قارچ های اکتومیکوریز نقش مهمی در سلامت و پایداری جنگل و حفظ درختان در مقابل بیمارگرها در اکوسیستم جنگل دارند. در این تحقیق قارچ های اکتومیکوریز در راشستان های بالابند جنگل سنگده (استان مازندران) و بر اساس استخراج دی ان ای از ریشه ها و توالی یابی ناحیه ITS از دی ان ای ریبوزومی قارچ ها مورد شناسایی قرار گرفتند. برای این منظور در محدوده ارتفاعی 1500 تا 2100 متری از سطح دریا، تعداد 30 قطعه نمونه و در هر قطعه نمونه یک درخت به طور تصادفی انتخاب و نمونه برداری از ریشه ها به عمق 10 سانتی متری و بافاصله 60 سانتی متر از تنه درخت انجام گرفت. عمل استخراج دی ان ای از نمونه های نوک ریشه طبقه بندی شده انجام گرفت. ناحیه ITS nrDNA با استفاده از زوج آغازگر های ITS1F و ITS4B یا ITS4 تکثیر و توالی یابی گردید. مقایسه توالی های به دست آمده با توالی های موجود در بانک داده های NCBI، حضور 15 گونه قارچ اکتومیکوریز را در ریشه های این گیاهان نشان داد. از بین گونه های شناسایی شده، 12 گونه شامل Russula chloroides، C. trivialis، R. brevipes، R. faginea، R. integriformis، C. rigens، Cortinarius alpinus، C. collinitus، L. hepaticus، Lactariuschrysorrheus، C. alboaggregatus وHebelomabulbiferum گونه های جدیدی برای فلور قارچی ایران می باشند. جنس Cortinarius و Russula بیشترین تنوع گونه ای را در منطقه موردمطالعه نشان دادند و جنس های Lactarius و Inocybe در رتبه های بعدی قرار گرفتند. با شناخت قارچ های اکتومیکوریز بومی در مناطق مختلف می توان با تلقیح برخی از آن ها به نهال های جنگلی، توانایی های آن ها در برنامه های احیا و مدیریت بهینه جنگل و جنگل کاری استفاده نمود.

چوب راش پس از اینکه خشک و آرد شد با عاملهای آلکیل دار و استیل دار کننده واکنش داد. چوب راش عمل آوری نشده در مجاورت سدیم هیدروکسید با بنزیل کلرید واکنش داد. در آزمایش دیگر، آرد چوب راش به وسیله اتیلن گلیکول به عنوان مایع خمیر کننده برای حذف لیگنین خمیر شد و چوب لیگنین زدایی شده با بنزوئیل کلرید در مجاورت سدیم هیدروکسید واکنش داد. چوب عمل آوری نشده و لیگنین زدایی شده پس از بنزوئیل دار شدن خاصیت جریان یابی گرمایی را طبق تجزیه و تحلیل مکانیک گرمایی نشان داد. دو محصول بنزوئیل دار شده با مخلوط استیک اسید و استیک انیدرید استیل دار شد. جریان یابی گرمایی محصولات استیل دار شده با تجزیه گرمایی مکانیکی اندازه گیری شد. برای شناسایی مشتقات از طیف سنجی FTIR و NMR استفاده شده است.

