گیاه خارخسک به رغم اینکه به عنوان یک علف هرز در زراعت های بهاره شناخته شده است، استفاده ی فراوانی در صنایع دارویی دارد که با شناخت مراحل مختلف نمو این گیاه می توان افزون بر مدیریت آن در زراعت ها از نظر دارویی نیز اقدام به تولید آن کرد. به منظور بررسی تأثیر دما روی جوانه زنی بذر خارخسک و تعیین دماهای بهینه آزمایشی در قالب طرح کامل تصادفی در سطوح دمایی (5، 10، 15، 20، 25، 30، 35، 40) انجام شد و ویژگی های جوانه زنی (سرعت جوانه زنی، درصد جوانه زنی و گیاهچه ی نرمال) در این دماها بررسی شد. نتایج نشان داد، سرعت جوانه زنی در دمای 30 درجه ی سلسیوس، درصد جوانه زنی و گیاهچه ی نرمال در دمای 20 و 25 درجه ی سلسیوس به بیشترین میزان خود می رسند و پس ازآن کاهش می یابند. بهترین مدل برای پیش بینی دماهای بهینه ی جوانه زنی بذر خارخسک مدل دندان مانند بود که در آن دماهای کمینه (پایه)، بهینه ی کم (مطلوب پایین) و بهینه ی بیش (مطلوب بالا) و بیشینه (سقف) به ترتیب 8، 25، 8/30، 37 درجه ی سلسیوس پیش بینی شد.

این نوشته بر آن است تا با مرور ادبیات سه عرصه: قرآن کریم، منابع اخلاقی و روایات، دامنه مفهومی حکمت را معین سازد. نویسنده، با بهره گیری از شیوه پدیدارشناختی ایزوتسو در بررسی مفاهیم اخلاقی، به تحلیل احادیثی پرداخته که در آنها، به نحوی، به حکمت اشاره شده و میان آن با مفاهیم دیگر پیوند برقرار گردیده است. وی با بررسی این احادیث در سنت حدیثی، نشان می دهد که حکمت دارای سه مولفه اصلی است: بینش، منش و کنش. از این منظر، شخص حکیم دارای بینش خاصی است که نتیجه آن، شناخت درست امور و توان داوری درباره وسایل و اهداف است؛ دارای منشی اخلاقی است و از توان رفتاری بالایی در جامعه برای هدایت زندگی خود و دیگران برخوردار است.

لقد تباینت آراء أهل العلم حول دلالة الأعداد فی القرآن الکریم، فمنهم شهاب الدین بن إدریس الذی ینکر أن تخرج أسماء الأعداد من معناها الأصلی إلی المعنی المجازی، والبعض الآخر یوافق علی أن یکون بعض الأعداد مثل السبع والسبعین والألف دالّاً علی المعنی المجازی فیقولون عن هذه الأعداد: المراد بها التکثیر دون التحدید. نحن فی هذا البحث المتواضع، وفقاً للمنهج الوصفی – التحلیلی، سعینا إلی تأصیل الفکرة الثانیة، حیث تحدّثنا عن الدلالة المجازیة والکنائیة للأعداد الأصلیة التی استخدمت فی القرآن الکریم للدلالة علی معنی الکثرة فتقصّینا شواهدها المتعددة، فتوصّلنا إلی هذه النتیجة: أنّ أعداد «سبع»، «عشر»، «سبعین»، «سبعمائة»، «ألف» و «خمسین ألف» التی إستعملها القرآن الکریم فی بعض الآیات، لیس المراد بها حقیقة تلک الأعداد، بل یکون المراد منها الکثرة والمبالغة من غیر حصر، لأنّه إن کان المراد بهذه الأعداد حقیقتها بحیث لا یزید ولا ینقص، یسبب التناقض بین الآیات، بعضها مع بعض.

