زمینه و اهداف: اگر چه بیشترین کاربرد اندوسونوگرافی (Endoscopic ultrasound) در قسمت فوقانی دستگاه گوارش است، ولی این روش تشخیصی کاربردهای زیادی در بیماری های قسمت تحتانی دستگاه گوارش نیز دارد. اندوسونوگرافی آنال روشی کمتر شناخته شده در بین متخصصین گوارش و جراحان در ایران است و هدف از انجام این مطالعه معرفی 108 مورد اندوسونوگرافی دستگاه گوارش تحتانی و نتایج حاصل از انجام آن به منظور آشنایی بیشتر با این فن آوری است.روش ها: 108 بیمار که از اردیبهشت سال 1381 تا مهرماه 1382 تحت اندوسونوگرافی آنال قرار گرفته بودند به طور گذشته نگر مورد بررسی قرار گرفتند. بیماران به سه گروه تقسیم شدند. در گروه اول هدف از انجام اندوسونوگرافی بررسی علت بی اختیاری گاز و مدفوع بود. گروه دوم جهت تعیین مرحله (staging) سرطان های رکتوم تحت اندوسونوگرافی قرار گرفتند و گروه سوم نیز جهت بررسی از نظر آبسه و فیستول پری آنال تحت بررسی توسط این روش تشخیصی قرار گرفتند.نتایج: در مجموع 108 بیمار (45 مرد و 63 زن) بین سنین 14 تا 71 و میانگین سنی 37.87 سال، وارد مطالعه شدند. گروه اول شامل 68 بیمار بود (51 زن و 17 مرد) که در 61 نفر (51 زن و 10 مرد) ضایعه اسفنکتر آنال داخلی یا خارجی تشخیص داده شد. در این بیماران علت ضایعه اسفنکتر مقعدی، اعمال جراحی پری آنال (38 نفر)، زایمان (20 نفر)، و تروما (3 نفر) بوده است. در گروه دوم 24 بیمار (16 مرد و 8 زن) جهت تعیین مرحله (Staging) تومور رکتال تحت اندوسونوگرافی قرار گرفتند که در 3 نفر (2 مرد و 1 زن) تومور در مرحله T1 تشخیص داده شد و تومور با جراحی موضعی خارج شد. در این گروه مرحله (Stage) تعیین شده توسط اندوسونوگرافی در 2 بیمار پس از انجام عمل جراحی موضعی تایید شد. گروه سوم نیز شامل 16 نفر بود (12 مرد و 4 زن) که در آنها محل دقیق آبسه و یا فیستول پری آنال توسط اندوسونوگرافی مشخص شد و بیماران به جراح معرفی شدند.نتیجه گیری: اندوسونوگرافی آنال کاربردهای تشخیصی زیادی در بیماری های پری آنال دارد و لازم است مراکز جراحی کولورکتال با موارد استفاده از این دستگاه آشنا باشند.