گوارش
سال:1383 | دوره:9 | شماره:4 (پیاپی 49) |تعداد مقالات:7

زمینه و هدف: هپاتیت B شایعترین علت هپاتیت مزمن و سیروز در ایران می باشد. اکثر مطالعات انجام شده در مورد هپاتیت B بر روی بیماران بستری در بیمارستان یا اهداکنندگان خون صورت گرفته و کمتر در جمعیت طبیعی انجام شده است. هدف این مطالعه تعیین بررسی فراوانی نسبی آلودگی با ویروس هپاتیت B، عوامل خطر ابتلا به این ویروس و انتشار داخل خانوادگی آن در ساکنین شهرستان گنبدکاووس می باشد.روش بررسی: از طریق نمونه گیری خوشه ای سیستماتیک براساس شماره خانوار، 1035 نفر از ساکنین سه روستا و شهر گنبدکاووس که در فاز پایلوت مطالعه کوهورت سرطان مری گلستان انتخاب شده بودند وارد مطالعه شدند. HBsAg دوباره به فاصله شش ماه تعیین شد و کلیه افرادی که در خانه فرد HBsAg مثبت زندگی می کردند و سن بالاتر از 2 سال داشتند از نظر HBsAg و HBcAb مورد بررسی قرار گرفتند.یافته ها: 44 نفر (%4.25) از 1035 نفر هر دو بار HBsAg مثبت بودند. از 279 نفری که با افراد HBsAg مثبت در یک خانه زندگی می کردند، 17 نفر (%6) HBsAg مثبت بودند که همگی بالای 12 سال بودند و 20 نفر (%7) HBcAb مثبت داشتند. فراوانی نسبی عوامل خطر ابتلا به هپاتیت های B از طریق خون در افراد HBsAg مثبت و HBsAg منفی تفاوت معنی داری نداشت.نتیجه گیری: آلودگی با هپاتیت B در شهر گنبدکاووس از برآورد متوسط آلودگی در ایران بالاتر است. عوامل خطر بررسی شده نقش مهمی در آلودگی با ویروس هپاتیت B در جمعیت طبیعی گنبدکاووس ندارند و انتشار داخل خانوادگی در حدی متوسط است. به نظر می رسد جمعیت زیر 12 سال که برای آنان واکسیناسیون حین تولد انجام شده است از مصونیت قابل ملاحظه ای برای آلودگی با این ویروس برخوردارند.

زمینه و هدف: سندرم روده تحریک پذیر (IBS) شایعترین اختلال تشخیص داده شده توسط متخصصین گوارش است که به طور تقریبی در 40 - 50 درصد از بیماران تحت نظر یک متخصص دیده می شود. این بیماریهای با مهارکننده های باز جذب سروتونین (SSRIs) درمان می شود، ولی در مطالعات بالینی، شواهد کافی مبنی بر اثربخشی این داروها وجود ندارد.روش بررسی: 44 فرد مبتلا به IBS تشخیص داده شده براساس معیارهای روم (Rome II) II، با غلبه علایم درد و یبوست در این مطالعه شرکت داشتند. علل عضوی به وسیله شرح کامل، معاینه بالینی، آزمونهای آزمایشگاهی و کولونوسکوپی رد شد. سپس شرکت کنندگان به طور تصادفی، به منظور دریافت فلوکستین یا دارونما به مدت 12 هفته، به دو گروه تقسیم شدند. این افراد با استفاده از یک سیستم رتبه بندی ساده براساس علایم (simple symptom score system) در طول درمان و 4 هفته پس از اتمام درمان تحت پیگیری قرار گرفتند.یافته ها: فلوکستین به طور واضحی نسبت به دارونما در کاهش ناراحتی شکمی، تخفیف احساس نفخ، افزایش تعداد حرکات روده ای و کاهش قوام مدفوع، موثرتر بود. رتبه کلی علایم (total symptom score) در گروهی که فلوکستین مصرف کرده بودند از 10.7 به 2.8 و در گروه شاهد از 10.5 به 6.7 کاهش یافت (p<0.001).نتیجه گیری: فلوکستین یک درمان موثر و کوتاه مدت قابل تحمل برای بیماران مبتلا به IBS با غلبه درد و یبوست است.

زمینه و هدف: در اغلب بیماریهای کبدی، افزایش سطح آلانین آمینوترانسفراز (ALT) می تواند نشانه ای از نکروز سلولی باشد؛ ولی هنوز مطالعه ای در این زمینه در ایران انجام نشده است.روش بررسی: این مطالعه جهت مقایسه درجه (grade)، مرحله (stage) و مقیاس فعالیت بافتی (HAI Score) در دو گروه از مبتلایان به هپاتیت مزمن C با آلانین آمینوترانسفراز سرمی طبیعی و افزایش یافته طراحی شده است. در این مطالعه 32 بیمار با آلانین آمینوترانسفراز سرمی طبیعی و 84 بیمار با آلانین آمینوترانسفراز سرمی افزایش یافته مورد بررسی قرار گرفته اند.یافته ها: میانه درجه و مرحله در گروه با سطح طبیعی آنزیم به ترتیب 4 و 1 و در گروه با سطح افزایش یافته آنزیم به ترتیب 6.5 و 2 به دست آمد. مرحله بزرگتر از 2 به ترتیب در 5 بیمار (%15.6) با سطح طبیعی آنزیم و 36 بیمار (%42.9) با سطح افزایش یافته آنزیم مشاهده شد (p=0.006).نتیجه گیری: اگرچه ضایعات کبدی در بین مبتلایان به هپاتیت مزمن C با سطح طبیعی آلانین آمینوترانسفراز سرمی خفیف ترند، لیکن نمونه برداری و بررسی آسیب شناسی کبدی به عنوان یک روش تشخیصی مفید در تمامی مبتلایان به هپاتیت مزمن C، صرف نظر از سطح سرمی آلانین آمینوترانسفراز توصیه می گردد.

