مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی ایلام
سال:1389 | دوره:18 | شماره:1 |تعداد مقالات:16

مقدمه: فرآیند تولید در کارخانه لوله سازی اهواز همانند سایر محیط های صنعتی به دلیل ماهیت و نوع فعالیت ها با مخاطرات مختلفی از نظر ایمنی، سلامت، بهداشت و محیط زیست همراه می باشد، در نتیجه امکان آسیب به انسان، تجهیزات و محیط زیست، در صورت وقوع حادثه، وجود دارد. از این رو، مطالعه کنونی در زمینه ارزیابی و مدیریت خطر ایمنی، بهداشتی و زیست محیطی با هدف شناسایی مخاطرات احتمالی، تخمین میزان خطر، کنترل و کاهش سطح خطر و در راستای حفظ سلامت پرسنل، تجهیزات، سرمایه و محیط زیست تحت تاثیر به انجام رسید. مواد و روش ها: در این تحقیق از روش «ویلیام فاین» که از فنون سازمان یافته و نظام مند ارزیابی خطر در شناسایی خطرات بالقوه و برآورد سطح خطر، در راستای مدیریت خطر و کاهش آن به سطحی قابل قبول است، استفاده شد. به این منظور پس از شناسایی فعالیت ها و فرآیندهای کارخانه، خطرات و عوامل بالقوه آسیب رسان شناسایی و سپس با توجه به شدت اثر، احتمال وقوع و پیامدهای احتمالی مواجهه آن با انسان، محیط زیست و تجهیزات، کار ارزیابی و طبقه بندی خطرات انجام شد.یافته های پژوهش: سطح خطر در فعالیت های عملیات کوره القایی (پرت اپوکسی) با نمره 300، آزمون آبی (از جهت آلودگی صوتی) با امتیاز 300، سنگ زنی داخل لوله با نمره 240 و آزمایش لوله با فشار آب با امتیاز 200 دارای بالاترین سطح خطر (اضطراری) و فعالیت هایی مانند پخ زنی سر و ته لوله (دور ریزتراشه) با امتیاز 192، بهره برداری از اره گردان (برخورد لوله به فرد) با نمره 180، فرآیند جوش با امتیاز 160، شستشو با اسید فسفریک با نمره 120 دارای میزان خطر متوسط (غیرطبیعی) و فعالیت هایی مانند سقوط افراد (پریفر) با نمره 16، آزمون آبی (از منظر ترکیدن لوله) با امتیاز 9 و غلت خوردن کویل با امتیاز 5 دارای کمترین میزان خطر (طبیعی) می باشند.بحث و نتیجه گیری: حوادث ناشی از کار در طول اجرای این تحقیق دارای کاهش نسبی بوده و با توجه به افزایش شاغلین واحدهای تحت بررسی درسال 1386 (زمان مطالعه) نسبت به سال 1385، ضریب شدت تکرار حوادث به طور متوسط حدود 42 درصد و تعداد روزهای تلف شده کاری حدود 49 درصد کاهش داشته است.

