فضای جغرافیایی
سال:1392 | دوره:13 | شماره:44 |تعداد مقالات:14

رابطه اشتغال و مهاجرت در سطوح فضایی استان سیستان و بلوچستان اعم از مناطق شهری و روستایی مساله ای است که این پژوهش با هدف تحلیل، مدلسازی و پیش بینی نقش اشتغال در مهاجرت ، آن را دنبال می کند. روش تحقیق، روشی توصیفی–تحلیلی، با رویکرد کمی است که در آن از مدل های بازار کار، همبستگی و رگرسیون استفاده شده است. دو متغیر (کمبود شغل و مهاجرت به بیرون) به دست آمده از مدل بازار کار، به ترتیب به عنوان متغیر مستقل و وابسته در فرایند مدلسازی وارد شدند و سپس رابطه ی آن ها پیش بینی شد. این پژوهش، مهاجرت را پیامد تفاوت های جغرافیایی در عرضه و تقاضای نیروی کار دانسته و نشان می دهد که طی پنج دهه (1335 1385) وضعیت بازار کار در مناطق روستایی نسبت به مناطق شهری وخیم تر بوده است. در مناطق شهری و روستایی رابطه ی قوی و مستقیمی بین کمبود شغل و مهاجرفرستی این مناطق وجود دارد (ضریب همبستگی برابر 0.9). 90 درصد از مهاجرت هایی که طی پنج دهه در مناطق شهری و روستایی رخ داده است، با عامل کمبود شغل، تبیین می شود. پیش بینی می شود هر زمانی که کمبود شغل در مناطق شهری به طور کامل از بین برود و مازاد شغلی هم وجود نداشته باشد، این مناطق مهاجرپذیر خواهند شد (حدود 23000 نفر)، و اگر این پدیده در مناطق روستایی رخ دهد، مهاجرفرستی مناطق روستایی، با کاهش بسیار زیادی به حدود 500 نفر تقلیل خواهد یافت. یافته ها نشانگر آن است که «مازاد اشتغال برابر است با کشش جمعیت به منطقه و کمبود اشتغال برابر است با رانش جمعیت از منطقه»، بنابراین ایجاد اشتغال در منطقه از طریق اولویت دادن به سرمایه گذاری در ایجاد فرصت های شغلی جدید، می تواند به عنوان موثرترین راه حل برای جلوگیری از تخلیه جمعیت مناطق شهری و روستایی استان شناخته شود.

فهم و درک اجزا، ساختار و فرایندهای طبیعی جاری در آبخیز در پیشبینی نتایج مخرب و یا مفید فعالیتهای انجام شده توسط مردم در آبخیز اهمیت فراوانی دارد. برای کمیکردن وضعیت سیمایسرزمین و تعیین اثرات اکولوژیک دخالت انسان در محیط میتوان از شاخص های سیمای سرزمین استفاده نمود. این مقاله به عنوان بخشی از یک تحقیق گستردهتر میباشد که به منظور نیل به اهداف مدیریت یکپارچه آبخیز چهل چای مینودشت صورت گرفته است. هدف این مطالعه تعیین اثرات زیست فیزیکی، اقتصادی و اجتماعی سناریوهای مدیریت در آبخیز مذکور است. در این مقاله با استفاده از شاخص های ساختار سیمای سرزمین به پیشبینی اثرات اکولوژیک اجرای 32 سناریوهای مدیریتی پرداخته میشود تا در کنار سایر اثرات اجرای سناریوهای مدیریتی امکان موازنه نتایج مختلف و انتخاب سناریوهای برتر با رویکرد مدیریت جامع آبخیز فراهم گردد. رودخانه چهل چای یکی از شاخه های رودخانه گرگانرود است که در جنوب شرقی شهرستان مینودشت در استان گلستان قرار گرفته است. پنج فعالیت مدیریتی شامل تراسبندی، احداث باغ، اگروفارستری، جنگلکاری و احیا جوامع گیاهی حاشیه رودخانه در نظر گرفته شد. قواعد مربوط به اجرای هر یک از فعالیت های مدیریتی بر اساس مشاهدات میدانی و با توجه به توصیه های منابع علمی و نظر کارشناسی تعیین شد. شاخصهای اکولوژیکی مورد استفاده در این مطالعه عبارتند از: میانگین وزنی اندازه لکه پوشش گیاهی، نمایه وزنی مساحت پوشش گیاهی، مساحت کل هسته، اتصال جنگل و نسبت جوامع گیاهی حاشیه رودخانه. اثرات اکولوژیک هر یک از فعالیت های مدیریتی بر اساس مقادیر شاخصها پیشبینی گردید تا بهترین گزینه مدیریتی با بالاترین امتیاز انتخاب شود. نتایج نشان میدهد که با در نظر گرفتن شاخص میانگین وزنی اندازه لکه پوشش گیاهی سناریوی 26 (احداث باغ، اگروفارستری و احیا جوامع گیاهی حاشیه رودخانه) و سناریوی 11 (احداث باغ و اگروفارستری) به عنوان سناریوی برتر انتخاب شدند. بر اساس شاخص وزنی مساحت پوشش گیاهی و شاخص نسبت جوامع گیاهی حاشیه رودخانه، سناریوی 32 (شامل تلفیقی از اقدامات تراس بندی، احداث باغ، آگروفارستری، جنگل کاری و احیا جوامع گیاهی حاشیه رودخانه) سناریوی برتر است. در حالی که سناریوی 1 به عنوان سناریوی برتر از نظر شاخص مساحت کل هسته و شاخص اتصال جنگل تعیین شد. رویکرد مورد استفاده در این مطالعه امکان پیش بینی نتایج اکولوژیک اقدامات مدیریتی را فراهم می سازد. در تکمیل این تحقیق پیش بینی سایر نتایج اقدامات مدیریتی از ابعاد فیزیکی، اقتصادی و اجتماعی امکان نیل به اهداف ارزیابی و مدیریت یکپارچه آبخیز را فراهم مینماید.

