پژوهشنامه حمل و نقل
سال:1395 | دوره:13 | شماره:2 (پیاپی 47) |تعداد مقالات:9

شیروانی های خاکی از جمله سازه هایی هستند که در موارد بسیار از جمله راه ها، جاده ها و ابنیه هایی از این قبیل کاربرد فراوانی دارند. این سازه ها در بسیاری از موارد مثل مقاومت کم خاک یا نوع بارگذاری بر روی شیب یا مشخصات هندسی آن همچون شیب بسیار تند یا ارتفاع زیاد نیاز به تسلیح دارند تا پایداری مورد نیاز حاصل شود. یکی از روش های تحلیل رفتار و ارایه الگوی مناسب طراحی و ساخت برای شیروانی ها روش اشمرتمن می باشد.در این روش نحوه تاثیر المان تسلیح در مجاورت سطح لغزش به گونه ای در نظر گرفته شده که مولفه قائم نیروی مسلح کننده باعث افزایش نیروهای قائم بر سطح لغزش و در نتیجه افزایش مقاومت برشی می شود. اما اندر کنش خاک و ژئوتکستایل در هنگام حرکت توده (گوه) لغزش و بیرون کشیده شدن مسلح کننده می تواند باعث کاهش نیروهای مقاوم عمود بر سطح لغزش و در نتیجه ضریب اطمینان شیروانی گردد. به منظور بررسی صحت درستی این مساله تحقیق حاضر با استفاده از نرم افزار ABAQUS که مبتنی بر روش المان محدود می باشد انجام شده است. به عنوان نتیجه دیده می شود که اندرکنش ژئوتکستایل و خاک تاثیر چندانی در کاهش نیروهای مقاوم و ضریب اطمینان حاصل از آن ندارد.

حمل و نقل ریلی به عنوان عامل ارتباط دهنده مراکز عرضه و تقاضا و عنصر تداوم بخش به فعالیتهای اقتصادی و اجتماعی، از دو بعد توسعه ملی و قیمت نهایی کالا و خدمات دارای اهمیتی خاص می باشد و نقش اساسی و کلیدی در تقریبا تمامی فرآیندهای اقتصادی یک کشور دارد. بنابر این توجه دقیق و جامع به هریک از عوامل زیرساختی حمل و نقل ریلی در تامین بازده اجتماعی- اقتصادی جزو الزامات اصلی به ثمر رساندن اهداف رشد و توسعه یک کشور به شمار می رود. کشور ایران با 1648195 کیلومتر مربع وسعت یک استثناء نمی باشد و بنابراین توسعه اقتصادی آن بطور جدی به توسعه زیرساخت های ریلی آن بستگی دارد. این مقاله به بررسی تاثیر توسعه حمل و نقل ریلی بر رشد اقتصادی کشور ایران طی سالهای 1350 الی 1393 اختصاص دارد. برای تخمین مدل از الگوهای خودرگرسیون برداری استفاده شده است و برای بررسی توسعه حمل و نقل ریلی از فاکتورهای میزان بار برحسب تن -کیلومتر، مسافت پیموده شده توسط قطار، تعداد مسافر جابه جا شده توسط بخش حمل ونقل ریلی و گازوییل مصرفی در بخش حمل ونقل ریلی استفاده شده است. نتایج حاصل از تخمین مدل نشان میدهد که میزان بار برحسب تن-کیلومتر، مسافت پیموده شده توسط قطار و تعداد مسافر جابه جا شده توسط بخش حمل ونقل ریلی تاثیر معنی دار مثبت و گازوییل مصرفی در بخش حمل ونقل ریلی تاثیر معنی داری بر رشد اقتصادی کشور ندارد. این مطالعه با استفاده از نرم افزار EViews انجام شده است.