این آزمایش به منظور بررسی خصوصیات جوانه زنی و تعیین دماهای کاردینال جوانه زنی بذر گیاه دارویی کاکوتی چندساله (Zizizphora clinopodioides Lam) در قالب یک طرح کاملا تصادفی و با چهار تکرار انجام شد. اثر هشت دمای ثابت (5، 10، 15، 20، 25، 30، 35 و 40 درجه سانتیگراد) در شرایط 12 ساعت نور / 12 ساعت تاریکی و با متوسط رطوبت نسبی 60-50 درصد در اتاقک رشد بر روی خصوصیات جوانه زنی بذر شامل درصد، سرعت و متوسط زمان جوانه زنی آن به مدت 21 روز مورد مطالعه قرار گرفت و دماهای کاردینال جوانه زنی بذر بر اساس سه مدل خطوط متقاطع، مدل 5- پارامتری بتا و مدل چند جمله ای درجه 2 برآورد شد. نتایج نشان داد که بذر این گیاه فاقد دوره خواب بوده و اثر دما بر سرعت، درصد و متوسط زمان جوانه زنی معنی دار (p≤0.01) بود. بیشترین درصد و سرعت جوانه زنی به ترتیب در دمای 20 درجه سانتیگراد با 29.6 درصد و 6.37 تعداد در روز و کمترین متوسط زمان جوانه زنی با 0.006 تعداد در روز مشاهده شد. بیشترین معکوس روز تا50 درصد جوانه زنی (1/GD50) در دمای 20 درجه سانتیگراد معادل 0.4 بود. دماهای پایه بین 5 تا 5.8 درجه سانتیگراد، بهینه بین 22 تا 22.6 درجه سانتیگراد و بیشینه بین 39.5 تا 40.5 درجه سانتیگراد در هر سه مدل متغییر بود و اختلاف آنها کمتر از 1 درجه سانتیگراد بود.

مؤلفه های جوانه زنی دو رقم شبدر زیر زمینی در پنج دامنه حرارت ثابت 5 ، 13، 20، 25 و 32 درجه سانتی گراد مورد بررسی قرار گرفت. درصد جوانه زنی از صفر تا 90 درصد متغیر بود و بیشترین مقدار آن در درجه حرارت 13 تا 20 درجه سانتی گراد مشاهده شد. درصد جوانه زنی بذر در درجه حرارت های بالاتر از 20 درجه سانتی گراد به شدت کاهش یافت و در 32 درجه سانتی گراد به صفر رسید . سرعت جوانه زنی با افزایش درجه حرارت تا 25 درجه سانتی گراد افزایش یافت و پس از آن کاهش یافت. بین سرعت جوانه زنی هر رقم(1/D50) و درجه حرارت یک رابطه خطی بدست آمد درجه حرارت های کاردینال درجه حرارت حداقل (Tb) درجه حرارت مطلوب(TO)و درجه حرارت حداکثر (TC) به ترتیب برای حرارت حداکثر (TC) ، به ترتیب برای رقم یورک 2.5 و 25.2 و 32 و برای رقم گلد بورن0.9 ،  24.7و 32 درجه سانتی گراد بدست آمد.

به منظور تعیین دماهای کاردینال جوانه زنی بذر علف هرز مهاجم آمبروزیاAmbrosia psilostachya  آزمایشی در آزمایشگاه علوم علف های­هرز دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران در سال 1401 انجام شد. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و هشت تیمار دمایی شامل دماهای پنج، 10، 15، 20، 25، 30، 35 و 40 درجه سانتی گراد به اجرا درآمد. سرعت و درصد جوانه زنی بذرها محاسبه شد و جهت توصیف و پیش بینی دماهای کاردینال جوانه زنی، از مدل های دندان مانند، دو تکه ای و بتای چهار و پنج پارامتری استفاده شد. به منظور ارزیابی برازش و دقت پیش بینی مدل های مختلف، از برآوردگرهای آماری شامل ریشه دوم میانگین مربعات خطا (RMSE) و شاخص آکائیک تصحیح شده (AICc) استفاده شد. بالاترین درصد جوانه زنی در دماهای 15، 20 و 25 درجه سانتی گراد به­ترتیب با 3/60، 7/63 و 63 درصد به دست آمد که میان آن ها تفاوت آماری معنی داری وجود نداشت. بیشترین سرعت جوانه زنی (d-113/0) و کمترین مقدار متوسط زمان جوانه زنی (48/7 روز) به دمای 25 درجه سانتی گراد تعلق داشت. به دلیل پایین بودن AICc و RMSE، مدل پنج پارامتری بتا بهترین مدل برای پیش بینی پاسخ درصد جوانه زنی به دما در آمبروزیا بود و در مقایسه با دیگر مدل ها، توصیف بهتری از واکنش درصد جوانه زنی آمبروزیا نسبت به دما ارائه داد. به­طورکلی دماهای پایه، بهینه و حداکثر این علف هرز با مدل پنج پارامتری بتا، به ترتیب پنج، 5/25 و 13/42 درجه سانتی گراد تخمین زده شد.

