مقدمه و اهداف: بیماری صرع بیماری مزمن و شایعی در همه سنین و در هر دو جنسیت است. با توجه به آثار این بیماری بر سلامت افراد، بررسی کیفیت زندگی در این بیماران از اهمیت ویژه ای برخوردار است. از آنجا که در ایران ابزاری برای اندازه گیری کیفیت زندگی وابسته به سلامت برای بیماران مبتلا به صرع وجود نداشت، این مطالعه اقدام به بررسی پایایی و روایی گونه فارسی ابزار استاندارد بین المللی QOLIE-31-P نمود.
روش تحقیق: پس از ترجمه نسخه انگلیسی ابزار، پرسشنامه فارسی در مطالعه ای پیش آزمون شد. این پرسشنامه دارای 31 سوال بوده و کیفیت زندگی را در 7 بعد اندازه می گیرد: نگرانی از تشنج، سلامت روحی، انرژی/ خستگی، عملکرد شناختی، اثرات دارویی، عملکرد اجتماعی و کیفیت زندگی کلی. امتیاز کل نیز از جمع امتیاز های ابعاد بدست می آید. محدوده امتیاز ها از 100-0 بوده و امتیاز بالاتر نشان دهنده وضعیت بهتر فرد در هر بعد است. سپس گونه نهایی ابزار در بیماران مبتلا به صرع 18 سال و بالاتر که به بخش الکتروانسفالوگرافی بیمارستان سینا (دانشگاه علوم پزشکی تهران) طی مدت 6 ماه مراجعه می کردند بکار برده شد. پایایی ابزار با روش تحلیل همخوانی درونی (ضریب آلفای کرونباخ) و آزمون روایی با استفاده از روش تحلیل مقایسه گروه های شناخته شده مورد ارزیابی قرار گرفت.
نتایج: در مجموع 76 بیمار با میانگین سنی 30.6 (=12.2 انحراف معیار) سال و متوسط سال های تحصیل 9.9 (=4.2 انحراف معیار) مطالعه شدند. تحلیل پایایی نشان داد بجز دو مقیاس «اثرات دارویی و عملکرد اجتماعی» (آلفا به ترتیب 0.51 و 0.65)، سایر مقیاس ها حداقل ضریب استاندارد پایایی در محدوده 0.71-0.89 را داشتند. آزمون روایی نشان داد گونه فارسی ابزار QOLIE-31-P قادر به افتراق زیر گروه های بیماران به تفکیک «نوع صرع و تعداد حملات صرع طی ماه و سال گذشته» است. مبتلایان به صرع کانونی و بیمارانی که حملات بیشتری را طی ماه و سال گذشته تجربه کرده بودند میانگین امتیاز کمتری در تمامی ابعاد داشته و در بیشتر ابعاد ارتباط آماری معناداری وجود داشت.
نتیجه گیری: بر اساس نتایج گونه فارسی ابزار استاندارد QOLIE-31-P ابزاری پایا و معتبر برای اندازه گیری کیفیت زندگی وابسته به سلامت در مبتلایان به صرع سنین 18 سال و بالاتر است.
کارفرما: دانشگاه علوم پزشکی تهران