نگاهی به تاریخچه حمل و نقل نشان می دهد که ایجاد سیستم کارآمد حمل و نقل، یکی از فاکتورهای مهم در جوابگویی به تقاضای روزافزون حمل و نقل می باشد یکی از این روش های بهبود تردد در معابر ایجاد دوربرگردان می باشد. مانور واگرد یکی از پیچیده ترین مانورها در هنگام رانندگی با خودرو می باشد که مطالعه آن اخیرا مورد استقبال پژوهشگران قرار گرفته است. در این مطالعه محور کرمانشاه- بیستون در محدوده جاده قدیم تهران مورد مطالعه قرار گرفت. برداشت حجم در یک روز با شرایط جوی نرمال با استفاده از تکنیک فیلمبرداری به مدت 6 ساعت و در سه دوره اوج صبحگاهی، ظهرگاهی و شب گاهی انجام گرفت. پس از تحلیل های حجم، شبکه پایه در نرم افزار شبیه ساز خردنگر AIMSUN مدل گردید. با توجه به وضع موجود دوربرگردان در محور مورد مطالعه، 5 سناریو به منظور یافتن بهترین روش جهت تکیمل مانور واگرد طراحی گردید. هر سناریو 5 بار و هر بار به مدت 1 ساعت شبیه سازی گردید. نتایج حاصل از شبیه سازی نشان داد که حذف دوربرگردان وضع موجود و احداث زیرگذر در همان محدوده، سناریوی برترمی باشد، به طوری که شاخص های ترافیکی از جمله تاخیر و زمان سفر شبکه در صورت اجرای این سناریو به طور چشمگیری بهبود می یابد. با توجه به برداشت های صورت گرفته، اعتبارسنجی بر روی مدل شبیه سازی انجام گرفت و نتایج حاصل از آن، درستی و اعتبار مدل را اثبات کرد. این مقاله برگرفته از پروژه پژوهشی با عنوان «مطالعه تعیین مکان مناسب دوربرگردانها در راههای اصلی کرمانشاه» است که به کارفرمایی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی انجام شده است.

حمل و نقل زمینی از زیر مجموعه فعالیت های حمل و نقل است که تاثیر بسزایی بر روی فعالیت اقتصادی سایر بخش ها نیز دارد، به طوریکه انجام هرگونه تلاش در جهت افزایش کارایی این بخش موجب افزایش رونق در دیگر فعالیت های مرتبط می شود. هدف اصلی از این مطالعه، بررسی و سنجش اجزای کارایی بخش حمل و نقل ریلی- مسافری در نواحی 14 گانه راه آهن کشور طی سال های 1386 الی 88 می باشد. برای این منظور از روش تحلیل پوششی داده ها برای اندازه گیری کارایی فنی، مدیریتی و مقیاس در شرایط بازدهی ثابت نسبت به مقیاس تولید، الگوی منتسب به چارز، کوپر، رودز (CCR) و در شرایط بازدهی متغیر نسبت به مقیاس تولید، الگوی منتسب به بنکر، چارز، کوپر (BCC) استفاده شد. بر اساس نتایج حاصل، میزان ناکارایی موجود در این بخش برای سال های 86، 87 و 88 به ترتیب 0.44، 0.42 و 0.38 به دست آمد. همچنین نتایج حاصل از برآورد اجزای کارایی نشان داد که میانگین کارایی فنی، مدیریتی و مقیاس بخش حمل و نقل ریلی- مسافری در سال های مورد بررسی به ترتیب 0.59، 0.65 و 0.87 می باشد و بنابراین، بخش مذکور جهت باقی ماندن در صحنه رقابتی حمل و نقل عمومی و در کنار حمل و نقل مسافری جاده ای می بایست به میزان 41 درصد به خروجی فعالیتی بخش یعنی مقدار نفر-کیلومتر خود اضافه نماید. از دلایل عمده ای که باعث به وجود آمدن ناکارایی فنی در بخش حمل و نقل ریلی- مسافری برخی نواحی شده، می توان به فرسودگی، محدود بودن ناوگان حمل و نقل ریلی و عدم توسعه میزان خطوط راه آهن کشور که باعث اتلاف انرژی و وقت می شود اشاره نمود.

