بررسیهای حسابداری و حسابرسی
سال:1395 | دوره:23 | شماره:3 |تعداد مقالات:11

وجود عدم تقارن اطلاعاتی و تضاد منافع بین مدیران و سهامداران، موجب بروز پدیده خطر اخلاقی می شود. خطر اخلاقی به این معناست که امکان دارد مدیران تصمیماتی اتخاذ کنند که منافع سهامداران را تامین نکند. از جمله تصمیمات ناکارا، می توان به سرمایه گذاری بیشتر یا کمتر از حد نیاز در نیرو اشاره کرد. یکی از راه های جلوگیری از اتخاذ تصمیمات ناکارای سرمایه گذاری، ارتقای کیفیت گزارشگری مالی است، زیرا این کار موجب افزایش نظارت ذی نفعان بر تصمیمات مربوط به تعیین تعداد نیروی انسانی واحد تجاری، می شود. در این پژوهش، تاثیر دو مولفه کیفیت گزارشگری مالی (کیفیت اقلام تعهدی و کیفیت افشا) بر درجه ناکارایی سرمایه گذاری در نیروی انسانی (بیش سرمایه گذاری و کم سرمایه گذاری در نیروی انسانی) در نمونه ای متشکل از 107 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1382 تا 1393 بررسی شده است. نتایج پژوهش در کل نشان می دهد با افزایش کیفیت اقلام تعهدی و کیفیت افشا، میزان بیش سرمایه گذاری و کم سرمایه گذاری در نیروی انسانی کاهش می یابد و شرکت ها تعداد بهینه تری از کارکنان را به خدمت می گیرند.

هدف پژوهش حاضر تعیین تاثیر هموارسازی سود بر ضریب واکنش سودهای آتی با در نظرگرفتن اثر محیط اطلاعاتی است. از ضریب واکنش سودهای آتی، به عنوان معیاری برای سنجش محتوای اطلاعاتی قیمت سهام استفاده شده که بیان کننده رابطه بین بازده جاری سهام و سودهای آتی است. معیارهای محیط اطلاعاتی، دربردارنده متغیرهای کیفیت افشا، اندازه شرکت، تعداد و دقت سود پیش بینی شده مدیریت است. برای دستیابی به هدف پژوهش، 115 شرکت از بین شرکت های پذیرفته شده در بازار اوراق بهادار تهران طی سال های 1382 تا 1393 برای نمونه آماری انتخاب شدند، همچنین، برای آزمون فرضیه ها از رگرسیون چندمتغیره و داده های ترکیبی استفاده شده است. یافته ها حاکی از آن است که هموارسازی سود بر ضریب واکنش سودهای آتی تاثیر منفی و معنا داری دارد. از معیارهای محیط اطلاعاتی نیز کیفیت افشا، تعداد و دقت سود پیش بینی شده بر ضریب واکنش سودهای آتی اثر مثبت و معنا داری می گذارد. از یافته های دیگر اینکه محیط اطلاعاتی قوی موجب می شود هموارسازی سود، ضریب واکنش سودهای آتی را به طور معناداری افزایش دهد.

هدف اصلی این پژوهش، بررسی تاثیر جریان وجوه نقد بر شکاف میان نسبت اهرم واقعی و اهرم بهینه در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است، از این رو در پژوهش پیش رو تلاش شده است با کمک روش اقتصادسنجی پیشرفته، مانند مدل تعدیل جزئی و روش گشتاورهای تعمیم یافته (GMM) به تخمین معقولی از این تاثیر دست یابیم. برای تحقق این هدف، 101 شرکت بورسی تهران که اطلاعات مالی آنها طی دوره زمانی پژوهش (1388 تا 1393) در دسترس بود، بررسی شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد جریان وجوه نقد بر شکاف میان نسبت اهرم واقعی و بهینه، اثر می گذارد. این شکاف، در شرکت هایی که نسبت اهرمی بالایی دارند، به دلیل مواجهه با هزینه های بحران مالی زیاد، بیشتر است. همچنین از این نتایج درمی یابیم که شرکت هایی که فرصت رشد و سرمایه گذاری، سودآوری و اندازه متفاوتی دارند با سرعت های مختلفی به سمت ساختار سرمایه بهینه خود حرکت می کنند. به طور کلی، این نتایج تاییدی بر قابلیت تشریح رفتار تامین مالی شرکت ها از طریق نظریه توازن است.

هدف از این پژوهش، بررسی تاثیر گردش اجباری موسسه های حسابرسی بر حق الزحمه حسابرسی و رقابت در بازار حسابرسی شرکت های پذیرفته شده در بازار بورس و اوراق بهادار تهران است. بر اساس الزامات سازمان بورس و اوراق بهادار تهران، گردش حسابرسان مستقل اجباری شرکت های بورسی ایران، پس از حداکثر 4 سال پی درپی الزامی شده است. فرضیه های پژوهش با استفاده از تجزیه و تحلیل رگرسیون چندمتغیره و مقایسه میانگین آزمون شدند. جامعه پژوهش حاضر مشتمل بر 95 شرکت پذیرفته شده در بازار بورس و اوراق بهادار تهران، طی سال های 1385 تا 1393 است. نتایج پژوهش نشان می دهد حق الزحمه حسابرسی مستقل، به موجب گردش اجباری افزایش می یابد و این افزایش بیش از افزایش معمول در گردش اختیاری حسابرسان است و به شرکت ها هزینه اضافی تحمیل می کند. پس از وضع الزامات یادشده، تفاوت شایان توجهی در سهم از بازار موسسه های حسابرسی با کیفیت بالا و پایین مشاهده نشد.

