مجله تحقیقات علوم پزشکی زاهدان (طبیب شرق)
سال:1383 | دوره:6 | شماره:1 |تعداد مقالات:12

نقص پروتئین آلفا یک آنتی تریپسین (AATD) برای اولین بار در سال 1962 در یکی از بیمارستان های شهر مالمو سوئیس کشف گردید. این کشف بر اساس الکتروفورز سلولز استات سرم افرادی بود که در اثر بیماری شدید ریوی به پزشک مراجعه می کردند که باند آلفا در الگوی الکتروفورزی آنها دچار کاهش شدید بود. با مطالعات بیشتر اریکسون، لورل و فاگرول نام این پروتئین را آلفا یک آنتی تریپسین (AAT) نهادند. با مطالعات بیشتر مشخص گردید که ژن AAT به صورت هم بارز به ارث می رسد. با پیشرفت روش ها در علوم پزشکی الکتروفورز کانونی (IEF) جانشین الکتروفورز سلولز استات شد و هم اکنون برای تعیین فنوتیپ های این پروتئین بکار می رود.  

زمینه و هدف: هنگام رقابتهای بزرگ ورزشی و بدنبال یک دوره تمرینات سنگین به ورزشکاران توصیه می شود تا میزان فشار تمرینات را در دوره های قبل از مسابقه به منظور حفظ آمادگی کاهش دهند که این روش Taper نامیده می شود. هدف از انجام این مطالعه مقایسه چهار روش مختلف و رایج آماده سازی Tapering و تاثیر آنها بر پاسخهای خونی با استفاده از Vo2max و شاخص های خونی و بیوشیمیایی است. مواد و روش کار: تعداد 60 ورزشکار نیمه حرفه ای 20 تا 35 سال با Vo2max بین 30-45 m lit/kg/min  انتخاب شدند. تمرین ورزشکاران در سه مرحله و 8 هفته به طول انجامید. در مرحله اول که چهار هفته طول کشید ورزشکاران تمرینات متوسطی را سه جلسه در هفته و هر جلسه 30 دقیقه انجام دادند. در مرحله دوم که دو هفته به طول انجامید تمرینات شدیدی را سه جلسه در هفته و هر جلسه به مدت 45 دقیقه انجام دادند. در مرحله سوم که همان Taper می باشد ورزشکاران به صورت تصادفی به چهار گروه 15 نفری تقسیم شدند. برنامه گروه اول شامل دو جلسه تمرین در هفته و شدت تمرینات به ترتیب 85، 75، 65 و 55 درصد تمرینات شدید کاهش یافت (Taper I). برنامه تمرینی گروه دوم شامل دو جلسه تمرین در هفته و شدت تمرینات نیز به 50 درصد تمرینات شدید کاهش یافت (Taper II). برنامه تمرینی گروه سوم شامل دو جلسه تمرین در هفته و کاهش تمرینات به صورت تدریجی بود (Taper III). برنامه گروه چهارم شامل استراحت بود (Taper IV). در هفته های دوم، ششم و بعد از اتمام Taper از ورزشکاران نمونه خون جهت اندازه گیری گرفته شد. یافته ها: بر اساس آنالیز واریانس برای داده های تکراری، مقادیر تست های آزمایشگاهی در Taper های مورد بررسی، تفاوت معنی داری نشان نداد. اما اختلاف معنی داری بین متوسط میزان Vo2max در Taper های مختلف مشاهده شد (0.04=P) همچنین بین زمانهای اندازه گیری هفته دوم، ششم بعد از انجام Taper، تست های آزمایشگاهی هماتوکریت، هموگلوبین، MCH،MCV ، پلاکت،Vo2max ، گلبولهای سفید خون اختلاف معنی داری مشاهده شد (p<0.05) نتیجه گیری: نتایج نشان داد که Taper III نسبت به سایر Taper ها توانسته است بیشترین تغییر را در فاکتورهای خونی ورزشکاران نیمه حرفه ای بوجود آورد.      

