زمینه و هدف: رودخانه بالخلو به عنوان یکی از سرشاخه های اصلی رود قره سو اردبیل و تامین کننده آب سد یامچی می باشد و با توجه به وجود منابع آلاینده مختلف مانند پساب مناطق مسکونی، صنعتی و کشاورزی و آبگرم معدنی، بررسی کیفی این رودخانه برای حفظ حیات آن ضروری می باشد. امروزه در مطالعات تعیین کیفیت آب، بررسی حضور درشت بی مهرگان کفزی به عنوان شاخصی مکمل برای روش های شیمیایی در تشخیص وجود آلودگی ها شناخته شده است. روش بررسی: در این پژوهش به منظور بررسی کیفیت آب رودخانه بالخلو چای اردبیل بر اساس درشت بی مهرگان، نمونه برداری در 5 ایستگاه و دردو نوبت، فصول کم آبی و پرآبی در طول رودخانه صورت گرفت. همچنین برای تدقیق نتایج بدست آمده، اندازه گیری های برخی پارامترهای فیزیکی و شیمیایی در ایستگاه ها انجام شد. نمونه های بی مهرگان شناسایی شده و بااستفاده از شاخص تنوع شانون، شاخص زیستی مارگالف و شاخص تشابه پیلو سنجیده شدند. یافته ها: در این تحقیق ده راسته از بی مهرگان در 23رده شناسایی و شمارش گردیدند و پارامترهای فیزیکوشیمییایی مانند اکسیژن محلول، نیترات، دما، اسیدیته، دبی و سرعت جریان ثبت گردیدند. بحث و نتیجه گیری: نتایج بدست آمده ارتباط متناسبی را بین شرایط فیزیکی و شیمیایی و شاخص های زیستی نشان داد و شاخص زیستی مارگالف به دلیل اینکه بیشترین هماهنگی را با نتایج پارامترهای فیزیکو شیمیایی داشت عنوان بهترین شاخص برای ارزیابی زیستی رودخانه بالخلو شناخته شد. در نهایت با مقایسه پارامتر های فیزیکو شیمیایی و شاخص های زیستی کیفیت آب رودخانه بالخلو به سه ناحیه آلودگی کم، متوسط و بالا تقسیم بندی گردید.

سابقه و هدف پراکنش گیاهان در رویشگاه های مختلف، تحت تأثیر شرایط محیطی و ادافیکی است. شناسایی روابط بین عوامل خاکی و پوشش گیاهی و اینکه این گونه در مناطق با چه ویژگی های خاک پراکنده هستند از اهداف مهم این پژوهش است. گام برداشتن در این مسیر باعث می گردد از اضمحلال رویشگاه ها جلوگیری و کمک شایانی به احیای مناطق آسیب دیده شود.مواد و روش ها بدین ترتیب ابتدا اقدام به تعیین سه منطقه معرف به روش فیزیونومیک- سیستماتیک مناطق معرف در رویشگاه آنقوزه گردید. سپس منطقه با درصد پوشش کمتر از 15 درصد منطقه کم تراکم، منطقه بین 15- 30 درصد پوشش منطقه معرف متوسط و درصد پوشش گیاهی بیش از 30 درصد نیز منطقه معرف دارای تراکم بالا در نظر گرفته شد. در هر منطقه معرف، 8 ترانسکت 1000 متری، به روش تصادفی سیستماتیک و به طور عمود بر هم در نظر گرفته شد. با توجه به اینکه منطقه دارای شیب بود به دلیل لحاظ کردن تغییرات شیب در نمونه برداری، در هر منطقه معرف از نمونه برداری کوادرات توأم با ترانسکت استفاده شد. اندازه پلات به روش حداقل سطح تعیین گردید. تراکم گونه در سه منطقه با پلات های 2*2 متر مربع و در مجموع 240 پلات اندازه گیری شد. برای تهیه نمونه خاک در روی هر ترانسکت، دو پروفیل خاک به فاصله 500 متر، در مجموع 48 پروفیل حفر و از عمق 0 تا 30 سانتی متری نمونه خاک تهیه شد. در هر منطقه معرف 3 ترانسکت 1000 متری عمود بر هم قرار داده شده و در هر ترانسکت ده پایه با فاصله 100 متر، صمغ آنها برداشت و پس از جمع آوری به آزمایشگاه آب و خاک دانشگاه هرمزگان منتقل گردید. میزان صمغ هر پایه با ترازوی دیجیتال با دقت 001/0 اندازه گیری شد. مقایسه تولید صمغ آنقوزه در رویشگاه ها انجام گردید. تغییرات عوامل ادافیکی در مناطق معرف با تراکم های کم 8/15، تراکم متوسط 8/27 و تراکم بالا 9/46 پایه در هکتار آنقوزه بوسیله نرم افزار SPSS توسط آزمون GLM آنالیز گردید.