کنفرانس بین المللی زبان، ادبیات، تاریخ و تمدن
سال:1400 | دوره:7 |تعداد مقالات:26

حضور زنان در دوران های مختلف و تاثیرگذاری ایشان در جوامع گوناگون بنا به شرایط متفاوت حکومتی و اجتماعی، همواره با قوت و ضعف، حمایت یا مخالفت همراه بوده است؛ در کنار شواهد تاریخی که آشکارا این تفاوت ها را بیان می کند، نقاشی های برجای مانده از هر دوره نیز بیان بصری این ناهمانندی ها هستند. در این مقاله می کوشیم شیوه ی بازنمایی زنان در آثار هنری ایران را در ادوار مغول تا قاجار با نگاه به نقش اجتماعی زنان و نمادپردازی های مرتبط با آن ها بررسی کنیم. نگارنده با هدف شناسایی اوضاع عمومی زنان طی سده های هفتم تا سیزدهم هجری، به آثار تصویری و بعضا ادبی این دوران مراجعه کرده است. نمادپردازی های موجود در تصاویر نقاشی شده، که اکثرا برگرفته از آثار ادبی هستند، به نوعی اوضاع و رویداد های حقیقی این دوران را می نمایانند. در ابتدا در دوران مغول، زنان درباری نقش موثری در پیش برد اوضاع حکومتی داشته اند اما رفته رفته در دوران صفوی از میزان این تاثیرگذاری کم شد و در دوران قاجار زن بیش از آن که نقش موثری در حکومت و اجتماع داشته باشد به یک ابژه جنسی بدل شد. تفکیک جنسی در محیط های درباری بیش از اجتماعات عمومی و در میان عامه مردم وجود داشته است؛ از این رو شاید بتوان گفت برابری مقام زن و مرد در میان عوام بیشتر از دربار بوده است. شیوه تحقیق در این پژوهشِ بنیادین، توصیفی_تحلیلی است که با گزینش آثار شاخص تصویری هر دوره، به شرح مباحث پرداخته است. شیوه گردآوری اطلاعات از نوع کتابخانه ای می باشد و نحوه تحلیل آن ها بر شیوه کیفی تمرکز دارد.

یکی از مباحث مهم و میان رشته ای قابل بحث در رمان، داستان و تاریخ نظریه روایت است؛ ارتباط گسترده این بحث با دیگر رشته ها سبب شد پژوهش های وسیعی در این زمینه در جهان صورت بگیرد. ژرار ژنت یکی از نظریه پردازان برجسته درزمینه روایت شناسی محسوب می گردد. او در کتاب خود با عنوان « گفتمان روایتی» روایت را از چندین منظر کانونی شدگی روایی و زمان بررسی کرده است. هدف این مقاله که به روش تحلیلی-توصیفی انجام گردیده، بررسی کانونی شدگی روایی در روایتی از جلد چهارم کتاب تاریخ وصاف با عنوان «روایت فتح کرمان» بر اساس نظریه ژنت است تا از این بستر نقش راوی را در تمام حوادث و رویدادهای روایت شده تحلیل نماید و در پایان به این نتیجه رسیده است که راوی بادید کلی و مسلط به حوادث نگریسته و در این میان از قضاوت هم مصون نمانده است و جانب داری خود را از قدرت های وقت پنهان نمی کند.

یکی از عواملی که در جوامع بشری بر روی هنر و نوع حکومت و سیاست در یک جامعه تأثیرگذار است وضعیت اجتماعی آن دوره می باشد. در طول تاریخ ایران خاندان هایی هرچند کوچک و بزرگ از امرا و فرمانروایان محلی وجود داشته اند که بی گمان در تاریخ و تمدن و هنر و شئون مختلف کشور منشأ اثراتی بوده اند، ازجمله این خاندان ها سلسله آل اینجو می باشد. اینان در نیمه ی اول سده ی 8 هجری قمری (14 میلادی)، مقارن با اواخر عصر ایلخانان، مدت زمانی به مناصب دیوانی و فرمانروایی ایالات جنوبی ایران، از اصفهان تا کناره های خلیج فارس، دست یافتند. تحقیق موردنظر از نوع تحقیقات توصیفی است که ضمن بررسی جامعه شناختی دوره آل اینجو، و تأثیر عوامل مختلف این دوره را از منظر جامعه شناسی موردبررسی قرار دهد. در هرج ومرج های خونین و ویرانگری که از سلطه ملوک الطوایفی در پایان عصر ایلخانان در سراسر ایران به وجود آمد، کرمان، یزد و فارس عرضه تنازع و رقابت میان دو خاندان مدعی آل اینجو و آل مظفر شد که حاصل نزاع آن ها ادامه آشوب ها و خونریزی های بیشتر گشت. بااین حال، دوره فرمانروایی این سلسله منشأ تحولات فرهنگی و ادبی مهمی بوده است. ما با بررسی ریشه ها و عوامل دخیل بر وضعیت اجتماعی خطه فارس در دوره آل اینجو به این نتیجه می رسیم که عوامل چون ضعف حکومت ایلخانی، و رقابت حکومت محلی و گرایش های مذهبی ملی گرایانه و قدرت گرفتن خاندان های پرنفوذ جزوه عوامل تأثیرگذار بر وضعیت فرهنگی هنری و اجتماعی این دوره می باشد. روش انجام پژوهش توصیفی با رویکرد جامعه شناسانه هست و در انجام تحقیق از شیوه کتابخانه ای و همچنین استفاده از کتب و مقالات معتبر بهره گرفته شده است.

