گوارش
سال:1383 | دوره:9 | شماره:3 (پیاپی 48) |تعداد مقالات:11

معده انسان تنها زیستگاه شناخته شده هلیکوباکترپیلوری (H.pylori) است، با این وجود دانشمندان توانسته اند با به کارگیری روشهای ملکولی، وجود باکتری را در آب و حفره دهانی انسان به اثبات برسانند. بر این اساس راههای انتقال هلیکوباکترپیلوری، مدفوعی - دهانی یا دهانی - دهانی ذکر می شوند. در این بررسی مخمر به عنوان یک عامل برای انتقال هلیکوباکترپیلوری مطرح شده است. به دنبال مشاهده میکروسکوپی اجسام متحرک شبه باکتری درون واکونول مخمر و عدم کشت پذیری این اجسام، از روش PCR برای بررسی طبیعت باکتریایی و هویت آنها استفاده شد و پرایمرهای اختصاصی برای هدف قرار دادن ژنهای S rDNA16 و cagA مربوط به H.pylori طراحی شدند. مواد و روشها: 18 مخمر دهانی از 18 بیمار مبتلا به بیماریهای گوارشی مختلف جدا شدند. مطالعات میکروسکوپی برای مشاهده اجسام شبه باکتری درون واکوئول مخمرها انجام شد. استخراج DNA با روش فنل - کلروفرم صورت گرفت. شرایط PCR، 33 سیکل و درجات حرارت annealing، 0C63 برای S rDNA16 و C051 و C52 0برای ژن cagA، که در دو مرحله هدف قرار داده شد، تعیین شدند. DNAهای استخراج شده از H.pylori و S. cerevisiac که به عنوان شاهد استفاده شدند. به منظور تعیین ترادف نوکلئوتیدی، محصولات PCR ژنهای ذکر شده از یک مخمر دهانی و H.pylori در پلاسمیدهای pCAP و سپس در پلاسمید pSK+ کلون شدند. نتایج: مشاهدات میکروسکوپی نشان داد که اجسام متحرک شبه باکتری درون واکوئول تمام مخمرهای دهانی وجود دارند. اندازه محصول PCR ژن S rDNA16 به دست آمده از 18 مخمر دهانی با اندازه همان محصول از H.pylori شاهد یکسان بود. از 18 مخمر، 15 مخمر (83%) واجد ژن cagA مشابه H.pylori شاهد بودند. ژن cagA از 3 مخمر دهانی و S. cerevisiae به دست نیامد. ترادف نوکلئوتیدی ژنهای S rDNA16 و cagA به دست آمده از یک مخمر دهانی دارای 98% هومولوژی با ژنهای مربوط به H.pylori بود. نتیجه گیری: شناسایی ژنهای S rDNA16 و cagA در مخمر نشان می دهد که اجسام متحرک شبه باکتری، H.pylori می باشند. به نظر می رسد مخمرها که در طبیعت و سطوح مخاطی بدن انسان به وفور یافت می شوند، می توانند مخازن H.pylori در خارج از معده انسان باشند و باکتری را به معده انسان انتقال دهند. گوارش، 1383، سال نهم، 60-154

مقدمه: در این مطالعه اثر خنثی سازی امپرازول برتوکسین ایجاد کننده واکوئول (VacA)، اوره آز و حرکت باکتری بررسی گردید. مواد و روشها: MIC امپرازول در مورد پانزده سویه هلیکوباکترپیلوری تعیین گردید. سوپرناتانت کشت باکتریایی تغلیظ شد و همراه با غلظتهای مختلف امپرازول به سلولهای vero تلقیح گردید. مایع رویی حاصل از سانتریفوژ سوسپانسیون باکتریها در بافرفسفات نمکی، همراه با اوره و امپرازول به سلولهای vero تلقیح شد. مهار ایجاد واکوئول با روش جذب قرمز خنثی اندازه گیری شد. اثرات امپرازول بر حرکت هلیکوباکتر پیلوری در محیط نیمه جامد بروسلاآگار غنی شده با ایزوویتال -X و سرم جنین گوساله نیز مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج: MIC امپرازول 20 میکروگرم در میلی لیتر تعیین گردید. تولید واکوئول در سلولهای vero، توسط سوپرناتانت کشت باکتریایی تغلیظ شده، در غلظت 50 میکروگرم در میلی لیتر امپرازول به شدت مهار شد. امپرازول در غلظت 50 میکروگرم در میلی لیتر، از تولید واکوئول در اثر فعالیت اوره آز هلیکوباکتر پیلوری ممانعت کرد. هم چنین امپرازول در غلظتهای کمتر از MIC، باعث اختلال در حرکت سویه های هلیکوباکترپیلوری گردید. نتیجه گیری: عقیده بر این است که امپرازول، همان طور که فعالیت پمپ پروتون سلولهای اپیتلیال معده و P-ATPase غشای سلولی هلیکوباکترپیلوری را مختل می کند، شاید V-ATPase غشای اندولیزوزوم ها را که تحت تأثیر VacA فعال می گردد، نیز مهار کند. نتایج این مطالعه نشان داد که امپرازول ایجاد واکوئول توسط VacA هلیکوباکترپیلوری، فعالیت اوره آز و حرکت باکتری را مختل می کند. بنابراین این دارو نه تنها به عنوان یک مهارکننده پمپ پروتونی سلولهای اپیتلیال، در جهت درمان بیماریهای گوارشی مفید واقع می شود، بلکه دارای اثرات ضد باکتریایی علیه هلیکوباکترپیلوری می باشد. گوارش، 1383، سال نهم، 8-161

