بررسیهای حسابداری و حسابرسی
سال:1396 | دوره:24 | شماره:3 |تعداد مقالات:10

تنوع جنسیتی به افزایش ارتباطات، به کارگیری دیدگاه های متنوع و اثربخشی در هیئت مدیره و کمیته ی حسابرسی منجر می شود. مسئولیت پذیری زیاد زنان و حضور بهتر آنها در جلسه ها در مقایسه با مردان، ممکن است رفتار و اثربخشی جلسه ها را بهبود دهد. براساس مطالعات، حضور نماینده ی زن در کمیته ی حسابرسی می تواند به اثربخشی آن کمک کرده و به بهبود فعالیت های نظارتی بینجامد و به دنبال آن حق الزحمه ی حسابرسی را نیز تعدیل کند. بدین منظور، پژوهش حاضر به بررسی تأثیر حضور حداقل یک نماینده ی زن در کمیته ی حسابرسی، بر حق الزحمه ی حسابرسی می پردازد. داده های 136 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران (544 مشاهده) طی سال های 1391 تا 1394 با استفاده از تحلیل رگرسیون با رویکرد داده های ترکیبی آزمون شد. یافته ها حاکی از آن است، حضور حداقل یک نماینده ی زن در کمیته ی حسابرسی می تواند حق الزحمه ی حسابرسی را کاهش دهد که مطابق با دیدگاه عرضه در این زمینه است.

با هدف شناسایی و تجزیه و تحلیل مسائل و واقعیت های زبان حسابرسی، عبارت کلیدی «ارائه به نحو مطلوب» در پژوهش حاضر با روش شناسی نظریه پردازی زمینه بنیان مطالعه شده است. این مطالعه از طریق مصاحبه ی عمیق با خبرگان و شرکای مؤسسه های حسابرسی اجرا شده و با انجام 15 مصاحبه به روش گلوله ی برفی به اشباع رسیده است. بر اساس نتایج به دست آمده از مصاحبه ها، مهم ترین مسئله ی موجود در رابطه با کاربرد عبارت «ارائه به نحو مطلوب» به نا هماهنگی میان مضمون مطلق واژه ی «مطلوب» با ماهیت نسبی کار حسابرسی بازمی گردد. علاوه بر این، یافته ها واقعیت تعریف نشدگی عبارت «ارائه به نحو مطلوب» را نشان می دهد که به زعم حسابرسان پیامد نامساعدی نداشته و بنابراین به راهکاری برای ارائه ی تعریف از این عبارت نیاز ندارد. مسئله ی فاصله ی ادراکی در ارتباط با عبارت «ارائه به نحو مطلوب» نیز از اختلاط این واقعیت با مسئله ی نا هماهنگی حاصل شده است. در آخر نتایج به دست آمده از مصاحبه ها به تأیید دو خبره ی دانشگاهی با تجربه ی فعالیت در حرفه ی حسابرسی رسیده است.

اعتماد اجتماعی یکی از مؤلفه های اقتصادی اجتماعی اثرگذار بر رفتارهای فردی و سازمانی در جامعه به شمار می رود؛ به طوری که مدیران ارشد شرکت هایی با سطح اعتماد اجتماعی بالا، رفتارهای صادقانه تری از خود نشان داده و تمایل کمتری به پنهان کردن اخبار بد دارند که بروز چنین رفتاری، کاهش ریسک سقوط قیمت سهام شرکت را در پی خواهد داشت. بر پایه ی این استدلال، پژوهش حاضر به بررسی رابطه ی بین اعتماد اجتماعی با ریسک سقوط قیمت سهام شرکت و مطالعه ی اثر تعدیل کنندگی (اثر جایگزینی یا مکمل) نظارت خارجی بر این رابطه می پردازد. بدین منظور، برای سنجش ریسک سقوط قیمت سهام از دو معیار چولگی منفی بازده سهام و نوسان های پایین به بالا استفاده شده است. میزان مالکیت سرمایه گذاران نهادی به عنوان سنجه ی نظارت خارجی مد نظر قرار گرفته و همچنین برای اندازه گیری اعتماد اجتماعی از پرسشنامه ی صفاری نیا و شریف (1389) بهره برده شده است. تجزیه و تحلیل نتایج نیز به کمک مدل های رگرسیون چندمتغیره انجام گرفت. یافته های پژوهش حاکی از آن است که اعتماد اجتماعی، ریسک سقوط قیمت سهام شرکت ها را کاهش می دهد. علاوه بر این مطابق با پیش بینی نظریه ی جایگزینی، نتایج نشان می دهد نظارت خارجی رابطه ی منفی بین اعتماد اجتماعی و ریسک سقوط قیمت سهام شرکت ها را تضعیف می کند.

محیط تجاری امروزی، زمینه ی کاربست و ادغام تئوری ذی نفعان را با تئوری نمایندگی در استراتژی های مالی و مدیریتی شرکت ها فراهم آورده است. در این راستا، مدیریت و ایجاد تعادل بین منافع کلیه ی ذی نفعان حائز اهمیت است. هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر مدیریت ذی نفعان بر سود تقسیمی و ارزش شرکت مطابق با تحلیل های تئوری نمایندگی و تئوری ذی نفعان است. برای سنجش شاخص مدیریت ذی نفعان، جریان های نقدی پرداختی به هر یک از گروه های ذی نفع مبنا قرار گرفته است. برای بررسی موضوع، نمونه ای متشکل از 220 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار در فاصله ی سال های 1389 تا 1394 انتخاب شده و داده ها با استفاده از رگرسیون تجزیه و تحلیل شده است. شواهد تحقیق نشان می دهد رابطه ی مثبت و معناداری بین مدیریت ذی نفعان و سود تقسیمی وجود دارد. همچنین بین مدیریت ذی نفعان و ارزش بازار شرکت رابطه ی منفی و معناداری برقرار است. این نتایج نشان می دهد در محیط ایران، مدیریت ذی نفعان نیز بیشتر در جهت منافع سهامداران صورت می گیرد.

هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر سرمایه ی فکری بر چسبندگی هزینه­ ها در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. در این مطالعه با بازبینی تئوری چسبندگی هزینه، الگوی پیچیده­ ای از عدم تقارن هزینه­ ها با استفاده از میزان سرمایه ی فکری پالیک (2000) ارائه می­ شود. دوره ی آزمون از سال 1384 تا 1393 و نمونه ی آماری متشکل از 111 شرکت (1110 سال شرکت) پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. در این پژوهش، سرمایه ی فکری و اجزای آن، شامل کارایی سرمایه ی فیزیکی، کارایی سرمایه ی انسانی و کارایی سرمایه ی ساختاری، متغیرهای مستقل؛ چسبندگی هزینه­ های فروش، اداری و عمومی، متغیر وابسته و شدت کارکنان، شدت دارایی­ ها، کاهش متوالی درآمد فروش و رشد تولید ناخالص داخلی، متغیرهای کنترلی هستند. فرضیه­ ها با استفاده از روش داده­ های ترکیبی و رگرسیون خطی چندمتغیره آزمون شده­ اند. نتایج نشان­ دهنده ی رابطه ی معنادار و ضدچسبنده سرمایه ی فکری و هزینه­ های فروش، اداری و عمومی است. برای اجزای سرمایه ی فکری نیز رابطه ی معنادار و ضدچسبنده برقرار است و بیشترین تأثیر در بین اجزا، مربوط به کارایی سرمایه ی ساختاری است. همچنین، میزان ضدچسبندگی در شرکت­ های با سرمایه ی فکری بالا، بیشتر است و بیشترین تأثیر در بین اجزای سرمایه ی فکری، مربوط به شرکت­ هایی است که ضریب کارایی سرمایه ی انسانی بالاتری دارند.

هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر جریان نقد آزاد بر مدیریت سود واقعی و تصنعی در شرکت­ های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با حجم نمونه ی 183 شرکت برای سال های 1395-1385 است. برای آزمون فرضیه­ ها، رگرسیون خطی چند­ ­ متغیره با داده­ های ترکیبی استفاده شده است. در این مطالعه، جریان نقد آزاد با دو معیار جریان نقد آزاد برای واحد ­ تجاری و جریان نقد آزاد ناشی از کسب وکار سنجیده شده و مدیریت سود واقعی با سه معیار جریان نقد عملیاتی غیرعادی، هزینه های تولید غیر­ عادی، هزینه های اختیاری غیر­ عادی و مدیریت سود تصنعی با معیار اقلام تعهدی اختیاری اندازه­ گیری شده است. نتایج نشان می­ دهد جریان نقد آزاد با دو معیار یاد شده بر معیارهای مدیریت سود واقعی و تصنعی تأثیر مثبت و معنا­ داری می گذارد؛ یعنی با افزایش جریان نقد آزاد، سطح غیر­ عادی معیارهای مدیریت سود واقعی و میزان اقلام تعهدی اختیاری افزایش می­ یابد. در­ واقع مدیران شرکت­ هایی که دارای جریان نقد آزاد بالایی هستند، شدت ­ عمل خوبی در اداره ی مدیریت سود دارند. بدین­ ترتیب، رفتار فرصت طلبانه ی مدیران شرکت­ های دارای وجوه نقد مازاد، به کمک فرضیه ی جریان­ های نقد آزاد توضیح داده­ می­ شود.

در این پژوهش کیفیت حسابرسی با رویکرد سیستمی، مورد بررسی قرار گرفته است و علی رغم نگاه پیشین به کیفیت حسابرسی که محصول گرا بود، به صورت فرآیندگرا و سیستمی نیز به مساله توجه شود. شاخص های بالقوه مطرح شده در این پژوهش شامل عوامل ورودی حسابرسی، فرآیند حسابرسی و نتایج حسابرسی است. جامعه آماری این پژوهش خبرگان حسابرسی، مدیران و شرکای مؤسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران و سازمان حسابرسی می باشد. استنباط آماری پژوهش به کمک منطق فازی صورت می پذیرد. مطابق با نتایج، بیش ترین تاثیر ناشی از شاخص های میانگین سوابق کاری، تخصص و تجربه صنعت، زمان بندی و ساعات کار شرکا، مدیران و بازبینی های کیفی به نسبت کل کار حسابرسی، شاخص های مرتبط با استقلال و رعایت آن شاخص ها، انتشار مجدد صورت های مالی و تاثیر آن بر بازار، حجم کار شرکا و کارکنان و جابجایی مکرر شرکا و مدیران ارشد موسسه می باشد. این 7 شاخص در مجموع نزدیک به 80 درصد از درصد تجمعی شاخص های مطالعه کنونی را به خود اختصاص می دهند.