جوانه زنی فرآیند فیزیولوژیکی است که در استقرار مطلوب و عملکرد نهایی گیاه عامل مهم و تعیین کننده ای بشمار می رود. این فرآیند توسط عوامل محیطی متعددی مانند درجه حرارت، رطوبت و نور تحت تاثیر قرار می گیرد و در این میان درجه حرارت تاثیر مهمی بر خواب و جوانه زنی بذور دارد. به همین منظور جهت ارزیابی سطوح مختلف درجه حرارت بر شاخص های جوانه زنی گیاه دارویی رازیانه و تعیین دمای کاردینال (حداقل، بهینه و حداکثر) این گیاه، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با هشت سطح دمایی (1، 5، 10، 15، 20، 25، 30 و 40 درجه سانتی گراد) و چهار تکرار در آزمایشگاه فیزیولوژی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1390- 1389 انجام شد. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که جوانه زنی این گیاه در دامنه وسیعی صورت نمی گیرد، به طوری که جوانه زنی این گیاه در گستره دمایی 30- 15 درجه سانتی گراد صورت گرفته اما بالاترین درصد جوانه زنی مربوط به دمای 15 درجه سانتی گراد بوده است. سرعت جوانه زنی در دامنه 25- 15 درجه سانتی گراد از لحاظ آماری مشابه و تنها در خارج از این محدوده کاهش معنی داری را نشان داد. متوسط زمان جوانه زنی تحت تاثیر تیمارهای درجه حرارت قرار گرفته و کوتاهترین زمان لازم برای جوانه زنی در دمای 25 درجه سانتی گراد مشاهده شد. بهترین مدل در ارتباط با دمای کاردینال این گیاه مدل پنج پارامتری بتا بود و با توجه به نتایج بدست آمده از این مدل، دمای مطلوب جوانه زنی در مورد رازیانه 19 درجه سانتی گراد، حداقل دمای مورد نیاز 10 درجه سانتی گراد و حداکثر 43 درجه سانتی گراد بدست آمد.

گیاه چای ترش یکی از گیاهان مهم دارویی و صنعتی از خانواده پنیرکیان است که در سطح وسیعی از استان سیستان و بلوچستان کشت می شود. در یک مطالعه آزمایشگاهی، تاثیر درجه حرارت های مختلف بر جوانه زنی بذرهای گیاه چای ترش مورد بررسی قرار گرفت و درجه حرارت های کمینه، بهینه و بیشینه جوانه زنی آن ها، به صورت طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار تعیین شد. برای این منظور تیمارهای دمایی 5، 10، 15، 20، 25، 30، 35، 40، 45 و 50 درجه سانتی گراد در نظر گرفته شد. دماهای ویژه جوانه زنی بذر بر اساس سه مدل خطوط متقاطع، مدل پنج پارامتری بتا و مدل چندجمله ای درجه دو برآورد شد. صفات مورداندازه گیری عبارت بودند از درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی و میانگین زمان جوانه زنی که اثر دما بر تمامیصفات مورد اندازه گیری معنی دار بود. نتایج به دست آمده از تجزیه رگرسیون داده ها نشان داد که بهترین مدل در ارتباط بادمای ویژه این گیاه مدل پنج پارامتری بتا بود و با توجه به نتایج به دست آمده از این مدل، می توان گفت که دمای کمینه و بهینه چای ترش به ترتیب 4.04 و 29.83 درجه سانتی گراد است.