زمینه و هدف: با توجه به اهمیت ابتلا به هپاتیتA  در مبتلایان به بیماریهای مزمن کبدی، مطالعه حاضر با هدف تعیین شیوع هپاتیت A در بیماران مبتلا به هپاتیت B انجام شد.روش بررسی: مطالعه پژوهشی حاضر به صورت مقطعی انجام شد. 283 بیمار مبتلا به هپاتیت B )شامل 118 نفر ناقل غیرفعال، 144 نفر مبتلا به هپاتیت مزمن و 21 نفر مبتلا به سیروز( از بین مراجعین به مرکز هپاتیت تهران در 3 ماه زمستان 1383 به صورت ترتیبی وارد مطالعه شدند. تمامی نمونه ها از نظر Anti HAV Ab، متغیرهای دموگرافیک، عوامل خطرساز بیماریهای منتقله از راه خون، محل تولد، محل سکونت، سابقه زردی، سابقه بیماری هپاتیت B در خانواده، AST، ALT، پلاکت، درجه (grade)، امتیاز (score) و مرحله (stage) پاتولوژی مورد بررسی قرار گرفتند.یافته ها:224  نفر (%79.2) از کل بیماران به هپاتیت A مبتلا بودند. در 89 نفر از ناقلین غیرفعال (%75.4)، 115 نفر از مبتلایان به هپاتیت مزمن (%79.9) و 20 نفر از مبتلایان به سیروز (%95.2)، HAV Ab مثبت بود. 47 نفر از بیماران زیر 30 سال (%65.3)، 123 نفر از بیماران 30 - 49 سال (%80.4) و 54 نفر از بیماران بیش از 50 سال (%93.1) به هپاتیت A مبتلا بودند (p=0.000).نتیجه گیری: برطبق مطالعه حاضر، %80 از بیماران مبتلا به هپاتیت B سابقه عفونت هپاتیت A را نشان می دهند و %20 باقی مانده نیز مستعد ابتلا به هپاتیت A می باشند. با افزایش سن بیماران، میزان ابتلای به عفونت هپاتیت A بیشتر می شود. با توجه به افزایش احتمال مرگ و میر بیماران مزمن کبدی به دنبال ابتلا به هپاتبت A، واکسیناسیون بر ضد ویروس هپاتیت A در این جمعیت توصیه می شود.

به دنبال معرفی آزمونهای سرولوژیک ساده برای تشخیص بیماری سلیاک (coeliac disease) در دهه 1980، به تدریج مشخص شد که شیوع بیماری سلیاک در کشورهای مختلف خاورمیانه، شمال آفریقا و هند تقریبا شبیه آنچه در کشورهای غربی است می باشد. شیوع بیماری سلیاک درجمعیت در معرض خطر در این نواحی بین 3 تا %20 و شیوع در جمعیت با دیابت نوع یک تقریبا %3 - 5 گزارش شده است. تظاهرات بالینی بیماری سلیاک به نحو مشخصی با سن بیمار، طول مدت و وسعت بیماری فرق می کند. مطالعات بالینی نشان داده اند که تظاهر بیماری با نشانه های غیر مشخص یا بدون نشانه، به همان اندازه اروپا در خاورمیانه نیز شایع است.گندم به مدت چندین قرن در این نواحی غذای غالب بوده است و احتمال دارد که تماس مداوم و به مقدار زیاد با پروتیینهای گندم منجر به القای درجاتی از تحمل ایمنی شده باشد که باعث ایجاد نشانه های خفیف تری می شود که منجر به تشخیص اشتباه به عنوان سندرم روده تحریک پذیر یا بیماریهای گوارشی توصیف نشده می شود. در تمام کشورهای در حال توسعه، باید ظن بالینی قوی برای بیماری سلیاک برای بیمارانی که مشکل آنها با اسهال مزمن یا کم خونی فقر آهن تظاهر می یابد، وجود داشته باشد. بهترین روش برای تشخیص بیماری سلیاک در بیماران دچار اسهال، پانل آزمونهای سرولوژیک سلیاک و به دنبال آن بیوپسی روده کوچک است. در غیاب دسترسی به رژیم فاقد گلوتن در کشورهای خاورمیانه، فراهم کردن این رژیم یک چالش واقعی، هم برای بیماران و هم برای پزشکان می باشد.

لیپودیستروفی منتشر مادرزادی (congenital generalized lipodystrophy) بیماری بسیار نادر و پیشرونده ای می باشد 1) در 12 میلیون نفر(. مبتلایان به این بیماری با تظاهرات بالینی آتروفی بافت چربی، قیافه آکرومگالویید، آکانتوزیس نیگریکانس (acanthosis nigricans)، هیپرلیپیدمی (hyperlipidemia)، دیابت قندی یا اختلال تست تحمل گلوکز و به ندرت سیروز کبدی مراجعه می کنند.بیشترین موارد گزارش شده در مقالات پزشکی 8 مورد از برزیل و 6 مورد از کشورهای اسکاندیناوی بوده است و بقیه موارد به صورت گزارشهای یک یا دو موردی بوده است. بالاترین سن بیماران گزارش شده 19 سال می باشد.در این مقاله گزارش مورد، به معرفی یک مورد پسر 13 ساله مبتلا به نوع مادرزادی لیپودیستروفی با عارضه نادر سیروز کبدی می پردازیم.