یکی از ضروری ترین اطلاعات مورد نیاز مدیران و متولیان منابع طبیعی، نقشه های کاربری اراضی می باشد. طی سال های گذشته، کاربردهای زیادی از روش های طبقه بندی شبکه عصبی مصنوعی برای طبقه بندی پوشش گیاهی در منابع گزارش شده است، اما مطالعات معدودی، استفاده از روش های طبقه بندی درختی و مقایسه آن ها با روش های شبکه عصبی مصنوعی ارزیابی نموده اند. در این مطالعه، ابتدا تصحیحات هندسی و رادیومتری بر روی داده های ETM+ صورت گرفت. سپس با بازدیدهای میدانی، طبقات مختلف کاربری اراضی تعریف و نمونه های آموزشی انتخاب گردید. در این مطالعه، هدف اصلی مقایسه سه الگوریتم طبقه بندی شبکه عصبی مصنوعی برای طبقه بندی پوشش سطح زمین حوزه دره شهر استان ایلام می باشد. در ضمن، کارکرد این روش ها با روش طبقه بندی درختی با سه روش انشعاب مقایسه شده است. نتایج حاصل از ارزیابی دقت تصاویر طبقه بندی شده نشان داد که روش طبقه بندی شبکه عصبی (به جز کوهونن) با دقت کل متوسط 92 و ضریب کاپای 0.90 ارای دقت بیشتری نسبت به روش طبقه بندی درختی (با سه روش انشعاب) با دقت کل متوسط 90 و ضریب کاپای 0.88 می باشد. به علاوه، زمانی که روش های مختلف شبکه عصبی مورد آنالیز قرار گرفت، مشخص گردید که روش شبکه عصبی آرتمپ فازی نسبت به روش های پرسپترو و کوهونن دقت بالاتری (با دقت کل 2% و 22% و ضریب کاپای 3% و 24% بیشتر) داشت. در این تحقیق، بالاترین دقت طبقه بندی مربوط به طبقه بندی شبکه عصبی مصنوعی آرتمپ فازی بود. بنابراین این مطالعه کارایی و قابلیت الگوریتم های شبکه عصبی مصنوعی را در طبقه بندی تصاویر سنجش از دور اثبات می نماید.