مقدمه: از آن جا که فاضلاب خروجی هر صنعت بایستی دارای استانداردهایی باشد تا در شبکه جمع آوری فاضلاب شهرک پذیرفته شود، در این تحقیق تلاش شده است تا با طراحی و ساخت سیستم پیش تصفیه تحت عنوان «سیستم جدید لجن فعال با هوادهی ریزشی» کارایی و محدودیت های آن در انجام عملیات پیش تصفیه مورد قضاوت قرار گیرد.مواد و روش ها: طراحی و ساخت این دستگاه کاملا ابداعی بوده و به شماره 40091 در اداره ثبت اختراعات کشور به ثبت رسیده است. اجزای اصلی این دستگاه عبارتند از: کابل اتصال به برق، مدار فرمان، فیوز مینیاتوری، زمان سنج خاردار 24 ساعته، کنتاکتور، کلید کنترل پمپ لجن هضم شده به قسمت فیلتر شنی، دیمر 2 کیلووات، آداپتور، جعبه نگهدارنده، الکتروموتور، گیربکس، رابط انتقال نیرو از گیربکس به شافت اصلی گردنده، شافت انتقال نیرو، یاتاقان ها، پره های هوادهی، سیستم برگشت لجن و انتقال لجن به داخل هاضم لجن، لوله انتقال دهنده لجن به ابتدای حوضچه هوادهی، آشغال گیر، حوضچه هوادهی، حوضچه ته نشینی، پمپ لجن، مخزن هضم بی هوازی، فیلتر شنی، پایه های الگویی، دستگیره های الگویی و کانال های انتقال فاضلاب.یافته های پژوهش: هدف از ساخت این الگو، ارایه مدلی برای انجام عملیات پیش تصفیه فاضلاب است، تا بتوان با اجرای آن در مقیاس واقعی هزینه های مربوط به طراحی، ساخت و بهره برداری سیستم های پیش تصفیه کارخانجات صنعتی را تا حد زیادی کاهش داد و همچنین نیاز به نیروی متخصص و ماهر در راهبری این سیسستم ها را مرتفع ساخت. بحث و نتیجه گیری: دستگاه ساخته شده در طی انجام این طرح مورد آزمایش و تایید قرار گرفت، نتایج به دست آمده از آزمایشات فاضلابی با غلظت COD برابر 7035mg/l، BOD5 برابر 4535mg/l، TSS برابر 1344mg/l نشان می دهد که با استفاده از سیستم مورد نظر با زمان هوادهی 2 ساعت و 44 دقیقه در روز و میانگین pH برابر 02/7 و با میانگین دمای 3/21 درجه سانتیگراد، میزان حذف COD برابر 6/73 درصد، BOD5 برابر 2/84 درصد و TSS برابر 4/85 درصد است. این نتایج نشان می دهند که سیستم لجن فعال با هوادهی ریزشی از کارآیی لازم جهت انجام عملیات پیش تصفیه، برخوردار می باشد و قادر است ضمن کاهش هزینه های پیش تصفیه فاضلاب، نیاز به نیروی ماهر در راهبر آن را کاهش دهد.

مقدمه: میزان بالای خودکشی و اقدام به آن در میان نوجوانان ضرورت وجود اقدامات درمانی را برای آنان آشکار می سازد. این مطالعه با هدف بررسی تاثیر آموزش گروهی مهارت حل مساله بر برخی ویژگی های روانشناختی (افسردگی، ناامیدی و مهارت های مقابله ای) نوجوانان اقدام کننده به خودکشی انجام گرفته است.مواد و روش ها: در این مطالعه تاثیر روش مهارت حل مساله به عنوان متغیر مستقل بر افسردگی، ناامیدی و مهارت های مقابله ای با استفاده از گروه آزمایش و شاهد مورد مطالعه قرار گرفت. مطالعه شوندگان 26 نفر بودند که به صورت تصادفی انتخاب و به دو گروه آزمایش و شاهد تقسیم شدند؛ به آزمودنی های گروه آزمایش روش حل قدم به قدم مساله به مدت 12 جلسه آموزش داده شد. متغیرها در شرایط پیش و پس آزمون با مقیاس افسردگی بک، آزمون ناامیدی بک و پرسشنامه مهارت های مقابله ای بلینگز و موس اندازه گیری شدند. داده ها با استفاده از آزمون آماری t مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته های پژوهش: یافته ها نشان داد که بین دو گروه آزمایش و شاهد در شرایط پیش از درمان تفاوت معنی داری در متغیرهای وابسته پژوهش وجود نداشت اما پس از اجرای روش درمانی تفاوت معنی داری در متغیرهای افسردگی، ناامیدی و مهارت های مقابله ای دیده شد (P<0.01).بحث و نتیجه گیری: آموزش مهارت های حل مساله می تواند در کاهش میزان افسردگی، کاهش میزان ناامیدی و نیز در بهبودی مهارت های مقابله ای نوجوانان اقدام کننده به خودکشی موثر باشد.

