از دیرباز پودر سدر بعنوان یک ماده شوینده برای شستشوی موی بکار میرفته و نه تنها برای استفاده کنندگان ضرری نداشته بلکه امروزه خواص پودر سدر در تقویت موی سر و جلوگیری از ریزش آن کاملا شناخته شده و همچنین در مداوای شوره سر، موخوره و کچلی بکار میرود.بدین منظور و بعلت رسیدن به خودکفایی و جلوگیری از خروج ارز، زمینه برای تهیه شامپوی مایع از پودر سدر مهیا شد، زیرا در مناطق جنوبی ایران درخت کنار بوفور یافت میشود و اینکه بیشتر مصرف کنندگان استفاده از شامپوهای مایع را بیشتر ترجیح میدهند تا شامپوهای خمیری.بنا بر این بدنبال کارهای انجام شده روی سدر، مستقیما ساپونین را از پودر سدر و استخراج عصاره آن برای تهیه شامپوی مایع استفاده کردیم. در اینجا گزارش کامل کارهای انجام شده ارایه میشود که شامل دو قسمت است: قسمت اول- تهیه عصاره و قسمت دوم- تهیه شامپو از عصاره بدست آمده که هر یک بتفضیل توضیح داده خواهد شد.امید است که با انجام این کار در بدست آوردن اهداف واقعی طرح موفق باشیم و جا دارد که از همه کسانیکه صمیمانه ما در اجرای این طرح یاری کرده اند تشکر نماییم.

ایران کشوری است دارای منابع بسیار غنی از گیاهان که از دیرباز کاربرد طبی و صنعتی متنوعی داشته اند. با این وجود عرضه محصولات گیاهان دارویی در کشورمان اغلب با معیارهای قابل قبول علمی مطابقت ندارد و مهمترین ایراداتی که قابل ذکر است عبارتنداز:1- کم بودن مقدار مواد موثر در نمونه های مختلف عرضه شده به بازار، به علت تقلباتی که صورت می گیرد.2- نا مشخص بودن جنس و گونه گیاه که این مورد از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد زیرا ترکیبات موثر موجود در داروهای گیاهی از نظر ما اهمیت و مقدار در گونه های مختلف بسیار متفاوت می باشند.3- شرایط بد نگهداری این مواد که سبب کاهش کیفیت می گردد.در این گزارش سعی می شود که در شناساندن گیاه سدر از نظر گیاه شناسی، ترکیبات شیمیایی خواص و موارد استفاده آنها، چگونگی ارزیابی شامپوهای سنتزی نیز مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و همچنین برای استفاده آزمون هایی در مورد کف، چرک زدایی و ... سدر آورده می شود.امید است گزارش مطالعاتی این طرح مورد قبول واقع شود.

به منظور بررسی روشهای موجود بهره برداری از زه آبها و تعیین مناسبترین آنها در استان خوزستان طرح در قالب بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار و هفت تیمار شامل، 25% کل نیاز آبی گیاه از زه آب به روش اختلاط، 50% کل نیاز آبی گیاه از زه آب به روش اختلاط، 75% کل نیاز آبی گیاه از زه آب به روش اختلاط، 25% کل نیاز آبی گیاه از زه آب به روش استفاده متناوب، 50%  کل نیاز آبی گیاه از زه آب به روش استفاده متناوب، 75% کل نیاز آبی گیاه از زه آب به روش استفاده متناوب و شاهد یا 100% آب کاناکل، اجراگردید.