0

در پژوهش حاضر، اثرات ناشی از میدان الکترومغناطیسی (B=1.6, 3.2 mT)، ناشی از جریان مستقیم با فرکانس 50 هرتز به مدت شش ساعت بر روی گلسنگ Xanthoria parietina در طی  3روز متوالی مورد مطالعه قرار گرفت و برخی از فعالیت های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی در این تنش بررسی گردید و میزان تغییرات آنها نسبت به شاهد نشان داده شد. میانگین کلروفیل کل در تنش میدان الکترومغناطیسی مستقیم 1.6 mT «0.01±0.00» (بر حسب میلی گرم بر گرم وزن تر) در مقایسه با شاهد «0.01±0.00» به طور معنی داری کاهش یافت. میانگین کاروتنویید در تنش میدان الکترومغناطیسی مستقیم mT 1.6 «0.42±0.068» (بر حسب میلی گرم بر میلی لیتر) در مقایسه با شاهد «0.61±0.59» به طور معنی داری کاهش یافت. میانگین کلروفیل a در هر دو تنش میدان الکترومغناطیسی مستقیم mT 1.6 «0.00±0.00» (بر حسب میلی گرم بر گرم وزن تر) و mT 3.2 «0.01±0.00» در مقایسه با شاهد «0.01±0.00» به طور معنی داری کاهش یافت. میانگین کربوهیدرات در تنش میدان الکترومغناطیسی مستقیم mT 1.6 «12.30±2.874» (بر حسب میلی گرم بر گرم وزن خشک) در مقایسه با شاهد «7.72±0.774» و میانگین پاریتین در تنش میدان الکترومغناطیسی مستقیم mT 3.2 «0.46±0.055» (بر حسب تغییرات واحد جذب در دقیقه) در مقایسه با شاهد «0.30±0.026» به طور معنی داری افزایش یافت. نتایج بدست آمده به صورت (میانگین 4 تکرار±انحراف معیار) است و نشان داد که دوره های متفاوت از فرکانس Hz 50 موجب اختلافات معنی داری بر برخی خصوصیات فیزیولوژیکی در این گلسنگ شد.

برای بررسی اثر اسید هیومیک، نانوذرات آهن و سیلیکون بر عملکرد کمی و کیفی و مولفه پر شدن بذر گندم در شرایط شوری، آزمایشی با سه تکرار به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در گلخانه پژوهشی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1400 انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل سطوح شوری (عدم استفاده از شوری به عنوان شاهد، شوری 35 و 70 میلی مولار توسط NaCl)، محلول پاشی نانو ذرات در چهار سطح (عدم محلول پاشی به عنوان شاهد، محلول پاشی 8/0 گرم در لیتر نانو اکسید آهن، محلول پاشی 40 میلی گرم در لیتر نانوسیلیکون، کاربرد توام نانو ذرات) و محلول پاشی اسید هیومیک (محلول پاشی با آب به عنوان شاهد و محلول پاشی 3 گرم در لیتر) بودند. مولفه های پرشدن دانه و برخی از صفات کمی و کیفی مرتبط با عملکرد اندازه گیری کردیم. نتایج نشان داد کاربرد توام اسید هیومیک و محلول پاشی 40 میلی گرم نانو ذرات در شرایط عدم اعمال شوری، طول سنبله، سرعت پر شدن بذر، وزن صد بذر، حداکثر وزن بذر، ارتفاع بوته، تعداد بذر در سنبله، طول دوره و دوره موثر پر شدن بذر، شاخص کلروفیل را (به ترتیب 5/58، 183/1، 53/39، 60/56، 2/51، 6/70، 39، 45/58، 57/57) و وزن تک بوته را (97/46 درصد) نسبت به شرایط عدم کاربرد اسید هیومیک و نانو ذرات تحت شرایط شوری 70 میلی مولار خاک افزایش داد. به نظر می رسد که کاربرد اسید هیومیک و نانو ذرات آهن و سیلیکون می تواند با بهبود سرعت و طول دوره پر شدن بذر، عملکرد بذر گندم را تحت شوری افزایش دهد.