امروزه توجه به رهیافت مشارکت در عملیاتی کردن توانمندسازی اقتصادی روستائیان ضرورتی اجتناب ناپذیر و از اهمیت ویژه ای برخوردار است. مشارکت با فراهم سازی بسترهای آموزشی و یادگیری لازم، نقش مهمی در انتقال اطلاعات و باروری قدرت تصمیم گیری در کشاورزان دارد و می تواند در بهره برداری مطلوب از منابع و امکانات موثر واقع شود. از آنجا که یکی از دلایل اصلی توسعه نیافتگی اقتصادی در نواحی روستایی، عدم توانمندی روستائیان در درک، شناخت و بهره برداری بهینه از منابع و امکانات موجود می باشد، لذا توجه به این رهیافت جهت خروج اقتصاد روستاها از وضعیت کنونی اجتناب ناپذیر است. از این رو مقاله حاضر سعی دارد با رویکردی جامع و با روش توصیفی تحلیلی به بررسی نقش مشارکت در شکل گیری فرایند توانمندسازی روستائیان در بخش کشاورزی 14 سکونتگاه روستایی دهستان ایجرود بالا در شهرستان ایجرود بپردازد. جمع آوری داده ها از طریق پرسشنامه در حجم نمونه 330 نفر و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های مناسب SPSS انجام شده است. بررسی ها نشان می دهد که سطح مشارکت با میانگین 1.87 پایین تر از حد مورد انتظار است. در این بین نتایج به دست آمده بیانگر آن است که بین آگاهی از عوامل تولید، آگاهی از اقتصاد بازار و مهارت تصمیم گیری با توانمندی به ترتیب با سطح معناداری 0.025، 0.001 و 0.030 ارتباط مستقیمی برقرار است. ضمن اینکه سطح توانمندی اقتصادی روستائیان دهستان در بخش کشاورزی (1.76) نشان می دهد بسترهای لازم جهت شکل گیری این مهم ایجاد نشده است؛ بنابراین ارتقای درک و شناخت روستائیان در زمینه ی بهره برداری بهینه از عوامل تولید، آشنایی با مکانیسم بازار و مهارت در تصمیم گیری ضروری می باشد.

معضل ترافیک در کلیه شهرها همواره یکی از اساسی ترین مشکلات شهری محسوب می شود و عوامل متعددی مانند بافت شهر، تمرکز کاربری های جاذب جمعیت، آب و هوا و غیره این مشکل را تشدید می کنند. در راستای حل این مشکل راه حل های متفاوتی پیشنهاد می گردد که یکی از آن ها ایجاد پارکینگ در محل هایی است که مشکل ترافیکی شدیدی دارند. شهر آباده در شمال استان فارس به دلیل توسعه خطی، تمرکز کاربری های جاذب جمعیت در مرکز شهر و نیز کم عرض بودن شبکه معابر با معضل شدید ترافیکی روبراست، به طوری که در این بخش شهر چندین محور به صورت یک طرفه در آمده است. پژوهش آن جام شده توصیفی تحلیلی است که اطلاعات مورد نیاز از منابع متعدد کتابخانه ای، اسنادی و نیز برداشت های میدانی گردآوری شده است. از این رو در این پژوهش ابتدا معیارهای مناسب برای ایجاد پارکینگ مانند نزدیکی به سطوح سرویس پر تراکم، کیفیت مصالح، نوع بنا و... به صورت لایه های اطلاعاتی در محیط GIS تبدیل و بعد از وزن دهی به لایه ها با استفاده از مدل AHP، با بهره گیری از سیستم اطلاعات جغرافیایی به پهنه بندی اراضی بخش مرکزی شهر جهت ایجاد پارکینگ پرداخته شد و در نهایت اراضی موجود در این بخش به پنج طیف با درجه مطلوبیت بسیار مناسب، مناسب، متوسط، نامناسب و بسیار نامناسب طبقه بندی گردید. نتایج حاصل از بررسی های میدانی نشان می دهد که پهنه بسیار مناسب با داشتن ویژگی هایی مانند تخریبی بودن بنا، خشت و چوب بودن نوع مصالح و نیز نزدیکی به سطوح سرویس با تراکم بالا، قابلیت بسیار زیادی جهت ایجاد پارکینگ های شهری دارا می باشد و می توانند به عنوان بهترین مکان ایجاد پارکینک در بخش مرکزی شهر آباده به منظور کاهش حجم ترافیک مرکز شهر انتخاب گردند.