زمینه و هدف: یکی از علل عمده مرگ و ناتوانی در تمام جوامع سکته مغزی است و شایع ترین عارضه ناشی از سکته مغزی همی پلژی یا همی پارزی است. این مطالعه به منظور تعیین اختلال های کنترل پوسچر و تعادل در بیماران همی پارزی و تاثیر پروتکل تمرین های عملکردی، تعادلی و تقویتی (FBS) در درمان این اختلال ها انجام شد. مواد و روش کار: این کارآزمایی بالینی در سال 1382 در آسایشگاه سالمندان کهریزک تهران انجام شد. 34 بیمار همی پارزی ثانویه به سکته مغزی با میانگین و انحراف معیار سنی 6.2±52.4 سال از طریق نمونه گیری در دسترس مورد مطالعه قرار گرفتند. بیمارانی انتخاب شدند که حداقل 12 ماه از زمان سکته مغزی آنها گذشته باشد. بیماران بصورت تصادفی در یکی از دو گروه آزمون و شاهد قرار گرفتند و تعادل آنها با استفاده از بخش تعادلی مقیاس( FBSS) functional, balance & strength قبل و بعد از 12 جلسه درمان ارزیابی گردید. گروه آزمون پروتکل تمرین های FBS را دریافت کرد. به گروه شاهد پروتکل تمرین های FBS به استثنا تمرین های تقویتی داده شد. برای داده های با توزیع نرمال از آزمون t مستقل و t زوج و داده های ناپارامتری از آزمون من- ویتنی و ویلکاکسون به ترتیب برای مقایسه نتایج قبل و بعد درمان بین گروهی و درون گروهی استفاده گردید. یافته ها: شاخص تعادل مجموع در گروه آزمون از 8.1±53.3 به 70.5±6.3 (مقیاس رتبه ای) و در گروه شاهد از 8.5±48.4 به 7.2±52.9 (مقیاس رتبه ای) ارتقا یافت (p<0.0001). ارتقا این شاخص بعد از درمان در گروه آزمون نسبت به شاهد قابل توجه (p<0.0001). آزمون من- ویتنی وجود اختلاف معنی دار(p<0.0001) در تفاضل میانگین متغیر تعادل مجموع را در گروه آزمون نسبت به گروه شاهد نشان داد. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه از موثر بودن تمرین های تقویتی عضلات در بهبود کنترل پوسچر و تعادل در مراحل مزمن توانبخشی بعد از سکته مغزی حمایت می کند.     

زمینه و هدف: رایج ترین درمان بعد از ضربه به بافت نرم استفاده از سرما به منظور کاهش تورم و خونریزی است، ولی مدت استفاده از آن بدون ایجاد گشادی رفلکسی عروق مشخص نمی باشد. هدف از این مطالعه بررسی میزان گشادی رفلکسی عروق و اندازه گیری امپدانس پوست بعد از بیست دقیقه استفاده از کیسه ژل یخی می باشد. مواد و روش کار: پژوهش حاضر مطالعه ای تجربی است که بر روی 70 فرد سالم (39 مرد و 31 زن) با میانگین سنی 3.4±24.8 انجام شد. جهت آزمایش کیسه ژل یخی به مدت 20 دقیقه بر روی قسمت جلویی ساعد افراد تحت مطالعه گذاشته شد و شدت جریان پوست به وسیله مولتی متر دیجیتال قبل، در حین و بعد ار اعمال سرما اندازه گیری گردید. سپس امپدانس پوست با استفاده از قانون اهم محاسبه شد. روش آماری مورد استفاده آزمون مقایسه زوجها بود. یافته ها: افزایش معنی داری در امپدانس پوست قبل و بعد از اعمال سرما مشاهده گردید که این روند افزایش در 15 دقیقه اول سریعتر بوده و سپس ریتم کندتری پیدا کرد. در مدت 20 دقیقه اعمال سرما هیچ گونه گشادی رفلکسی عروق مشاهده نگردید. نتیجه گیری: یافته ها نشان داد که استفاده از کیسه ژل یخی به مدت 20 دقیقه باعث کاهش جریان خون می شود و بنابراین می توان از این مدت زمان در موارد ضایعات حاد جهت کاهش تورم استفاده کرد.

