در این پژوهش اثر نانوذرات نقره و اسیدهیومیک بر برخی ویژگی های مرفولوژیک دانه رست کینوا تحت تنش خشکی مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. آزمایش شامل سه سطح نانوذره نقره (صفر، 10 و 20 میلی گرم بر لیتر نانونقره)، سه سطح اسیدهیومیک (صفر، 100 و 300 میلی گرم بر لیتر) و سه سطح تنش خشکی (صفر، 6- و 12- بار) بود. بیشترین میزان بنیه ی بذر و سرعت جوانه زنی بذر در بالاترین سطح نانوذره نقره و اسیدهیومیک مشاهده گردید که نشان دهنده ی تأثیر مثبت نانوذره نقره و اسیدهیومیک بر درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی و بنیه ی بذر کینوا است. با توجه به نتایج به دست آمده برخلاف نانوذرات نقره و اسیدهیومیک تنش خشکی منجربه کاهش درصد جوانه زنی و خصوصیات رشدی دانه رست کینوا شد.کاهش جذب آب توسط بذر در شرایط تنش خشکی سبب کاهش فرایندهای فیزیولوژیکی و متابولیکی بذر می شود. نانوذرات می توانند به دیواره سلولی نفوذ کنند و منافذ جدیدی را برای نفوذ آب در پوسته بذر ایجاد کنند و به این ترتیب سرعت جوانه زنی را افزایش دهند. با افزایش غلظت نانوذرات نقره و اسیدهیومیک میزان پرولین، قندهای محلول، فنل کل، فلاونوئید و فعالیت آنزیم کاتالاز تحت شرایط تنش خشکی افزایش نشان داد که بیانگر نقش مثبت نانوذرات نقره و اسیدهیومیک برای افزایش تحمل به خشکی در گیاه کینوا است. در نتیجه کاربرد اسیدهیومیک در غلظت 300 میلی گرم بر لیتر همراه با 20 میلی گرم بر لیتر نانوذرات نقره برای بهبود جوانه رنی و رشد دانه رست کینوا تحت شرایط تنش خشکی توصیه می شود.

تنش شوری، یکی از مهم ترین تنش­های غیر زیستی تهدیدکننده تولید پنبه در مناطق خشک و نیمه­خشک کشور و جهان می­باشد که با کاربرد مناسب مواد آلی می­توان از تبعات آن کاست. به­همین منظور، آزمایشی به­صورت کرت­های خرد شده در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه­ای واقع در شهرستان بشرویه در سال 1398 انجام شد. سطوح مختلف شوری آب آبیاری در سه سطح (5/2، 5/5 و 5/8 دسی زیمنس بر متر) به­عنوان فاکتور اصلی و دو تیمار کود دامی در دو سطح (صفر و 20 تن در هکتار) و اسید هیومیک در دو سطح (صفر و 200 گرم برای 100 کیلوگرم بذر به صورت بذرمال) به عنوان فاکتورهای فرعی مورد بررسی قرار گرفتند. با توجه به نتایج، اثرات اصلی تنش شوری، کود دامی و اسید هیومیک بر محتوای نسبی آب، نشت الکترولیت و پایداری غشا، کلروفیل­ها و پرولین معنی­دار شد. با افزایش سطح شوری، میزان پرولین، نشت الکترولیت غشا و کارتنوئید افزایش و محتوای کلروفیل a و b، محتوای نسبی آب و پایداری غشا کاهش یافت. کاربرد کود دامی و اسید هیومیک موجب افزایش محتوای نسبی آب، پایداری غشا و میزان کلروفیل در شرایط تنش شد که نشان­گر اثر تعدیلی این کودها در کاهش اثرات نامطلوب تنش شوری است. بنابراین، لستفاده از اسید هیومیک و کود دامی می­توانند جهت تعدیل اثرات نامطلوب تنش شوری بر گیاه پنبه در اقلیم­های گرم و خشک مورد استفاده قرار گیرند.

