مقدمه: میوه و برگ قره قاط (Vaccinium arctostaphylos L.) در طب سنتی ایران به عنوان داروی کاهنده گلوکوز خون برای درمان دیابت شیرین استفاده می شوند. آنتوسیانین ها، مواد موثره اصلی قره قاط هستند که از طریق مهار آلفا گلوکوزیداز در روده و حساس کردن بافت ها به انسولین، اثر کاهنده گلوکوز خون دارند. هدف: بررسی اثرات عصاره هیدروالکلی میوه و برگ قره قاط بر سطوح خونی گلوکوز و هموگلوبین گلیکوزیله (HbA1c) ناشتا در موش صحرایی دیابتی شده با آلوکسان. مواد و روش ها: اثرات تجویز خوراکی روزانه عصاره میوه و برگ قره قاط (هر یک با دوزهای 250، 500 و (1000mg/kg برای مدت 2 ماه بر سطوح خونی گلوکوز و HbA1c ناشتا پس از تزریق صفاقی آلوکسان با دوز واحد 125mg/kg در موش صحرایی بررسی گردید. نتایج: تزریق آلوکسان باعث افزایش معنی دار سطوح خونی گلوکوز و HbA1c ناشتا شد. تجویز خوراکی عصاره میوه و برگ قره قاط (هر یک با دوزهای 250، 500 و 1000mg/kg)، سطوح خونی گلوکوز و HbA1c ناشتا را در موش های صحرایی دیابتی در مقایسه با موش های صحرایی دیابتی کنترول، به طور معنی دار، کاهش داد (P<0.01). نتیجه گیری: نتایج نشان می دهند که میوه و برگ قره قاط ممکن است در موش صحرایی دیابتی شده با آلوکسان، اثر کاهنده گلوکوز خون داشته باشند.

بدلیل عدم وجود هرباریوم تخصصی گیاهان دارویی یکی از مشکلات گیاهان دارویی ایران شناسایی این گیاهان می باشد. در فارماکوپه گیاهی ایران 99 گونه لیست شده است. از بین آنها 30 گونه انتخاب و از استانهای مختلف جمع آوری و شناسایی شدند که شامل: آویشن دنایی (Thymus daenensis Celak)، آویشن شیرازی (Zataria multiflora Boiss.)، بارهنگ(Plantago major L.) ، برگ بو (Laurus nobilis L.)، به لیمو (Lippia citriodora H. B. et. K.)، پر سیاوشان (Adiantum capillus– veneris L.)، پونه .Mentha longifolia (L.) Huds، تاجریزی (Solanum nigrum L.)، خارخسک (Tribulus terrestris L.)، خارمریم (Silybum marianum (L.) Gaertn)، خاکشیر ایرانی (Descurainia sophia (L.) Schur)، رازک(Humulus lupulus L.) ، رازیانه (Foeniculun vulgare Mill.)، رزماری (Rosmarinus officinalis L.)، زرشک (Berberis vulgaris L.)، زیتون (Olea europaea L.)، سدر(Ziziphus spina- christi (L.) Willd)،  سه پستان (Cordia myxa L.)، شاه پسند (Verbena officinalis L.)، عناب (Ziziphus jujuba Mill.)، فرنجمشک (Melissa officinalis L.)، کاسنی (Cichorium intybus L.)، کاکوتی (Ziziphora tenuir L.)، گاو زبان (Echium amoenum Fisch & Mey.)، گزنه (Urtica dioica L.)، گل ساعتی (Passiflora incarnata L.)، لیمو عمانی یا لیمو ترش (Citrus auratifolia (Christm.) Swingle)، مرزنگوش (Origanum vulgare L.)، مورد  (Myrtus communis L.)  و هوفاریقون (Hypericum perforatum L.) می باشند.

