سالمند: مجله سالمندی ایران
سال:1395 | دوره:11 | شماره:3 |تعداد مقالات:14

اهداف: سوء تغذیه اختلالی بالینی و عاملی خطرزا در سالمندان دیابتی محسوب می شود که ممکن است وضعیت سلامتی آن ها را وخیم تر کند. این مطالعه باهدف بررسی وضعیت تغذیه سالمندان دیابتی در شهر کرمان انجام شد.مواد و روش ها: مطالعه حاضر مطالعه ای مقطعی بود که در آن دویست نفر از سالمندان دیابتی بررسی شدند. برای جمع آوری اطلاعات درباره وضعیت تغذیه از پرسش نامه مختصر ارزیابی وضعیت تغذیه ای MNA و برای تحلیل داده ها از شاخص های توصیفی و نیز برای بررسی ارتباط متغیرها از آزمون های آماری خی دو، آزمون تی، تحلیل واریانس یک طرفه و همبستگی استفاده شد.یافته ها: 3.5 درصد سالمندان دیابتی بررسی شده به سوء تغذیه مبتلا بودند و تقریبا نیمی از آن ها (51.6 درصد) وضعیت تغذیه ای طبیعی داشتند. رابطه بین جنسیت و وضعیت تغذیه معنا دار بود، به طوری که زنان سالمند بیشتر از مردان دچار سوء تغذیه بودند (p=0.036). همچنین بین مدت زمان ابتلا به دیابت و وضعیت تغذیه ارتباط منفی و معناداری وجود داشت (p=0.008 و r=0.192).نتیجه گیری: باتوجه به یافته های این مطالعه، علاوه بر اهمیت حفظ و ارتقای وضع موجود در سالمندان دیابتی با وضعیت تغذیه طبیعی، باید به افراد درمعرض سوءتغذیه و افراد مبتلا به سوءتغذیه توجه ویژه ای شود.

اهداف: در جوامع امروزی سالمندان یکی از گروه های اجتماعی روبه رشد هستند که باتوجه به هرم سنی اهمیت روزافزونی یافته اند. پژوهش حاضر باهدف بررسی تاثیر مشاوره گروهی با رویکرد معنادرمانی به عنوان روش توان بخشی بر کاهش احساس تنهایی مردان سالمند انجام شده است.مواد و روش ها: این تحقیق تجربی با به کارگیری طرح نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل اجرا شده است. جامعه آماری شامل تمامی سالمندان مرد کانون جهان دیدگان شهر تهران بود. در این مطالعه از طریق نمونه گیری دردسترس 36 نفر انتخاب و به صورت تصادفی به دو گروه 18 نفری آزمایش و کنترل تقسیم شدند. گروه آزمایش به مدت هشت جلسه 90 دقیقه ای (هفته ای یک بار) معنادرمانی را آموزش دیدند. به فاصله یک ماه از اجرای پس آزمون، آزمون پیگیری گرفته و نمره پرسش نامه احساس تنهایی دهشیری و همکاران قبل و بعداز مداخله مقایسه شد.یافته ها: نتایج این پژوهش با استفاده از تحلیل کوواریانس نشان داد که مشاوره گروهی با رویکرد معنادرمانی بر کاهش احساس تنهایی مردان سالمند تاثیر معناداری دارد (p<0.01). به علاوه در مرحله پیگیری کاهش معناداری همچنان تداوم داشت.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه حاکی از آن بود که مشاوره گروهی با رویکرد معنادرمانی به عنوان روش توان بخشی در بهبود احساس تنهایی سالمندان تاثیر بسزایی دارد، بنابراین می توان روش به کاررفته در پژوهش حاضر را برای مداخلات روانی در سالمندان مرد، روش مناسبی قلمداد کرد

