پژوهش کشاورزی
سال:1385 | دوره:6 | شماره:4 |تعداد مقالات:6

در این پژوهش تحمل ارقام زیتون باغملک و زرد به تنش آبی و کاربرد پتاسیم مورد مطالعه قرار گرفت. نهال های یک ساله زیتون با سه مقدار آب (33-0 درصد، 66-34 درصد و 100-67 درصد مصرف آب قابل استفاده گیاه بین دو آبیاری) و سه مقدار پتاسیم (100، 50 و صفر گرم سولفات پتاسیم به ازای هر نهال که در موقع کاشت با خاک گلدان مخلوط گردید) تیمار شدند. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی و در 4 تکرار اجرا شد. صفات رویشی مانند وزن تر و خشک برگ، ساقه و ریشه و هم چنین سطح برگ و ریشه اندازه گیری شدند. نتایج به دست آمده نشان داد که رقم باغملک از نظر صفات رویشی نسبت به رقم زرد برتری دارد. با افزایش تنش آبی، وزن تر و خشک برگ، ساقه و ریشه، سطح برگ و سطح ریشه کاهش یافتند. نهال های تحت تیمار سوم آبیاری رشد بسیار کمی داشتند و ریزش برگ نیز در آن ها مشاهده گردید، ولی ریزش برگ در دو تیمار دیگر مشاهده نشد. نسبت ریشه به اندام هوایی با کاهش میزان آبیاری افزایش یافت، به طوری که در تیمار سوم بیش ترین بود. کاربرد پتاسیم منجر به افزایش سطح برگ، وزن تر و خشک برگ و ساقه در گیاه شد. نهال های تحت تیمار 100 و 50 گرم پتاسیم رشد بیشتری نسبت به تیمار صفر نشان دادند، ولی در مورد اکثر صفات، اختلاف معنی داری بین دو تیمار 50 و صفر گرم وجود نداشت. به طور کلی، در نهال هایی که تحت تنش آبی قرار داشتند، استفاده از سولفات پتاسیم موجب افزایش رشد رویشی نهال گردید.

مطالعه فرآیند فرسایش خاک و ارزیابی عوامل کنترل آن از مهم ترین پیش نیازهای مدیریت صحیح منابع آب و خاک در حوزه های آبخیز است. هم چنین تعیین نقش دخالت های کنترل پذیر انسانی از طریق تغییر کاربری اراضی بسیار مهم بوده و بررسی مقایسه ای آن ها بسیار حایز اهمیت است. پژوهش حاضر به منظور بررسی تولید روان آب و رسوب در کرت های آزمایشی با دو کاربری دیم زار و مرتع فقیر و در دو فصل تابستان و زمستان با استفاده از باران ساز مصنوعی در حوزه گرگک در استان چهارمحال و بختیاری به اجر درآمد. در این پژوهش، مقدار روان آب و رسوب ناشی از شدیدترین باران های منطقه و با شدت 34 میلی متر در ساعت در کرت های آزمایشی در فواصل زمانی 5 دقیقه در ظروف مخصوص جمع آوری و حجم و وزن هر کدام اندازه گیری گردید. نتایج به دست آمده از آزمون های تجزیه واریانس و t نشان داد که میزان روان آب و رسوب در فصل تابستان در مراتع فقیر، در سطح اعتماد 99 درصد، بیشتر از دیم زارها می باشد. در صورتی که در فصل زمستان، تولید روان آب و رسوب در دیم زارها، در سطح اعتماد مشابه بیشتر از مزارع فقیر بود.