تحقیق حاضر در بخشی از جنگل های سری سه ناو (3370 هکتار)، که یکی از سری های حوزه هفت ناو در غرب استان گیلان به شمار می آید، انجام گرفته است. به منظور شناسایی فلور، بررسی کورولوژیک عناصر گیاهی، شکل رویشی و زیستی گیاهان علفی زیرآشکوب راشستان های منطقه، اقدام به انجام این تحقیق گردید. بعد از جمع آوری و شناسایی گونه ها، تعداد 109 گونه گیاهی متعلق به 75 جنس و 41 خانواده گیاهی در توده های جنگلی راش ناو اسالم شناسایی شدند، که از بین آنها گونه های .Vicia abbreviata spreng از خانواده Papilionaceae و Hieracium vulgatum spreng. از خانواده Asteraceae برای اولین بار در گیلان گزارش می شود. خانواده هایDryopteridaceae ،Lamiaceae ،Orchidaceae ، Poaceae و Papilionaceae در مجموع با 35 گونه (32.1 درصد ) از 109 گونه بیشترین تعداد گونه های گیاهی را به خود اختصاص دادند. از نظر شکل زیستی ژئوفیت ها با 48.6 درصد و همی کریپتوفیت ها با 40.3 درصد از مهم ترین گروه های شکل زیستی منطقه به روش رانکایر بودند. مطالعه کورولوژیک هم بیانگر غلبه عناصر خزری در منطقه بود. از نظر شکل رویشی هم 77 درصد پهن برگ علفی، 12 درصد گراس و 11 درصد سرخس می باشد. حضور 109 گونه گیاهی علفی در زیرآشکوب بیانگر غنای گونه ای علفی زیاد است که به دلیل موقعیت جغرافیایی و رویشگاهی مناسب راشستان های ناو اسالم با تاثیر از اقلیم هیرکانی می باشد و مطالعات کورولوژی این تحقیق با عناصر گیاهی بالای اروپا-سیبری موید آن است.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

ساختار ژنیتیکی 14 جمعیت راش (Fagus orientalis lipsky) در طول گسترشگاه راش در ناحیه خزری با بررسی 12 لوکوس ایزوآنزیمی مطالعه و با نتایج حاصل از ساختار ژنیتیکی 160 جمعیت راش از گونه های فرضی  F.taurica  و F.moesiaca  و راش اروپا یی  F. sylvaticaمقایسه شد. میانگین فراوانی های آللی راش در ایران در مقایسه با سایر راش ها نشان داد که از میان لوکوس های مورد مطالعه، آلل های کمی به یک یا چند منطقه مجاور اختصاص دارند، به طوری که از میان آلل های موجود، آلل هایGOT-B/A'  و MDH-A/A   انحصارا در ایران یافت شدند. در چندین لوکوس، برخی شیب های جغرافیایی مشاهده شد، چنانچه فراوانی آلل کندرونده MDH-A/E   که تقریبا در غرب گستره پراکنش راش وجود نداشت، به طرف شرق تا بیش از 40 درصد دررشته کوه البرز افزایش یافت. نتایج ارایه شده نشان دادند که توافقی بین شیب تنوع ژنتیکی و تکثر وجود ندارد. جنگل های خزری با وجود سطوح پایین تنوع ژنتیکی، از تمایز ژنتیکی بالایی بر خوردار بودند. چنین تمایز ژنتیکی مشخص در جنگل های راش ایران ضرورت حفاظت از این جنگل های بی نظیر یا کم نظیر را نه تنها به عنوان تضمینی برای حفظ تنوع زیستی و مقاومت در برابر عوامل محیطی، بلکه به عنوان ذخیره گاه های ژنی برای احیای اکوسیستم های نابوده شده روشن می سازد، زیرا حفاظت از این جنگل ها، حفاظت از جریان تکاملی چندین هزار ساله است که در اثر سازگاری محیطی حاصل شده است.