گیاه دودندان دوشاخه با نام علمی Bidens bipinnata L.، یک گونه علف هرز می باشد که در نواحی شمالی ایران و مناطق اطراف تهران انتشار یافته است. جنس دودندان دارای اثرات ضدمیکروبی، آنتی اکسیدانی، دیورتیک، ضددیابتی، تعدیل سیستم ایمنی و موثر بر سیستم قلبی- عروقی می باشد. آنتی اکسیدان ها در پیشگیری از بروز بسیاری از بیماری های مزمن نظیر دیابت، سرطان، آلزایمر، پارکینسون و بیماری های عروق کرونر قلب موثر می باشند. هدف از این مطالعه ارزیابی اثرات آنتی اکسیدانی، محتوای تام فنلی و فلاونوئیدی عصاره متانولی گیاه دودندان دوشاخه در مرحله میوه دهی به سه روش بررسی فعالیت روبش رادیکال آزاد DPPH و ABTS و بررسی قدرت آنتی اکسیدانی- احیا کنندگی فریک (FRAP) بود. اسانس گیاه به روش تقطیر با آب تهیه شده و با کمک دستگاه های کروماتوگرافی GC و GC/MS آنالیز گردید. اثرات ضدمیکروبی اسانس و عصاره تام گیاه نیز بر روی 3 باکتری گرم مثبت، 3 باکتری گرم منفی و 3 نوع قارچ مورد بررسی قرار گرفت. عصاره دارای محتوای تام فلاونوئیدی بیشتری نسبت به محتوای تام فنلی بود. عصاره متانولی اثر روبش رادیکال DPPH بالایی با IC50 برابر 81.8 میکروگرم در میلی لیتر (کمتر از 100 میکروگرم در میلی لیتر) از خود نشان داد. 31 ترکیب که جمعا 91.89 درصد ترکیبات اسانس را شامل می شدند، شناسایی گردیدند. ترکیبات اصلی تشکیل دهنده اسانس گیاه شامل آلفا- پینن، بتا- میرسن، جرماکرن-د، بی سیکلوجرماکرن، دلتا- المن، اسپاتولنول، ترانس- اسیمن و آلفا- هومولن بودند. بیشترین اثر مهارکنندگی اسانس گیاه با MIC برابر 125 میکروگرم در میلی لیتر مربوط به استرپتوکوکوس پیوژنز، کاندیدا آلبیکنس و ساکارومیسس سرویسیا بود. نتایج حاصله نشان می دهند که عصاره گیاه دودندان دوشاخه دارای اثرات آنتی اکسیدانی بوده و می تواند به عنوان منبع بالقوه آنتی اکسیدان های طبیعی برای درمان برخی بیماری ها درنظر گرفته شود. جهت شناسایی ترکیبات شیمیایی فعال گیاه و ارزیابی های بیولوژیک جامع تر تحقیقات بیشتری ضروری می باشد.

سورنجان گیاهی علفی و از تیره سوسنی ها است و در نقاط معتدل و مرطوب می روید. پیاز یا ریشه آن که عمده کلشی سین در آن قرار دارد، غده گوشت دار و توپری است که در عمق 25 تا 30 سانتیمتر در خاک فرو می رود. در ایران، این گیاه در مناطق مرکزی و شمال غربی کشور می روید و گیاه مورد نظر برای انجام آزمایش ها در این پژوهش از منطقه اسالم- خلخال جمع آوری شده و مورد فراوری قرار گرفت.کلشی سین مهمترین آلکالوئید جنس کلشیکوم و انواع وابسته است و مطالعات مکرر در خواص داروئی، شیمیائی و گیاه شناسی این گیاهان سالهاست که مورد توجه دانشمندان شیمی گیاهی بوده است. کلشی سین که به ویژه از دانه و غده کلشیک بدست می آید ابتدا به سال 1820 توسط Pelletier و Coventon از گیاه جدا گردید و در سال 1833 توسط Geiger و Hesse وجود کلشی سین مورد تایید قرار گرفت. کلشی سین قرنهاست برای درمان دردهای مفصلی با منشا نقرس مصرف دارد و اکنون نیز یکی از با ارزش ترین داروها برای درمان حمله نقرسی حاد و یا جلوگیری از تشدید آرتریت های نقرسی است.نقرس بیماری است که خود را با علایم افزایش اسیداوریک خون، التهاب مفصلی دردناک و رسوب کریستال های اورات سدیم و سنگ های کلیوی اسیداوریکی نشان می دهد. طبق آمار موجود از هر هزار مرد حدود 7 نفر به این بیماری مبتلا می شوند.