نتایج در مناطق با تراکم پایین میزان اسیدیته 4/7 و در منطقه با تراکم متوسط 8/7 و در منطقه متراکم 8 بود. مطابق نتایج مناطقی که آنقوزه متراکم است اسیدیته خاک بالا و در مناطق با تراکم پایین اسیدیته خاک پایین است. این موضوع بیانگر این مطلب است که این گیاه با خاک های بازی سازگاری بیشتری نشان داد و با اسیدی شدن خاک تراکم آن کاهش یافت. روند تغییر درصد تراکم تحت تأثیر درصد مواد آلی نشان داد مواد آلی بر تراکم آنقوزه اثر مستقیم داشته و با افزایش مواد آلی تراکم این گیاه نیز افزایش خواهد یافت. هنگامی که خاک دارای ضعف مواد آلی باشد تراکم این گیاه نیز به دنبال آن کاهش می یابد. با توجه به تفاوت میانگین ها، منطقه کم تراکم دارای کمترین مقدار پتاسیم و در منطقه با تراکم بالا نیز دارای بالاترین میزان پتاسیم است. نتایج میزان کلسیم + منیزیم در منطقه با تراکم کم در کمترین میزان خود قرار داشته و بیشترین مقدار آن در منطقه پرتراکم رویشگاه آنقوزه بود. تعداد پایه آنقوزه در واحد سطح در مناطقی که میزان شن بالاتری داشته افزایش یافته، همچنین تعداد پایه در خاک های رسی کاهش یافت. این گیاه با خاک شور و اسیدی سازگاری ندارد.نتیجه گیریاگرچه شناخت نیازهای بوم شناختی و عملکرد گونه های گیاهی برای انجام فعالیت های اصلاحی در اکوسیستم های خشک و بیابانی ضروریست. شهرستان بستک، دارای رویشگاه های متعدد آنغوزه در استان هرمزگان است و این رویشگاه ها با دارا بودن توان تولید صمغ، قابلیت ارزآوری و ارزش اقتصادی بالایی برای جوامع محلی دارند. ارتفاع 1900 تا 2500 متر از ویژگی های رویشگاه آنقوزه در بستک است. این گونه در مناطق با میزان شن، سیلت و اسیدیته بالا توزیع جغرافیایی بیشتری داشته و تراکم آن افزایش یافته و پراکنش این گونه در مناطق رسی کاهش نشان داد. مطابق یافته ها به نظر می رسد این گیاه در خاک های سبک رویش دارد.

خصوصیات کیفی آب از مؤلفه هایی است که لحاظ آن در برنامه ریزی های مربوط به مدیریت منابع آب، ارزیابی سلامت حوضه های آبخیز و همچنین اعمال تغییرات مدیریتی ضرورت دارد. هدف از این تحقیق، ارائه یک تصویر کلّی از وضعیت کیفیت آب های سطحی در حوضه رودخانه گرگانرود برای استفاده در طرح ها و برنامه های مدیریت آبخیز است. بدین منظور از داده های ثبت شده تعدادی از متغیرهای فیزیکوشیمیایی آب (شامل آنیون ها و کاتیون های اصلی، TDS، EC، SAR، pH و سختی کل) در 25 ایستگاه هیدرومتری و شاخص کیفیت آب کانادا (CCME) برای ارزیابی استفاده شد. نتایج ارزیابی کیفیت آب برای مصارف شرب، کشاورزی و صنعت نشان داد که به طور کلی، میانگین شاخص کیفیت آب در سرشاخه ها و مناطق مرتفع، بیشتر از مناطق پایین دست و نزدیک به خروجی حوضه است. فرایندهای ژئوشیمیایی و اضافه شدن انواع آلاینده به آب در مسیر حرکت آب از سرشاخه ها تا خروجی حوضه باعث کاهش کیفیت آب شده است. بالاترین کیفیت آب در سطح حوضه برای ایستگاه های کبودوال و شیرآباد و پایین ترین در ایستگاه باغه سالیان ارزیابی شده است. در مورد کیفیت آب برای مصرف شرب، از بین متغیرهای منتخب