بیماری پژمردگی فوزاریومی کاهو که ناشی از قارچ Fusarium oxysporum f.sp. lactucum می باشد یکی از بیماری های مهم در منطقه ورامین، کرج و شهر ری می باشد. نظر به اهمیت بیماری، آزمایشهای مزرعه ای و گلخانه ای به منظور ارزیابی حساسیت و مقاومت 15 رقم کاهو با نام های Grand Rapids, Lolla Rosa, Green Mignonette, All Year, Marul, Bas Salata, Bibb و Ice berg سیاه سوری، سفید شهرری، کرجی، دزفولی، مراغه و سیاه محلی مشهد نسبت به قارچ عامل بیماری فوزاریومی انجام گرفت. در آزمایش گلخانه ای بذرها در گلدان های حاوی خاک آلوده به چهار جدایه قارچ عامل بیماری با بیماری زایی شدید با استفاده از طرح بلوک های کاملا تصادفی با 4 تکرار کاشته شد. در آزمایش مزرعه ای ارقام فوق در قطعه زمینی آلوده واقع در شهر ری در طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار کشت گردید. ضمنا با سوسپانسیون اسپور قارچ عامل بیماری در دو نوبت مایه زنی مصنوعی انجام گردید. نتایج آزمایشهای گلخانه ای نشان داد وزن خشک ریشه، وزن خشک و وزن تازه اندام هوایی و درصد بوته های سالم در ارقام Green Mignonette، دزفولی و مراغه بیشتر از سایر ارقام مورد آزمایش بود (P<0.01). در آزمایشهای مزرعه ای نیز این سه رقم از مقاومترین ارقام نسبت به بیماری بود (P<0.01). نتایج به دست آمده از دو آزمایش گلخانه ای و مزرعه ای همبستگی مثبت و معنی داری (r=0.74) با یکدیگر نشان دادند.