مقدمه: پژوهش حاضر به منظور ارزیابی کیفی طرح ارایه مراقبت های اولیه بهداشت حرفه ای به کارگران (راهبرد خانه های بهداشت کارگری) و تعیین الگوی مناسب برای ارزیابی کیفی آن ها، در سال 1385 در شهرستان یزد انجام شد.مواد و روش ها: در این مطالعه کیفی رتبه ای، به منظور گردآوری داده های مربوط به اثر بخشی و کیفیت ارایه مراقبت های بهداشتی در خانه های بهداشت کارگری، پس از تعیین متغیر ها و میزان های استاندارد طرح؛ طراحی سوالات به روش دلفی؛ طراحی چک لیست ها و نیز پرسشنامه انجام شد. جهت تعیین امتیاز هر سوال، پرسشنامه و چک لیست ها در اختیار کارشناسان قرار گرفت. حجم نمونه تصادفی در این بررسی کیفی رتبه ای در شهرستان یزد 6 صنعت دارای خانه بهداشت کارگری و 6 صنعت فاقد آن بود.یافته های پژوهش: نتایج نشان داد که متغیر های وسایل و تجهیزات اداری و فنی به ترتیب 1/65 درصد و 1/61 درصد بوده است که با توجه به جدول وضعیت سیستم در رتبه  کیفی متوسط قرار دارند . اما وضعیت فضا و کارکنان با توجه به میانگین در صد کیفیت  به ترتیب 3/49 درصد و 6/46 درصد بوده که در رتبه کیفی بد قرار داشتند. متغیر عملکرد کارکنان حاکی از آن بود که عملکرد بهداشتیار کار با میانگین 3/63 درصد در رتبه کیفی متوسط و عملکرد پزشک طب کار با میانگین 8/32 درصد در رتبه کیفی بد قرار داشتند.بحث و نتیجه گیری: بررسی نهایی وضعیت ارایه خدمات بهداشت حرفه ای در خانه های بهداشت کارگری شهرستان یزد با روش پیشنهادی کیفی رتبه ای و با توجه به درصد کیفیت کسب شده (9/56 درصد) در وضعیت رتبه ای متوسط قرار دارد.

مقدمه: گل همیشه بهار از خانواده کاسنیان است که از آن در درمان اختلالات پوستی، درد و نیز به عنوان باکتری کش، ضد عفونی کننده و ضد التهاب استفاده شده است. در این مطالعه اثر کشندگی گل مزبور با غلظت های مختلف بر پروماستیگوت های لیشمانیاماژور در شرایط آزمایشگاهی ارزیابی شد. مواد و روش ها: در ابتدا گل های خشک و خرد شده این گیاه با خیساندن در الکل 80% عصاره گیری شدند و با استفاده از دستگاه تبخیر، الکل آن تبخیر شد. غلظت های مختلف عصاره500µg/ml) ، 250µg/ml، 125µg/ml، 62/5µg/ml) در آزمایشگاه تهیه و تعداد 000/50 پروماستیگوت در هر چاهک پلیت 96 خانه ای کشت داده شد؛ سپس 100 میکرولیتر از عصاره به هر چاهک اضافه گردید و به مدت سه روز در دمای 24 درجه انکوبه شد. تعداد انگل ها در هر چاهک بعد از 24، 48 و 72 ساعت با لام نئوبار شمارش و از محیط کشت  RPبدون عصاره به عنوان شاهد استفاده گردید. یافته های پژوهش: نتایج نشان داد که عصاره مزبور در غلظت 500µg/ml تمام انگل ها را کشته و غلظت های کم تر، فعالیت ضد لیشمانیایی وابسته به دوز نشان دادند که IC50 پس از 24 ساعت در عصاره الکلی و آبی به ترتیب 170µg/ml و 215µg/ml به دست آمد. تعداد پروماستیگوت های لیشمانیا ماژور در شاهد در 24، 48 و 72 ساعت به ترتیب افزایش یافت.بحث و نتیجه گیری: بر اساس نتایج مطالعه کنونی، عصاره گل همیشه بهار اثر لیشمانیا کشی خوبی دارد و احتمالا می تواند در درمان لیشمانیوز به کار رود.