زمینه و هدف: تعویض خون یکی از راههای درمانی هیپر بیلی روبینمی نوزادی است، اما علیرغم نقش درمانی بسیار مهم می تواند عوارض مهمی داشته باشد. یکی از عوارضی که بعضی از مولفین ذکر می کنند هیپوکلسمی است ولی در این مورد اتفاق نظر وجود ندارد، از اینرو برخی مطالعات تجویز گلوکونات کلسیم را در نوزادانی که تعویض خون می شوند توصیه می نمایند در حالیکه برخی مطالعات تفاوتی در میزان بروز هیپوکلسمی بین نوزادانی که کلسیم گرفته با آنانی که کلسیم نگرفته اند، مشاهده نکرده اند. از آنجائیکه در این مورد اتفاق نظر وجود ندارد مطالعه مذکور با هدف مقایسه میزان بروز هیپوکلسمی با و بدون تجویز کلسیم در حین تعویض خون انجام شده است. مواد و روش کار: در یک کارآزمایی بالینی تعداد 40 نوزاد بستری شده در بیمارستان حضرت علی اصغر (ع) زاهدان در سال 1380 تا 1381 که به علت هیپربیلی روبینمی بستری شدند مورد مطالعه قرار گرفتند. این تعداد به طور تصادفی به دو گروه تقسیم شدند بطوریکه هر دو گروه از نظر نارس بودن همسان شدند. به 22 نوزاد در حین تعویض خون به ازاء هر 100 سی سی خون تعویض شده، یک سی سی گلوکونات کلسیم 10 درصد تزریق شد و 18 نوزاد دیگر کلسیم دریافت نکردند. در هر دو گروه کلسیم سرم قبل از تعویض خون، بلافاصله بعد و 6 ساعت پس از تعویض خون به روش کملکسومتریک اندازه گیری شد و آنالیز یافته ها با استفاده از آزمون دقیق فیشر و کای اسکوئر انجام شد. یافته ها: 4 نوزاد در گروه بدون تجویز کلسیم (هر 4 نوزاد مذکورنارس بودند) پس از تعویض خون هیپو کلسمیک شدند که تفاوت آن معنی دار بود (P<0.03) در حالیکه در نوزادان ترم بدون تجویز کلسیم نیز کاهش سطح کلسیم نسبت به کلسیم قبل از تعویض خون مشاهده شد اما هیچ یک در حد هیپوکلسمیک نبود. در گروهی که کلسیم تجویز شده بود، پس از تعویض خون هیپوکلسمی مشاهده نشد اما بروز هیپرکلسمی افزایش معنی داری نسبت به گروه بدون تجویز کلسیم داشت، که بیشتر در نوزادان ترم اتفاق افتاد (p<0.028)نتیجه گیری: بر اساس یافته های مذکور می توان پیشنهاد نمود که در طی تعویض خون در نوزادان نارس کلسیم تجویز شود در حالیکه در نوزادان ترم بدلیل بروز احتمالی هیپرکلسمی لزومی به تجویز کلسیم حین تعویض خون وجود ندارد هر چند ممکن است نیاز باشد مطالعات وسیع تری در این زمینه انجام شود.

زمینه و هدف: درد زایمان از شدیدترین دردهایی است که زنان آن را تجربه می کنند و یکی از قابل اعتمادترین و ایمن ترین روشها برای غلبه بر این درد، بیدردی اپیدورال است. اگر چه در بسیاری کشورهای جهان این روش بعنوان بهترین انتخاب برای تسکین درد زایمان طبیعی به مادران پیشنهاد و مورد استفاده قرار می گیرد اما در ایران به علت نگرانی از اثرات بیدردی اپیدورال بر مادر و جنین چندان مورد استقبال قرار نگرفته است. هدف از انجام این مطالعه بررسی تاثیر بیدردی اپیدورال بر پیشرفت و نتیجه زایمان می باشد.مواد و روش کار: این کارآزمایی بالینی بر روی 90 خانم اول زا بین سنین 17 تا 30 سال انجام شده که مادران به دو گروه 45 نفری مورد و شاهد تقسیم شدند. روش انجام شده بصورت بیدردی اپیدورال قطعه ای متناوب با ترکیب بویی واکائین و سوفنتانیل بوده است. جمع آوری اطلاعات از طریق چک لیست و آنالیز یافته ها با نرم افزار SPSS انجام شد. تفاوت طول زایمان بین دو گروه در مرحله اول و دوم با آزمون t، موارد سزارین بعلت دیستوشی (توقف روند زایمان به علت اختلال عملکرد رحم یا وضعیت نامناسب جنین) یا زجر جنینی از طریق آزمون دقیق فیشر، کاربرد وسایل کمکی زایمان با آزمون کای دو، آپگار دقیقه اول نوزادان با آزمون کای دو اصلاح شده و میزان ببیدردی با استفاده از نمره قیاس بصری (Visual Analog Score) بررسی شده است. یافته ها: در این مطالعه طول مدت زایمان و میزان سزارین بعلت دیستوشی یا زجر جنینی در دو گروه تفاوت معنی داری نداشتند، هم چنین کاربرد وسایل کمکی زایمان و آپگار دقیقه اول نوزادان در دو گروه تفاوت معنی داری نشان ندادند. بیدردی حاصل در مادران گروه مورد در 97.8% موارد کامل و در 2.2% موارد بصورت نسبی حاصل شد. نتیجه گیری: بنابراین اگر انتخاب مادران از ابتدا صحیح و موارد منع مطلق و نسبی اپیدورال کنار گذاشته شوند روش بیدردی اپیدورال قطعه ای، تاثیر سوئی بر روند زایمان و سلامت مادر و جنین ندارد.