این مقاله سعی دارد، دیدگاه شاعر سبک هندی، یعنی وفا را دربارة چند ایالت مهم از جمله: کشمیر، دکن، گجرات، قندهار و دهلی بازگو کند و سپس به بررسی این مناطق از نظر اجتماعی، فرهنگی، تاریخی از دیدگاه دیگر شاعران و نویسندگان بپردازد؛ و همچنین اشاره کند که آیا شباهتی بین شهرهای مهم هند و ایران مانند: شیراز، اصفهان و خراسان وجود دارد؟ و اگر شباهتی هست از چه نظر؟ و دیگر اینکه از دیدگاه وفا و دیگر شاعران کدام یک از ایالت ها برتری فرهنگی، ادبی و اشتراک بیشتر با شهرهای مهم فرهنگی، ادبی ایران دارند؟ وفا در دیوانش به مناطقی نظیر شیراز، اصفهان و خراسان نیز اشاره داشته است که حاکی از ارتباط و اشتراک تنگاتنگ بین سرزمین هند و ایران است. پس از انجام تحقیقات و بررسی کامل دیوان، این نتیجه به دست آمد که ایران و هندوستان از دیر باز علاوه بر خویشاوندی های قومی، زبانی، اشتراکات فرهنگی و ادبی بسیاری نیز داشته اند و سرزمین های دهلی و خراسان محل تبلور اطلاعات فرهنگی ادبی این دو سرزمین می باشند و کشمیر برتری خاصی نسبت به تمامی این مناطق دارد و هم شباهتی بیشتر با ایران؛ که آن را ایران صغیر می نامند و این نه تنها دیدگاه وفا نسبت به این منطقه است، بلکه اکثر نویسندگان و شاعران بر این نظر هم عقیده هستند.

اوضاع اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی هر دوره مهم ترین عامل تأثیرگذار بر اندیشه ی ادبی است و جهت گیری آن را مشخص می کند. پس از حمله مغول با توجه به ویژگی های خاص حاکم بر جامعه ایران و وجود بسترهای فرهنگی و اجتماعی، آموزه های عرفانی رواج چشمگیری پیدا کرد. تأثیر این عوامل سبب گردید تا در سبک عراقی مفاهیم عرفانی بیش از هر دوره دیگری مشاهده و سبب تمایز آن از دوران قبل و بعد خود گردد. ازاین رو در تحقیق حاضر تلاش شده به بررسی عوامل مؤثر بر رشد عرفان و رواج و انتشار شعر و مفاهیم عرفانی و عمومیت یافتن آن در میان مردم عادی پرداخته شود. بررسی های انجام شده نشان می دهد عواملی چون فقر، آزادی دینی، اعتقادات خرافی مغولان، توجه و احترام شاهان مغول به صوفیان، ساخت خانقاه ها، تألیف آثار عرفانی و مردم داری صوفیان، سبب توسعه تفکر عرفانی و به دنبال آن ورود این مفاهیم در ادبیات سبک عراقی شد و سبب شد قسمت عمده ای از آثار شاعران و نویسندگان این دوره مملو از مفاهیم عرفانی گردد.

تحقیق حاضر در سال تحصیلی 00-99 در کلاس های هفتم تا نهم آموزشگاه هیئت امنایی شهید عاشوری شهرتهران با میانگین فراوانی 32 نفر در هر کلاس انجام شده است. مساله ی مورد نظر، در ابتدای نیمسال دوم سال تحصیلی 99-98 و ابتدای سال تحصیلی 00-99 در شرایط کرونایی و استفاده از فضای مجازی جهت آموزش در نرم افزار های بله، تلگرام و شاد با 2 مشکل عمده مواجهه بودم اول بی علاقگی و کم کاری دانش آموزان کلاس و دوم دشواری یاد دهی و یادگیری زبان انگلیسی در فضای مجازی بوده و هدف از انجام این پژوهش، توسعه پایدار و افزایش میزان علاقه مندی دانش آموزان پایه های هفتم تا نهم با تمرکز بر یکی از کلاس های هشتم در درس زبان انگلیسی و یادگیری و توانایی صحبت بوده است. بر این اساس، پژوهشگر با استفاده از پرسش نامه و سوالات خودساخته مصاحبه و تجربیات تدریس در کلاس های حضوری و روش های نوین تدریس مجازی از منابع گوناگون تحقیق مانند: کتاب ها، سایت های اینترنتی آموزش زبان انگلیسیTeaching، مجلات، روزنامه ها به انتخاب چندین راه کار عملی از این میان پرداخته و پس از اعتبار بخشی توسط پژوهشگر، به اجرای آنها اقدام نمود. لازم به ذکر است، بعد از اجرای راه حل های فوق، پژوهشگر توانست تا فراوانی دانش آموزان علاقه مند به یادگیری و توانایی صحبت به زبان انگلیسی را نزدیک به 100 درصد برساند. در پایان این نتیجه به دست آمد که استفاده از روش های متنوع و جدید تدریس، توجه به تفاوت های فردی و نیازها و علایق و تقویت حافظه ی دیداری و شنیداری و ایجاد جذابیت برای حضور در کلاس مجازی در بالا بردن میزان علاقه به یادگیری و صحبت به زبان انگلیسی در همه دانش آموزان با هر میزان از یادگیری قبلی از زبان انگلیسی موثر بوده است.