برای ارزیابی، متغیرهای سختی، بی کربنات و کلرید، عوامل تنزل کیفیت آب در سرشاخه ها و مناطق بالادست حوضه تشخیص داده شد. امّا به سمت پایین دست حوضه، با افزایش آلاینده هایی مانند TDS، سولفات و سدیم، کیفیت آب رودخانه به شدت کاهش پیدا کرده و در وضعیت نسبتاً ضعیف تا ضعیف قرار گرفته است. کیفیت آب برای مصارف کشاورزی در اکثر ایستگاه های حوضه (حدود 60% ایستگاه ها) در طبقه عالی قرار دارد و عامل محدودکننده ای از منظر کیفی وجود ندارد. تنها در 3 ایستگاه در نزدیکی خروجی حوضه میزان بالای کلرید، SAR و هدایت الکتریکی باعث شده کیفیت آب برای مصارف کشاورزی در طبقه نسبتاً ضعیف تا ضعیف قرار گیرد. در خصوص کیفیت آب برای مصارف صنعتی، تنها 28% از ایستگاه های هیدرومتری که در سرشاخه ها قرار دارند، در وضعیت خوب ارزیابی شده است. سختی آب، اسیدیته و TDS مهم ترین عوامل تنزل کیفیت آب برای مصارف صنعتی در مناطق بالادست حوضه و کلرید و سولفات عوامل کاهش کیفیت آب در پایین دست حوضه هستند. نتایج این تحقیق می تواند به برنامه ریزی های مدیریت منابع آب، آبخیزداری و منابع طبیعی در حوضه گرگانرود کمک نماید. امّا در بخش صنعت و به ویژه بهداشت و سلامت نیاز به بررسی های تفصیلی تر، با درنظرگرفتن برخی دیگر از متغیرهای مهم کیفیت آب (مانند نیترات، کلیفرم کل، کلیفرم روده ای و. . . ) است.

در سال های اخیر، نیاز صنایع مختلف کشور به آنزیم ال-آسپاراژیناز افزایش یافته است. ال-آسپاراژیناز به دست آمده از ریزموجودات، مقرون به صرفه و بدون آثار زیان بار زیست محیطی است و سبب افزایش کیفیت محصولات می شود. در پژوهش حاضر، مخمرهای مولد ال-آسپاراژیناز از منابع مختلف خاک جداسازی و بهینه سازی شدند و میزان تولید آنزیم سویۀ منتخب بررسی شد.مخمرهای مولد آنزیم ال-آسپاراژیناز به طور تصادفی از خاک نقاط مختلف شهر اصفهان جداسازی و خالص سازی شدند. سویه ها از نظر میزان تولید ال-آسپاراژیناز در محیط کشت حداقل آسپاراژین آگار غربال گری شدند و سویۀ مخمر برتر که بیشترین فعالیت آنزیمی را داشت، برای بهینه سازی انتخاب شد. در شرایط مناسب اسیدیته، دما، زمان، منبع کربن و منبع نیتروژن، بهینه سازی چندفاکتوره با نرم افزار آماری سطح پاسخ به منظور بررسی تأثیر هم زمان چند فاکتور بر بیشترین میزان فعالیت آنزیمی انجام شد.در مطالعۀ حاضر، جدایۀ مخمری 5S2 سبب تشکیل بیشترین هالۀ ال-آسپاراژینازی شد. این سویه برای نخستین بار به عنوان سویۀ مولد ال-آسپاراژیناز معرفی و با نام سویۀ Diutina mesorugosa strain SBG-IAUF-2 به شماره دسترسی MZ901211 در پایگاه اطلاعاتی NCBI ثبت شد. مخمر 5S2 با فعالیت آنزیمی معادل u/ml 8/1722 به عنوان سویۀ منتخب برای بهینه سازی تعیین شد. نتایج بهینه سازی چندفاکتورۀ فعالیت آنزیم نشان دادند در اسیدیتۀ 7، غلظت 2 درصد گلوکز به عنوان منبع کربن، غلظت 10 درصد ال-آسپاراژین، دمای 35 درجۀ سانتی گراد و زمان 120 ساعت، بیشترین فعالیت آنزیمی وجود دارد و منحنی RSM در منطقۀ بهینه سازی قرار دارد.در پژوهش حاضر برای نخستین بار، جدایۀ مخمر 5S2 به عنوان سویۀ مولد ال-آسپاراژیناز در پایگاه اطلاعاتی NCBI ثبت و باتوجه به فعالیت آنزیمی زیاد ال-آسپاراژیناز خارج سلولی تولیدشده توسط این سویه، سویۀ مخمر 5S2 به عنوان سویه ای قوی در تولید آنزیم ال-آسپاراژیناز معرفی شد.