تفکیک پذیری خاک ها و سایر پوشش های اراضی با به کارگیری داده های رقومی سنجنده LISS_III در منطقه آران - بیدگل مورد بررسی قرار گرفت. پس از تصحیح هندسی و رادیومتری و به کارگیری لایه کمکی (DEM)، ترکیب های مختلفی از داده ها برای استخراج اطلاعات به کار گرفته شد. نتایج حاصل از پردازش رقومی باندهای LISS_III برای تفکیک پذیری خاک ها مورد بررسی قرار گرفت. با تفکیک واحدهای همگن بر روی تصاویر رنگی و بهره گیری از اطلاعات جانبی و پژوهش های میدانی، نمونه های آموزشی انتخاب شدند. به منظور ارزیابی تفکیک پذیری خاک ها، میانگین، انحراف معیار و واریانس نمونه های آموزشی محاسبه و مورد ارزیابی قرار گرفت. تصاویر به روش نظارت شده و با الگوریتم حداکثر همسایگی طبقه بندی گردیدند. سپس به منظور ارزیابی طبقه بندی، نتایج با نقش واقعی زمینی مقایسه شدند. نتایج نشان داد که سنجنده LISS_III قابلیت تفکیک خاک های Typic Haplosalids از Typic Aquisalids را ندارد. خاک های Gypsic Aquisalids تقریبا در تمامی باندهای سنجنده دارای بیش ترین بازتاب و خاک های Typic Aquisalids دارای کم ترین بازتاب بودند، به طوری که این خاک با خاک های Typic Torriorthents که بر روی اراضی بادبزنی شکل سنگریزه دار تشکیل شده اند تداخل طیفی داشت. سطح خاک Gypsic Aquisalids پوشیده از نمک و گچ بود. در حالی که سطح خاک Typic Torriorthents را پوسته های اسفنجی و چند وجهی که در لایه مرطوب زیریی بودند، پوشاند. نمک های سدیمی و منیزیمی، نمک های غالب در این دو خاک بودند. نتایج نشان داد که خاک های شور با پوسته های صاف، براق و پف کرده، پوسته های صاف و تیره با تجمع کم تا متوسط نمک در سطح، پوسته های اسفنجی و چندوجهی نمکی در یک کلاس طبقه بندی شدند. به طور کلی چنان چه شناسایی خاک های مناطق خشک در سطح تحت گروه؛ مدنظر باشد، داده های ماهواره هندی به علت دسترسی آسان و کمتر بودن هزینه تهیه داده های رقومی، مناسب هستند.

باززایی غیرمستقیم نخود به خاطر کالوس دهی بسیار پایین و عدم ثبات ژنتیکی کالوس همواره با مشکل همراه است. در این پژوهش، باززایی مستقیم به روش شاخه زایی چندگانه از ریزنمونه های محور جنینی پنج ژنوتیپ نخود (هاشم، آرمان، پیروز، MCC505 و (MCC426 در محیط کشت MB، نمک های MS و ویتامین های B5، به همراه سطوح مختلف چهار نوع سیتوکینین (BAP: 1، 2 و 3 میلی گرم در لیتر، TDZ: 0.2، 0.4، 1 و 3 میلی گرم در لیتر، Zeatin: 0.5، 1 و 2 میلی گرم در لیتر و Kin: 1، 2 و 3 میلی گرم در لیتر) بررسی شد. برای ریشه زایی شاخه های به دست آمده، از محیط کشت MB کامل و MB 1/2 به همراه 1 و 2 میلی گرم در لیتر IBA استفاده گردید. نتایج نشان داد که بهترین تیمار سیتوکینین برای شاخه زایی ریزنمونه ها با توجه به ژنوتیپ، متفاوت است. در مجموع BAP برای افزایش شاخه زایی در اکثر ژنوتیپ ها (1 میلی گرم در لیتر برای ژنوتیپ MCC505 و 3 میلی گرم در لیتر برای سایر ژنوتیپ ها) مناسب و نسبت به سایر سیتوکینین های استفاده شده بهتر بود، ضمن این که شاخه های به دست آمده نیز از رشد طبیعی برخوردار بودند. نتایج پژوهش نشان داد که محیط کشت MB1/2 حاوی IBA (1 و 2 میلی گرم در لیتر) نیز برای ریشه زایی شاخه های به دست آمده از ژنوتیپ های مختلف مناسب، و تعداد و طول ریشه های به دست آمده به گونه ای بود که برای انتقال شاخه ها به شرایط طبیعی نتایج خوبی در برداشت.