ملامتیّه گروهی از تصوّف بودند که در خراسان به خصوص نیشابور شکل گرفت. از اولین مؤسسان این گروه حمدون قصار و ابوحفص نیشابوری بودند که نقش مهمی در شکل گیری و گسترش گروه ملامتیان داشتند. پس از به وجود آمدن ملامتیّه، در بسیاری از ممالک اسلامی پیروان زیادی به این مشرب گرویدند. به طوری که انعکاس آن را در بسیاری از متون ادبی و عرفانی می توان دید. دلیل اینکه آنان را ملامتی می نامیدند این بود که پیوسته خود را در معرض ملامت و سرزنش خلق قرار می دادند. این مورد ملامت قرار دادن خود سبب می شد گرفتار خودبینی و عجب نشوند و به این صورت در باطن، نهایت اخلاص خود را نسبت به بندگی خداوند داشته باشند. چنانکه می گفتند ظاهر را در ملامت دار و باطن را در سلامت. این خود دلیلی بود برای مبارزه علیه صوفیان ظاهری که گرفتار جاه و مقام دنیوی بودند و از ظاهر شریعت، قدمی فراتر ننهاده بودند. ملامتیان در سیر تحوّل خود دچار دگرگونی های فراوان شدند، که گاهی توسط پیروان ظاهری آن به سمت اباحه گری می رفت. یکی از این تحوّلاتی که در ملامتیان ایجاد شد، به وجود آمدن قلندریّه بود، که شکل متفاوتی با ملامتیّه پیدا کرد و رسم های جدیدی را پدید آوردند، همچنین تبدیل به یک جریان گسترده شد. یک فرقه ی دیگر که با ملامتیان ارتباط داشت، فتیان بودند. اگرچه از یک ریشه نبودند امّا برخی از آداب شبیه به هم را داشتند.

معماری بومی منطقه اورامانات، نمونه مناسبی از چاره اندیشی هوشمندانه گذشتگان ما برای استفاده هر چه بیشتر از عطایای طبیعی و مقابله با مشکلات و ناهنجاری های اقلیمی محیطی آن است. در این نوشتار سعی بر آن است ضمن بررسی کلی منطقه اورامانات، به شناسایی نقش اقلیم و جغرافیا در شکل گیری معماری بومی آن پرداخته شود. بدین منظور تحلیل اقلیمی خانه های سنتی روستایی منطقه اورامانات از توابع استان کرمانشاه و بررسی ساختار معماری این روستاها بر مبنای معیارها و ویژگی های اقلیمی جغرافیایی مورد بررسی قرار گرفته است. معماری بومی منطقه در ادوار مختلف، با بکارگیری عوامل اقلیمی، محیطی و استفاده از مصالح بوم آور، پاسخگوی نیازهای ساکنان این منطقه بوده است. این تحقیق به روش توصیفی تحلیلی نگاشته شده و در آن به منابع کتابخانه ای و بانک های اطلاعاتی نظیر مقالات، مطالب و تصاویر موجود و مرتبط با موضوع در وبسایت های معتبر انجام شده است.