مقدمه: سرخک بیماریی شدیدا مسری است که قابل پیشگیری با واکسن می باشد. با توجه به شیوع سرخک در سال های اخیر در ایران، وزارت بهداشت و درمان اقدام به واکسیناسیون سراسری سرخک و سرخجه در سال 1382 برای سنین 25-5 سال نمود. با استفاده از واکسن مطالعه کنونی جهت بررسی میزان سطح پادتن IgG ضد سرخک در دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله(عج) صورت گرفت. مواد و روش ها: این تحقیق مطالعه ای مقطعی بود که 196 نفر از  دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله (عج) مورد بررسی قرار گرفتند و پرسشنامه ای مشتمل بر سن، سابقه واکسیناسیون در دوران کودکی، سابقه واکسیناسیون در سال 1382، ابتلا به سرخک، سرخک در خانواده، تماس با فرد مبتلا به سرخک و بیماری تب دار در زمان واکسیناسیون در جامعه مورد مطالعه تهیه و تکمیل شد. پس از اخذ 5 سی سی خون و جدا کردن سرم آن، سطح کمی و کیفی پادتن IgG ضد سرخک با تست الیزا با کیت IBL ساخت کشور آلمان، تعیین شد.یافته های پژوهش: تمام افراد مورد بررسی مرد و با میانگین سنی 01/3±5/23 سال بودند. بر اساس یافته های پژوهش، 194 نفر (99 درصد) سابقه واکسیناسیون در دوران کودکی، 188 نفر (9/95 درصد) سابقه واکسیناسیون در سال 82، 14 نفر (1/7 درصد) سابقه قبلی ابتلا به سرخک، 17 نفر (7/8 درصد) سابقه خانوادگی سرخک، 19 نفر (7/9 درصد) سابقه تماس با فرد مبتلا به سرخک داشتند. در حالی که سابقه بیماری تب دار در زمان واکسیناسیون در یک نفر (5/0 درصد) دیده شد. پادتن IgG ضد سرخک در 174 نفر (8/88 درصد) مثبت، در 19 نفر (7/9 درصد) منفی و در 3 نفر (5/1 درصد) مشکوک بود.بحث و نتیجه گیری: با توجه به این که عیار پادتن IgG ضد سرخک در 8/88 درصد افراد مثبت بوده است، به نظر می آید که این رقم (درصد) در جلوگیری از همه گیری های کوچک کافی نیست لذا پیشنهاد می شود که هر چند سال یک بار عیار پادتن در افراد اندازه گیری شود و افرادی که عیار پادتن پایینی دارند مجددا واکسینه گردند.

مقدمه: یکی از اساسی ترین اهداف علم تمرین تاکید بر عملکرد بهینه دستگاه های مختلف بدن و سازگاری در اجرای هر چه بهتر مهارت ورزشی است. تمرین های قدرتی و استقامتی سازگاری های متفاوتی را در بدن ایجاد می کنند که برخی متضاد با هم هستند. تحقیق حاضر به منطور بررسی هم زمان این دو نوع تمرین و سازگاری عصبی- عضلانی در آن ها انجام شده است.مواد و روش ها: مطالعه شوندگان این تحقیق نیمه تجربی 36 مرد تمرین نکرده که در سه گروه و به مدت 12 هفته بررسی شدند. گروه قدرتی تمرین پویا، استقامتی اینتروال و نیز هم زمان که نیمی از تمرین هر دو گروه را 3 جلسه در هفته انجام می داد. پارامترهای دامنه سیگنال الکترومایوگرافی، بیشینه انقباض ارادی و قدرت بیشینه پای برتر آزمودنیها به ترتیب با دستگاههای الکترومایوگرافی، ایزوکینتیک و تکنوجیم در هفته های صفر، 6 و 12 اندازهگیری شد. داده ها با استفاده از آزمون های تحلیل واریانس، اندازه گیری های مکرر و آزمون تعقیبی LSD در سطح معنا داری (05/P≤0) تحلیل شدند.