مقدمه: با توجه به شیوع بالای هپاتیت B در ایران و لزوم اجرای اقدامات پیشگیرانه، شناخت علل و عوامل خطرساز ابتلا به این بیماری می تواند دست اندرکاران سلامت را در کنترل بیماری راهنمایی کند. مواد و روشها: در این مطالعه مورد - شاهدی، اهداکنندگان خون در شهر تهران در سالهای 1376 تا 1379 مورد بررسی قرار گرفتند. 2447 مورد HBsAg مثبت از افراد مراجعه کننده به مرکز مشاوره هپاتیت سازمان انتقال خون به عنوان گروه مورد و 2425 نفر اهداکننده خون HBsAg منفی به عنوان گروه شاهد، مورد بررسی قرار گرفتند. در هر دو گروه، عوامل دموگرافیک و رفتارهای پر خطر بررسی شدند. در تعدادی از افراد مبتلا نیز بررسی وضعیت HBsAg در مادر و همسر صورت گرفت. نتایج: عوامل دموگرافیک و رفتارهای پر خطر در انتقال هپاتیت B به ترتیب عبارت بودند از: سابقه وجود HBsAg در یکی از اعضای خانواده، سابقه دریافت خون، جنس مذکر، سابقه بستری در بیمارستان، سابقه تماس جنسی مشکوک، سکونت در شهر و سن بالاتر، هم چنین سابقه HBsAg مثبت در مادر و همسر بین گروه مورد و شاهد اختلاف آماری معنی داری داشت. نتیجه گیری: با توجه به نقش مادر و دیگر اعضای خانواده در انتقال عفونت HBV، توجه به غربالگری مادران باردار و تلقیح واکسن به اعضای خانواده افراد HBsAg مثبت حائز اهمیت است. هم چنین دقت بیشتر به غربالگری فرآورده های خونی و رعایت نکات بهداشتی در بیمارستانها گامی مؤثر در پیشگیری از بیماری خواهد بود. واکسیناسیون نوزادان، افراد در معرض خطر و افراد در آستانه ازدواج، از اقدامهای مؤثر در کاهش بیماری است. گوارش، 1383، سال نهم، 75-169

مقدمه: عفونت با هلیکوباکترپیلوری عموماً با التهاب معده همراه است؛ اما تنها در برخی مواقع منجر به ایجاد بیماریهای دارای اهمیت بالینی مانند زخم دوازدهه و زخم معده می شود. توسعه بیماری به بیماریزایی سویه هلیکوباکترپیلوری عفونی کننده فرد، حساسیت میزبان و عوامل کمکی محیطی بستگی دارد. پروتئین وابسته به سیتوتوکسین (cytotoxin associated gene protein) که توسط ژن cagA کد می شود، عامل بیماریزایی مهمی است که تنها توسط دسته ای از سویه های هلیکوباکترپیلوری کد می شود و در بعضی از جمعیتها به صورت مارکر بیماریزایی سویه های هلیکوباکترپیلوری استفاده شده است. هدف از این مطالعه، بررسی شیوع ژن cagA در میان سویه های هلیکوباکترپیلوری جدا شده از بیماران مبتلا به بیماریهای گوارش فوقانی و بررسی ارتباط حضور این ژن و شدت بیماری در بیماران ایرانی است. مواد و روشها: در این تحقیق از 180 بیمار، نمونه بیوپسی از ناحیه آنتروم معده گرفته شد. پس از جداسازی سویه های هلیکوباکترپیلوری از نمونه بیوپسی بیماران، DNA باکتری به روش استاندارد استخراج گردید و حضور ژن cagA با استفاده از روش PCR  مورد بررسی قرار گرفت. نتایج: از مجموع 180 بیمار 92 سویه هلیکوباکترپیلوری جدا شد و توسط واکنشهای بیوشیمیایی تعیین هویت گردید. 70% سویه ها دارای ژن cagA بودند. تمام 19 بیمار با زخم دوازدهه و عفونت هلیکوباکتر (100%) در حالی که 24 بیمار از 72 بیمار با سوء هاضمه و عفونت هلیکوباکتر (61%) cagA مثبت داشتند. (p<0.01)نتیجه گیری: تفاوت معنادار بین فراوانی ژن cagA می تواند نشان دهنده افزایش خطر ابتلا به زخمهای گوارشی در افراد عفونی با سویه های هلیکوباکترپیلوری دارای این ژن باشد.