این تحقیق با استفاده از روش تحلیلی-توصیفی در چارچوب زبانشناسی تاریخی در صدد آن است که با مستندات و مطالعات تاریخی در حوزه زبان (سکه ها، کتیبه ها، مقالات) به جواب این مساله یعنی چگونگی و چرایی سیر تاریخی زبان طبری در شمال ایران در سلسله پادوسپانیان رویان، بپردازد. در چرایی این سیر زبانی؛ الف-باتوجه به اینکه گفته می شود که حاکمان این سلسله محلی یعنی پادوسبانیان از نسل ساسانیان بوده اند و شروع حکومتشان همزمان و هم دوره با سلسله های هم خانواده خودشان(باوندیان، دابویگان، سوخرائیان) بود. در واقع همه آنان میراث دار فرهنگی، اجتماعی و تاریخی از جمله زبان اجدادشان، ساسانیان بوده اند. ب-استقلال و تداوم طول عمر این سلسله محلی ج-وجود آثار فاخر علمی و ادبی به این زبان. اما در چگونگی این سیر زبانی؛ الف-زبان نوشتاری در این سلسله، از فارسی میانه با خط آرامی سپس به زبان فارسی دری و امروزی و بعد با خط اصلاح شده کوفی متحول شده است. اما یک دوره آشفتگی زبان از ورود اعراب به سرزمین ایران در ابتدای قرن اول تا سال 380 ه. ق وجود داشت که زبان نوشتاری در کار دیوانی، عربی به خط کوفی شد و بر گفتار هم تاثیر گذاشت. ب-زبان گفتاری در این سلسله باتوجه به تغییرات داخلی و بیرونی زبان از شکل پارتی، به طبری قدیم و سپس طبری جدید متحول شد که هنوز مورد استفاده است. این بررسی و تحقیق بیشتر به مطالعه ی طولی یا در زمانی زبان طبری پرداخته است.

تعاریف دقیقی که بتوان از سازمان های مردم نهاد به ذهن متبادر شود چندان دقیق و روشن نیست، ممکن است به صورت انجمن-های گوناگون، نهادها، بنیادها، مؤسسه ها، گروها و هیأت ها باشد. از این نظرکه این سازمان ها می توانند به عنوان نهادهای مستقل و بدون وابستگی به دولت ایفای نقش نمایند. و به صورت داوطلبانه و برای مقاصد غیر انتفاعی و غیر سیاسی به وجود آیند. ازاین رو می توانند در پیشگیری از جرم نقش فعالانه ای ایفا نمایند و یا درکاهش جرایم و پیشگیری از وقوع آن نقش آفرینی-کنند. در واقع می توان گفت عدم توانایی در رویکردهای انحصارطلبانه قضایی در رویاروی با کثرت پرونده های حقوقی موجب شده است که در چند دهه ی اخیر مراجع قضایی را به اتخاذ رویکردهای مشارکتی سوق دهد، و یکی از این رویکردهای مشارکتی را شورای صلح و سازش نام برد، که به دلیل مردمی بودن آن، از کارآیی و تاثیر گذاری زیادی برخوردار است. هدف از این پژوهش بیان میزان مشارکت سازمان های مردم نهاد(شورای صلح و سازش) در تصمیم گیری های قضایی با توجه به پارامترهای از قبیل جلب مشارکت مردمی، جذب سرمایه ها و منابع کوچک مردمی، ایجاد گسترش وتقویت هماهنگی بین دولت ومردم، گسترش نظارت عمومی و ارزیابی فعالیت ها است. با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی به این نتیجه می رسیم که مراجع ذیصلاح قضایی می توانند با توجه به راهکارهای اصولی، اطلاع رسانی و آگاهی سازی عمومی را از طریق جلب مشارکت های مردمی در تشکیل و تقویت سازمان های مردم نهاد(شورای صلح و سازش) در جهت مختومه کردن پرونده ها ی قضایی ایفای نقش نمایند.

در این نوشتار سعی شده تا با تکیه بر نظریه های فمنیستی در خصوص نوشتار زنانه، ویژگی های زبانی و فکری پنج غزل از مجموعه شعر«منتخبی از شعرهای شاد به همراه چند عکس یادگاری» سروده ی فاطمه اختصاری با توجه به این که این شاعر خود را یکی از مدعیان شعر پست مدرن می داند بررسی شود. سعی نویسنده بر این بوده که دیدگاه های زبانی فمنیستی را به شکل تعدیل شده بکار گیرد که به نوعی شاعران غزل پست مدرن مدعی آن هستند و از سبک نوشتاری زنانه به جای اصطلاح زبان زنانه استفاده کند.

اسطوره در ادبیات معاصر، عرصه ای خاص از آرمان ها، رویاها و واقعیت ها را در بر می گیرد و به طور گسترده در فرهنگ معاصر بازتاب می یابد. در پردازش اسطوره در رمان، روایتهایی خلق یا بازآفرینی می شوند که بشر آنها را برای فهم دنیای خود مهمّ می-شمرد. به بیانی دیگر، رمان با ساختار روایی خود، بهترین زمینه برای حضور اسطوره است. منیرو روانی پور و شهرنوش پارسی-پور، از جمله نویسندگانی هستند که از رمان و داستان برای بیان خواسته های درونی خود استفاده کردند و از آن ابزاری جهت ابراز اندیشه ها و افکار خود سود جسته اند. در این مقاله با روش تحلیلی-توصیفی، به تبیین اسطوره و مقایسه ی انعکاس آن در آثار این دو نویسنده معاصر پرداخته شده است. نتیجه این جستار، نشان می دهد که استفاده از اسطوره های شخصیت، اسطوره های زن محور، آنیما و آنیموس، جاودانگی، گیاه پیکری، در آثار هر دو نویسنده به تناسب دیده می شود اما اسطوره های بومی و اسطوره پریان دریایی از اساطیر منحصر مورد استفاده در آثار روانی پور است.