یافته های پژوهش: مقادیر درون گروهی دامنه سیگنال الکترومایوگرافی در همه گروه ها پس از 6 هفته و در دو گروه قدرتی و همزمان پس از 12 هفته کاهش معنی داری نشان داد. قدرت بیشینه در همه گروه ها پس از 6 و 12 هفته افزایش معنی داری نشان داد. بیشینه انقباض ارادی پس از 6 و 12 هفته در گروه های قدرتی و هم زمان با افزایش معنا دار، اما در گروه استقامتی بدون تغییر معنادار بود. از سوی دیگر بررسی تفاوت دامنه سیگنال الکترومایوگرافی و حداکثر قدرت بیشینه در بین سه گروه تمرینی نشان داد که در هفته 6 و 12 بین دو گروه قدرتی و هم زمان با گروه استقامتی تفاوت معنی داری مشاهده شد و در بین سه گروه تمرینی بیشینه انقباض ارادی تا هفته ششم تفاوت معنی داری نشان نداد، اما در هفته 12 گروه قدرتی با هم زمان تفاوت معنی داری داشت.بحث و نتیجه گیری: تمرین هم زمان نسبت به تمرین قدرتی با اندکی افزایش قدرت و نسبت به تمرین استقامتی با افزایش قدرت بیشتری همراه است. احتمالا تمرین هم زمان ضمن بهبود سازگاری عصبی- عضلانی، اختلالی در افزایش قدرت ایجاد نمی کند.

مقدمه: فشار روانی (استرس) می تواند سبب تغییرات مولفه های فیزیولوژیک و بیوشیمیایی در افراد سالم گردد. این تحقیق به منظور بررسی اثر فشار روانی امتحان(استرس) که از مهم ترین فشارزا حساب می آید بر تغییرات زیستی مزبور انجام گرفت.مواد و روش ها: مطالعه شوندگان 50 نفر غیر سیگاری و بدون سابقه بیماری خاص و مصرف داروهای استروئیدی از میان دانشجویان داوطلب به صورت تصادفی انتخاب گردیده و میزان فشار خون، هورمون های کورتیزول سرم و کورتیزول آزاد ادرار به روش پرتو ایمنی سنجی (RIA) یک ماه پیش از امتحانات (گروه شاهد)،  نیم ساعت پیش و بلافاصله پس از امتحان (گروه مورد آزمایش) اندازه گیری و ثبت گردید و در پایان داده های حاصله با نرم افزار 5/SPSS-11 مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. یافته های پژوهشی: میانگین و سیستولی، فشار خون دیاستولی در گروه شاهد به ترتیب برابر 25/9 ±70/110(میلیمتر جیوه) و 97/8±73 (میلیمتر جیوه) و در گروه مورد نیم ساعت پیش از امتحان برابر 29/11±20/120 (میلیمتر جیوه) و 76/8±6/77 (میلیمتر جیوه) و بلافاصله پس از امتحان برابر 97/9±8/108 (میلیمتر جیوه) و 39/6±2/73 (میلیمتر جیوه) بود و تحلیل آماری نشان داد که این تفاوت بین گروه ها معنی دار می باشد(05/p<0).همچنین مقدار کورتیزول سرم و کورتیزول آزاد ادرار به ترتیب در گروه شاهد 86/48±83/151 (میکروگرم در لیتر) و 01/47±03/133 (میکروگرم در لیتر)، نیم ساعت پیش از امتحان 46/62±13/201 (میکروگرم در لیتر) و 99/44±10/175 (میکروگرم در لیتر) و بلافاصله پس از امتحان 25/49±48/141 (میکروگرم در لیتر) و 08/46±98/165 (میکروگرم در لیتر) بود که از نظر آماری این تفاوت بین گروه ها معنی دار می باشد(p<000).بحث و نتیجه گیری: امتحان در دانشجویان به حدی موجب فشار روانی می شد که سبب تغییرات فیزیولوژیک و بیوشیمیایی از جمله افزایش فشار خون، غلظت سرمی کورتیزول، و کورتیزول آزاد ادرار می گردد.