محل اجرای طرح در مزارع تحقیقاتی دانشکده ملاثانی دانشگاه چمران اهواز در حدودا 30 کیلومتری شمال شرق اهواز در جاده اهواز- مسجد سلیمان با طول جغرافیایی 48°53 و عرض 31°35 واقع است. وسعت زمین مورد آزمایش 556.5 مترمربع بوده و در مجاورت زهکش اصلی و کانال آب انتخاب گردیده است. قبل از هر گونه عملیات، نمونه خاک از عمق ریشه (30 سانتیمتری) برداشت گردید و جهت تجزیه شیمیایی و تعیین میزان شوری، اسیدیته، کاتیون و آنیون، و عناصر پرمصرف و کم مصرف (ازت، فسفر، پتاسیم، آهن، روی، منگنز و مس) جهت توصیه کودی، به آزمایشگاه ارسال گردید. همچنین، از آب زهکش و کانال هر ماه نمونه گرفته شد تا تغییرات شوری آنها بررسی گردد. بذر انتخابی از نوع رقم چمران (توصیه موسسه تهیه نهال و اصلاح بذر جهت استان خوزستان) و به میزان 150 کیلوگرم در هکتار معادل 400 دانه در مترمربع که برای هر کرت 6.4 مترمربعی 125 گرم میباشد. بذور در 8 خط به فاصله 20 سانتیمتر از یکدیگر کشت گردیدند. آبیاری اول به میزان 500 لیتر به هر کرت داده شد. آبیاریهای بعدی توسط پمپ و کنتور وبا توجه به رطوبت موجود خاک و عمق تقریبی ریشه و همچنین تیمار مورد نظر محاسبه و اعمال گردید.نتیجه گیری کلی این که، با توجه به محدودیتی که شور شدن خاک در استفاده از برخی تیمارها ایجاد نموده است، می توان چنین نتیجه گرفت که اگر هدف از کاربرد زه آب با خصوصیات کیفی این طرح و خصوصیات خاک موجود مقطعی و کوتاه مدت (حداکثر یک فصل کشت) باشد و یا یک تناوب زراعی خاص (به طور مثال کشت برنج در تابستان و گندم در پاییز) اجرا گردد، می توان تا 75% آب زهکش را با آب رودخانه به هر دو روش اختلاط یا تناوب (هر کدام که اقتصادی تر و ساده تر باشند) استفاده نمود. با توجه به این که کل نیاز آبی گندم در منطقه جنوب استان خوزستان 5500 تا 6000 مترکعب در هکتار می باشد، لذا با این روش می توان در یک فصل کشت گندم به ازا هر هکتار 4000 تا 4500 مترمکعب از مصرف آب رودخانه صرفه جویی نمود (75% کل نیاز آبی گندم در جنوب خوزستان). این مقدار آب یا جهت آبیاری سایر گیاهان حساس به شوری مانند سبزی و صیفی بکار می رود و یا به همین روش میتوان حدود 2 هکتار دیگر بر سطح زیر کشت گندم افزود. اما اگر هدف استفاده دراز مدت از آب زهکش با تناوب صیفی- گندم و یا آیش- گندم باشد، کاربرد 25% زه آب بروش استفاده متناوب یا 50% آب بروش اختلاط (هر کدام که اقتصادی تر و عملی تر برای بهره بردار باشد)، می تواند به عنوان بهترین روش بازیافت زه آبها توصیه گردند. در این حالت نیز حدود 1500 تا 3000 مترکعب در هکتار از مصرف آب رودخانه صرفه جویی خواهد گردید.

