مجله تحقیقات پزشکی
سال:1383 | دوره:2 | شماره:4 (پیاپی 8) |تعداد مقالات:11

مقدمه: لیشمانیوز پوستی در ایران به گونه های لیشمانیوز پوستی خشک (گونه شهری) و لیشمانیوز پوستی مرطوب (گونه روستایی) مشاهده می شود. کاربردی ترین روش تشخیص آزمایشگاهی این بیماری فراهم کردن اسلایدهای رنگ آمیزی شده با گیسما از زخم بیمار و مشاهده میکروسکوپی آماستیگوت است. اما در این روش تعیین گونه انگل امکان پذیر نبوده و برای تشخیص گونه انگل، از روش های گوناگون بیوشیمیایی، ایمنی شناختی و مولکولی استفاده می گردد، که این روش ها به کشت انبوه انگل وابسته است. روش کار: DNA از 49 عدم لام فراهم شده از 49 بیمار مشکوک به لیشمانیوز تثبیت و رنگ آمیزی شده، با استفاده از بافر هضم کننده استخراج گردید. جهت تعیین گونه DNA به دست آمده با روش واکنش زنجیره ای پلی مراز دو مرحله ای و با آغاز گرهای اختصاصی آزمایش گردید. نمونه های PCR شده، الکتروفورز و باندهای به دست آمده از DNA با نمونه های استاندارد مقایسه و انگل تعیین گونه گردید.یافته ها: از 49 لام بررسی شده با میزان گوناگون انگل 47 لام با واکنش زنجیره ای پلی مراز (PCR) مثبت، تعیین گونه گردیدند که 20 نمونه لیشمانیا تروپیکا (Leishmania tropica) و 27 نمونه لیشمانیا ماژور (Leishmania major) تشخیص داده شد. هر دو گونه انگل از نواحی گوناگون بدن جدا گردیده بود، اما لیشمانیا تروپیکا بیشتر از زخم های صورت و لیشمانیا ماژور بیشتر از زخم های دست و پا جدا گردید. آسیب های ایجاد شده به وسیله لیشمانیا ماژور، در اکثر موارد در یک فرد بیشتر از دو عدد بود درحالی که آسیب های ایجاد شده به وسیله لیشمانیا تروپیکا، در اکثر موارد یک یا دو عدد بود. بیست و یک درصد از بیمارانی که لیشمانیا تروپیکا از آنان جدا شده بود، بیشتر از یک سال از زمان بروز زخم در آنها گذشته بود و نشان داده شد که زخم های ایجاد شده به وسیله لیشمانیا تروپیکا تمایل بیشتری به مزمن شدن نشان می دهند، هر چند در بررسی آماری معنی دار نبود. بیماران از نظر مقاومت دارویی نیز بررسی شده و پس از درمان با گلوکانتیم، در 29 مورد دوباره در آزمایش میکروسکوپی، انگل مشاهده گردید. مقاومت دارویی بالینی در افرادی که لیشمانیا تروپیکا از آنان جدا گردید، بیشتر از افرادی بود که لیشمانیا ماژور از آنان جدا شد، هر چند این تفاوت نیز در بررسی آماری، معنی دار نبود.نتیجه: این بررسی نشان می دهد که واکنش زنجیره ای پلی مراز دو مرحله ای، روشی حساس و دقیق است که می تواند در تشخیص و بررسی های همه گیر شناختی بیماری لیشمانیوز پوستی به کار رود.

مقدمه: بیشتر بررسی های انجام شده در باره اثر بیماری قند بر کبد بر جنبه های فیزیولوژی و بیوشیمیایی آن متمرکز بوده و در بررسی های کم شماری که انجام گرفته، به تغییرات ساختار کبد در طی بیماری قند، کمتر توجه شده است. هدف این پژوهش، ارزیابی تغییرات ریخت شناسی کبد، مانند حجم کبد، میانگین حجم بر پایه حجم یاخته های کبدی و هسته های آنها و نیز حجم سینوزوییدهای کبد در موش های صحرایی دیابتی شده به وسیله استرپتوزوتوسین به روش های استریولوژیک بوده است.روش کار: برای انجام این امر، موش های صحرایی نر به وسیله استرپتوزوتوسین دیابتی شده و کبد آنها در هفته های چهارم، هشتم و دوازدهم بررسی شد. وزن و حجم کبد اندازه گیری گردیده و میانگین حجمی یاخته های کبدی و میانگین حجم هسته این یاخته ها بر پایه روشVolume-weighted mean Volume  برآورد شد. نسبت حجمی و حجم سینوزوییدهای کبدی به روش شمارش نقطه ای point counting محاسبه گشت و برای واکاوی داده ها، از آزمون ANOVA استفاده شد.یافته ها: یافته ها نشان داد که حجم و وزن کبد و میانگین حجمی یاخته های کبدی در هفته های چهارم و هشتم پس از القای دیابت کاهش یافته و میانگین حجم هسته یاخته های کبد در هفته های چهارم، هشتم و دوازدهم در حیوانات دیابتی کاهش یافت. حجم مطلق سینوزوییدهای کبدی، به گونه ای معنی دار در هفته چهارم کاهش یافته و پس از آن تغییر نکرد. نتیجه: از این بررسی می توان نتیجه گرفت که دیابت شیرین، حجم کبد، ریخت شناسی یاخته ها، هسته ها و سینوزوییدها را در مراحل نخستین دیابت شیرین در موش صحرایی تغییر می دهد.

