فتالاتها مواد شیمیایی سنتزی با حجم تولیدی بالا هستند که به علت استفاده وسیع در پلاستیکها و مواد مصرفی دیگر، انسان ها به مقدار زیاد با آن مواجه می شوند. دی اتیل هگزیل فتالات (DEHP) یکی از فراوانترین فتالات مورد استفاده است که سمیت تولیدمثلی و تکوینی را در مدلهای جوندگان القا می کند. در جوندگان و پریمات هاDEHP سریعا در دستگاه گوارش تبدیل به متابولیت فعال خود بنام MEHP می شود. از آنجا که یک راه احتمالی تاثیر ضدلقاحی DEHP و MEHP می تواند از طریق تضعیف پروسه بلوغ باشد در این مطالعه تاثیر DEHP و MEHP بر ازسرگیری میوز، بلوغ آزمایشگاهی و تکوین جنین های حاصل از آن بررسی گردید .در این مطالعه از موش های نژاد NMRI 6-4 هفته استفاده شد.1) جمع آوری تخمک: برای آزمایش اول موش ها به صورت خوراکی به مدت 12 روز با دوز های مختلف2ml/kg bw/day وDEHP 4ml/kg bw/day و به مدت 8 روز بـا دوز DEHP 8ml/kg bw/day با غلظت 2.56 تیمار شدند و برای آزمایش دوم از موش های طبیعی و سالم استفاده گردید. موشها به روش قطع نخاع کشته شده و تخمکهای نارس آن ها همراه با سلولهای کومولوس از فولیکولهای آنترال جدا شدند. تخمکهای برهنه با پیپت کردن تخمکهای محصور شده در کومولوس بدست آمد و به محیط بلوغ انتقال یافت.2) کشت تخمکهای نارس: تخمکهای گرفته شده از گروههای آزمایشیDEHP در محیط پایه بلوغ MEMa حاوی FCS پنج درصد، 7.5IUhCG و 100mIUrhFSH قرار داده شدند و تخمکهای گرفته شده از موش های طبیعی و سالم در محیط ذکر شده به همراه غلظت های مختلف 0، 50، 100، 200 و 400 میکرومولار MEHP قرار داده شدند. تخمکهای هر گروه به مدت 24 ساعت در داخل انکوباتور 37 درجه سانتی گراد با CO2 5 درصد انکوبه شد. بعد از 24 ساعت تخمکهای (Germinal Vesicle Breakdown) GVB, (Germinal Vesicle) GV و متافاز (MII) II با استفاده از میکروسکوپ معکوس بررسی گردید.3) لقاح آزمایشگاهی: اسپرمها از موشهای نرNMRI به دست آورده شدند. لقاح و تکوین در محیط T6 انجام شد.آزمایش اول: از سرگیری میوز در گروههای آزمایشی4ml/kg bw/day, 2ml/kg bw/day و DEHP 8ml/kg bw/day به ترتیب 76.61، 77.04 و 70 درصد بود که نسبت به گروه کنــــــــترل (%89.89) کاهش چشمگیری داشت (P<0.001). همچنین بلوغ آزمایشگاهی در گروههای ذکر شده به ترتیب 66.13، 59.18 و 52.72 درصد بود که نسبت به گروه کنترل (%74.74) تفاوت معنی داری را نشان داد (P<0.001). تعداد جنینها 96 ساعت پس از لقاح در گروه های آزمایشی 4ml/kg bw/day, 2ml/kg bw/day و DEHP 8ml/kg bw/day به ترتیب 27.58، 25.23 و 21.42 درصد بود که نسبت به گروه کنترل (%61.22) تفاوت معنی داری را نشان دادند (P<0.001).در آزمایش دوم: میزان از سرگیری میوز در گروههای آزمایشی 50، 200،100 و 400 میکرومولار MEHP به ترتیب 75.12، 62.67، 60.59 و 55.88 درصد بود که نسبت به گروه کنترل کاهش چشمگیری داشت (P<0.001). همچنین بلوغ آزمایشگاهی گروههای آزمایشی ذکر شده به ترتیب 53.23، 48.88، 42.36 و 36.76 درصد بود که نسبت به گــــروه کنتـــرل تفاوت معنی داری داشت (P<0.001).نرخ تشکیل جنین 24 ساعت پس از لقاح در گروههای آزمایشی به ترتیب 61.03، 57.40، 43.85 و 27.65 درصد بود که در گروهای آزمایشی دو، سه و چهار نسبت به گروه کنترل کاهش چشمگیری را نشان داد (P<0.03).نتایج بدست آمده از این مطالعه نشان داد که DEHP و متابولیت فعال آنMEHP به طور منفی، از سر گیری میوز، بلوغ آزمایشگاهی و تکوین جنینهای حاصل از لقاح را تحت تاثیر قرار می دهد. نتایج این مطالعه همچنین نشان داد که DEHP وMEHP تاثیرات خود را به صورت وابسته به دوز اعمال می کنند.