با توجه به شرایط موثر در استخراج ماده موثره کلشی سین از گیاه، پارامترهای اندازه ذرات، دمای استخراج و زمان استخراج در عصاره گیری مورد بررسی قرار گرفت و برای بررسی اثر هر یک از پارامترها، یک سری آزمایش انجام شد که بیشترین مقدار کلشی سین، در شرایط مش 30، دمای جوش و زمان 2 ساعت از گیاه استخراج شد.بعد از تعیین شرایط بهینه استخراج کلشی سین از گیاه سورنجان، عصاره گیری با حلال متانول در شرایط بهینه انجام شد و با استفاده از روش استخراج مایع – مایع و کروماتوگرافی ستونی، خالص سازی کلشی سین از عصاره، در مقیاس آزمایشگاهی و مقیاس پایلوت انجام شد و مقدار %0.063 وزن گیاه خشک، کلشی سین از گیاه سورنجان استخراج و خالص گردید.

اسانس ها ترکیبات معطری هستند که در اندام های تعدادی از گیاهان یافت می شوند، اسانس ها جزو متابولیت های ثانویه این گیاهان بوده و به شدت تحت تاثیر فاکتورهای محیطی و مراحل رشدی گیاه قرار دارند، علاوه بر آن این ترکیبات فرار، طی فرآیند خشک کردن و در حرارت های نامناسب تبخیر می شوند بنابراین لازم است تا با توجه به خصوصیات هر گیاه نحوه استخراج اسانس مورد بررسی قرار گیرد.در طرح حاضر تغییرات کمی و کیفی اسانس اندام های خشک و تر چهار گیاه معطر پرمصرف در صنایع دارویی و غذایی شامل شوید، ترخون، نعناع فلفلی و آویشن مورد مطالعه قرار گرفت. هدف از این تحقیق آگاهی از این موضوع بود که آیا لازم است تا گیاه قبل از استحصال اسانس، خشک شود؟ سرعت خروج اسانس در اندامهای خشک و تر گیاه چه تفاوتی دارد؟ آیا اجزا تشکیل دهنده اسانس در فرآیند اسانس گیری از اندامهای خشک و تر گیاه تغییر خواهند کرد؟این پژوهش در گروه پژوهشی فارماکوگنوزی و داروسازی پژوهشکده گیاهان دارویی صورت گرفت و آنالیز اسانس ها با استفاده از دستگاه GC/Mass صورت گرفت، نتایج نشان داد که:1- خشک کردن گیاه ترخون در دمای 35 درجه سانتی گراد تاثیری بر روی کمیت و کیفیت اسانس ندارد و بنابراین می توان از گیاه تازه جهت استحصال اسانس استفاده نمود.2- خشک کردن گیاه آویشن حتی در دمای 35 درجه سانتی گراد موجب افت راندمان اسانس می شود و بنابراین مناسب ترین روش استحصال اسانس، استفاده از گیاه تازه در مرحله گل دهی می باشد.3- در مورد نعناع فلفلی نیز شرایط مشابه آویشن است و باید گیاه به صورت تازه اسانس گیری شود.نکته قابل توجه در مورد پیرمنیت این است که برداشت گیاه و خشک کردن نسبی آن بصورت قراردادن آن در مزرعه به مدت 24 ساعت ضمن کاهشی حدود 10 درصد در آب گیاه، هیچگونه تغییری در کمیت و کیفیت اسانس نداشته و مشابه گیاه تازه می باشد.4- در مورد گیاه شوید با توجه به نیاز صنایع به ماده موثره کارون، مناسب ترین شکل استفاده از گیاه، برداشت آن در مرحله تشیکل بذر است ولی قبل از تغییر رنگ آن به قهوه ای می باشد، عبور از مرحله سبزی بذر به قهوه های شدن به شدت موجب کاهش درصد اسانس می شود.همچنین نتایج نشان داد که علیرغم بالا بودن سرعت خروج اسانس در ابتدای فرآیند اسانس گیری در اندامهای خشک گیاهی، تمامی اسانس پس از گذشت 100 دقیقه از شروع کنداس در هر دو نمونه خشک و تر از گیاه خارج می شود.