اهداف: الگوهای گذران وقت ازیک سو بر سلامت و کیفیت زندگی سالمندان و ازسوی دیگر بر تفاوت های بافتاری هر جامعه در الگوهای گذران وقت تاثیر می گذارد. براین اساس هدف مقاله حاضر بررسی الگوهای گذران وقت سالمندان ایرانی و عوامل اجتماعی و جمعیت شناختی موثر بر آن است.مواد و روش ها: در این مطالعه الگوهای گذران وقت و عوامل اقتصادی و اجتماعی موثر بر آن با استفاده از تحلیل ثانویه داده های پیمایش گذران وقت ایرانی ها بررسی شد که در سال 1388 مرکز آمار ایران به شیوه نمونه گیری دومرحله ای طبقه بندی شده گردآوری کرده بود. جامعه آماری پژوهش حاضر را 3516 سالمند 60 ساله و بیشتر ساکن نقاط شهری کشور تشکیل می دادند. داده های حاصل از این تحقیق با روش های آماری توصیفی تحلیلی نظیر تحلیل واریانس و طبقه بندی چندگانه تجزیه وتحلیل شد.یافته ها: یافته های مطالعه نشان داد بیشترین میانگین گذران وقت سالمندان ایرانی به ترتیب نگهداری و مراقبت شخصی، فعالیت های فراغتی، کار و خدمات خانگی بدون دستمزد، فعالیت های مذهبی، فعالیت های اجتماعی داوطلبانه و درنهایت فعالیت های دستمزدی شغلی است. این الگوها در میان گروه های مختلف اجتماعی تفاوت معناداری داشت.نتیجه گیری: نتایج تحلیل چندمتغیره نشان داد سن، جنسیت، وضعیت فعالیت، وضعیت اقتصادی، سطح تحصیلات، ترتیبات زندگی و وضعیت معلولیت و ناتوانی مهم ترین و قوی ترین متغیرهای اثرگذار بر الگوهای گذران وقت سالمندان ایرانی محسوب می شود.

اهداف: رابطه نوه ها با پدربزرگ ها و مادربزرگ ها به دلایل مختلف بسیارمهم و درخورتوجه و حساس است. تبیین تجربه نوه ها از پدربزرگ و مادربزرگ می تواند مجسم کننده ارتباط این دو نسل و اساس برنامه تعامل خانوادگی باشد، ازاین رو هدف مطالعه حاضر تبیین دیدگاه ها و تجربه های دانشجویان از زندگی با پدربزرگ و مادربزرگ سالمند است.مواد و روش ها: این مطالعه کیفی بر اساس نمونه گیری مبتنی بر هدف از پنجاه دانشجو برای شرکت در مصاحبه های نیمه ساختاریافته دعوت و از آنان خواسته شد دیدگاه ها و تجربه های مثبت و منفی خود را درباره پدربزرگ و مادربزرگ خود بازگو کنند. مصاحبه ها روی کاغذ نوشته و کدگذاری و بر اساس روش تحلیل محتوا تجزیه وتحلیل شد.یافته ها: مضامین گرفته شده از این مطالعه دوگانگی را در احساس دانشجویان دربرابر پدربزرگ و مادربزرگ خود نشان می دهد. دو درون مایه اصلی «مهربانی و دلسوزی» و «رنجش و دلخوری» استخراج شد. زیرطبقات مهربانی و دلسوزی شامل معنویت و گذشت و محبت بی دریغ و زیرطبقات رنجش و دلخوری شامل تبعیض بین خانواده، دخالت در کارها، شکوه و گلایه کردن و رک گویی بوده است.نتیجه گیری: دانشجویان در تجربیات خود از سالمندان درس هایی آموخته بودند. والدین باید پل ارتباطی این دو نسل باشند، زیرا بودن و دیدن این رفتارها در تکوین و شکل دهی شخصیت این نسل تاثیرگذار است.

اهداف: سکته مغزی از اصلی ترین مشکلات سلامت سالمندان در دنیاست. بیماری ممکن است بحران های معنوی زیادی در فرد ایجاد کند. هدف از این تحقیق، بررسی ارتباط دعا با سلامت معنوی در سالمندان مبتلا به حوادث عروق مغزی بود.مواد و روش ها: در این مطالعه همبستگی 142 بیمار مبتلا به حوادث عروق مغزی بخش عصب شناسی بیمارستان بوعلی سینا ساری بررسی شد. ابزار گرد آوری داده ها پرسش نامه استاندارد سلامت معنوی پلوتزین و الیسون و پرسش نامه دعای مراویگلیا بود. داده ها با استفاده از نسخه بیستم نرم افزار SPSS و با کمک شاخص های آمارتوصیفی (میانگین و انحراف معیار) و ضریب همبستگی پیرسون و تی مستقل وتحلیل واریانس تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: در این بررسی از 142 بیمار، 64نفر (45.1 درصد) مرد و 78نفر (54.9 درصد) زن بودند. میانگین سنی آن ها 72.97±7.67 با دامنه سنی 60 تا 95 بود. میانگین نمره کل دعا 181.62±25.50 و بالاترین میزان نمره دعا به تناوب دعا بامیانگین 96.47±22.3 بوده است. میانگین نمره کل سلامت معنوی 101.28±18.89 نیز بالا بود. بین دعا و سلامت معنوی همبستگی مستقیم و ارتباط معنی داری وجود داشت (P<0.001 و r=0.602). همچنین ارتباط معناداری بین سن و سلامت معنوی وجود داشت (). بین سلامت معنوی با تحصیلات، شغل و وضعیت تاهل ارتباط معناداری وجود نداشت.نتیجه گیری:انجام فرائض مذهبی و دعا می تواند منبعی قوی برای تطابق با شرایط تنش زا و حمایت های روانی اجتماعی در بیماران با سکته مغزی باشد.