پس از عصاره گیری از گیاه مورت MYRTUS Communis اثر آن بر روی تعدادی از باکتریهای گرم مثبت و گرم منفی بررسی شده و پس از پی بردن به وجود ماده آنتی باکتریال در آن بطرق کروماتوگرافی ستونی جداسازی و تخلیص گردید.در این بررسی بهترین حلال برای عصاره گیری اترومتانول و مناسب ترین روش برای جداسازی کروماتوگرافی ستونی با استفاده از اکسید آلمینیوم خنثی و حلالهای پترلیوم اتر، اترومتانول مشخص شده است.از زمانهای قدیم گیاهان بعنوان دارو بوسیله دانشمندانی همچون ابوعلی سینا و زکریای رازی و غیره مورد استفاده قرار می گرفتند و معمولا در اغلب موارد موثر بوده است. استفاده فراوانی و بی رویه داروهای مصنوعی علاوه بر ایجاد حساسیت، و داشتن عوارض جانبی گوناگون و مقاومت بعضی از باکتریها در مقابل این داروها، انسان را بر آن میدارد که تحقیق در مورد گیاهان دارویی را هرچه بیشتر از افزایش دهد تا شاید بتوان آنها را بصورت علمی به مردم شناساند.در بررسی حاضر یک گیاه که به وفور در خوزستان یافت میشود مورد بررسی قرار گرفته و خاصیت آنتی باکتریال آن مشخص و نهایتا این ماده آنتی باکتریال از گیاه جداسازی و تخلیص گردیده است.این گیاه دسته نهاندانگان، زیر دسته دولپه ایها، رده Myrtaces (مورت)، خانواده Myrtaces جنس Myrtaces و گونه communis می باشد.تحقیقاتی در مورد شاخه، برگ، دانه، روغن این گیاه جدیدا انجام شده:در سال 1961 ortegamame لسیتین Lecithin را از دانه مورت استخراج و مورد بررسی قرار دارد.A. P. Degtyareve در سال 1962 وجود 4 کریستال فنلی با خاصیت آنتی باکتریال را در مورت گزارش کرد. در سال 1986 Abeger وجود پلی فنل را در برگ مورت گزارش نمود. و در سال 1986 Al. geboory توانست تانن و فلاونوئیدها را از مورت جدا کند.

تجمع آب در دو بخش از دشت آبرفتی حوضه مرکزی ایذه و تشکیل دو آبگیر که سالیانه حجم آب نسبتا قابل توجهی را در خود نگهداری میکنند توجه مسوولین و مردم محل را به بهره برداری از این منابع جلب کرده است. از آنجا که نقطه نظرهای مختلفی در مورد نحوه استفاده از منابع مذکور ارایه شده، پیشنهاد گردید تا قبل از انجام هر گونه عملیات اجرایی، برآوردی از میزان آب ورودی به آبگیرهای مذکور و تلفات طبیعی آن و سرانجام حجم آب قابل استفاده و زمان مناسب برای بهره برداری از آنها بعمل آید. بدین منظور طرحی برای مطالعات هیدرولوژی این حوضه ارایه گردید.بعلت نبود و یا کمبود آمار و اطلاعات لازم بمنظور تهیه یک بیلان دقیق تصمیم گرفته شد طرح مزبور در دو مرحله یا بعبارت دیگر با دو روش باجرا درآید:-1 تاسیس ایستگاههای لازم جهت اندازه گیری مستقیم عوامل لازم در محل.-2 استفاده از مدلهای تشابهی با تکمیل مطالعات هیدرولوژی یک حوزه معرف (حوضه رودزرد) که در مجاورت حوضه آبریز مورد بحث قرار دارد و واجد آمار و اطلاعات حدود دهساله در کلیه زمینه ها و هیدروکلیماتولوژی و دبی میباشد.

سالانه بخش مهمی از محصولات زراعی و باغی، پس از برداشت محصول در اثر عوامل مختلف فساد، از بین می رود. حجم این ضایعات بستگی به نوع محصول، وضع آب و هوایی و دانش فنی موجود در مناطق تولید و فرهنگ تولیدکنندگان دارد. متاسفانه در کشورهای کم درآمد که مردم با کمبود مواد غذایی رو به رو هستند، حجم این ضایعات بیشتر بوده، مشکل مضاعفی را به وجود می آورد.برای بالابردن تولیدات کشاورزی و رسیدن به خودکفایی غذایی، معمولا بالا بردن عملکرد کشاورزی مورد توجه قرار می گیرد. این روش برای رسیدن به خودکفایی مواد خوراکی، روش مهم و باارزشی است، ولی نباید کاهش ضایعات و راههای کنترل عوامل فساد را در بی نیاز کردن کشور از واردات کشاورزی بی اهمیت دانست.میانگین ضایعات محصولات کشاورزی در جهان، طبق آمار سازمانی جهانی خواربار و کشاورزی، 40 درصد ست. حجم این ضایعات در ایران حدود 30 درصد تولیدات کشاورزی برآورد شده است، به گفته مدیر کل صنایع کشاورزی ایران، از 10 میلیون تن میوه تولید شده در هر سال، حدود 2 میلیون و 300 هزار تن، به ارزش 324 میلیارد ریال از بین می رود.