استقرار زادآوری طبیعی در جنگل، ضامن بقای جنگل و تولید مستمر در آن می باشد که به این جهت همواره مورد توجه جنگل شناسان بوده است. این پ‍ژوهش با هدف بررسی تاثیر خشکه دارها بر فراوانی تجدید حیات طبیعی در یک جنگل آمیخته راش و ممرز در جنگل خیرودکنار نوشهر صورت گرفت. در حدود 100 هکتار از این جنگل مورد بررسی اولیه قرار گرفت و 108 قطعه نمونه در اطراف خشکه دارها و درختان سالم در پارسل های 112 و 214 پیاده شد. از خشکه دارها آماربرداری صددرصد صورت گرفت و درجه پوسیدگی آنها نیز یادداشت گردید. در اطراف آنها اقدام به پیاده کردن قطعات نمونه متحدالمرکز با شعاع متفاوت یک و 5 آری و شمارش نهال های راش و ممرز موجود در این قطعات نمونه گردید. همچنین در اطراف خشکه دارها و در فاصله 20 تا 30 متری از آنها، در اطراف درخت سالمی که از نظر گونه و ابعاد مشابه خشکه دار بود، به عنوان شاهد انتخاب و اقدام به پیاده کردن قطعات نمونه گردید. طبق نتایج بدست آمده، در توده های نیمه انبوه استقرار نهال های راش و ممرز در اطراف خشکه دارها بیشتر از درختان سالم است. در توده های انبوه نیز استقرار نهال های راش و ممرز در اطراف خشکه دارها اندکی بیشتر از درختان سالم است که این اختلاف معنی دار نمی باشد. این درحالی است که طبق آزمون های صورت گرفته، استقرار نهال های راش و ممرز در اطراف خشکه دارهای واقع در توده های نیمه انبوه اختلاف معنی داری را در سطح 5 درصد نشان می دهد. بیشترین میزان استقرار نهال ها در اطراف خشکه دارهایی با درجه پوسیدگی 4 مشاهده می شود. همچنین با افزایش درجه پوسیدگی خشکه دارها میزان استقرار نهالها افزایش یافته و با افزایش فاصله از آنها میانگین استقرار نهال در اطراف خشکه دارها کاهش می یابد. با توجه به نتایج بدست آمده از این پژوهش، می توان نتیجه گرفت که خشکه دارها در استقرار نهال های راش و ممرز در جنگل های آمیخته راش به ویژه در توده های نیمه انبوه تاثیر مثبت زیادی دارند.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

مقدمه و هدف: روشنه های تاج پوشش به اندازه های مختلف در اثر اجرای شیوه جنگل شناسی مختلف مانند تک گزینی درختی در توده های جنگلی راش در جنگل های هیرکانی به وجود آمده است. آگاهی از اثرات روشنه های تاج پوشش بر ویژگی های درختان و خاک در بوم سازگان جنگل می تواند در برنامه ریزی عملیات جنگل شناسی کمک نماید. درختان راش سایه پسند در این بوم سازگان از اهمیت بوم شناختی و اقتصادی برخوردار بوده و آگاهی از واکنش این گونه درختی باارزش می تواند برای مدیریت جنگل و انتخاب شیوه های جنگل شناسی کارآمد باشد. بنابراین هدف پژوهش حاضر تعیین همبستگی بین ویژگی های ساختاری، مورفولوژیکی ریشه های مویین درختان راش و خصوصیات زیستی خاک(زیتوده میکروبی کربن، فسفر، ازت) در روشنه های مختلف (15n=) حاصل از شیوه تک گزینی درختی با شاخص رقابت در توده جنگلی راش الندان واقع در استان مازندران-ساری بود. مواد و روش ها: در توده جنگلی راش تعداد 15 روشنه در قالب سه طبقه مساحت کوچک (130-80)، متوسط (175-131) و بزرگ (300-176متر مربع) شناسایی و از هر سطح، پنج تکرار انتخاب شدند. در چهار جهت جغرافیایی هر روشنه، درختان راش واقع در اشکوب فوقانی انتخاب و مشخصه های ارتفاع، قطر برابر سینه، قطر، مساحت، حجم تاج، ریشه های مویین آن ها و نیز شاخص رقابت اندازه گیری شدند. یافته ها: ضرایب همبستگی پیرسون نشان داد که بین شاخص رقابت با ارتفاع، قطر برابر سینه، قطر تاج، مساحت تاج و طول تنه صاف همبستگی مثبت معنی دار و نیز با نسبت ارتفاع به قطر برابرسینه درختان راش همبستگی منفی معنی دار جود دارد (p<0. 01 و p<0. 05). بین شاخص رقابت با زی توده میکروبی نیتروژن همبستگی منفی معنی دار و با نسبت زی توده میکروبی کربن به زی توده میکروبی نیتروژن همبستگی مثبت معنی دار مشاهده شد (p<0. 05). با افزایش تراکم، طول ویژه و مساحت ویژه ریشه های مویین، مقدار شاخص رقابت روند افزایشی نشان داد (p<0. 05). بین برخی ویژگی های ساختاری درختان راش با مشخصه های ریشه های مویین در روشنه ها همبستگی معنی دار وجود دارد (p<0. 01 و p<0. 05). ضرایب همبستگی بین مشخصه های ریشه های مویین درختان راش در روشنه ها مبین همبستگی معنی دار بین برخی متغییرها هستند (p<0. 01 و p<0. 05). نتیجه گیری: به طور کلی نتایج پژوهش نشان داد که مدیریت جنگل از طریق اجرای شیوه تک گزینی درختی و تشکیل روشنه های تاج پوشش با مساحت های مختلف در راشستان مذکور بر ویژگی های ساختاری و ریشه های مویین درختان راش شش سال بعد از ایجاد روشنه ها تاثیر گذاشته است.