اهداف: اضطراب و دیسترس های معنوی یکی از مشکلات شایع بیماران بستری در بخش های مراقبت ویژه قلبی است. این مشکل در سالمندان به دلیل اختلال در سازوکارهای سازگاری آنان بیشتر احساس می شود. مطالعات نشان داده سلامت معنوی با وضعیت جسمانی و روانی افراد ارتباط دارد، اما ارتباط سلامت معنوی با اضطراب شخصیتی و موقعیتی هنوز واضح نیست. ازاین رو پژوهش حاضر باهدف بررسی ارتباط بین سلامت معنوی با اضطراب در سالمندان بستری در بخش مراقبت های ویژه قلب انجام شد.مواد و روش ها: پژوهش حاضر مطالعه ای توصیفی و از نوع همبستگی بود. 66 بیمار قلبی سالمند بستری در بخش مراقبت های ویژه قلب به روش نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند. پرسش نامه سلامت معنوی الیسون و پالوتزین و اضطراب اسپیلبرگر برای بیماران تکمیل شد. داده ها با استفاده از نسخه 21 نرم افزار SPSS و آزمون های آماری توصیفی، ضریب همبستگی پیرسون، تی مستقل و آنووا در سطح معناداری P<0.05 تجزیه وتحلیل شد.یافته ها: بیشترین شرکت کنندگان (69.7 درصد) در رده سنی 60 تا 70، زن (59.1 درصد)، متاهل (63.6 درصد) و بی سواد (57.6 درصد) بودند. میانگین نمره سلامت معنوی 79.55 و اضطراب شخصیتی 45.18±9.21 در محدوده متوسط و میانگین نمره اضطراب موقعیتی 58.44±29.9 و در محدوده بالا بود. نتایج پژوهش ارتباط منفی معناداری را بین سلامت معنوی وجودی و مذهبی با اضطراب موقعیتی و شخصیتی نشان داد (P<0.05). همچنین بیشترین رابطه همبستگی بین سلامت معنوی و اضطراب شخصیتی وجود داشت (p=0.003).نتیجه گیری: باتوجه به ارتباط چشمگیر بین سلامت معنوی و اضطراب، پرستاران می توانند با شناسایی و رفع نیازهای معنوی بیماران سالمند اضطراب آنان را کاهش دهند.

اهداف: گلوتاتیون S -ترانسفرازها آنزیم های دتوکسیفیه کننده ای است که گونه های اکسیژن فعال اضافی (ROS) را از سلول حذف می کند. شواهد نشان می دهد که در چند مرحله از بیماری های نورودجنراتیو مانند بیماری آلزایمر استرس اکسیداتیو نقش دارد. رادیکال های آزاد و مولکول های مشابه که به عنوان گونه های اکسیژن فعال (ROS) طبقه بندی شده است، توانایی تغییرات اکسیداتیو را در داخل سلول دارند. در این مطالعه ارتباط پلی مورفیسم ژن GSTP1 (rs1695) با خطر ابتلا به آلزایمر دیررس و میان کنش این پلی مورفیسم با ژن APOE بررسی شد. ژن APOE در حفاظت و ترمیم نورون ها درگیر است.مواد و روش ها: مطالعه حاضر از نوع موردی شاهدی بود. در این پژوهش 280 فرد مبتلا به بیماری آلزایمر به عنوان حجم نمونه برای ژن GSTP1 و 168 نفر به عنوان گروه شاهد انتخاب شدند. برای بررسی اثر ژنوتیپ ها و آلل های حاصل از پلی مورفیسم rs1695 ژن GSTP1 با بیماری آلزایمر و ارتباط این پلی مورفیسم ها در میان کنش با APOE-e4 از روش PCR-RFLP استفاده شد. نتایج به دست آمده با استفاده از نسخه شانزدهم نرم افزار SPSS و آزمون ناپارامتری خی-2 و رگرسیون لجستیک تجزیه وتحلیل شد.یافته ها: نتایج نشان می دهد فراوانی ژنوتیپ هتروزیگوت (AG) در جمعیت گروه کنترل درمقایسه با بیمار برای rs1695 ژن GSTP1 بیشتر بوده است [(P=0.005) RO=0.57 (0.38-0.84)]. در توزیع ژنوتیپی هتروزیگوت در بین افراد کنترل و بیمار در جمعیت زنان نیز تفاوت معنی داری مشاهده شد (p=0.02). همچنین اثر متقابل بین ژنوتیپ هتروزیگوت (GSTP1) rs1695 و فقدان آلل APOE-e4 در افراد وجود داشت (p=0.001).نتیجه گیری: باتوجه به نتایج این مطالعه ژنوتیپ هتروزیگوت (rs1696) ژن GSTP1 در برابر AD به عنوان عامل محافظتی عمل می کند.