گیاهان همیشه و همه جا همراه آدمی بوده اند و از بدو پیدایش او همواره همه چیزش را تامین می کرده اند. گیاهان غذا، لباس، مسکن وسیله شکار و خلاصه بسیاری از چیزها را برای بشر مهیا نموده اند. انسان همیشه از دیدن گلها سرسبزی باغها به وجود میآمده و از بوی دل انگیز آنها غرق در سرور می گشته است. تاریخ زندگی بشر همواره شاهد همراهی انسان با گیاه و وابستگی او به این موهبت الهی است. گیاهان با زیبایی و مزه و عطر خود وسوسه در درون قلب آدمی ایجاد می کردند چنانکه بنا به روایات مذهبی علت هبوط آدم به زمین از بهشت چیزی نبود مگر خوردن میوه ممنوعه در داستانها بسیار داریم که امثال اسکندرها به دنبال درختی بوده اند که میوه اش حیات جاودانی را برای او تضمین می نمود:با تمام پیشرفتهای بشریت در تمامی عرصه ها، هنوز هم گیاهان اهمیت خود را حفظ کرده اند و کشوری از نظر قدرت سیاسی مهم، بنظر میرسد دارای کشاورزی توسعه یافته ای باشد. گیاهان معطر علاوه بر اینکه در گذشته بعنوان خوشبو کننده های مختلف بکار برده میشده اند. انسان امروزه بدنبال یافتن ترکیبات موثره آنان و چگونگی تاثیر بر اعضای بدن است و بهمین خاطر این گیاهان بیش از پیش اهمیت یافته و جنبه صنعتی نیز بخود گرفته اند.نعناع از جمله گیاهانی است که هم بصورت خام و تازه و هم بصورت خشک شده مصرف میشود. گیاهی است بسیار معطر که عطر آن ناشی از ترکیبی است بنام منتول اثرات دارویی این گیاه نیز ناشی از همین ترکیب می باشد. بنابراین بخش جهاد دانشگاهی، دانشکده علوم دانشگاه شهید چمران اهواز درصدد برآمد تا با استخراج منتول از اسانس نعناع، مقداری از بار مسوولیت خود را در برابر ملت خویش به منزل برساند. امید است که مفید فایده واقع گردد.

کلشی سین برای اولین بار از گیاهی بنام Colchicum automnale توسط شخصی بنام Zeisel در سال 1883 جداسازی گردید. این شخص کلشی سین را از ریشه گیاه بدست آورد. فرمول تجربی آن همانطور که John stone در Glasgow تعیین کرد C22H25O6N می باشد. روش عمومی استخراج با استفاده از اتیل الکل و رقیق سازی بعدی با آب و در نهایت محلول مائی با کلروفرم استخراج میگردد. در این حالت کریستالهای کلشی سین همراه با حلال بدست می آیند. با تبخیر تدریجی و تقطیر کلروفرم کلشی سین بی شکل را میتوان بدست آورد.ساختمان شیمیایی کلشی سین ابتدا توسط Windaus در سال 1924 پیشنهاد گردید پس از آن توسط (1945) Dewar تغییراتی در آن داده شد. کلیه این محققان بر این عقیده اند که کلشی سین ساختمان سه حلقه ای دارد. (1975) Loudon, cook, Barton پی بردند که حلقه دوم 7 ضلعی بوده هم چنین Dewar پیشنهاد کرد که حلقه سوم نیز 7 ضلعی می باشد. (1947) Levan, Steinegger پیشنهاد کردند که فرم تغییر یافته Dewar منطقی ترین ساختمان می باشد.Eigsti و (1957) Dustin کلیه مدارک ارایه شده در رابطه با ساختمان کلشی سین را جمع آوری کرده و عنوان کردند