برای قرن ها، گیاهان منبع اصلی کشف داروهای مختلف بوده اند. برخی داروهای ضدسرطان حاصل از گیاهان عبارت از وین بلاستین و وین کریستین (از گیاه پروانش)، تاگزول (از سرخدار برگ ریز) و کامپتوتسین از (Camptotheca acuminata) می باشند. سرطان پستان یکی از رایج ترین سرطان های تشخیص داده شده در بین زنان بسیاری از کشورهای دنیا می باشد. سرطان پروستات یکی از مشکلات بهداشتی مردان در سراسر دنیا به شمار می رود و متداول ترین سرطان تشخیص داده شده غیرجلدی و دومین عامل مرگ و میر ناشی از سرطان در بین مردان آمریکایی می باشد. در مطالعه حاضر، به بررسی اثرات سمیت سلولی عصاره های تام متانولی و فراکسیون های دو گونه گیاه از خانواده لگومینوزه به نام های اسپرس درختی نقره ای و نیلکی بر روی دو رده سلولی سرطان پستان انسانی MCF-7 و BT-474 و نیز دو رده سلولی سرطان پروستات انسانی PC-3 و Du-145 پرداختیم. سمیت سلولی به وسیله روش MTT و فلوسیتومتری ارزیابی گردید. عصاره ها یا فراکسیون هایی که IC50 کمتر از 30 میکروگرم در میلی لیتر داشتند، فعال درنظر گرفته شدند. رده های سلولی سرطان پروستات انسانی PC-3 و Du-145 در برابر این دو گونه گیاهی نسبت به رده های سلولی سرطان پستان، حساس تر بودند. فراکسیون پترولیوم اتری گیاه نیلکی بیشترین اثر سمیت را در تمامی رده های سلولی سرطانی آزمایش شده، نشان داد. کمترین IC50 متعلق به فراکسیون پترولیوم اتری میوه نیلکی برای رده سلولی Du-145 بعد از 72 ساعت برابر با 4.69 میکروگرم در میلی لیتر بود. بررسی های بیشتری برای تعیین ساختار شیمیایی ترکیبات فعال و مکانیسم های ملکولی دخیل در اثرات ضدسرطانی گیاه نیلکی مورد نیاز می باشد.