اهداف: آلزایمر بیماری دژنراتیو مغزی و مزمن و پیش رونده است که بر حافظه و شناخت و توانایی افراد در انجام فعالیت های روزانه تاثیر می گذارد و در بسیاری از موارد به مراقب همیشگی نیاز خواهد داشت. بیماران مبتلا به آلزایمر دچار کاهش ظرفیت حافظه فعال می شوند. مراقبت از فرد مبتلا به آلزایمر می تواند هزینه های جسمی و عاطفی و مالی فراوانی داشته باشد. یکی از مشکلاتی که در مراقبت از سالمندان مبتلا به آلزایمر وجود دارد، مساله فشار مراقبتی است. فشار مراقبتی بر سلامت مراقبان تاثیرگذار خواهد بود، به طوری که بسیاری از آنان استرس زیادی را تجربه می کنند. روش های مختلفی برای کاهش فشار ناشی از مراقبت در مراقبان همچون تکنیک های آرام سازی معرفی شده است. هدف این مطالعه تعیین تاثیر برنامه ذهن آگاهی بر فشار مراقبتی مراقبان سالمندان مبتلا به آلزایمر مراجعه کننده به انجمن آلزایمر ایران بود.مواد و روش ها: این پژوهش از نوع مطالعات نیمه تجربی دوگروهی قبل و بعد بود که در آن 60 نفر از مراقبان اصلی سالمندان مبتلا به آلزایمر مراجعه کننده به انجمن آلزایمر ایران شرکت داشتند. این افراد به روش تصادفی ساده به دو گروه مداخله و کنترل تقسیم شدند، به صورتی که در هرگروه 30 نفر قرار گرفتند. ابتدا برای انجام پژوهش از دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی مجوزهای لازم گرفته شد. سپس برنامه ذهن آگاهی به مدت شش جلسه هفتگی و هر جلسه به مدت دو ساعت برای گروه مداخله اجرا شد. به گروه شاهد هیچ برنامه مداخله ای ارائه نشد. داده ها از طریق پرسش نامه جمعیت شناختی و ابزار فشار مراقبتی رابینسون قبل و یک هفته بعداز پایان مداخله جمع آوری شد و با استفاده از نسخه نوزدهم نرم افزار SPSS و با آزمون های تی مستقل و تی زوجی در سطح معناداری (0.05) تحلیل شد. ملاحظات اخلاقی مطالعه حاضر عبارت بود از: محرمانه بودن اطلاعات افراد شرکت کننده، داوطلبانه بودن شرکت در مطالعه در تمام مراحل اجرای پژوهش و ارائه آموزش کامل برنامه ذهن آگاهی به گروه شاهد به دنبال موثر شناخته شدن مطالعه پس از انجام مداخله.یافته ها: پس از انجام برنامه ذهن آگاهی، میانگین فشار مراقبتی در گروه مداخله از 36.96±6.72 به 30.63±6.37 تقلیل یافت که نشان دهنده کاهش فشار مراقبتی در گروه مطالعه شده بود. این در حالی بود که در گروه کنترل این میزان قبل و پس از انجام مداخله از 35.56±7.61 به 35.80±6.68 اختلاف معناداری نداشت.نتیجه گیری: باتوجه به آنکه امکان کنترل همه متغیرهای پژوهش وجود نداشت، نتایج نشان می دهد مساله فشار مراقبتی مراقبان سالمندان مبتلا به آلزایمر از مسائل بهداشتی مهم به شمار می آید که به توجه ارائه کنندگان خدمات بهداشتی نیاز دارد. همچنین راهکارهای جلوگیری و تسکین فشار مراقبتی این افراد باید در اولویت مراقبت های بهداشتی در جامعه مدنظر قرار گیرد. یافته های پژوهش نشان داد برنامه ذهن آگاهی موجب کاهش فشار مراقبتی مراقبان آلزایمر در این مطالعه شده است، ازاین رو کاربرد این روش به مراقبان پیشنهاد می شود.