زمینه و هدف: بیمارانی که تحت درمان اندودانتیک قرار می گیرند، ممکن است در ضمن درمان و یا بلافاصله بعد از پر کردن کانال دچار درد یا تورم و یا هردوی آنها شوند (Flare-up). این پدیده عوامل ایجاد کننده متعددی داشته و اغلب هم چندین فاکتور در بروز آن دخیل می باشد. هدف از این مطالعه بررسی شیوع Flare-up و ارتباط آن با متغیرهایی مانند شرایط پالپ و پری اپیکال، نوع درمان، تعداد جلسات و دندان تحت درمان می باشد. مواد و روش کار: در این مطالعه تعداد 1168 بیمار که طی سالهای 1380 تا 1381 به بخش اندودانتیک دانشکده دندان پزشکی زاهدان مراجعه نموده و تحت درمان قرار گرفتند، انتخاب شدند. پس از تکمیل فرم های مربوطه داده ها به کمک آنالیز آماری کای دو مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: شیوع Flare-up %3.2 می باشد و بین شیوع Flare-up و شرایط پالپ و پری اپیکال ارتباط معنی داری وجود دارد (P<0.05) در حالیکه بین شیوع Flare-up و نوع درمان انجام شده، تعداد جلسات درمان و نوع دندان تحت درمان ارتباط معنی داری وجود ندارد (P>0.05)نتیجه گیری: به دلیل اینکه باکتری عامل عفونت های پالپ و پری اپیکال می باشد، لذا حذف باکتری جهت کنترل علائم و نشانه های Flare-up ضروری به نظر می رسد.

زمینه و هدف: اندازه گیری مقدار آلومینیم مایع دیالیز به طور منظم اجباری است. سطح سرمی آلومینیم بایستی هر چهار ماه یکبار در بیماران دیالیزی اندازه گیری شود و در بیمارانی که phosphate binder حاوی آلومینیم استفاده می کنند، بایستی ماهی یکبار انجام شود. مواد و روش کار: این مطالعه توصیفی بر روی بیماران بخش دیالیز بیمارستان خاتم الانبیاء زاهدان در سال 1381 که با تشخیص (End Stage Renal Disease) بطور مرتب دیالیز می شدند، انجام شده است. از کلیه بیماران نمونه خون جهت اندازه گیری آلومینیم قبل از شروع دیالیز گرفته می شد و سپس در همان جلسه در یک ساعت پایانی، دفروکسامین با دوز 5 میلی گرم / کیلوگرم که در 500 میلی لیتر سرم قندی 5 درصد رقیق شده بود، از طریق IV Line اندام فوقانی انفوزیون می گردید. از کلیه بیمارانی که تست دفروکسامین شده بودند، قبل از شروع جلسه بعدی دیالیز، نمونه خون جهت اندازه گیری سطح آلومینیم بعد از تست دفروکسامین گرفته می شد. یافته ها: آبی که جهت دیالیز استفاده می شود، مقدار آلومینیم آن قبل از Reverse Osmosis) RO )پایین تر از آب RO می باشد و آب مایع دیالیز که بایستی مقدار آلومینیم آن کمتر از 10 میکروگرم بر لیتر و ترجیحا کمتر از 5 میکروگرم بر لیتر باشد، حدود 20 میکروگرم بر لیتر آلومینیم دارد. همچنین میانگین مقدار آلومینیم سرم بیماران مورد مطالعه بعد از تست دفروکسامین به طور معنی داری افزایش یافته بود (0.03=P). از 35 بیمار 32 نفر مقادیر بالای 20 میکروگرم (90%) داشتند. نتیجه گیری: به نظر می رسد که شیوع مسمومیت با آلومینیوم در بیماران دیالیزی بیمارستان خاتم الانبیای زاهدان زیاد بوده که بخشی از آن مربوط به مقدار آلومینیم بالا در آب دیالیز مورد استفاده می باشد و لذا پیشنهاد می شود که اندازه گیری سطح پلاسمائی آلومینیم آنها به طور مرتب انجام شود تا بتوان از علائم پیشرونده سمیت آن جلوگیری نمود.

