ارگونومی
سال:1398 | دوره:7 | شماره:1 |تعداد مقالات:12

زمینه و هدف: استفاده از تکنولوژی های جدید، به ویژه گوشی همراه، روزبه روز در حال گسترش است. تعیین کاربردپذیری گوشی های همراه برای گروه های سنی مختلف به گسترش متوازن این تکنولوژی منجر خواهد شد. بنابراین هدف این پژوهش بررسی و مقایسه کاربردپذیری گوشی های لمسی و دکمه ای در کاربران سالمند ایرانی در دو حوزه عملکرد عینی و کاربردپذیری ادراک شده است. روش کار: در این پژوهش مقطعی 20 سالمند (50 درصد زن) با میانگین (انحراف معیار) سنی (3/62) 65/25 به روش تصادفی ساده برای سنجش کاربردپذیری گوشی های لمسی و دکمه ای انتخاب شدند. سپس از آزمون های سرعت تایپ، تعداد اشتباهات تایپی، گرفتن عکس، ایجاد مخاطب جدید و ارسال پیامک برای سنجش عملکرد عینی سالمندان استفاده شد. کاربردپذیری ادراک شده با استفاده از پرسشنامه کاربردپذیری گوشی همراه به دست آمد. فشار عضلانی و بارکار ذهنی به ترتیب با استفاده از پرسشنامه های Borg CR10 و NASA-TLX سنجش و داده ها با آزمون های آنالیز آماری تی تست و من ویتنی در نرم افزار SPSS نسخه 24 تجزیه وتحلیل شد. یافته ها: میانگین سرعت تایپ و تعداد اشتباهات تایپی در گوشی لمسی بیشتر از گوشی دکمه ای و متوسط کاربردپذیری ادراک شده در گوشی لمسی (5/8) بالاتر از گوشی دکمه ای (4/3) است. ضریب همبستگی پیرسون رابطه ای معکوس (0/3-) بین کاربردپذیری ادراک شده و بارکار ذهنی را در دو نوع گوشی نشان داد. همچنین بیشترین فشار عضلانی درک شده هنگام استفاده از گوشی های همراه در ناحیه گردن احساس شد. نتیجه گیری: به سالمندانی که بیشتر از عملکرد تایپ گوشی استفاده می کنند گوشی دکمه ای و سالمندانی که بیشتر از عملکرد فهرست گوشی (دوربین، تماس، اینترنت) استفاده می کنند گوشی لمسی توصیه می شود.

زمینه و هدف: کیفیت زندگی کاری از عوامل مؤثر ارتقا و حفظ معلمان در شغلشان است. هدف این پژوهش طراحی و اعتبارسنجی پرسشنامه کیفیت زندگی کاری معلمان است. روش کار: در این پژوهش از رویکرد اکتشافی متوالی (مدل تدوین ابزار) استفاده و در مرحله کیفی با روش مصاحبه نیمه ساختار شاخص های کیفیت زندگی کاری معلمان شهرستان کرج در سال تحصیلی 95-94 شناسایی شدند. 12 معلم (9 مرد و 3 زن) به روش نمونه گیری هدفمند در مصاحبه نیمه ساختار شرکت کردند. داده های به دست آمده از مرحله کیفی پژوهش با استفاده از فنون اشتراوس و کربین کدگذاری شده و بر اساس این درون مایه ها پرسشنامه کیفیت زندگی کاری معلمان طراحی و در مرحله کمی رواسازی شد. یافته ها: روایی صوری با استفاده از نظر پنج متخصص و روایی محتوا با استفاده از شاخص روایی محتوا تأیید شد. سپس 760 معلم (387 زن) در نواحی چهارگانه شهر کرج به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب و به پرسشنامه های محقق ساخته کیفیت زندگی کاری معلمان و کیفیت زندگی کاری والتون پاسخ دادند. برای بررسی روایی سازه پرسشنامه، این نمونه به دو زیرنمونه مساوی، تقسیم و روی یکی از این نمونه ها، به تصادف، تحلیل عاملی اکتشافی انجام و هشت عامل استخراج شد که در تحلیل عاملی تأییدی بر نمونه دوم با شاخص های برازش مطلوب تأیید شد. روایی همگرای پرسشنامه کیفیت زندگی کاری معلمان با محاسبه همبستگی آن با پرسشنامه کیفیت زندگی کاری والتون (0/01>P) و پایایی پرسشنامه نیز با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (0/74 تا 0/88) تأیید شد. نتیجه گیری: پرسشنامه ساخته شده، با توجه به طراحی آن در بافت شغلی معلمان ایرانی، با 54 گویه ابزار مناسبی برای سنجش کیفیت زندگی کاری آنهاست.