در روزهای 16 تا 18 خرداد 1386 وقوع توفان حاره ای گونو موجب وقوع بارش های شدیدی در منطقه جنوب شرق ایران شد که متعاقب آن سیلاب عظیمی در منطقه جنوب شرق ایران به راه افتاد. با استفاده از داده های مختلف مربوط به رطوبت سطوح مختلف جو، منبع تامین رطوبت و کم و کیف آن در زمان وقوع بارش های ناشی از این توفان در این تحقیق مورد مطالعه قرار گرفته است. برای مطالعه جریان همگرایی رطوبت جو در زمان وقوع توفان گونو در استفاده از معادلات فیزیکی مربوط به جریان همگرایی رطوبت جو، نقشه های جریان همگرایی رطوبت جو در ترازهای 1000، 850، 700 و 500 هکتوپاسکال برای ساعت های 3:30، 9:30، 15:30 و 21:30 ترسیم و مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد که بیش ترین همگرایی در ترازهای 1000 و 850 هکتوپاسکال صورت گرفته و ترازهای دیگر نقش کم تری در ایجاد بارش داشته اند. هم چنین نتایج نشان داد که منشأ رطوبتی بارش در روز 16 خرداد در تراز 1000 و 850 هکتوپاسکال اقیانوس هند، خلیج عدن، دریای عرب و در سایر ترازها، دریای عرب و دریای عمان می باشند. در روز 18 خرداد بیش ترین تاثیر رطوبتی مربوط به دریای عمان و سپس دریای عرب می باشد. با توجه به موقع سال و با در نظر گرفتن مسیر انتقال رطوبت از سمت دریاهای گرم به سمت ایستگاه های جنوب شرق ایران و با در نظر گرفتن نقشه های بارش همرفتی می توان به این نکته مهم اشاره نمود که بارش سیل آسای ناشی از توفان گونو بر اثر عبور و حاکمیت یک توده هوای گرم و مرطوب و از طریق مکانیسم همرفت و همگرایی رطوبت به وقوع پیوسته است.

امروزه بسیاری از محققان و دانشمندان، توسعه کشاورزی را به مثابه استراتژی و راهبرد اصلی توسعه روستایی قلمداد کرده و معتقدند که کشاورزی به عنوان منبع اصلی تامین درآمد و فرصت های اشتغال، نقش اساسی در توسعه روستایی ایفا می کند. از طرف دیگر، مسایل بسیاری چون امنیت غذایی و رسیدن به خودکفایی در تولیدات کشاورزی، جلوگیری از نابودی منابع آب، خاک و ... توجه جدی به بخش کشاورزی را ضروری می سازد. از این رو در مقاله حاضر، به بررسی و تحلیل موانع توسعه کشاورزی در دهستان کرانی با توجه به نقش مهم آن به عنوان اشتغال غالب روستاییان، پرداخته شده است. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی و ترکیبی می باشد و جمع آوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و میدانی (پرسشنامه و مصاحبه) صورت گرفته است. جامعه آماری تحقیق دهستان کرانی می باشد که ابتدا چهار روستا با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند، سپس با استفاده از فرمول کوکران 126 بهره بردار به عنوان نمونه آماری تعیین شدند. آزمون مقدماتی برای به دست آوردن پایایی پرسشنامه انجام و ضریب آلفای کرونباخ برای پرسشنامه بیش از 0.72 دست آمد. داده های به دست آمده با استفاده از تکنیکAHP (فرایند تحلیل سلسله مراتبی) و نرم افزار Expert Choice مورد تحلیل قرار گرفته اند. نتایج تحقیق نشان داد که عوامل ساختاری در دهستان کرانی مهم ترین مانع توسعه کشاورزی بوده و عوامل فرهنگی، محیطی و بازاری در اولویت های بعدی قرار گرفتند. قبل از انجام هرگونه اقدام برای توسعه کشاورزی در منطقه باید یکپارچه سازی اراضی زراعی مدنظر قرار بگیرد.

جرم یک پدیده اجتماعی محسوب می شود که عوامل فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و حتی محیطی در بروز آن موثر می باشد، در این راستا شناخت و تبیین بهتر جرم و رفتار مجرمانه در جامعه در ارتباط با این عوامل ضروری می باشد. یکی از مهم ترین مباحث در تحلیل جرایم، مکان وقوع جرم می باشد. ولی با توجه به اینکه مکان های جغرافیایی در ارتباط با نابرابری ها اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در بروز جرایمی خاص در آن مناطق موثر می باشد، در این راستا ناهماهنگی و وجود تباینات فضایی در ساختار جمعیتی می تواند در ناامنی شهری و شکل گیری فضاهای متفاوت شهری از لحاظ میزان ثبات و امنیت موثر باشد. در این مقاله به بررسی و تحلیل فضایی از تاثیر ساختار جمعیتی بر وقوع جرایم در سطح مناطق شهر مشهد به عنوان دومین کلان شهر کشور پرداخته شده است. روش تحقیق مطالعه حاضر توصیفی و تحلیلی بوده و جهت بررسی ساختار جمعیتی از 14 شاخص در سه گروه جمعیتی، فرهنگی اجتماعی و اقتصادی استفاده شده و با 6 نوع جرم نیز به تحلیل نحوه توزیع فضایی مجرمان اقدام شده است. هم چنین جهت بررسی رابطه بین متغیرها با استفاده از نرم افزار SPSS، تحلیل های آماری مرتبط صورت گرفته و جهت نمایش توزیع مکانی مجرمان و میزان تعادل فضایی جمعیت در سطح مناطق شهری از نرم افزارGIS  بهره جسته شده است. نتایج تحقیق نشان دهنده وجود ارتباط معنی دار بین ساختار جمعیتی و جرم خیزی مناطق می باشد.