زمینه و هدف: از رفتارهای غیر بهداشتی که سلامتی و هزینه جامعه را به خطر می اندازد، مصرف سیگار و مواد مخدر است. پژوهش حاضر با هدف بررسی شیوع مصرف سیگار و مواد مخدر در بین دانش آموزان زاهدان انجام شد. مواد و روش کار: در این مطالعه مقطعی که در سال 1382 انجام گردید، 259 دانش آموز دختر و 216 دانش آموز پسر به صورت انتخاب تصادفی خوشه ای چند مرحله ای از دبیرستانهای شهر زاهدان انتخاب گردیدند. یافته ها: میانگین سن دختران 15.8 سال و پسران 16 سال بود. طبق نتایج بدست آمده 7.8% دختران و 25.2% پسران حداقل یکبار مصرف سیگار را تجربه کرده بودند. از میان دختران 0.4% و از میان پسران 2.3% بطور معمول سیگار می کشیدند. 1.6% دختران و 8% پسران حداقل یکبار تجربه مصرف مواد مخدر را داشتند. بیشترین وقوع اولین تجربه مصرف سیگار در سن 14 سالگی (26.2%) و سپس در 15 سالگی (15.2%) بود. نتیجه گیری: بالا بودن نسبی تجربه مصرف مواد مخدر و سیگار و نیز سن پایین شروع مصرف مواد مخدر هشدار دهنده می باشد و ضرورت توجه بیشتر به سنین نوجوانی در برنامه های پیشگیری را نمایان می سازد.

زمینه و هدف: هر گاه همراه با پرولاپس اجزای لگن جابجایی اورترا ایجاد شود، بیمار دچار بی اختیـاری استرسی ادرار که شایعترین شکل بی اختیاری ادراری در خانـم ها است می شود. یکی از روش های جراحی درمان بی اختیاری استرسی ادرار، کلپـورافی قدامی همراه بخیه Kelly است. هدف از این مطالـعه بررسی موفقیت این روش جراحی با در نظر گرفتن تعداد بارداری قبلی می باشد.مـواد و روش کار: ایـن مطالعه توصیفی تحلـیلی در سـال 1381 بـر روی 200 خانـم که با شکایت بی اختیاری اسـترسی ادرار (SI) Stress Incontinence به زایشگاه قدس زاهدان مراجعه و تحت عمل کلپورافی قدامی همراه Kelly suture قرار گرفته بودند، انجام شد و بیماران در دو گروه قرار گرفتند. گروه اول 40 بیمار که کمتر از چهار حاملگی و زایمان داشتند و گروه دوم 160 بیمار که تعداد حاملگی چهار و بیشتر داشتند. در مدت 6 ماه بعد از عمل میزان بهبودی SI در دو گروه مقایسه شد.یافته ها: بیماران مورد مطالعه در گروه اول که تعداد زایمان کمتر از 4 داشتند بیشتر در گروه سنی 30 تا 34 سال و در گروه دوم بیشتر در گروه سنی 34 تا 39 سال قرار داشتند. در این مطالعه کمترین تعداد حاملگی 1 و بیشترین 9 بود. بلافاصله بعد از جراحی میزان بهبودی SI در گروه اول 38 نفر (95%) و در گروه دوم 144 نفر (90%) بوده و در پایان 6 ماه 38 نفر (95%) از گروه اول و 128 نفر (80%) از گروه دوم بهبودی داشتند. میزان بهبودی SI پس از گذشت شش ماه از عمل جراحی در کل بیماران 164 نفر (83%) بود. اختلاف آماری در میزان بهبودی SI در دو گروه با تعداد حاملگی کمتر و بیشتر از 4 با روش جراحی فوق با آزمون Chi-Square معنی دار بود (p=0.043)نتیجه گیری: میزان موفقیت عمل در مطالعه ما در تعداد حاملگی کمتر از چهار، بالاتر از آمارهای گزارش شده در مطالعات بدون در نظر گرفتن تعداد حاملگی می باشد و می توان پیشنهاد کرد که در بیماران دچار SI روش کلپورافی قدامی همراه با روش بخیه Kelly در بیماران با تعداد حاملگی کم می تواند انتخاب مناسبی باشد.