منطقه کویری رودشت واقع در شرق استان اصفهان، به دلیل بارندگی ناچیز و تبخیر شدید (متوسط بارندگی سالیانه کمتر از 100 میلی متر و تبخیر و تعرق پتانسیل سالیانه حدود 2400 میلی متر) به ویژه در فصل تابستان، دارای منابع آب محدود و نامطلوب می باشد. برای بررسی اثر کم آبیاری روی عملکرد و برخی صفات کیفی گرمک، یک آزمایش مزرعه ای آبیاری قطره ای در ایستگاه تحقیقات شوری و زهکشی رودشت واقع در 65 کیلومتری شرق شهرستان اصفهان انجام شد. مقادیر آب آبیاری بر اساس 65، 80 و 95 درصد تبخیر تجمعی از تشت تبخیر کلاس A اعمال گردید و از طرح آماری کرت های خردشده استفاده شد. مقدار آب کاربردی طی فصل آبیاری در هر یک از تیمارها به ترتیب 300، 342 و 384 میلی متر بود. نتایج نشان داد که با افزایش مقدار آب آبیاری، عملکرد میوه ی تازه، عملکرد در واحد سطح، تعداد میوه در هر پلات، وزن میوه در هر بوته و کارآیی مصرف آب آبیاری افزایش می یابد. برای تابع تولید که رابطه ی بین عملکرد با مقدار آب آبیاری را بیان می کند، یک معادله ی همبستگی چند جمله ای درجه ی دوم با ضریب تعیین بالا (R2=0.99) به دست آمد. هم چنین رابطه بین کارایی مصرف آب آبیاری با مقدار آب آبیاری، یک معادله چند جمله ای درجه دوم با ضریب تعیین بالا (R2=0.97) بود. نتایج نشان داد که این رقم گرمک نسبت به کم آبیاری حساس می باشد.

به منظور بررسی واکنش شاخص های رشد سیب زمینی در تراکم بذری و تجاری به طول دوره ی تداخل علف های هرز، آزمایشی در سال 1385 در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا، همدان به اجرا در آمد. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه ی بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی، تراکم بوته سیب زمینی رقم آگریا در دو سطح 5.33 (تراکم مطلوب مزارع تجاری) و 6.66 (تراکم مطلوب مزارع بذری) بوته در مترمربع و طول تداخل علف های هرز در هفت سطح بود. بدین صورت که در پنج تیمار به علف های هرز به ترتیب تا 10، 20، 30، 40 و 50 روز بعد از سبزشدن اجازه ی رشد داده شد و پس از آن تا انتهای دوره کنترل شدند و دو تیمار کنترل کامل و تداخل کامل علف های هرز نیز به عنوان شاهد در نظر گرفته شد. هر کرت آزمایشی شامل 4 ردیف کاشت به فاصله 75 سانتی متر بود. به منظور محاسبه ی شاخص های رشد سیب زمینی، اولین مرحله نمونه برداری، 10 روز پس از سبزشدن سیب زمینی (همراه با وجین علف های هرز در اولین تیمار تداخل) شروع و بعد از آن هر 10 روز یک بار طی 11 مرحله تکرار شد. نتایج نشان داد که از حدود 40 روز پس از سبزشدن سیب زمینی، اثر تداخل علف های هرز بر روند تجمع ماده خشک کل شروع و در حدود 90 روز بعد از سبزشدن به حداکثر مقدار خود رسید. اثر تداخل علف های هرز بر ماده خشک کل، شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول و سرعت رشد غده در تراکم پایین بیشتر از تراکم بالای سیب زمینی بود. به طوری که در تراکم پایین شاخص های یاد شده در حداکثر مقدار خود، در تیمار تداخل کامل نسبت به کنترل کامل علف های هرز به ترتیب 44.4، 36.5، 42.3 و 40 درصد کاهش یافتند در حالی که تفاوت دو تیمار مزبور از نظر شاخص های ذکر شده در تراکم بالا به ترتیب 40، 34.8، 39.7 و 35.1 درصد بود. اثر تداخل علف های هرز بر عملکرد نهایی در تراکم پایین بیشتر از تراکم بالای سیب زمینی بود. دوام ماده خشک کل و دوام شاخص سطح برگ به طور بسیار معنی داری تحت تاثیر تراکم بوته سیب زمینی و طول دوره تداخل علف های هرز قرار گرفت ولی اثر متقابل تیمارهای آزمایشی بر صفات یاد شده معنی دار نبود.