زمینه و هدف:امروزه سالمندی پدیده ای مهم در جهان است,طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی به افراد با سن 60 سال و بالاتر سالمند گفته می شود,به موازات افزایش سن سالمندان توانایی افراد کاهش یافته و محدودیت های آنان افزایش می یابد,در نتیجه توجه به محیط زندگی و متناسب سازی آن برای افراد بسیار مهم است,بنابراین هدف این پژوهش طراحی و اعتبار بخشی سیاهه ریسک فاکتورهای ارگونومیکی در منازل سالمندان و سیاهه ارزیابی توانایی عملکردی سالمندان است, روش کار:این پژوهش به صورت توصیفی تحلیلی است که در سال 1397 بین 20 نفر از سالمندان شهرستان لار انجام گرفت,در این مرحله با استناد بر مقالات و سیاهه های موجود،مشاهده و مصاحبه با سالمندان سیاهه اولیه طراحی و روایی و پایایی آنها انجام شد,ابزار ارائه شده در این پژوهش از لحاظ روایی و پایایی در سطح بالا و مناسبی قرار دارد,یافته ها:ارتفاع آینه روشویی،ارتفاع روشویی،وسیع بودن ابعاد حیاط و ابعاد نامتناسب در منزل در سیاهه ریسک فاکتورهای ارگونومیکی و گشودن در با استفاده از زنگ معمولی در سیاهه ارزیابی توانایی عملکردی امتیاز روایی کمتر از 0/78 را کسب کرده و از سیاهه ها حذف شدند,نتیجه گیری:همچنین با توجه به نتایج به دست آمده توجه به نیازهای سالمندان،طراحی محیط و ابزار متناسب با محدودیت ها و توانایی های آنان در حل مشکلات و ارتقای کیفیت زندگی افراد بسیار مهم است,

زمینه و هدف: با توجه به این که اختلالات اسکلتی عضلانی و تنیدگی شغلی از مهم ترین دلایل از کارافتادگی، بروز مشکلات جسمانی و روانی در کارکنان است بررسی دلایل ایجاد کنند ه آنها اهمیت زیادی دارد. هدف این پژوهش بررسی ارتباط بین سطح ریسک ارگونومیکی و تنیدگی شغلی در کارکنان یک کارخانه تولید مواد غذایی است. روش کار: این پژوهش از نوع توصیفی تحلیلی با نمونه ای 200 نفری از کارکنان تولید و بسته بندی یک کارخانه تولید مواد غذایی است که در سال 1397 انجام پذیرفت. برای تعیین سطح ریسک ارگونومیکی از روش QEC، برای سنجش میزان تنیدگی شغلی از پرسشنامه اسیپو و برای تحلیل داده ها آمار توصیفی و استنباطی (آزمون های t و F) استفاده شد. یافته ها: میزان سطح ریسک ارگونومیکی در نواحی گردن، شانه و مچ دست وضعیت نامطلوبی دارد. ایستگاهای کاری مستلزم اصلاح در آیند ه نزدیک هستند. بین سطح ریسک ارگونومیکی و متغیرهای دموگرافیک جنسیت و تحصیلات با تنیدگی شغلی ارتباط معنی داری وجود دارد. نتیجه گیری: وضعیت ارگونومیکی نامطلوب ایستگاه های کاری در کارخانه مواد غذایی استرس شغلی کارکنان را در بخش های تولید و بسته بندی افزایش داده است. بنابراین طراحی مناسب ایستگاه های کاری و رعایت اصول ارگونومیکی در بهبود سلامت جسمانی و روانی کارکنان مؤثر است.

زمینه و هدف: پیشرفت و پسرفت سازمان ها به میزان بهره وری آنان بستگی دارد. عوامل بسیاری بر بهره وری سازمان تأثیرگذار است. با شناسایی این عوامل می توان از پسرفت سازمان جلوگیری کرد. در این پژوهش رابطه فرسودگی شغلی با بهره وری کارکنان بررسی شده است. روش کار: این پژوهش کاربردی و جامعه آماری 1265 نفر از کارکنان بیمارستان های شریعتی و غرضی اصفهان هستند. 294 نفر از این کارکنان، با توجه به فرمول کوکران، به روش نمونه گیری دردسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند. جمع آوری داده های آماری از طریق پرسشنامه استاندارد فرسودگی شغلی Maslach و پرسشنامه استاندارد بهره وری نیروی انسانی Hersey و Goldsmith انجام و برای تجزیه وتحلیل داده ها نیز از آزمون همبستگی پیرسون و نرم افزار SPSS نسخه ی 18 استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان می دهد که فرسودگی شغلی، خستگی احساسی، مسخ شخصیت و کاهش احساس کفایت شخصی بهترتیب با همبستگی: 0/82-، 0/86-، 0/83-و 0/85-با بهره وری کارکنان بیمارستان های شریعتی و غرضی اصفهان رابطه معکوس و معناداری دارند. نتیجه گیری: لازم است که سازمان ها تدابیری برای کاهش احساس فرسودگی شغلی در کارکنان اعمال کنند. نتایج این پژوهش با نتایج پژوهش های دیگر مطابقت دارد. در پایان بر اساس نتایج پژوهش چند پیشنهاد پژوهشی ارائه می شود.