که کلشی سین در واقع متیل اتر enolone بوده که سه گروه متوکسیل اضافی، یک گروه آمینه استیله شده، و سه پیوند دوگانه غیربنزنوئیدی دارد. Levan در سال 1949 ملاحظه کرد که نواحی آستانه ای کلشی سین- اثر میتوتیک فرم بی شکل و فرم متبلور یکسان می باشد. از اینجام معلوم میگردد که کلروفرم اثر قابل توجهی در عمل کلشی سین ندارد. یکی از یافته های مهم Levan در Allium Cepa این است که هر گاه ایزوکلشی سین بجای کلشی سین بکار رود هیچگونه اثرمیتوتیک مشاهده نمی شود. تنها تفاوت این دو اختلاف در جزئیات غیرمهم ساختمانی می باشد. کلشی سین در آب (500.000 in 10-6mol/l in Water) محلول می باشد. (1939) Ferguson فعالیت ترمودنیامیکی مواد نارکتیک مختلفی را بررسی کرده و نشان داد که این مواد را میتوان به دو دسته تقسیم کرد:   (a)دسته ای که در آن همبستگی مستقیم بین فعالیت و خصوصیات فیزیکی (مانند حلایت در آب) وجود دارد.   (b) دسته ای که چنین همبستگی را نشان نمی دهند.

طبق گزارش منابع علمی (5، 6، 9، 10، 12) تاکید برگشت پاجوش نخل خرما با وزن بالای 10 کیلوگرم و حداقل سن 5 سال شده است. تکثیر پاجوش خرما، با استفاده از وزنهای بالای 10 کیلوگرم نه تنها از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نیست، بلکه باعث کاهش عملکرد محصول پایه مادری نخل خرما نیز می گردد.این تحقیق در دو مرحله، مرحله اول، به منظور بررسی گیرایی پاجوش های کوچک ( 1 تا 10 کیلوگرم) روی ارقام سعمران، خضراوی، دیری در خزانه انجام گرفته است. در مرحله دوم، بررسی ریشه زایی و تولید و تکثیر پاجوشهای کوچکتر ( 1 تا 3 کیلوگرم) بر روی رقم سعمران صورت خواهد گرفت.در مرحله اول، پاجوشهای کوچک بین 1 تا 10 کیلوگرم از نخلهای مادری جدا و در شرایط خزانه کشت گردید. با استفاده از روش خزانه پاجوش خرما، پاجوشهای کوچک زودتر از حد معمول (5 سال سن و بالای وزن 10 کیلوگرم) از پایه مادری جداشده و در خزانه کشت گردیدند که با این عمل، از اثر بازدارندگی پاجوشها بر رشد و محصول دهی نخل مادری جلوگیری می شود. بنابراین با استفاده از خزانه پاجوش خرما، نیازی به حفظ و نگهداری آن ها بر روی نخلهای پایه مادری نبوده و پاجوش مورد نیاز، تنها از خزانه هایی که به این منظور ایجاد می شود، تامین خواهند شد.نظر به اهمیت تحقیق و با توجه به اینکه این طرح برای اولین باراست که اجرا می گردد، در مراحل اجرایی آن، جهت نتیجه بهتر و کیفیت علمی و کاربردی تر طرح، با مشورت اساتید صاحب نظر و محققین، تغییراتی در فاکتورهای اولیه آن داده شد. در مرحله اول تحقیق که تکثیر ارقام مرغوب خرما از طریق خزانه پاجوش بود، بجای فواصل 1، 2 و 3 متر، از روش کشت خطی و سیستم مثلثی استفاده گردید. در این روش فاصله بین خطوط کشت، 3 متر و روی خطوط کشت 2 متر در نظر گرفته شد و خزانه پاجوش به صورت جوی و پشته انجام گرفت.