اهداف: سقوط مشکل عمده بهداشتی است و صدمات ناشی از آن یکی از علل مهم مرگ و معلولیت در سالمندان محسوب می شود. هدف از این مطالعه بررسی فراوانی سقوط در سالمندان و عوامل مرتبط با آن در شهر بجنورد بود.مواد و روش ها: در سال 1394 این مطالعه مقطعی روی 288 سالمند 65 سال و بیشتر ساکن شهر بجنورد و با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی انجام شد. با همکاری مراکز مراقبت سالمندان، سالمندان بستری در بیمارستان و سالمندانی برای مطالعه انتخاب شدند که با خانواده زندگی می کردند. اطلاعات با استفاده از مصاحبه و چک لیست محقق ساخته ای جمع آوری شد که برای این مطالعه طراحی شده بود. متغیرهای این پژوهش علاوه بر اطلاعات جمعیت شناسی شامل این متغیرها بود: سابقه سقوط در شش ماه گذشته و متغیرهای مربوط به سلامت سالمندان و وضعیت بهداشت محیط محل زندگی آن ها. داده ها با استفاده از نسخه بیستم نرم افزار SPSS و آزمون های آماری تی مستقل و کای اسکوئر تحلیل شد. سطح معناداری £0.05 درنظرگرفته شد.یافته ها: در این مطالعه شیوع سقوط در سالمندان شهر بجنورد 30.9 درصد بود و 54.2 درصد از نمونه ها را مردان و 45.8 درصد را زنان با میانگین سنی 70.42±8.56 تشکیل می دادند. 75درصد از سالمندان بی سواد بودند. در زمان انجام مطالعه 10.1 درصد سالمندان سیگار می کشیدند.میانگین تعداد نخ سیگار 7.03±3.20 در روز بود (کمترین2 نخ و بیشترین 10 نخ). میانگین مصرف دارو 2.44±1.98 قلم در روز بود (کمترین 1 قلم و بیشترین 8 قلم). 54.5 درصد از سالمندان با خانواده و 27.8 درصد در خانه سالمندان و 17.7 درصد به تنهایی زندگی می کردند. ازنظر اشتغال 72.5 درصد بیکار و 18.1 درصد بازنشسته و 9.4 درصد شاغل بودند. بیش از 50درصد سالمندان بیکار، از نهادهای حمایتی همچون کمیته امداد امام خمینی (ره) مستمری و خدمات دیگر دریافت می کردند. 55.1 درصد از سقوط ها در داخل منزل یا مراکز مراقبت از سالمندان اتفاق افتاده بود. 92.4 درصد سالمندان زیرپوشش بیمه های خدمات درمانی قرار داشتند. هیچ کدام از سالمندان مشروبات الکلی نمی نوشیدند. به ترتیب 49.4 و 22.5 و 28.1 درصد سقوط بین ساعات :15 تا 12 صبح، 12:1 تا 18 عصر و 18:1 تا 5 شب و نیمه شب اتفاق افتاده است. همچنین 8.3 درصد سابقه سکته قلبی، 9درصد سابقه سکته مغزی، 18.1 درصد دیابت، 43.05 درصد فشارخون و 4.9 درصد کاهش وزن را گزارش کرده اند. در این مطالعه باتوجه به P£0.05 بین وقوع حادثه سقوط و سن بالای 65 سال، مصرف داروهای خواب آور و آرام بخش، کمردرد، آرتروز، مشکلات راه رفتن، مشکلات نشستن و بلندشدن، مشکلات شنوایی و عوامل بهداشت محیطی همچون وضعیت پله ها و نرده های محل زندگی، وضعیت پوشش کف محل زندگی، وضعیت حمام محل زندگی، وضعیت سرویس بهداشتی محل زندگی و وضعیت روشنایی محل زندگی ارتباط معناداری وجود داشت. این در حالی است که بین سقوط و جنسیت، مصرف موادمخدر، تحصیلات، مصرف مشروبات الکلی، مشکلات بینایی رابطه معناداری مشاهده نشد (P>0.05).نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان می دهد شیوع سقوط در سالمندان فراوان است. باتوجه به افزایش جمعیت سالمند در کشور و هزینه های زیاد درمان آنان، روش های مراقبت و پیشگیری باید بیشتر برای کاهش سقوط به کار برده شود. افزون براین کارشناسان مرتبط باید به طورمکرر ایمنی منزل را ارزیابی کنند.