زمینه و هدف: پژوهش ها تأثیر سیگار بر عملکردهای ذهنی و شناختی افراد را نشان می دهد که نیازمند توجه و تمرکز است. هدف این پژوهش بررسی تأثیر سیگار بر عملکرد شناختی کارگران صنعت خودروسازی است. روش کار: در این پژوهش مورد شاهدی که در سال 1397 در کارخانه خودروسازی انجام شد، 280 نفر از کارگران به صورت تصادفی ساده در دو گروه مورد (100 نفر سیگاری) و شاهد (180 نفر غیر سیگاری) وارد پژوهش شدند. همه افراد از محیط هایی با صدای تراز 82 تا 88 دسی بل انتخاب شدند. عملکرد شناختی کارگران نیز از طریق آزمون های عملکرد پیوسته، استروپ و آزمون برج لندن سنجش شد. یافته ها: میانگین سنی گروه مورد (3/7) 36/02 سال و گروه شاهد (3/65) 36/25 سال بود. نتایج نشان می دهد که آزمون برج لندن در افراد گروه سیگاری امتیاز پایین تری از افراد غیر سیگاری دارد (0/01>OR =0/903، P) و سایر مؤلفه های آزمون برج لندن ارتباط معنی داری با وضعیت سیگاری بودن افراد ندارد (0/05P) و سایر مؤلفه ها ارتباطی با وضعیت سیگاری بودن افراد ندارد (0/05

زمینه و هدف: آلودگی صدا یکی از مهم ترین عوامل فیزیکی زیان آور در محیط های کاری در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه محسوب می شود که اثرات مشهودی بر کیفیت زندگی کارگران می گذارد. هدف این پژوهش بررسی اثرات روانی و فیزیولوژیکی ناشی از مواجهه مزمن با صدا است. روش کار: این پژوهش مقطعی است که بر 250 نفر از کارگران صنعت خودرو سازی در سال 1397 به صورت تصادفی انجام شد. برای بررسی میزان پرخاشگری و آزردگی افراد در پژوهش از پرسشنامه باس و پری و آزردگی استفاده شد. همچنین فشار خون با استفاده از فشار سنج جیوه ای ALPK2 اندازه گیری شد. یافته ها: اختلاف معنی داری در میزان فشار خون سیستولیک، دیاستولیک و آزردگی صوتی در گروه های با تراز فشار صوت کمتر و بیشتر از 85 دسی بل وجود دارد (0/001>P). نتایج رگرسیون چند متغیره به خوبی نشان می دهد که بین میزان آزردگی و تراز فشار صوتی با فشار خون کارگران ارتباط معنی داری وجود دارد(0/01>P). همچنین بین مؤلفه های پرخاشگری با تراز فشار صوت نیز همبستگی معنی داری مشاهده شد (0/01>P). نتیجه گیری: مواجهه مزمن با صدا در محیط های کار با تغییرات روان شناختی و فیزیولوژیک، مانند فشار خون و سطح پرخاشگری، افراد همراه است و اجرای برنامه های پیشگیرانه در کاهش بروز این اختلالات روانی و فیزیولوژیک مؤثر است.

زمینه و هدف: یکی از مهم ترین علل حوادث صنعتی، که 90 درصد آن مرتبط با عامل انسانی است، نپذیرفتن خطاها به دلیل نگرانی از سرزنش و پنهان کردن آنهاست. در این پژوهش ارتباط بین دو متغیر تعیین و سپس پیش بینی فرهنگ ایمنی بر اساس ابعاد فرهنگ خطا پذیری در کارکنان یک واحد صنعتی در شهر تهران بررسی شد. روش کار: این پژوهش توصیفی تحلیلی به صورت مقطعی انجام شد. از جامعه آماری 320 نفری نمونه ای 181 نفری متشکل از کارکنان عملیاتی و ستادی به شیوه در دسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه های اطلاعات فردی و شغلی، فرهنگ خطاپذیری و فرهنگ ایمنی بود. برای تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره با نرم افزار SPSS نسخه 22 استفاده شد. یافته ها: ارتباط بین ابعاد مختلف فرهنگ ایمنی و خطاپذیری 0/84 (0/001>P) و توان پیش بینی فرهنگ ایمنی بر اساس ابعاد مختلف فرهنگ خطاپذیری 0/70(0/05>P) است. بین ابعاد مختلف فرهنگ ایمنی، سطح تبادل اطلاعات، آموزش و تعهد مدیریت به ترتیب بیشترین ارتباط را با میانگین فرهنگ خطاپذیری دارند. همچنین سطح تبادل اطلاعات بیشترین و اولویت به ایمنی کمترین ارتباط را با فرهنگ خطاپذیری نشان داد. بنابراین تبادل اطلاعات می تواند به بهبود مستمر فرهنگ خطاپذیری منجر شود. نتیجه گیری: به روش ارزیابی فرهنگ خطاپذیری می توان فرهنگ ایمنی کارکنان سازمان را با سطح اطمینان بالایی پیش بینی کرد که رابطه مستقیم فرهنگ خطاپذیری و فرهنگ ایمنی را نشان می دهد. افزایش فرهنگ خطاپذیری به طور مستقیم باعث می شود فرهنگ ایمنی رشد کند.