در این طرح تحقیقاتی فرآیند استخراج روغن های فرار از گیاه رزماری به روش تقطیر با بخار آب با هدف بهینه سازی فرایند و بررسی میزان انتقال جرم مورد بررسی قرار گرفت. برای مطالعه گسترده روی این فرایند ابتدا یک واحد استخراج ساخته شد و با توجه به مطالعات صورت گرفته تاثیر پنج عامل بر بازده فرایند مورد بررسی قرار گرفت که عبارتند از: تاثیر شدت جریان حجمی بخار، تاثیر جرم یا ارتفاع بستر گیاه، تاثیر عایق بندی ستون جداسازی، تاثیر تعداد مراحل ستون جداسازی و تاثیر شدت جریان حجمی بخار و زمان تقطیر بر میزان اجزا روغن فرار رزماری. هر آزمایش به مدت 100 دقیقه انجام شد و در زمان های پنج، 15، 30، 60 و 100 دقیقه روغن های فرار جدا شده نمونه گیری شد.با توجه به آزمایش های صورت گرفته برای سه شدت جریان حجمی بخار به میزان چهار، هفت و نه لیتر بر دقیقه این نتیجه حاصل شد که کاهش شدت جریان حجمی بخار ورودی به ستون جداسازی سبب افزایش بازده فرایند می شود و بیشترین بازده برای شدت جریان حجمی چهار لیتر بر دقیقه به دست آمد. از طرفی آزمایش ها نشان داد که کاهش جرم بستر نیز سبب افزایش بازده می شود. در این آزمایش ها سه بستر به جرم 100، 150، 200 گرم مورد بررسی قرار گرفت که بهترین بازده برای بستر به جرم 100 گرم به دست آمد. در آزمایش صورت گرفته برای تاثیر عایق بندی ستون جداسازی بر بازده فرآیند، افزایش 14 درصدی بازده در حالت عایق بندی نسبت به حالت غیر عایق بندی وجود داشت. اما بهترین مقادیر برای بازده فرایند در حالت استخراج توسط ستون های جداسازی چند مرحله ای به دست آمد. در این آزمایش ها ستون های یک، دو و سه مرحله ای با شدت جریان حجمی بخار چهار و هفت لیتر بر دقیقه مورد بررسی قرار گرفت که در پایان بیشترین بازده برای استخراج روغن های فرار از گیاه رزماری به روش تقطیر با بخار برای ستون سه مرحله ای با شدت جریان حجمی چهار لیتر بر دقیقه و جرم 100 گرم به دست آمد که مقدار آن 1.36 درصد گزارش شد. برای سه آزمایش با شدت جریان حجمی چهار، هفت و نه لیتر بر دقیقه و بستری تک مرحله ای به جرم 100 گرم نمونه های جمع آوری شده توسط دستگاه کروماتوگرافی گازی - جرمی و کروماتوگرافی گازی مورد آنالیز قرار گرفت و تاثیر شدت جریان حجمی بخار و مدت زمان تقطیر بر میزان سه جزء آلفا - پینن، 8، 1- سینئول و کامفور که دارای بیشترین درصد در روغن استخراج شده بودند، مورد بررسی قرار گرفت.

مقدمه: ژل خشک آلوئه ورا (صبر زرد) در طب سنتی ایران در بیماریهای متعدد از جمله گلوکز خون بالا مصرف می شود ولی تاکنون هیچ تحقیق علمی جهت بررسی اثر بخشی آن در کاهش سطح گلوکز خون بیماران دیابتی نوع دوم گزارش نشده است. هدف: در این طرح پژوهشی، هدف بررسی تاثیر ژل خشک صبر زرد بر سطح گلوکز خون در بیماران مبتلا به دیابت نوع دوم بود. مواد و روشها: در این کارآزمایی بالینی تعداد 108 بیمار دیابتی مراجعه کننده به درمانگاه دیابت بیمارستان شریعتی با سن 65ـ40 سال انتخاب و جهت کارآزمایی بالینی بطور تصادفی در 3 گروه 36 نفری تقسیم شدند. در این تحقیق به یک گروه ژل صبر زرد 300 میلی گرم در دو دوز منقسم در روز و به گروه دوم ژل صبر زرد 600 میلی گرم در دو دوز