گذشته ادبیات ایران دارد. در خلال تحوّلی عظیم، نثر به سلطه طولانی شعر پایان بخشید، اما مهمترین تحوّل را می توان در زبان و عناصر آن مشاهده کرد. زبان، نقاب فرهیختگی و ادبیات را کنار می زند و همراه با جریان زمان و مکان آزادانه نفس می کشد. یکی از مهمترین تحوّلات زبانی و ادبی این دوره، گرایش به طنز پردازی است. در این مقاله، سعی شده است با توجه به ادبیات جامعه مشروطه و ادبیات آن، تحوّلی در ادبیات فارسی پدید آورد که از لحاظ مخاطب، کارکرد، تنوع و زبان، تفاوت چشمگیری با ادوار گرای مشروطه، نخست مفهوم طنز و عناصر اصلی آن و سپس تئوری و کارکردهای طنز از دیدگاه اجتماعی بررسی گردد. حاصل این پژوهش ارائه تئوری نوینی به نام «طنز و گسل اجتماعی» است. این تئوری، طنز را حاصل شکاف اجتماعی بین گروه ها و طبقات اجتماعی یک جامعه با هم و یا در سطح جهانی، شکاف فکری جوامع با یکدیگر می داند و به بررسی جوانب مختلف آن می پردازد.

پدیدار شناختی یکی از مفاهیم روانشناسی که وارد حوزه ادبیات شده است. این پژوهش با هدف تبیین مؤلفه های پدیدار شناختی و بررسی در اشعار لری فریدون داوری انجام شده است. پدیدارشناسی به معنی نگاه طبیعی و تجربه مدار به امور مختلف در جهان هستی است. این پژوهش به روش تحلیلی-توصیفی انجام شد. قوم لر یکی از اقوام اصیل ایرانی تبار است که عمدتاً در مرکز، غرب و جنوب غربی و به صورت پراکنده در نقاط دیگر کشور و جهان زندگی می کنند. اشعار فریدون داوری از زیباترین آثار شعر قوم لر است. این پژوهش نشان داد که اشعار داوری عمیقاً تحت تأثیر دیدگاه پدیدار شناختی قرار داشته است. حضور قاطع و رجوع به عین اشیای مانند باران، چشمه، رودخانه، جنگل، کوه، دنا، آب، شاهین، گل، اوریشم، ریواس، دنا، شبنم، آهنگ بِرنو، بانگ طبل و ساز و ارائه گزاره ها، ابراز آموزه های عرفی، سنتی و فرهنگی به تعلیق درآوردن پیش فرض ها و رجوع به عین اشیای، تأکید بر فهم و ادراک پدیده ها، باز تعریف پدیده های مادی و انتزاعی، داشتن نگاه چند بعدی، تعلیق دلالت واژه ها و ارائه صورت گرایی متفاوت در اشعار داوری از رویکردهای پدیدار شناختی اوست. گاه هنجارشکنائه ی کلماتی مانند ما، ایل، رَه (رفت)، راسُم (راست)، سَر (بالای)، پرواز، ناز، ساز، سی (برای)، ای، بی (بدون)، چی (چیست؟ )، تو، پشت، تا و مواردی مشابه در اشعار داوری در شبکه پدیدار شناختی قرار می گیرد. نتایج نشان داد که در پنجاه و هفت بیت از چهار شعر، فرزند کوهستان، بی قراری، دفتر احساس و دی ازآثارداوری کلمه گل با هفده بار و آب نه بار تکرار بیشترین فراوانی را داشته است و اشعار این شاعر بیانگر تصویر و درکی از روزگار شاعر و قوم لر است.

امروزه زبان شناسی به عنوان یکی از شاخه های مهم دانش بشری شناخته شده است. دانشگاه ها و موسسات مهم آموزشی دنیا این رشته را تدریس می کند. زبان را به عنوان هسته ی مرکزی و اولیه ی رشته ی زبان شناسی از مباحث مهم و بحث برانگیزی است که در علوم مختلف از جمله ادبیات، جامعه شناسی و. . . به عنوان یک گرایش محسوب می شود و از این طریق علوم جدیدی مثل زبان شناسی ادبیات، زبان شناسی اجتماعی، جامعه شناسی زبان بوجود آمده اند. از طرفی می دانیم زبان در فرهنگ مردم یک جامعه نیز نقش اساسی دارد و در ارتباط است. از این رو در این پژوهش سعی بر آن بوده تا وضعیت و ارتباط بین سه عنصر جامعه، فرهنگ و زبان نسبت به هم روشن شودو هم چنین نظریات نظریه پردازان این رشته نیز به رشته ی تحلیل درآید و به زیور آشنایی آراسته گردد. لذا ابتدا به تعریف کلی موتیف و واژه ی زبان پرداخته شده و سپس به نظریات مختلف در ارتباط بین زبان با جامعه و فرهنگ بیان گردد و هم چنین زمینه ها و میدان های کاربرد مختلف زبان نیز به بند تحریر در آید.