مقدمه: پیشگیری از عفونت ویروس هپاتیت B در کودکان، به منظور پیشگیری از ابتلا به سیروز و سرطان سلول کبدی در مراحل کبدی زندگی ضروری است. علی رغم در دسترس بودن واکسن مؤثر هپاتیت B هنوز هم یک معضل عمده بهداشتی به شمار می رود. هدف از انجام این مطالعه، مشخص نمودن تأثیر ایمن سازی فعال و غیر فعال، جهت پیشگیری از انتقال عمودی حین تولد هپاتیت B در ایران است. مواد و روشها:  در این مطالعه آینده نگر با شاهدهای گذشته نگر، 823 فرزند متعلق به مادران HBsAg مثبت بررسی شدند. از این تعداد، 637 مورد واکسن و ایمونوگلوبولین دریافت نکرده بودند؛ 125 نفر فقط واکسن گرفته بودند و به 60 نوزاد هم واکسن و هم ایمونوگلوبولین تجویز شده بود. نتایج:  شیوع HBsAg در کسانی که واکسن و ایمونوگلوبولین دریافت نکرده بودند و بالای 16 سال سن داشتند (گروه A1)، مساوی یا کمتر از 16 سال بودند. (گروه B1)، فقط واکسن زده بودند (گروه 2) و مواردی که هم واکسن و هم ایمونوگلوبولین گرفته بودند (گروه 3) به ترتیب 56.1%، 40.3%، 12.6% و 3.6% بود. شیوع HBsAb با سیر نزولی قابل توجه در گروهها به ترتیب زیر به دست آمد: گروه 3 (85.7%)، گروه 2 (68.8%)، گروه( B1 (33.3% و گروه A1 (21.8%).نتیجه گیری:  افزودن ایمونوگلوبولین به واکسن در مقایسه با استفاده از واکسن به تنهایی به میزان قابل توجهی محافظت در برابر عفونت ویروس هپاتیت B را افزایش می دهد. بعد از سالها تمرکز بر روش انتقال عمودی (از طریق جفت) و اجرای راهکارهایی چون تزریق واکسن و ایمونوگلوبولین به نوزادان مادران HBsAg مثبت، اکنون باید توجه بیشتری را به راههای انتقال افقی از طریق سایر افراد در ایران مبذول داریم.

بیماریهای التهابی روده می توانند با سندرم های عصبی مختلفی همراهی داشته باشند. اخیراً در مطالعاتی بروز همزمان بیماریهای التهابی روده و مولتیپل اسکلروز در تعدادی از بیماران گزارش شده است. بروز علائم و نشانه های یکی از این دو بیماری در بیماران مبتلا به بیماری دیگر باید ضمن برانگیختن شک بالینی متخصصین، در صورت لزوم با انجام اقدامات تشخیصی نیز همراه باشد. در این گزارش، به معرفی دو بیمار مبتلا به بیماریهای التهابی روده، که به طور همزمان به بیماری مولتیپل اسکلروز نیز مبتلا بودند، پرداخته شده است. 

بیمار مردی 42 ساله مبتلا به هپاتیت C بود، که با ضایعات پوستی به صورت قرمزی و درد مختصر همراه با ضایعات تاولی شکل در جلوی ساق پای چپ مراجعه نمود. این تاولها به تدریج به عرض یک هفته پاره و دچار پوسته ریزی شدند و تغییر رنگ قهوه ای در محل ضایعات ایجاد شد. بیمار، ضایعات مشابه قدیمی نیز در ساق پای راست و داخل پای راست داشت. در بررسیهای به عمل آمده با شک به ضایعات پوستی پورفیری کوتانه تاردا در زمینه هپاتیت C، آزمایش اوروپورفیرینوژن ادراری صورت گرفت که تشخیص مذکور را تأیید کرد. این ضایعه از عوارض پوستی هپاتیت C است که با افزایش حساسیت به نور و شکنندگی پوست خود را نشان می دهد. درمان با اینترفرون آلفا شروع شد و در پیگیری بعدی، ضایعات پوستی بعد از  ماه دچار هیپرپیگمانتاسیون شدند و بعضی از ضایعات بهبود کامل پیدا کردند. 

بیمار خانم 33 ساله ای است با شکایت درد متناوب شکم و حملات خونریزی شدید دستگاه گوارش تحتانی که از 2 هفته قبل مراجعه کرده و مورد بررسی قرار گرفته است. در بررسی دستگاه گوارش فوقانی و تحتانی نکته خاصی به دست نیامد. جهت بررسی بیشتر از بیمار اسکن هسته ای گلبول قرمز به عمل آمد که محل خونریزی را در بخش فوقانی و راست شکم منطبق با روده باریک گزارش کرد. به دنبال آن بیمار، تحت عمل جراحی قرار گرفت، تومور گزارش شده به ابعاد 1×2 سانتی متر در ژژونوم بیمار در فاصله 65 سانتی متری از رباط تراتیز خارج شد. در بررسی پاتولوژی کوریوکارسینوم متاستاتیک به ژژونوم گزارش شد. در ارزیابی آزمایشگاهی 57000: β-hCG بود؛ در بررسی رحم نیز تومور منطبق با کوریوکارسینوم کشف شد. گوارش، 1383، سال نهم، 6-194