تنش شوری، یکی از مهم ترین تنش­های غیر زیستی تهدیدکننده تولید پنبه در مناطق خشک و نیمه­خشک کشور و جهان می­باشد که با کاربرد مناسب مواد آلی می­توان از تبعات آن کاست. به­همین منظور، آزمایشی به­صورت کرت­های خرد شده در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه­ای واقع در شهرستان بشرویه در سال 1398 انجام شد. سطوح مختلف شوری آب آبیاری در سه سطح (5/2، 5/5 و 5/8 دسی زیمنس بر متر) به­عنوان فاکتور اصلی و دو تیمار کود دامی در دو سطح (صفر و 20 تن در هکتار) و اسید هیومیک در دو سطح (صفر و 200 گرم برای 100 کیلوگرم بذر به صورت بذرمال) به عنوان فاکتورهای فرعی مورد بررسی قرار گرفتند. با توجه به نتایج، اثرات اصلی تنش شوری، کود دامی و اسید هیومیک بر محتوای نسبی آب، نشت الکترولیت و پایداری غشا، کلروفیل­ها و پرولین معنی­دار شد. با افزایش سطح شوری، میزان پرولین، نشت الکترولیت غشا و کارتنوئید افزایش و محتوای کلروفیل a و b، محتوای نسبی آب و پایداری غشا کاهش یافت. کاربرد کود دامی و اسید هیومیک موجب افزایش محتوای نسبی آب، پایداری غشا و میزان کلروفیل در شرایط تنش شد که نشان­گر اثر تعدیلی این کودها در کاهش اثرات نامطلوب تنش شوری است. بنابراین، لستفاده از اسید هیومیک و کود دامی می­توانند جهت تعدیل اثرات نامطلوب تنش شوری بر گیاه پنبه در اقلیم­های گرم و خشک مورد استفاده قرار گیرند.

این پژوهش دو ساله بر روی عملکرد کیفی شلغم علوفه­ای (Brassica rapa var. rapa) به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی کرج در سال­های (1398- 1397) انجام شد. با افزایش نسبت ریحان (Ocimum basilicum) در کشت مخلوط، رنگیزه­های فتوسنتزی، قندهای محلول، کاتالاز، رطوبت نسبی برگ شلغم علوفه­ای افزایش یافتند و همچنین موجب افزایش تنفس خاک و کاهش شاخص پایداری غشا گردید. مصرف بیوچار و همچنین ورمی­کمپوست در سطح 5/18 تن در هکتار موجب افزایش کیفیت برگ شلغم علوفه­ای، تنفس خاک و کاهش شاخص پایداری غشا شد. برهم کنش کشت مخلوط (70 درصد شلغم علوفه­ای+ 30 درصد ریحان) × ورمی­کمپوست 5/18 تن در هکتار × کاربرد بیوچار منجر به افزایش کلروفیل a 51/148 درصد، کلروفیل b 93/130 درصد، کلروفیل کل 48/134 درصد، کاروتنوئید 94/214 درصد، رطوبت نسبی برگ 31/50 درصد، قندهای محلول 26/89 درصد، کاتالاز 200 درصد، و کاهش شاخص پایداری غشا 16/192 درصد نسبت به شاهد (شلغم علوفه­ای 100 درصد (تک کشتی)× ورمی­کمپوست 15 تن در هکتار × عدم مصرف بیوچار) شد. بیشترین مقدار تنفس خاک نیز مربوط به برهم کنش ورمی­کمپوست 5/18تن در هکتار×کشت مخلوط 70 درصد شلغم علوفه­ای+ 30 درصد ریحان 54/154 درصد، کشت مخلوط 70 درصد شلغم علوفه­ای+ 30 درصد ریحان و بیوچار 90/190 درصد و همچنین برهم کنش بیوچار و ورمی­کمپوست 5/18تن در هکتار × بیوچار 75/93 درصد نسبت به شاهد بود. کاربرد توأم نسبت کاشت70 درصد شلغم علوفه­ای + 30 درصد ریحان در ورمی­کمپوست 5/18 تن در هکتار و بیوچار پنج تن در هکتار بهترین تیمار این پژوهش بوده و قابل توصیه است.