مقدمه: با وجود گستردگی تصویر برداری های گوناگون که تشخیص دقیق تر التهاب آپاندیس را آسان کرده است و با در نظر گرفتن هزینه این روش ها، هنوز به روش های بالینی مقرون به صرفه تر نیاز است. هدف از این بررسی؛ طراحی شیوه تشخیصی ساده، سرچشمه گرفته از داده های بالینی و آزمایشگاهی برای تشخیص آپاندیسیت حاد بوده است.روش کار: در این پژوهش مقطعی 402 بیمار، که از نظر بالینی به آپاندیسیت حاد مشکوک بودند و برای درمان به جراح ارجاع داده شده بودند، از نظر 9 ویژگی بالینی و آزمایشگاهی که معمولا در بیماران مشکوک به آپاندیسیت حاد مورد توجه قرار می گیرد، بررسی شدند. هر یک از این ویژگی ها ، شامل حالت تدافعی شکم، تب، درد جا به جا شده، لوکوسیتوز، درد برگشتی، درد در توشه رکتال، استفراغ، درد ربع پایینی شکم، تهوع و بی اشتهایی را از لحاظ حساسیت، ویژگی و ارزش اخباری آنها و با توجه به تشخیص پایانی، جداگانه ای بررسی شده و به هر یک، با توجه به ارزش اخباری آن، امتیاز داده شد.یافته ها: با انتخاب مجموع نمره بالای هفت برای عمل جراحی و نمره 6 تا 7 برای زیر نظر قرار دادن بیمار، میزان جراحی بیماران با آپاندیس طبیعی، از 24 به 6.6 درصد و میزان زیر نظر گرفتن بیماران مشکوک به آپاندیسیت حاد، از 18 به 3.5 درصد کاهش یافت.نتیجه: به کار بردن شیوه نمره دهی پیشنهادی باعث بهبود سطح تصمیم گیری بالینی درباره بیماران مبتلا به آپاندیسیت حاد شد. بنابراین، در شیوه ارایه شده، همزمان با کاهش میزان عمل جراحی افراد با آپاندیس طبیعی، عوارض احتمالی نیز، کاسته خواهد شد.

مقدمه: بیماران ضربه مغزی به افزایش سوخت وساز، افزایش کاتابولیسم، افزایش قند خون، تعادل ازته منفی، کاهش وزن، آتروفی ماهیچه ها و اختلالات کار کرد دستگاه های گوناگون به ویژه گوارش و تنفس دچار می شوند. همه این موارد نتیجه تغییرات هورمونی و پاسخ های مرحله حاد است. در این پژوهش، کوشش شده است که اثرات دو روش تغذیه ای وریدی- گوارشی و گوارشی تنها، بر چندین یافته خونی در بیماران دچار ضربه مغزی بررسی گردد و مشخص شود که کدام روش در نگهداری این موارد در اندازه طبیعی توانایی بیشتری دارد.روش کار: این بررسی آینده نگر در طول 36 ماه بر روی 66 نفر بیمار دچار ضربه مغزی شامل 55 مرد و 11 زن 18 تا 72 ساله با حداکثر Glasgow Coma Scale score (GCSs) ساعت نخست بین 4 تا 10 انجام شد. این بیماران، به طور تصادفی به دو گروه بخش شدند. گروه 1، تغذیه وریدی- گوارشی و گروه 2 ، تغذیه گوارشی تنها را دریافت کردند. بررسی به مدت 14 روز و در بیمارستان انجام گرفت.یافته ها: گروه 1 کالری و پروتیین بیشتری در طول 14 روز دریافت کردند و میانگین پروتیین کل سرم آنها در طی این دوره، به گونه ای معنی دار، بیشتر از گروه 2 بود (p=0.037) اما آلبومین سرم آن ها، تفاوتی چندان را نشان نداد. بیلی روبین کل و تری گلیسیرید سرم گروه 1در هفته نخست بالاتر بود P<0.001) در هر دو مورد) و میانگین 14 روز هم در این دو مورد، در گروه 1، میزانی بالاتر را نشان می داد (P<0.001 در هر دو مورد) اما در طی هفته دوم تفاوت قابل ملاحظه ای نداشت. گلوکز سرم بیماران گروه 1، در هفته نخست بالاتر از گروه 2 بود (P<0.001) اما در هفته دوم، اختلافی معنی دار با گروه 2 مشاهده نشد.نتیجه: روش تغذیه ای، وریدی- گوارشی، پروتیین و کالری بیشتر در اختیار بیماران قرار می دهد و در ثابت نگاه داشتن میزان پروتیین کل سرم موفق تر است، ضمن آنکه تری گلیسیرید و بیلی روبین وگلوکز سرم در این روش، افزایشی بیشتر دارد.