نواقص مربوط به قیرهای خالص تولید شده توسط پالایشگاه ها منجر به بروز خرابی های زودرس در روسازی های آسفالتی می گردد. یکی از روش های جلوگیری از آن اصلاح قیرها با مواد افزودنی است. از مواد افزودنی متنوعی در اصلاح رفتار قیر استفاده گردیده است، که ازجمله آنها انواع پلیمرها و اخیرا از مواد نانو، شامل نانو رس می باشند.با توجه به این که اثر این دونوع مواد در تحقیقات انجام گرفته با هم مقایسه نشده اند، در تحقیقی که نتایج آن در این مقاله ارایه می گردد، اثر دو نوع ماده افزودنی شامل یک نوع نانورس و پلیمر استایرن-بوتادین-استایرن SBS بر روی خواص یک نوع قیر خالص 60.70 مورد مطالعه قرار گرفته و با هم مقایسه گردیده است. درصدهای وزنی مختلف از این مواد به قیر اضافه شده و درجه نفوذ، نقطه نرمی، شاخص نفوذ، ویسکوزیته دینامیکی، و زاویه فاز و مدول دینامیکی مختلط قیر در دماهای مختلف مورد مطالعه قرار گرفته اند. نتایج نشان دهنده این است که افزایش این مواد باعث کاهش درجه نفوذ، افزایش نقطه نرمی، شاخص نفوذ و ویسکوزیته، کاهش زاویه فاز و افزایش مدول دینامیکی می شود. اما، این تاثیر به نوع ماده افزودنی و مقدار آن بستگی دارد. پلیمر SBS مقاومت در مقابل تغییر شکل را بیشتر از نانو رس افزایش می دهد که به دلیل تاثیر بیشتر آن در سخت کنندگی و ارایه خاصیت ارتجاعی به قیر است.

حمل و نقل نقطه اتصال چرخه محصولات تولیدی به مصرف و بازمانده مصرف به تولید می باشد. توسعه و گسترش این بخش زمینه ساز رشد اقتصادی هر کشوری محسوب می شود .آمار نیز حاکی از رشد سریع بخش حمل ونقل، پیشرفت های تکنولوژی و سهم بالای آن در فعالیت های اقتصادی می باشد. خدمات این بخش به گونه های مختلفی از قبیل جاده ای، ریلی، هوایی، راه آهن، دریایی و خط لوله ارایه می گردد که هر یک از این بخش ها به دو دسته بار و مسافر تقسیم می گردند. ترکیب استفاده از هرکدام از گونه های مختلف این خدمت در هر کشور و نیز بهره بردن از ارزش افزوده ناشی از آن ها بستگی به ساختار آن کشور دارد. تحولات این بازار به دلیل تاثیر وسیع بر بازار تقاضای انرژی و نیز رشد و توسعه اقتصادی دارای اهمیت فراوان می باشد. در این مطالعه به تخمین و پیش بینی ترافیک هوایی برای کل دنیا و 12 منطقه تا 2030 پرداخته می شود. متدولوژی اصلی مورد استفاده در این پژوهش تخمین ترافیک هوایی برای مناطق مختلف دنیا توسط روش اقتصاد سنجی-پانل دیتای مقطعی- می باشد. در این بخش بر اساس سناریوهای مختلف پیش بینی از تعداد مسافرت ها تا 2030 برای کل دنیا و 12 منطقه انجام می گردد. دادهای مورد استفاده برای حمل و نقل هوایی از سازمان بین المللی هواپیمایی کشوری (ICAO) به دلیل دارا بودن کامل ترین پایگاه داده حمل و نقل هوایی داخلی و بین المللی، مسافر و بار (اعم از برنامه ریزی شده و برنامه ریزی نشده) برای سال های 1980 الی 2013 جمع آوری شده است.

در این مقاله به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت که چگونه مطلوبیت و جذابیت استفاده از مود مترو از سوی مسافران در کنار آیتم های اصلی هزینه و زمان در انتخاب این مود تاثیرگذار خواهد بود. روش ما جهت ساده سازی این مورد، استفاده از تراکم و ازدحام مسافرین به عنوان موردی است که می توان میزان رضایت و مطلوبیت مسافرین را جهت انتخاب مود نشان دهد. جهت کمی کردن این آیتم و در نهایت مقایسه آن با موارد ذکر شده از تراکم مسافران سرپایی در هر متر مربع از وسیله نقلیه استفاده می کنیم. با استفاده از مدل لاجیت خطی، با مقایسه دو شرایط: یک- شرایط بدون ازدحام در مترو و اتوبوس و دو- شرایط ازدحام جمعیت در مترو و بدون ازدحام در اتوبوس، به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت که چه تعداد از مسافران ترجیح خواهند داد تا از مزایای مترو (هزینه و زمان) چشم پوشی کنند و در عوض آسایش بیشتری داشته باشند و در نهایت از نتایج به دست آمده می توان متوجه شد که تغییرات در میزان ازدحام جمعیت می تواند تاثیر زیادی بر روی انتخاب مود مسافران داشته باشد.