ناوگان اتوبوسرانی از جمله مسائلی است که به جهت نیاز به ارتقا هر چه بیشتر سطح خدمت رسانی به شهروندان همواره مورد توجه سیاست گذاران و متولیان مدیریت شهری بوده است. از طرفی دستیابی به این دانش که چه شرایطی در افزایش کارایی خطوط اتوبوسرانی موثرند، از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. داده های تاریخی مربوط به عملکرد خطوط اتوبوسرانی همه روزه توسط شبکه ارتباطی بیسیم در سطح شهر جمع آوری می شوند. در این پژوهش داده های مذکور به کمک یک روش ترکیبی جدید مورد بررسی و پردازش قرار گرفته اند. کارایی خطوط توسط روش DEA سنجیده شده و در ادامه بر اساس کارایی یا عدم کارایی خطوط، بوسیله روش درخت تصمیم قواعد مستتر در داده ها که نشان دهنده وضعیت کارایی خطوط می باشند، استخراج شده است. در نهایت توانایی پیش بینی کارایی یا تاکارایی خطوط توسط الگوریتم های کارت C5.0 و مدل گروهی مورد ارزیابی قرار گرفته است. این روش ترکیبی تاکنون در حوزه حمل و نقل استفاده نشده است و در عین حال در این روش از قابلیت الگوریتم های گروهی جهت افزایش صحت مدل در پیش بینی کارایی خطوط استفاده شده است. به این ترتیب بوسیله ترکیب روش DEA و درخت تصمیم به عنوان دو روش ناپارامتریک، نقشه راهی جهت ارتقا کارایی ناوگان حمل و نقل در این حوزه، در اختیار مسوولین امر قرار می گیرد.

بخش حمل و نقل از مهم ترین زیرساختهای اساسی یک کشور در نائل شدن به رشد و توسعه اقتصادی بوده و فرآوردهای نفتی نیز از مهم ترین نهاده های تولیدی در این بخش می باشد. به واسطه اهمیت تقاضای بخش حمل و نقل از فرآورده های نفتی مانند بنزین، مداخله دولت در امر تولید و توزیع، مصرف و واردات رو به رشد، برنامه ریزی در خصوص انرژی را، امری اجتناب ناپذیر کرده است. لذا ضرورت دارد که سیاستگذاران اقتصادی درک درستی از روند تولید، مصرف و وارادات این فرآورده ها داشته باشند. در این راستا، مقاله حاضر با بهره گیری از دو رهیافت «الگوی فضای حالت چند متغیره» و «شبکه عصبی مصنوعی» و با استفاده از داده های تولید، مصرف و واردات بنزین در طی سالهای (1387-1357) اقدام به برآورد میزان تولید، مصرف و واردات بنزین کرده است، سپس در ادامه مقاله، پیش بینی تولید، مصرف و واردات آتی بنزین برای دوره کوتاه مدت (1390-1388) ارائه گردیده است. نتایج حاکی از آن است که الگوی شبکه عصبی مصنوعی عملکرد مناسب تری در پیش بینی داخل نمونه نسبت به الگوی فضای حالت چند متغیره داشته است. در انتها مقاله، علاوه بر این که مقادیر پیش بینی خارج از نمونه هر دو رهیافت ارایه شده، با استفاده از رهیافت ترکیب پیش بینی های بیتز و گرنجر، مقادیر پیش بینی ترکیبی که نسبت به هر دو روش کارآتر است، گزارش شده است.

تراکم، ایجاد تاخیر و پیدایش صفهای طولانی در شبکه معابر شهری موجب شده تا متصدیان امور حمل و نقل در جهت بهره برداری بهینه از سیستم نسبت به کارگیری روش های مدیریتی در شبکه معابر شهری اقدام نمایند. یکی از روشهای موثر در این زمینه، به کارگیری سیستمهای هدایت مسیر است. سیستمهای اطلاعاتی و هدایت مسیر نوع خاصی از سیستم های اطلاعاتی سفر هستند که رانندگان را در انتخاب مسیر یاری می رسانند. در این پژوهش، ارائه سیستم هدایت مسیری در نظر است که طی آن مرکز کنترل ترافیک را قادر به کنترل شبکه در حالتی نزدیک به تعادل سیستم می سازد. در این روش، برای هر مسیر پارامتری معرفی می گردد که میزان همپوشانی هزینه آن مسیر را در خلال فرآیند هدایت مسیر با هزینه همان مسیر در شرایط تعادل سیستم می سنجد. در جهت مدلسازی فرآیند از دو مدل برنامه ریزی غیرخطی استفاده شد که مدل ابتدایی ورودی های مدل دوم را محاسبه می نماید. سپس مدل دوم با توجه به پارامترهای همپوشانی و میزان تحمل اپراتور نسبت به هدایت مسیر اقدام می کند. در فرآیند تخصیص معرفی شده، زمانی که مقدار پارامتر همپوشانی یک مسیر به میزان حد آستانه تحمل مرکز کنترل ترافیک می رسد، مسیر مذکور سریعا از مجموع مسیرهای قابل هدایت مسیر مرکز کنترل ترافیک حذف و سایر مسیرها به استفاده کننده معرفی می شوند. مدل ارائه شده برای یک مثال عددی کوچک آزمایش گردید. نتایج نشان می دهد که در الگوی پیشنهادی تغییرات محدوده تحمل مرکز کنترل از 1 تا 1.4 می تواند بیشترین تاثیر را بر بهبود و روان سازی حرکت در سیستم داشته باشد. در شرایطی که پارامتر تحمل مرکز کنترل ترافیک 1.1 انتخاب شود، بیش از 13 درصد در زمان سفر کل شبکه صرفه جویی می گردد. همچنین، نتایج نشان داد که تنها سهم اندکی از استفاده کنندگان (15 درصد استفاده کنندگان یک مسیر در بیشترین حالت) در مقایسه با شرایط استفاده کننده اقدام به تغییر مسیر می نمایند که این مهم تا حد زیادی نگرانیهای ناشی از عدم تبعیت استفاده کنندگان و بی اعتباری نتایج را مرتفع می سازد.