مقدمه: بهترین زمان و ترتیب پرتو درمانی و شیمی درمانی کمکی (Adjuvant) پس از جراحی در بیماران مبتلا به سرطان پستان، مورد بحث می باشد. در حالی که، پرتو درمانی موثرترین روش درمانی برای جلوگیری از عود موضعی- ناحیه ای، به دنبال جراحی اولیه سرطان مهاجم پستان است و تاخیر در آغاز آن، همراه با افزایش احتمال عود موضعی خواهد بود، شیمی درمانی نیز اثری چشمگیر در مهار فراگیری بیماری داشته و تاخیر در انجام آن، احتمال عود دور دست بیماری را افزایش می دهد. هدف از انجام پژوهش کنونی، یافتن بهترین زمان و ترتیب پرتو درمانی و شیمی درمانی کمکی در بیماران مبتلا به سرطان موضعی- ناحیه ای پستان و بررسی چگونگی اثر زمان انجام پرتو درمانی بر مهار موضعی و سیستمیک در بیمارانی است که به دلیل سرطان موضعی- ناحیه ای پستان با شیمی درمانی و پرتودرمانی، درمان می شوند.روش کار: از مهر ماه 1379 تا اردیبهشت ماه 1380 یک صد بیمار مبتلا به سرطان پستان در مرحله (Stage) دو و سه، به دنبال عمل جراحی برداشتن سینه (Modified Radical Mastectomy) بر پایه زمان انجام پرتودرمانی، به دو گروه 50 نفری بخش شدند. در گروه نخست، پرتو درمانی به طور میانگین، 21 هفته پس از عمل جراحی و پس از پایان ششمین دوره شیمی درمانی آغاز شد و در گروه دوم، پرتو درمانی همزمان با نخستین دوره شیمی درمانی و به طور میانگین سه هفته پس از عمل جراحی آغاز گردید. دو گروه بیمار، از لحاظ جنس، سن، مرحله بیماری، وضعیت غدد لنفاوی، گونه عمل جراحی، شیمی درمانی و هورمون درمانی کمکی با یک دیگر جور شدند. بیماران، به مدت دست کم 2.5 سال، از نظر عود موضعی و دور دست و میزان بقای عمر، پیگیری و با هم مقایسه شدند.یافته ها: میزان های عود موضعی و دور دست و میزان بقای عمر کلی در دو گروه بیمار، از نظر آماری با هم اختلافی چشمگیر نداشتند. هر چند عوارض حاد ناشی از پرتو درمانی در گروه دوم بیشتر مشاهده شد، اما این تفاوت از نظر آماری معنی دار نبود.نتیجه: در بیماران مبتلا به سرطان موضعی- ناحیه ای پستان که به شیمی درمانی و پرتو درمانی کمکی نیازمند هستند، یک تاخیر کوتاه مدت (21 هفته ای) در آغاز پرتو درمانی و تا پایان شیمی درمانی کمکی به نظر امن و بی زیان می رسد.

مقدمه: انجام جراحی اندوسکوپی سینوس به دانش کافی از کالبد شناسی این ناحیه نیاز دارد. آشنایی جراح با گوناگونی ساختاری دیواره جانبی بینی می تواند به انجام درست جراحی اندوسکوپی سینوس کمک کند. هدف از این پژوهش، بررسی گوناگونی های ساختاری دیواره جانبی بینی در بیمارانی بود؛ که به دلیلی اندوسکوپی بینی شده اند.روش کار: این پژوهش گذشته نگر، با بررسی درباره بیماران وبازنگری نوارهای ویدیویی ضبط شده از 100 بیمار مبتلا به سینوزیت مزمن با دیگر بیماری های بینی و سینوس انجام شد که، عمل جراحی اندوسکوپی سینوس بر روی آنها انجام پذیرفته بود. در آغاز هر عمل، نخست هر دو حفره بینی با تلسکوپ چهار میلی متری صفر درجه و 30 درجه؛ بررسی و سپس ساختارهای دیواره جانبی بینی بررسی و تصویرها برروی نوار ویدیویی ضبط می شد. این تصویرها به وسیله نویسندگان بررسی دوباره شدند. ارتباط این گوناگونی ساختاری با سینوزیت مزمن نیز، بررسی گردید.یافته ها: در 100 بیمار مورد بررسی 170 حفره بینی، معاینه و اندوسکوپی شد. شاخک میانی، در 135 حفره بینی مشاهده شده در 70 درصد موارد، شکل شایع را داشت و در 10.5 درصد موارد کونکابولوزا مشاهده گردید. در 120 حفره بینی مشاهده شده نیز، بولااتموییدالیس گوناگونی های زیر را داشت: شصت درصد، شکل شایع، 22 درصد، سوسیسی شکل و 18 درصد، به حالت تخت. در دهانه فرعی سینوس ماگزیلا و دهانه سینوس اسفنویید هم، گوناگونی هایی دیده شد.نتیجه: در این بررسی در ارایه یافته های آماری از گوناگونی ساختاری سینوس ها و حفره بینی در افراد زنده، کوشش شده، که آشنایی با این ساختار، در افتراق گوناگونی طبیعی از وضعیت های آسیب شناختی برای انجام یک عمل جراحی بی عارضه و موثر سینوس، دارای اهمیت است.