افتادن خشکه دارهای سرپا مترادف با تغییر نقش اکولوژیکی آنها در اکوسیستم جنگل و عبور از مرحله ای به مرحله دیگر می باشد. این عبور و گذر از مراحل مختلف همواره مورد توجه اکولوژیست ها و جنگل شناسان بوده که در این پژوهش نیز مورد بررسی قرار گرفته است. در این پژوهش 215 خشکه دار در جنگل خیرود اندازه گیری و از بین آنها 64 خشکه دار به صورت تصادفی انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. به طوری که تاثیر هر یک از عوامل اندازه خشکه دار (قطر برابر سینه)، درجه پوسیدگی و کیفیت آن، گونه درختی و شیب عرصه در میزان افتادن خشکه دارهای راش و ممرز بررسی و تجزیه آماری شدند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که میزان افتادن خشکه دارهای راش به مراتب بیشتر از خشکه دارهای ممرز می باشد، هر چند که خشکه دارهای راش در جنگلهای طبیعی ارتفاع کمتری را در مقایسه با خشکه دارهای ممرز نشان می دهند. بررسی روند تغییرات ارتفاع شکستگی خشکه دارها نشان داد که با افزایش شیب عرصه میزان افتادن خشکه دارها افزایش می یابد، هرچند که این تاثیر معنی دار نمی باشد. همچنین با افزایش درجه پوسیدگی، میزان افتادن خشکه دارها در جنگل به شدت افزایش می یابد. بر اساس نتایج بدست آمده، تاثیر درجه پوسیدگی و اندازه خشکه دار در میزان افتادن آن در سطح 1% معنی دار است، در عین حال نوع گونه و شیب عرصه تاثیر معنی داری در میزان افتادن خشکه دارها نشان نمی دهند. با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش شمای پویایی خشکه دارها نیز ارائه گردید.

هدف از تحقیق حاضر، بررسی تأثیر آشکوب بندی توده جنگلی بر شاخص های تنوع زیستی و برخی ویژگی های درختان راش در راشستان های اسالم-گیلان بود. همچنین ارتباط برخی ویژگی های برگ راش با شاخص های تنوع زیستی بررسی شد. نه قطعه نمونه به ابعاد 50×50 متر برای آشکوب درختی از راش خالص تا اختلاط نه گونه ای راش با سایر گونه های درختی و با سه تکرار برای هر اختلاط، انتخاب (27 قطعه نمونه) و شاخص های تنوع زیستی آشکوب درختی، قطر تاج، قطر برابر سینه و فراوانی راش اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که در توده های جنگلی مورد مطالعه بیشترین مقدار شاخص های غنا و تنوع درختی به آشکوب دوم تعلق دارد. بیشترین مقدار سطح مقطع و قطر تاج درختان راش در آشکوب اول مشاهده شد. نتایج نشان داد که بین شاخص های غنا و تنوع درختی فقط با وزن تر و خشک برگ درختان راش همبستگی مثبت و معنی دار وجود دارد به طوری که با افزایش شاخص ها، مقدار وزن تر و خشک برگ راش افزایش یافت. ضرایب همبستگی نشان داد که بین فراوانی راش با وزن تر برگ همبستگی مثبت و معنی دار و نیز با وزن خشک برگ همبستگی منفی و معنی دار وجود دارد. در توده های جنگلی مورد نظر مشاهده شد که بین سطح مقطع درختان راش و وزن تر و خشک برگ آنها همبستگی منفی و معنی دار وجود دارد. به طورکلی می توان اظهار نمود که روابط تنوع زیستی-عملکردی می تواند در آشکوب های درختی جنگل راش خزان کننده وجود داشته باشد.