از ارکان پایه زندگی اجتماعی بشر هنر بوده که همواره در زندگی اجتماعی بشر حضور مستمر داشته، بخش جامع یک اثر هنری متأثر از شرایط جو حاکم بر جامعه موجود بوده که جامعه شناسی هنر این مفهوم را مدنظر قرار می دهد. جامعه شناسی هنر از علوم جدید و نوپا هست که تلاش دارد ضمن بررسی عوامل متعدد در جوامع به تأثیر این عوامل بر روی آثار هنری پرداخته و آن ها را مورد تحلیل قرار دهد. بررسی یک اثر هنری در اعصار مختلف جهت پیدا کردن معانی پیدا و پنهان آن اثر و چگونگی تأثیرپذیری و تأثیرگذاری آن به ارزش آثار هنری در اعصار مختلف می پردازد. تحقیق موردنظر از نوع تحقیقات توصیفی-تحلیلی است که ضمن بررسی جامعه شناختی دوره تیموری، نگاره بارگاه کیومرث در شاهنامه ابراهیم سلطان را از منظر فرمی، وجود اسطوره کیومرث را در این نگاره از منظر جامعه شناسی موردبررسی قرار دهد. حاکمان تیموری از طریق هنر، سعی در کسب موقعیت و اعتبار فرهنگی جهت رسیدن به قدرت، توانایی و تسلط بیشتر بوده و با توسعه این سیاست حقانیت حکومت خود را در سرزمین هایی چون ایران افزایش می دادند. ابراهیم سلطان با ایجاد مکان های فرهنگی بسیار باعث تغییرات عمده ای در رویکردهای فرهنگی آن زمان شد. ازجمله نسخ مصور شاهنامه که در کارگاه های آن دوره ترسیم شد، شاهنامه منصوب به ابراهیم سلطان هست. بارگاه کیومرث یکی از نگارهای آن شاهنامه است که نگارگر تلاش نموده تا از طریق رنگ و نمادها در عین سادگی به بحث اسطوره ای بودن و بدوی بودن کیومرث در آن بپردازد. ما با بررسی این شاهنامه به این نتایج می رسیم نگارگران و هنرمندان در دوره حاکمیت ابراهیم سلطان در راستای شرایط خاص جامعه بر اساس تصورات ذهنی خود به ترسیم اسطوره ها و حماسه های ایران باستان جهت تحقق اهداف حاکمان می پرداختند. وجود گرایش های دینی حاکم در آن دوره بر روند اجرایی نگاره های اسطوره ای تأثیرگذار بوده است.

تشبیه و استعاره در اغلب متون ادبی به کار می رود و در متون ادبی پیش از اسلام در ایران رایج بوده است. در آثار مانوی به دست آمده در تورفان و اندرزنامه های پهلوی، بسیاری از تمثیلات و تشبیهات به صورت نصیحت دیده می شود که گاهی پند و اندرزهای این متون و اندرزنامه های پهلوی به صورت ضرب المثل رایج، اکنون به دست ما رسیده است. قابل تأمل است که حتی در بعضی از متون پهلوی(= فارسی میانه) که سبک جدلی و مباحثه ای دارد و دارای شیوه نگارشی پرتعقید، عباراتی تمثیل و طولانی و متضمن جملات مرکب و فرعی بسیار است نیز استعاره و تشبیه به چشم می خورد. استعاره به نحوه شیوه تفکر بشر مربوط می شود و تفکر اصولاً ویژگی استعاری دارد. بنابراین تشبیه و ثقیل و استعاره در اصل شیوه ای است که آن را می توان در هر نوع متن ادبی به کار برد. در واقع این آرایه های ادبی توصیف موضوعی است تحت عنوان چیزی دیگر، که برای رسیدن به منظور اصلی خود از سمبل های گوناگون بهره می برد.

پارادوکس یا متناقض نما در واقع آوردن دو واژه یا دو معنی که به ظاهر متناقض و متضاد هستند. پارادوکس یا متناقض نما یکی از زیباترین وجذاب ترین آرایه های ادبی است که شاعر از این شگرد برای برجسته سازی و تأثیر بیشتر کلامش بر روی مخاطب سود می جوید. بیشترین کابرد متناقض نما که به آن پارادوکس هم می گویند در اشعار شاعران سبک هندی و به خصوص اشعار صائب وبیدل دهلوی است. این آرایه از مباحث زیبایی شناسی است که هرچند ساده به نظر می رسد اما ساختنش نیازمند توانایی و تسلط بسیار است و شاعران بسیاری تلاش کرده اند که دست به خلق این آرایه بزنند ولی متأسفانه تعداد کمی از آنها موفق بوده اند. تشخیص متناقض نما وتضاد ساده به نظر می رسد اما به علت نبود تعریف دقیق ومرز مشخص میان این دو در اکثر موارد اشتباه تشخیص داده می شوند. در این مقاله سعی شده است ضمن بیان وتوضیح آرایه ی متناقض نما به بررسی و تحلیل آن در اشعار سید حسن حسینی نیز بپردازیم.