با هدف مطالعه اثر محلول پاشی محرک های مختلف رشد بر خصوصیات رشدی و اسانس گیاه بادرنجبویه (Melissa officinalis. L) در سطوح مختلف تنش خشکی، آزمایشی در سال زراعی 1400- 1401 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد اجرا شد. آزمایش به صورت اسپلیت پلات در قالب بلوک­های کامل تصادفی با چهار تکرار بود. سطوح مختلف آبیاری شامل آبیاری بعد از 80، 60 و 40 درصد ظرفیت زراعی در کرت­های اصلی و محلول­پاشی محرک­های مختلف رشد شامل شاهد، ملاتونین، اسیدآمینه پرولین و اسید فولیک در کرت­های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بالاترین محتوی کلروفیل (25/2 میلی­گرم بر گرم وزن تر)، محتوی نسبی آب برگ (12/88 درصد) و عملکرد ماده خشک (79/793 کیلوگرم در هکتار) در تیمار محلول­پاشی ملاتونین و آبیاری 80 درصد ظرفیت زراعی حاصل شد، همچنین بالاترین درصد اسانس (81/0 درصد) و عملکرد اسانس (46/6 کیلوگرم در هکتار) در تیمار محلول­پاشی ملاتونین تحت تیمار آبیاری 60 درصد ظرفیت زراعی مشاهده شد. محلول­پاشی ملاتونین در هر سه تیمار آبیاری بر درصد و عملکرد اسانس افزود. بالاترین محتوی فنل کل (50/0 میلی­گرم اکی­والان­های اسید گالیک در 100 گرم عصار) به تیمار محلول­پاشی ملاتونین تحت شرایط آبیاری 40 درصد ظرفیت زراعی اختصاص داشت. تیمار آبیاری 40 درصد ظرفیت زراعی، محتوی فلاونوئید را در مقایسه با سطوح 60 و 80 درصد به ترتیب 90/29 و 23/93 درصد افزایش داد. همچنین، محلول­پاشی ملاتونین، اسیدآمینه پرولین و اسید فولیک محتوی فلاونوئید را در مقایسه با شاهد به ترتیب64/17، 35/23 و 35/32 درصد افزایش دادند. بنابراین، محلول­پاشی ملاتونین می­تواند راهکاری برای افزایش خصوصیات کمّی و کیفی بادرنجبویه در شرایط آبیاری نرمال و تنش ملایم باشد.

تنظیم اسمزی یکی از مکانیسم های کارآمد سازگاری گیاهان نسبت به تنش خشکی است و موجب حفظ آماس سلولها در شرایط کم آبی می شود. تغییرات میزان پرولین و قندهای محلول چهار رقم یونجه کریساری، قره یونجه،سربندی و استرالیایی - 2129 در شرایط کمبود رطوبت( آبیاری پس از رسیدن به 75 و 35 درصد ظرفیت مزرعه ای) و مقادیر مختلف نیتروژن (صفر،30 ، 60و 90 کیلوگرم در هکتار) مورد بررسی قرار گرفت. این بررسی به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تنش خشکی موجب افزایش غلظت پرولین و قندهای محلول در همه ارقام گردید. کاربرد نیترات مقدار پرولین و پتانسیل آب برگ را افزایش داد. بیشترین مقدار انباشت پرولین و بالاترین پتانسیل آبی متعلق به قره یونجه و کریساری بود و کمترین مقدار این متابولیت ها در رقم استرالیایی 2129 و پایین ترین پتانسیل آبی در رقم سربندی مشاهده شد. این تحقیق نشان داد که نقش پرولین در حفظ پتانسیل آب برگ موثرتر از قندهای محلول است. کمبود آب میزان رطوبت نسبی (RWC) را نیز کاهش داده و میزان این کاهش در رقم سربندی و استرالیایی - 2129 بیشتر بود. قره یونجه کمترین کاهش RWC را داشت و میزان کاهش RWC در بین ارقام متناسب با پتانسیل آبی آنها بود. بیشترین میزان کاهش RWC و پتانسیل آب برگ مربوط به رقم سربندی و کمترین کاهش RWC و بالاترین پتانسیل آبی مربوط به رقم قره یونجه بود. افزایش غلظت پرولین و قندهای محلول در شرایط کمبود آب از طریق تنظیم اسمزی موجب حفظ فشار آماس (turgor) و RWC می گردد. افزایش نیتروژن با تاثیر بر روی انباشت متابولیت ها در شرایط خشکی احتمالا به تنظیم اسمزی کمک می کند.

کمبود بارندگی تاثیر نامساعد زیادی بر روی گیاهان علوفه ای در شرایط دیم دارد. خشکی، میزان رشد و نمو و محصول را کاهش می دهد. عوارض تنش خشکی در شرایط طبیعی ممکن است به صورت ضعیف، ملایم و یا حاد باشد. بر حسب میزان تنش، گیاهان ممکن است با تولید متابولیت های خاص اسیدهای آمینه و کربوهیدرات های محلول، اثرات تنش را خنثی و به رشد خود ادامه دهند. تاثیر تنش آبی به میزان 75، 50 و 25 درصد ظرفیت مزرعه در مقایسه با شرایط بدون تنش، بر روی شش گونه یونجه یکساله Medicago , M. polymorpha. Orbicularis M.litttoralis M. rigidula , M. radiata و M. truncatula  مورد بررسی قرار گرفت. پس از اعمال تنش، میزان پتانسیل آبی گیاه، پرولین و قندهای محلول گیاهان اندازه گیری شد. نتایج این تحقیق نشان داد که با افزایش تنش رطوبت، پتانسیل آبی برگ در تمام گونه ها منفی  تر می شود؛ به طوری که پتانسیل آبی برگ در شرایط بدون تنش 0.97- بوده و در شرایط تنش شدید (25 درصد ظرفیت زراعی) تا 2.17- مگا پاسکال افت نمود. میزان قندهای محلول و پرولین تولیدی در تنش آبی در گونه های مورد بررسی متغیر بود. در این آزمایش M. radiata مقاومترین گونه به خشکی و M. littoralis و M. truncatula حساسترین گونه ها به خشکی بودند. همچنین در شرایط خشک احتمال اینکه M. rigidula خوبی تولید داشته باشد وجود دارد.