درک و شناخت بهتر میزان سطوح برخورداری مناطق مختلف نسبت به یکدیگر باعث شناخت نقاط ضعف، قوت، فرصت ها و تهدیدهای آن ها و در نهایت موجب توفیق برنامه ریزی ناحیه ای و منطقه ای می شود. تعیین و تحلیل سطوح برخورداری مناطق با استفاده مدل های مختلف و ارائه راهکارهای مناسب در این زمینه نقش بسیار مهم و اساسی در رسیدن به این هدف دارد. در پژوهش حاضر با استفاده از دو تکنیک آنالیز اسکالوگرام و SWOT سطوح برخورداری شهرستان های استان آذربایجان غربی بر اساس 36 شاخص در زمینه های جمعیت و نیروی انسانی، عمرانی زیربنایی، صنعت و معدن، خدمات اجتماعی، آموزشی و بهداشتی تعیین گردیده و وضعیت هر یک از شهرستان ها در شاخص های مذکور مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و پس از تعیین نقاط ضعف، قوت، فرصت ها و تهدیدها به شیوه SWOT به ارائه راهکارهای مناسب جهت توسعه شهرستان های استان آذربایجان غربی پرداخته شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که در بین شهرستان های استان آذربایجان غربی از لحاظ سطوح برخورداری و توزیع امکانات و خدمات، عدم تعادل و ناهمگونی دیده می شود به طوری که بر اساس مدل آنالیز اسکالوگرام شهرستان های ارومیه و خوی به عنوان برخوردارترین و شهرستان های پیرانشهر، سردشت و چالدران به عنوان محروم ترین شهرستان های استان شناخته شدند. یافته ها هم چنین نشان می دهد که 42 درصد از شهرستان های استان در سطح محروم و بسیار محروم، 28 درصد نسبتا برخوردار، 14 درصد برخوردار و تنها 14 درصد شهرستان ها بسیار برخوردار هستند.

افزایش تقاضای آب و پیدایش تغییرات آب و هوایی باعث گردیده که در سال های اخیر به سناریوهای خشکسالی جهانی توجه بیشتری شود. خشکسالی به عنوان یک خطر طبیعی با چندین عنصر اقلیمی و هیدرولوژیک توصیف می شود و ارزیابی آن اهمیت ویژه ای جهت برنامه ریزی و مدیریت منابع آب دارد. به این منظور ضروری است که ضمن بررسی اثرات خشکسالی، به درک تاریخی از آن در منطقه پرداخته شود. در این پژوهش، از طریق روش TOPSIS تحت نرم افزار MATLAB و با استفاده از 9 عنصر جوی تاثیرگذار بر خشکسالی، رتبه بندی خشکسالی برای دوره آماری 18 ساله (2010 1993) صورت گرفته است. جهت اعتبارسنجی روش پیشنهادی، داده های خروجی آن از طریق آزمون t با خروجی روش SIAP مورد مقایسه قرار گرفته و نشان داده شده که در سطح احتمال 95 درصد، ارتباط معنی داری بین این دو روش وجود دارد. در نهایت با روش درون یابی IDW و با استفاده از نرم افزار ArcGIS 9.3، عمل پهنه بندی خشکسالی محدوده مورد مطالعه، برای سه دوره مجزا انجام گرفته است. نتایج نشان می دهد که طی 3 دوره، از وسعت شرایط نرمال از لحاظ خشکسالی کاسته شده و به شدت و وسعت خشکسالی در محدوده مورد مطالعه افزوده گردیده است.