پیشینة نوروز و برگزاری این جشن به زمان های قبل از هخامنشیان و مادها برمی گردد، جشن نوروز با مرور زمان و تحول های گوناگون، ابعاد متعدد دینی، رسمی و سیاسی پیدا کرده است، آداب و رسوم نوروزی همه بن مایه ای کهن و دیرینه دارد. اعتقاد ایرانیان بر این بود که تقدیر انسان ها در نوروز تعیین می شود. از سه هزار سال پیش از میلاد دو عید آفرینش در ابتدای پاییز و عید رستاخیز در ابتدای بهار برگزار می شده است که به مرور این دو عید به یک عید تبدیل شدکه در آغاز بهار جشن گرفته می شد، احتمالاً عید نوروز در میان بومیان فلات ایران قبل از مهاجرت آریائیان رایج بوده است. مراسم نوروز بر دیگر اقوام و ملل نیز تاثیر داشته و جشن نوروز به عنوان جشن ملی در زمان هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان به راستی نمایانگر توجه ایرانیان باستان به این مراسم بوده است. نوروز قدیمی ترین جشن ایرانیان از گذشته های دورتاکنون است.

تهرنگ میدان سن مارکو ونیز از دو هندسه چهارگوش تشکیل شده که هیچ کدام از اضلاع آن با هم موازی نیستند و برج ناقوس کمپنیله در محل اتصال دو بخش سرکشیده است. بخش اعظم هندسه چهارگوش بزرگ تر در مقابل کلیسا و هندسه چهارگوش کوچک تر یا پیازتا روبروی تالاب ونیز قرار دارد. دو ستون مصری با مجسمه هایی نمادهای محافظان میدان هستند که منظره تالاب را نیز قاب کرده اند. الگوی کلیسای سن مارکو، بنای مقبره کنستانتین بوده که در مقیاسی بسیار بزرگتر ساخته شده است و محور آن در راستای شرقی-غربی شامل نشانه های شهری برج مانند به ارتفاع 76. 5 متراست که ارتفاع گنبد مرکزی آن نیز به 28. 5 متر می رسد. در این پژوهش سعی شده ضمن بررسی خصوصیات کلی شهرسازی و معماری میدان و کلیسای سن مارکو ونیز، سبک، هندسه تهرنگ و احجام، نشانه های شهرسازی و نقوش معماری مورد تحلیل قرار گیرد. این تحقیق به روش توصیفی تحلیلی نگاشته شده و در آن به منابع کتابخانه ای و بانک های اطلاعاتی نظیر مقالات، مطالب و تصاویر موجود و مرتبط با موضوع دروبسایت های معتبر انجام شده است.

هنرهای کاربردی و بومی ایل و عشایر بختیاری، برآیند و بازتابی از احساس، اندیشه ها، باورها، آرمان ها و چگونگی معیشت مردم محلی است که در سایه جهان بینی شخصی و جمعی با بیانی رمزی و نمادین در قالب طرح ها و نقش ها انتزاعی، تجریدی و رنگ های بومی و طبیعی به صورت ذهنی و به کمک قوه تخیل خلق می شوند. پوشاک، مجسمه، سنگ نبشته، طرح سنگ، فرش و گبه و سایر هنرهای کاربردی عشایر بختیاری نمونه هایی از هنر قومی با نظام ساختاری و نقوش منحصر به فردی هستند که پایداری خود را پس از گذر سالیان دراز حفظ نموده اند. واکاوی چگونگی تظاهر کالبدی، اندیشه های فرهنگی در هندسه، فرم، طرح و نقش هنرهای عشایری، از محورهای تحقیق حاضر است. در این پژوهش سعی شده ضمن بررسی مظاهر نمادین شاخص هنر بومی قوم بختیاری در فرم و نقوش، پشتوانه های مفهومی و عناصر و عوامل تداعی شده از آن ها نیز مورد تحلیل قرار گیرد. در این مقاله از شیوه ی تحقیقی توصیفی تحلیلی بهره گرفته شده که با استفاده از منابع کتابخانه ای و وبسایت های اینترنتی و نشریه های مرتبط با موضوع انجام شده است.