با هدف مطالعه اثر محلول پاشی محرک های مختلف رشد بر خصوصیات رشدی و اسانس گیاه بادرنجبویه (Melissa officinalis. L) در سطوح مختلف تنش خشکی، آزمایشی در سال زراعی 1400- 1401 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد اجرا شد. آزمایش به صورت اسپلیت پلات در قالب بلوک­های کامل تصادفی با چهار تکرار بود. سطوح مختلف آبیاری شامل آبیاری بعد از 80، 60 و 40 درصد ظرفیت زراعی در کرت­های اصلی و محلول­پاشی محرک­های مختلف رشد شامل شاهد، ملاتونین، اسیدآمینه پرولین و اسید فولیک در کرت­های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بالاترین محتوی کلروفیل (25/2 میلی­گرم بر گرم وزن تر)، محتوی نسبی آب برگ (12/88 درصد) و عملکرد ماده خشک (79/793 کیلوگرم در هکتار) در تیمار محلول­پاشی ملاتونین و آبیاری 80 درصد ظرفیت زراعی حاصل شد، همچنین بالاترین درصد اسانس (81/0 درصد) و عملکرد اسانس (46/6 کیلوگرم در هکتار) در تیمار محلول­پاشی ملاتونین تحت تیمار آبیاری 60 درصد ظرفیت زراعی مشاهده شد. محلول­پاشی ملاتونین در هر سه تیمار آبیاری بر درصد و عملکرد اسانس افزود. بالاترین محتوی فنل کل (50/0 میلی­گرم اکی­والان­های اسید گالیک در 100 گرم عصار) به تیمار محلول­پاشی ملاتونین تحت شرایط آبیاری 40 درصد ظرفیت زراعی اختصاص داشت. تیمار آبیاری 40 درصد ظرفیت زراعی، محتوی فلاونوئید را در مقایسه با سطوح 60 و 80 درصد به ترتیب 90/29 و 23/93 درصد افزایش داد. همچنین، محلول­پاشی ملاتونین، اسیدآمینه پرولین و اسید فولیک محتوی فلاونوئید را در مقایسه با شاهد به ترتیب64/17، 35/23 و 35/32 درصد افزایش دادند. بنابراین، محلول­پاشی ملاتونین می­تواند راهکاری برای افزایش خصوصیات کمّی و کیفی بادرنجبویه در شرایط آبیاری نرمال و تنش ملایم باشد.

امروزه تکنیک فلورسنس کلروفیل به عنوان یک روش سریع، کم هزینه و دقیق در مطالعات علف کشی مورد استفاده قرار می گیرد. به منظور تشخیص زودهنگام تأثیر روغن های گیاهی بر افزایش کارایی ستوکسیدیم در کنترل یولاف وحشی (L. Avena ludoviciana) آزمایشی گلخانه ای در سال 1391 در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. حداکثر کارایی کوانتومی فتوسیستم دو (Fv/Fm)، تغییرات نسبی فلورسنس در مرحلهJ  (Fvj) و مساحت بین منحنی کاتسکی و Fm (Area) 1، 2، 3، 5 و 7 روز پس از پاشش علف کش ستوکسیدیم با و بدون روغن های گیاهی اندازه گیری شد. این ارزیابی نشان داد که مقادیر پارامترهای Fv/Fm، Fvj و Area در تمامی تیمارهای مورد بررسی کاهش یافت. مقادیر شدت تأثیر کاهشی تیمارها بر هر سه پارامتر فوق به ترتیب از زیاد به کم منداب> زیتون> سویا> ذرت> آفتابگردان> کلزا> کنجد> کرچک> پنبه دانه > ستوکسیدیم بدون روغن گیاهی بود. این نتایج با تغییرات وزن خشک ناشی از کاربرد روغن های گیاهی منطبق بود. با توجه به نتایج این آزمایش از هر یک از پارامترهای Fv/Fm، Fvj و Area می توان برای ارزیابی و مقایسه میزان تأثیر روغن های گیاهی بر افزایش کارایی ستوکسیدیم در کنترل یولاف وحشی استفاده کرد.