منقسم در روز و به گروه سوم کپسول دارونما دو بار در روز تجویز شد. بیماران هر سه گروه درمان رایج خود را بدون تغییر ادامه دادند. در این مطالعه پارامترهای خون ناشتا بیماران سه گروه شامل: گلوکز، هموگلوبین گلیکوزیله، پروفایل لیپید،کراتینین، اوره، ALK، SGPT وSGOT قبل از شروع آزمایش و سپس 2 ماه بعد اندازه گیری شد. نتایج: نتایج نشان داد که در بیماران دو گروه300 و 600 میلی گرم ژل خشک صبر زرد میانگین سطح گلوکز خون ناشتا بعد از دو ماه درمان به ترتیب 34.8±165.30 و 35.3±169.19 میلی گرم در دسی لیتر بود که در مقایسه با گروه دارونما 49.4±191.63 بطور معنی داری کاهش یافت (به ترتیب p=0.024و p=0.030. بعلاوه در بیماران دو گروه ژل خشک صبر زرد 300 و 600 میلی گرم، میانگین سطح هموگلوبین گلیکوزیله خون بعد از دو ماه درمان به ترتیب 1.09±6.67 و 1.08±6.89 درصد بود که در مقایسه با گروه دارونما 1.84±7.63 بطور معنی داری کاهش یافت (به ترتیب p=0.037و p=0.042. مقایسه پروفایل لیپید، آنزیمهای کبدی، کراتینین و اوره در دو گروه در مقایسه با دارونما تغییر معنی داری نداشت. نتیجه کلی: تجویز ژل خشک صبر زرد با دوز 300 و 600 میلی گرم در روز به مدت دو ماه به بیماران دیابتی نوع دوم موجب بهبود سطح هموگلوبین گلیکوزیله و گلوکز خون ناشتا شد ولی هیچگونه عوارضی بر عملکرد کبد، کلیه و دستگاه گوارش نداشت. با توجه به آنکه تاثیر ژل صبر زرد بر سطح گلوکز خون با دوز 300 میلی گرم در روز مشابه دوز بالاتر بود. پیشنهاد می شود که اثر درمانی و عوارض جانبی دوز فوق بر سطح گلوکز خون بالا در طولانی مدت بررسی شود.

مقدمه: گیاه دارویی کبر در طب سنتی در درمان بسیاری از بیماریها از جمله بیماری قند خون بالا مصرف می شود ولی تاکنون هیچ تحقیق علمی جهت بررسی اثربخشی آن در کاهش قند خون بیماران دیابتی نوع دوم گزارش نشده است. هدف: در این طرح پژوهشی هدف بررسی تاثیر عصاره میوه گیاه کبر بر بیماری قند خون در بیماران مبتلا به دیابت نوع دوم است. مواد و روشها: در این کارآزمایی بالینی تعداد 54 بیمار دیابتی مراجعه کننده به درمانگاه دیابت بیمارستان شریعتی با سن 65ـ40 سال انتخاب و جهت کارآزمایی بالینی بطور تصادفی در دو گروه 28 و 26 نفری عصاره میوه گیاه کبر و دارونما و تقسیم شدند. در این تحقیق به گروه اول کپسول عصاره کبر 400 میلیگرم سه بار در روز و به گروه دوم کپسول دارونما 400 میلیگرم سه بار در روز تجویز شد. بیماران هر دو گروه درمان رایج خود را بدون تغییر ادامه دادند. در این مطالعه در ابتدا و در انتها بعد از دو ماه پارامترهای خون ناشتا بیماران در دو گروه دارو و دارونما شامل سطح گلوکز، هموگلوبین گلیکوزیله، پروفایل لیپید، کراتینین، ALP, SGPT, SGOT و، اوره بررسی و با یکدیگر مقایسه شدند. نتایج: آنالیز آماری نشان داد که سطح هموگلوبین گلیکوزیله بعد از 2 ماه درمان درگروه عصاره میوه کبر در مقایسه با قبل از درمان تغییر معنی دار نداشته است ولی در گروه دارونما به طور معنی دار (p=0.001). افزایش یافته بود. با استفاده از آنالیز آماری کو واریانس سطح هموگلوبین گلیکوزیله بعد از 2 ماه درمان در گروه عصاره میوه کبر در مقایسه با گروه