تجارت از قرن دوازدهم، در نتیجه جنگ های صلیبی پیشرفت زیادی کرد. مدیترانه مرکز بازرگانی بود و سه قاره را به هم می پیوست. ونیزی ها نقطه ی عطفی در روابط تجاری مدیترانه بودند، آنها توانستند به وسیله ی تجارت با مشرق زمین در خلال جنگهای صلیبی و پس از آن ثروت فراوانی کسب کنند. هدف این پژوهش بررسی تحرکات ونیز در اثنای جنگ های صلیبی و تجارت قرون وسطی است تا در نهایت به نقش این تحرکات در حوادث تاریخی آینده پی ببریم. در پاسخ به این پرسش که چگونه شهرهای شبه جزیره ی ایتالیا مثل ونیز در قرون وسطی مخزن کالاهای تجاری با شرق شد، باید گفت عواملی مثل جنگ صلیبی چهارم و سوداگری ونیزی ها در این موضوع موثر بودند. پژوهش پیش رو از نوع تاریخی بوده و به روش تحلیلی و با شیوه ی گردآوری داده ها به صورت کتابخانه ای انجام گرفته است.

پیش از اختراع عکاسی به شیوه ی امروزی که در سده ی نوزدهم میلادی رخ داد، در ایرانِ دوره ی صفوی و در زمان شاه طهماسب، هنری تحت عنوان «عکاسی» مرسوم بوده که مبدع آن را مولانا کپک هروی می دانند. این هنر که برای تزئین نسخه های خطی به خصوص مرقعات استفاده می شده، بدین صورت اجرا می شده است که نقوش مختلفی را بر روی مقوا طراحی و سپس جدا می کردند و شابلون به دست آمده را بر حاشیه ی مرقعات می انداختند، و با رنگ های انتخابی، روی الگو را رنگ گذاری می کردند. با مطالعه و بررسی تزئینات عکاسی در نسخه های خطی، شباهت هایی میان این هنر و استنسیل مشاهده می شود. از این رو، نگارنده برآن شد تا این دو هنر را با یکدیگر مقایسه کند. سوالاتی که در این خصوص در ذهن شکل گرفت، عبارتند از: ریشه ی هر یک از این دو هنر به کدام جغرافیا باز می گردد؟ چه شباهت ها و تفاوت هایی میان این دو وجود دارد؟ و آیا امروزه هنر عکاسی و استنسیل همچنان در میان هنرمندان رایج است؟ اطلاعات این پژوهش به شیوه ی کتابخانه ای جمع آوری شده و نتایج حاصل که به صورت توصیفی-تحلیلی ارائه شده حاکی از آن است که ریشه ی هنر عکاسی به مشرق زمین و هنر استنسیل به مغرب زمین باز می گردد و تفاوت های این دو در کاربرد هر یک و جزئیاتی در شیوه ی اجرای آن هاست. از دیگر تفاوت ها می توان به این اصل اشاره کرد که متاسفانه امروزه، هنر عکاسی، بر خلاف استنسیل، رایج نیست و جزو هنرهای از یاد رفته محسوب می شود.

چکیده امام حسن عسکری (ع) بعد از شهادت پدرش امام هادی علیه السلام در 22 سالگی به مقام امامت رسید. امام حسن عسکری (ع) در هشتم ربیع الاول سال 260 هجری قمری با توطئه معتمد خلیفه عباسی در شهر سامرا، در 28 سالگی به شهادت رسید. آن حضرت نیز مانند پدر بزرگوارش ناچار شد در سامرا اقامت کند و زیر نظر باشد. امام عسکری به وضوح می دید که اراده خداوند برای ایجاد دولت الهی بر روی زمین، بر این تعلق گرفته است که فرزندش مهدی(عج الله) غیبت کند. سخنان ائمه پیشین و نصوص فراوان و پیاپی، به آمدن مهدی(عج الله) بشارت می داد و در این موارد، روایات متواتر و صحیح از رسول اکرم(صلی الله علیه و آله وسلم) در دست است. هراس و وحشت عباسیان از مهدی موعود که پیامبر اعظم(صلی الله علیه وآله وسلم) نوید ظهورش را بارها داده بود و او را بزرگترین مصلح در تاریخ جامعه بشری که طومار ظلم و ستم را در هم خواهد پیچید و عدالت اجتماعی را برقرار خواهد ساخت معرفی کرده بود، روز به روز بالا می گرفت. آنان می خواستند با کشتن نسل پیامبر(صلی الله علیه وآله وسلم)، مانع ظهور حضرت مهدی موعود گردند. »پس از شهادت امام یازدهم علیه السلام از سال 260 قمری تا سال 329 یعنی حدود 69 سال دوره (غیبت صغری) بود و از آن پس تا کنون و تا آنگاه که امام قائم عج الله ظهور فرماید دوره (غیبت کبری) است. در غیبت صغری رابطه مردم با امام بکلی قطع نشد اما محدود بود و هر فردی از شیعه می توانست بوسیله (نواب خاص) که از بزرگان شیعه بودند مشکلات و مسائل خود را بعرض امام برساند و توسط آنان پاسخ دریافت دارد و احیانا به حضور امام شرفیاب شود این دوره را می توان دوران آمادگی برای غیبت کبری دانست که در آن ارتباط قطع شد و مردم موظف شدند در امور خود به نواب عام یعنی فقهاء و آگاهان به احکام شرع مراجعه کنند.