برای مرحله دوم، بدلیل کوچک بودن پاجوشها، مقرر شد از هورمون IBA و محیط کشت مناسب بجای سه رقم، سه وزن 1، 2 و 3 کیلوگرمی اضافه شود و فقط روی یک رقم سعمران بررسی انجام گیرد که مورد موافقت قرار گرفت.برای بررسی نتایج در مرحله اول، از آزمون همبستگی بین صفت وزن پاجوش و گیرایی آنها و تولید پاجوشهای ثانویه از طریق آزمون کای سکویر (CHi Square test) استفاده شد که نشان می دهد هیچ رابطه ای بین وزن و گیرایی آن وجود ندارد. بنابراین می توان از پاجوشهای کوچک در تکثیر ارقام مرغوب نخل خرما استفاده کرد.1- کلیه ارقام کشت شده در وزنهای کوچک (1 تا 10 کیلوگرم) قادر هستند تولید ریشه نمایند. این نتیجه بر خلاف نظارات و آزمایشهای قبلی بود که فقط وزنهای بالای 12 کیلوگرم را توصیه می نمود.2-با توجه به آزمونهای آماری انجام شده (کای اسکوئر) گیرایی پاچوش در ارقام کشت شده، رابطه ای با وزن آنها ندارد. یعنی در بسیاری موارد می توان از وزنهای کم (3 تا 5 کیلوگرم) برای تکثیر ارقام استفاده نمود.3-تولید پاجوش ثانویه در هر سه رقم (سمعران، خضراوی، دیری) رابطه معنی داری با وزن پاجوش نداشت.با استفاده از گزارش نهایی مرحله اول طرح، می توان از بکارگیری شیوه های اجرایی آن در تهیه خزانه پاجوش از پایه مادری، تعیین وزن مناسب، مواظبتهای اولیه و پاجوش بعد از جداشازی، تهیه بستر مناسب بهره مند شد. همچنین با آگاهی از عملیات نگهداری پس از کاشت د رخزانه از جمله آبیاری، پوشاندن پاجوش، می توان به احداث خزانه تکثیر ارقام مرغوب پاجوش خرما در کلیه مناطق خرماخیز کشور اقدام نمود. با تامین پاجوش مورد نیاز و مرغوب، می توان علاوه اصلاح و توسعه، نخلستانهای کشور، در جهت افزایش عملکرد محصول و صدور خرما در آینده گام برداشت و سهم بزرگی در صادرات غیر نفتی کشور را بدست آورد.

اسانسهای گیاهی، روغنهای معطری هستند که به دسته وسیعی از مخلوط ترکیبات آلی و غیر امتزاج با آب اطلاق شده و اکثرا حاوی مقدار زیادی ترپن می باشند. در اثر اکسیژنه شدن، ئیدروکربنهای ترپنی - تولید موادی از قبیل الکلها و آلدئیدها، کتونها، فنولها و اترهای فنلی می گردد - ترکیبات اکسیژنه فوق مسوول عطر و خواص درمانی اسانسها میباشند.نعناع از جمله گیاهان معطری است که مصارف دارویی و غذایی بیشماری دارد. عطر آن ناشی از ترکیبی بنام منتول می باشد که اثرات دارویی این گیاه را در بردارد. منتول با نام شیمیایی 5- متیل- 2- ایزوپروپیل سیکلو هگزانول الکلی به فرمول C10H20O، و جرم مولی 176، می باشد. نوع طبیعی آن چپ گردان یا راسمیک بوده و به ترتیب دارای نقاط ذوب و جوش 44 و 216oC می باشد. در حلالهای آلی مانند الکل، اتر، کلروفرم، حلالهای پترولیوم اتر و استیک اسید گلاسیال حل می شود. این ترکیب به ندرت در آب محلول است.در این پروژه استخراج و خالص سازی منتول از اسانس (روغن) نعناع مورد بررسی قرار گرفته و بهترین سیستم مخلوط حلال، جهت خالص سازی توسط ستون پیشنهاد شده است.