با توجه به اهمیت استفاده از پتانسیل جمعیت های بومی قارچ های کلاهک دار در تحقیقات زیست-پزشکی، برنامه های اصلاحی، مطالعات تنوع زیستی و بررسی های ژنی، وجود مراکزی در کشور که نمونه های قارچ های بومی را به صورت زنده در شرایط استاندارد جهت حفظ خصوصیات اصلی نگهداری کنند، بسیار ضروری است. لذا این طرح با هدف جمع آوری نمونه های زنده قارچ های کلاهک دار از استان مازندران (که غنی از ذخایر ارزشمند قارچ های بومی است) با تمرکز بر قارچ های دارویی مهم انجام شد. نمونه برداری ها در بازه زمانی 1396-1394 از مناطق مختلف مازندران در طی 4 دوره زمانی متفاوت در فصل های مختلف و هر منطقه 2 بار انجام شد. اطلاعات مربوط به هر جدایه شامل شناسایی اولیه، مشخصات جغرافیایی، تغییرات رنگ و بو، نوع حلقه و اطلاعاتی درباره ی نحوه ی رشد (منفرد یا گروهی) و اطلاعات رویشگاه (خاک و گیاهان)، تغییر رنگ بافت قارچ با ایجاد خراش یا برش، ساختار حلقه، بو یا عطر و واکنش شافر ثبت شده و چندین تصویر از قسمت های مختلف هر نمونه گرفته شد. سپس در محل نمونه برداری، کشت بافت اولیه اندام باردهی روی حداقل دو نوع محیط کشت صرفا با هدف تولید میسلیوم زنده در کمترین زمان ممکن برای انتقال به آزمایشگاه مجهز تر انجام گرفت. همچنین خشک کردن نمونه ها و گرفتن نقش اسپور به منظور کاربرد در شناسایی بر اساس ریخت شناسی (بر پایه مشاهدات میکروسکوپی و ماکروسکوپی) انجام گردید. مجموعا 198 نمونه قارچ کلاهک دار از جنس های مختلف جمع آوری شد که از این تعداد 91 نمونه به صورت موفقیت آمیزی تولید میسلیوم زنده در محیط کشت نمودند و سایر جدایه ها از بین رفتند. بر اساس اطلاعات مورفولوژیکی بدست آمده در مراحل قبلی، تعداد 62 جدایه تایید شدند. از این میان، 52 عدد از طریق ابزار آنالیز توالی ITS تعیین جنس یا گونه شدند که پس از بررسی نتایج، مشخص شد که 9 جدایه آسکومایست و 43 جدایه بازیدیومایست بودند. 57 جدایه نیز برای زراعی سازی (اهلی سازی) استفاده شد. مراحل زراعی سازی شامل خالص سازی در محیط کشت جامد (با استفاده از 4 نوع محیط کشت PDA, CEA, MGA, YPG)، تولید اسپاون در دانه گندم یا خاک اره، تولید کشت تعلیقی میسلیوم (در یک نوع محیط کشت MGA برای تولید بیوماس میسلیومی) و بررسی امکان تولید اندام زایشی قارچ در بستر کشت (یک نوع بستر کشت مبتنی بر تراشه چوب) بودند. همچنین شاخص هایی همچون نوع بافت میسلیوم (رشته ای، پنبه ای، کرکی یا بدون میسلیوم هوایی)، سرعت رشد شعاعی، تراکم، رنگ و شکل هندسی میسلیوم مورد بررسی قرار گرفته و داده ها از نظر آماری با یکدیگر مقایسه شدند. نتایج حاکی از تفاوت معنی دار در بین جدایه ها و در بین محیط های کشت از نظر شاخص های فوق بود. در بین محیط کشت های مورد استفاده، دو محیط کشت PDA و MGA بهترین شرایط رشدی برای رشد میسیلیوم جدایه های قارچ بومی مورد مطالعه را داشتند (p ≤ 0. 05). آزمون میوه دهی نشان داد که جدایه های مربوط به 7 جنس مختلف بازیدیومایستی موفق به تولید اندام باردهی در بستر کشت شدند، شامل: Donkia pulcherrima, Lenzites tricolor, Ganoderma tsugea, Cyclocybe sp. Pholiota aurivella, Trametes sp و Daedaleopsis tricolor. تمامی 62 جدایه تایید شده در این پژوهش به صورت کشت خالص میسلیومی و قابل تکثیر نگهداری می شود تا در تحقیقات بعدی در صورت نیاز مورد استفاده قرار گیرد. همچنین بررسی منابع نشان داد که 7 جدایه ای که در این تحقیق زراعی سازی شدند دارای خواص ضد میکروبی و ضد سرطانی بوده و در تحقیقات زیست-پزشکی اهمیت فراوانی دارند. لذا موفقیت در زراعی سازی این جدایه ها در بستر کشت مصنوعی ابزار تحقیقاتی مورد نیاز برای بررسی اثرات بیولوژیکی آنها را فراهم می کند.