تحمل به سرما در پنج رقم زردآلو ("شاهرودی"، "جهانگیری"، "نصیری"، "نوری" و "شماره 35") در ایستگاه تحقیقات باغبانی گروه باغبانی دانشکده کشاورزی کرج مطالعه گردید. در سال 1375 اثرات تیمارهای مربوط به تنش آبی روی تغییرات قندهای محلول و پرولین در برگ تعیین گردید. در سال 1376 درصد شکوفایی گل، هدایت الکتریکی عصاره جوانه های گل و درصد خسارت بهاره گل ها در درختان تحت تنش آبی و درختان شاهد بررسی شد. نتایج نشان دادند که مواد قندی محلول در برگ ها در طول ماه های پاییز ذخیره می شوند. هدایت الکتریکی و نشت یون ها (Ca++, K+) در شرایط تنش آبی و با مقایسه با شاهد کاهش یافتند. شرایط تنش آبی همبستگی مثبت و معنی دار بین درصد خسارت بهاره و هدایت الکتریکی عصاره های جوانه های گل نشان داد. در سال 1376 بالاترین خسارت بهاره در رقم "شماره 35" و حداقل خسارت در رقم "شاهرودی" مشاهده شد. به نظر می رسد که هدایت الکتریکی عصاره جوانه های گل رقم "شماره 35" با درصد خسارت بهاره مربوط باشد. تغییرات فصلی قندها و اسیدهای آمینه در برگ های زردآلو با توجه به موضوع قدرت حوزه در گل و میوه های تازه تشکیل شده و تحمل آن ها به سرما بحث گردید.

به منظور بررسی تاثیر تنش شوری و تغذیه ازت بر پرولین آزاد و همچنین تاثیر تنش شوری بر تولید روغن کل در کدوی بذر برهنه (Cucurbita pepo subsp. pepo var. styriaca)، در دو سال متوالی 1377 و 1378 آزمایش هایی انجام شد. با توجه به این که در آزمایش های انجام شده از تیمارهای مختلف استفاده گردیده بود، برای هر گروه از آن ها از طرح های آماری مختلف استفاده شد. طرح آماری کرت های خرد شده برای بررسی تاثیرات تنش شوری و تغذیه ازت بر پرولین آزاد و طرح آماری بلوک های کامل تصادفی برای بررسی تاثیر تنش شوری بر میزان روغن کل بذرهای به دست آمده، مورد استفاده قرار گرفت. این تحقیق در محل گلخانه و مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس انجام شد. در این تحقیق تیمارهای شوری در دو زمان مختلف اعمال شدند. مرحله اول، قبل از کاشت بذرها انجام شد که برای این امر بذرها را در محلول های نمک 0، 2.5، 5 و 10 گرم در لیتر NaCl دارای EC به ترتیب برابر با 0، 390، 780 و 1560 دسی زیمنس بر سانتی متر (mscm-1) برای مدت 36 ساعت خیسانده و سپس کاشته شدند. مرحله دوم تیمارها، از شروع چهار برگی آغاز و تا گل دهی تداوم می یافت. تیمارهای ازت شامل 0، 75، 150، 225 و 300 کیلوگرم در هکتار بود که در سه زمان مختلف (همزمان با کاشت بذر، مرحله چهار برگی و شروع گل دهی) در اختیار گیاهان قرار داده شدند. نتایج به دست آمده از آزمایش های سال 1377 نشان داد که تنش شوری باعث افزایش سطح پرولین آزاد برگ ها در مقایسه با شاهد شده است. بالاترین میزان پرولین آزاد برگ ها در زمانی که سطح تنش شوری 2.5 گرم در لیتر (390 mscm-1) NaCl و سطح ازت در میزان 225 کیلوگرم در هکتار بوده مشاهده گردید. میزان روغن کل نیز زمانی در بالاترین حد خود بود که تنش شوری 2.5 گرم در لیتر (390 NaCl mscm-1) اعمال گردید. نتایج فوق نیز در آزمایش های انجام شده در سال 1378 هم مشاهده شد.