شناخت الگوی توسعه کالبدی شهر و ارزیابی درجه پراکندگی و فشردگی آن جهت هدایت آن در راستای توسعه پایدار شهری ضروری است، چرا که امروزه اکثر محققان معتقدند ارتباط معنی داری میان الگوی توسعه کالبدی شهر (فرم شهر) با پایداری شهری وجود دارد. بر این اساس، هدف اصلی تحقیق، تحلیل الگوی توسعه کالبدی فضایی شهر سبزوار با استفاده از مدل های کمی چون منحنی شیب تراکم، ضریب جینی، آنتروپی نسبی، ضریب گری، قاعده اندازه تراکم، مدل هلدرن و تحلیل های همبستگی است. روش شناسی تحقیق، تلفیقی از روش های قیاسی و استقرایی است. از روش قیاسی در بررسی مبانی نظری و مرور ادبیات تحقیق و از روش استقرایی نیز جهت شناخت شهر سبزوار با استفاده از آمارها و اطلاعات حاصل از داده های ثانویه چون آمارنامه ها، اسناد و طرح های شهری استفاده گردید. یافته های تحقیق حاکی از آن هستند که بین سال های 1372 تا 1385 تراکم ناخالص جمعیتی شهر سبزوار بسیار کاهش یافته و از 128 به 76 نفر در هکتار رسیده است. این کاهش تراکم، گویای گسترش افقی شهر طی این دوره می باشد. بررسی قاعده اندازه تراکم شهر نیز نشان از بالا بودن نرخ رشد توسعه ی کالبدی شهر بر نرخ رشد جمعیت شهری دارد. بررسی منحنی شیب تراکم حاکی از کاهش شیب تراکم از مرکز به پیرامون و بالطبع حومه شدن گسترش شهر است. بررسی درجه توزیع متعادل جمعیت با استفاده از ضریب جینی و آنتروپی نسبی نشان دادند که توزیع جمعیت در شهر سبزوار در سال 1385 نسبت به سال 1372 متعادل تر شده است. بررسی درجه تجمع جمعیت با استفاده از ضریب گری نشان داد که توزیع جمعیت طی سال های 1372 تا 1385 از الگوی تجمعی تصادفی خارج شده و به سمت الگوی رشد پراکنده حرکت نموده است. مدل هلدرن نشان داد که در بازه زمانی 1372 1385 بیشترین رشد افقی اتفاق افتاده است. به طوری که در این دوره حدود 30 درصد رشد شهر ناشی از رشد جمعیت و 70 درصد از رشد شهر ناشی از رشد افقی و اسپرال شهری بوده است. تحلیل روابط همبستگی مشخص ساخت که بین متغیر وابسته یعنی تراکم و متغیرهای مستقلی چون مساحت حوزه های آماری، نرخ باسوادی، تعداد خانوار در واحد مسکونی و بعد خانوار روابط معنی داری وجود دارد. با توجه به موارد فوق، ضروری است جهت جلوگیری از استفاده ناکارآمد از زمین های شهری و کاهش هزینه های ایجاد زیرساخت ها و تاسیسات و تجهیزات شهری و نیل به توسعه پایدار شهری، سیاست گذاری های لازم از سوی مدیریت شهری مدنظر قرار گیرد.

تبخیر تعرق به عنوان یکی از مولفه های موثر در چرخه هیدرولوژی نقش قابل ملاحظه ای در اقلیم منطقه ای و جهانی دارد به طوری که به طور متوسط 70% نزولات جوی در کره زمین و 90% آن در کشور ما از طریق تبخیر تعرق به چرخه هیدرولوژی بازمی گردند و از این جهت برآورد دقیق آن حائز اهمیت است.یکی از عوامل مهم و موثر در میزان تبخیر تعرق واقعی در هر منطقه ، دمای سطح زمین است؛ به طوری که افزایش دمای سطح زمین سبب کاهش تبخیر تعرق واقعی و خشکی سطح زمین می گردد. در این پژوهش با استفاده از تصاویر ماهواره Terra MODIS در فاصله زمانی 1381 الی 1387 در حوضه سفید رود ، مقادیر تبخیر تعرق واقعی از طریق الگوریتم SEBAL کوهستانی برآورد گردیده و تاثیر افزایش دمای سطح زمین بعنوان یکی از عوامل موثر در کاهش مقدار تبخیر تعرق واقعی در اثر خشکی سطح زمین و کاهش پوشش گیاهی مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که دمای سطح زمین به طور متوسط در حال افزایش و مقدار تبخیر تعرق واقعی در حال کاهش است. عامل اصلی افزایش دمای سطح نیز، کاهش 78% در بارندگی منطقه در سال 87 می باشد.