در این پژوهش، اثر کیفیت حسابرسی بر هزینه های نمایندگی و عدم تقارن اطلاعاتی با رویکرد الگوسازی معادلات ساختاری بررسی می شود. برای دستیابی به اهداف پژوهش، 99 شرکت از بین شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1385 تا 1392 برای نمونه آماری انتخاب شدند. کیفیت حسابرسی به کمک متغیرهای مشاهده پذیر درصد سهامداران نهادی، نوع اظهارنظر حسابرس، اندازه حسابرس و دوره تصدی حسابرس اندازه گیری می شود و سنجش هزینه های نمایندگی نیز با استفاده از نسبت به کارگیری دارایی ها، درصد بازده دارایی ها، نسبت کیو توبین و نسبت اهرمی انجام می گیرد. به منظور کمی کردن مقدار متغیر عدم تقارن اطلاعاتی، از متغیرهای مشاهده پذیر نوسانات قیمت سهام، خطای پیش بینی سود، اندازه شرکت و درصد سهامداران غیرنهادی استفاده می شود. پس از اطمینان یافتن از برازش قابل قبول الگوهای اندازه گیری و ساختاری پژوهش، نتایج حاکی از آن است که با افزایش کیفیت خدمات حسابرسی، تعارضات نشئت گرفته از تفکیک مالکیت از مدیریت، شامل هزینه های نمایندگی و عدم تقارن اطلاعاتی، کاهش می یابند. همچنین، بر اساس نتیجه دیگر، افزایش هزینه های نمایندگی، افزایش سطح عدم تقارن اطلاعاتی را به همراه دارد.

در اغلب پژوهش های انجام شده، متغیرهای پیش بین بدون ضابطه و فقط بر اساس مطالعات گذشته انتخاب شده اند. فرایند انتخاب متغیرها را می توان به عنوان مرحله پیش پردازش برای حذف متغیرهای نامربوط و اضافه و انتخاب متغیرهای بهینه قبل از ایجاد مدل دانست. در این رابطه، پژوهش حاضر به بررسی سودمندی روش انتخاب متغیر مبتنی بر همبستگی برای پیش بینی نوع اظهارنظر حسابرسان شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می پردازد. طبقه بندی کننده های این پژوهش، شبکه های عصبی مصنوعی و رگرسیون لجستیک است. به طور کلی، یافته های تجربی مربوط به بررسی 1214 مشاهده (سال شرکت) در بازه زمانی 1386 تا 1393 نشان داد سودمندی استفاده از متغیرهای منتخب روش انتخاب متغیر همبستگی، در عملکرد پیش بینی نوع اظهارنظر حسابرسان است. به بیان دیگر، در صورت استفاده از متغیرهای منتخب این روش نسبت به استفاده از کلیه متغیرهای اولیه، میانگین دقت افزایش و خطای نوع اول و دوم کاهش خواهد یافت. افزون بر این، یافته های پژوهش حاکی از عملکرد مناسب و بهتر شبکه های عصبی نسبت به رگرسیون لجستیک است.

افشای اطلاعات و کیفیت ارائه آن، تحت تاثیر عوامل محیطی و سازمانی زیادی قرار دارد که فرهنگ سازمانی از مهم ترین آنها قلمداد می شود. فرهنگ سازمانی پاسخگو به پویایی محیط اطلاعاتی منجر می شود و به کیفیت افشای اطلاعات توسط واحد تجاری کمک می کند. بر این اساس، هدف از پژوهش حاضر بررسی میزان تاثیرگذاری فرهنگ سازمانی بر کیفیت افشای اطلاعات است. به همین منظور از طریق پرسشنامه فرهنگ سازمانی دنیسون، اطلاعات مربوط به فرهنگ سازمانی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار در سال 1393، جمع آوری شد و همراه با امتیاز کیفیت افشای اعلامی سازمان بورس و اوراق بهادار مطالعه شدند. نتایج نشان می دهد برخی از گونه های فرهنگ سازمانی (سازگاری و رسالت مندی) بر کیفیت افشای اطلاعات شرکت ها موثرند. این درحالی است که هیچ ارتباطی بین فرهنگ سازمانی مبتنی بر درگیرشدن در کار و انطباق پذیری با کیفیت افشا و افراز آن کشف نشد. این نتایج می تواند برای مدیران ارشد از لحاظ چگونگی سیاست گذاری های فرهنگ سازمانی و بهبود اجرای روش های مسوولیت پاسخگویی مفید باشد و درنهایت به افزایش شفافیت اطلاعاتی شرکت ها منجر شود.