مقدمه: سیروز، بیماری پیش رونده منتشر کبدی است، که با فیبروز و تغییرات برگشت ناپذیر عروقی کبد همراه است. گرچه تا کنون مقالاتی بسیار درباره بیماری سیروز در نقاط گوناگون جهان منتشر شده است، اما تنها شماری محدود از آنها مربوط به ایران و کشورهای منطقه خاورمیانه است.روش کار: در این پژوهش گذشته نگر، پرونده 406 بیمار مبتلا به سیروز، که در فاصله سال های 1371 تا 1380، به مراکز درمانی دانشگاه علوم پزشکی شیراز مراجعه کرده بودند، از نظر پیشینه بیماری، یافته های بالینی و آزمایشگاهی، سبب شناسی و عوارض بیماری بررسی شدند.یافته ها: از 406 بیمار مورد بررسی، 272 نفر را مرد و 134 نفر را زن، با نسبت مرد به زن در حدود دو به یک و با میانگین سنی 51 سال (دامنه سنی 14 تا 93 سال) را در برمی گرفت. آسیت، زردی و انسفالوپاتی کبدی، به ترتیب، در 49 ، 42 و 32 درصد بیماران دیده شد. سی و چهار درصد بیماران در مقاطعی از سیر بیماری خود، به تب دچار شده بودند، که علت 50 درصد آنها، عفونت مایع آسیت بود. تنها در 40 درصد بیماران عامل سبب شناختی بیماری شناخته شده بود که بیشتر آن را هپاتیت B (77 درصد) تشکیل می داد. اندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی در 55 درصد موارد انجام شده بود، که در همه موارد؛ واریس مری، از درجه یک تا چهار، مشاهده شده بود و خونریزی واریسی در 16.4 درصد موارد به ثبت رسیده بود.نتیجه: از این بررسی می توان نتیجه گرفت که بیماران سیروز کبدی در مراحل پیشرفته بیماری به مراکز درمانی مراجعه می نمایند و در میان گروهی که علت سیروز آنها مشخص شده بود، هپاتیت ویروسی نوع B شایع ترین علت بوده است.

گرچه سرطان زایی، یک عارضه ناخواسته تاخیری و شناخته شده پرتوهای یونیزه کننده است، اما تولید گلیوم بدخیم در بیمارانی که پرتو ایکس سطحی، با اندازه کم را سال ها پیش برای درمان کچلی سر دریافت کرده اند، به ندرت گزارش شده است. این یک گزارش موردی گلیوبلاستوم مولتی فورم در لوب آهیانه یک بیمار درمان شده با پرتوهای ایکس سطحی برای کچلی سر در 35 سال پیش از مراجعه است. بیمار، یک زن 62 ساله بود که با ضعف نیمه چپ بدن مراجعه کرده بود. در معاینه، بیمار کاهش توان ماهیچه ای در اندام های نیمه چپ بدن را داشت. سی تی اسکن با ماده حاجب، یک آسیب حلقه ای پررنگ همراه با تورم محیطی در لوب آهیانه ای راست را نشان داد. عمل جراحی بر روی وی انجام شد و بررسی بافت شناسی آسیب، گلیوبلاستوم مولتی فورم را نشان داد. پرتو درمانی بر روی بیمار، به اندازه 54 گری و در 27 جلسه انجام گرفت. وی شش ماه پس از درمان به عود تومور دچار شد. بررسی دقیق برای کنار گذاشتن وجود یک تومور مغزی، در بیمارانی که، پیشینه پرتو درمانی پیشین به سر و گردن را می دهند و با اختلالات دستگاه مغز و اعصاب تظاهر می کنند، لازم به نظر می رسد.