دارونما کاهش معنی دار (0.025) داشت. سطح قند خون ناشتا در بیماران گروه عصاره میوه کبر بعد از 2 ماه درمان در مقایسه با قبل از درمان بصورت معنی دار کاهش (p=0.005) یافت و همچنین بعد از 2 ماه درمان در مقایسه با گروه دارونما این کاهش معنی دار (p=0.037) بود. آنالیز آماری نشان داد که سطوح کلسترول تام، کلسترول LDL و تری گلیسرید خون ناشتا در بیماران گروه عصاره میوه کبر بعد از 2 ماه درمان در مقایسه با قبل از درمان به صورت معنی دار کاهش (به ترتیب p=0.005، p=0.044و (p=0.029یافت، ولی در مقایسه با گروه دارونما این کاهش معنی دار نبود. آنالیز آماری نشان داد که سطوح آنزیمهای کبدی، کراتینین و اوره در در دو گروه بعد از دو ماه درمان در مقایسه با زمان شروع و در مقایسه با یکدیگر تغییر معنی داری نداشت. نتیجه کلی: تجویز عصاره میوه کبربه میزان 1200 میلیگرم در روز به مدت دو ماه به بیماران دیابتی بطور معنی داری موجب کاهش هموگلوبین گلیکوزیله و قند خون و بطور غیر معنی داری موجب کاهش سطح کلسترول تام، کلسترول LDL و تری گلیسرید خون بیماران دیابتی شد ولی هیچگونه عوارضی بر عملکرد کبد، کلیه و دستگاه گوارش نداشت.

استفاده از داروهای گیاهی در زمان های قدیم پیش از پیشرفت علم پزشکی تنها راه حل مقابله با بیماری ها بوده است، اما مشکل آنجاست که با پیشرفت علم پزشکی برخی بیماری های عفونی روز به روز نسبت به آنتی بیوتیک ها، آنتی تومورها و آنتی ویرال ها مقاوم می شوند. لذا بازگشت به طبیعت و استفاده از گیاهان دارویی به عنوان منابع جدید تولید داروهای فوق الذکر در جایگاه رفیعی قرار دارند. چنان که بسیاری از تحقیقات در حال حاضر در زمینه پیدا کردن گیاهانی هستند که دارای خواص ضد سرطان و ضد ویرال باشند. در این رابطه تحقیقی با استفاده از منابع کتابخانه ای در زمینه درمان سنتی بیماری های عفونی و ویروسی با استفاده از گیاهان شفابخش طرح ریزی شد که در آن حدود 50 گونه گیاهی که دارای چنین خاصیتی هستند مورد بررسی قرار گرفتند. در این طرح عصاره آبی این گیاهان بر روی ویروس های سرخک (بعنوان عفونت سیستمیک)، آدنو ویروس تیپ 5 (بعنوان عفونت تنفسی)، اکو ویروس تیپ 11 و روتاویروس (بعنوان عفونتهای گوارشی) و هرپس سیمپلکس ویروس تیپ 1 (بعنوان عفونت پوست و مخاط) در محیطIn vitro  آزمایش شدند عصاره آبی گیاهان مورد نظر تهیه گردید و آستانه توکسیسیته آنها روی دودمانهای سلولی Vero، Hep-II، BSC-1 و RD با روش جذب رنگ قرمز خنثی و مشاهده میکروسکوپی CPE تعیین گردید. اثرات ضد ویروسی داروها با روشهای سنجش مهار اثرات CPE و سنجش کاهش پلاک مورد بررسی قرار گرفتند.هیچکدام از گیاهان دارویی مورد بررسی روی ویروسهای سرخک، اکوویروس تیپ11 و روتاویروس موثر نبودند. نتایج حاکی از آنست که 7 مورد از گیاهان (هلیله زرد و سیاه، ریشه کاسنی، سماق، مامیران، زرآوند و برگ نیلوفر سفید) روی HSV1 و آدنوویروس موثر بودند. در بین اینها مامیران، زرآوند و ریشه کاسنی اثر ضد ویروسی مطلوبی را نشان دادند و این اثر روی HSV1 بیشتر از اثر آنها روی آدنوویروس بود. هفت مورد داروی موثر روی HSV1 و آدنوویروس نیاز بیشتری به بررسی دارند تا مکانیسم اثرشان معلوم گردد.