حیات
سال:1386 | دوره:13 | شماره:3 |تعداد مقالات:11

زمینه و هدف: ارزشیابی عملکرد کارکنان پرستاری یکی از عناصر مهم فرآیند مدیریت است که اجرای اثربخش آن نیازمند بهره گیری از راهبردهای اجرایی موثر می باشد. در این مطالعه تاثیر ارزشیابی عملکرد به شیوه مدیریت بر مبنای هدف بر کیفیت مراقبت های پرستاری به عنوان یک روش مدیریت مشارکتی مورد بررسی قرار گرفته است.روش بررسی: این پژوهش یک مطالعه نیمه تجربی و از نوع کاربردی است که در آن جمعا 80 بیمار در دو گروه تجربه و شاهد و در دو مرحله قبل و پس از مداخله (در هر گروه و هر مرحله 20 بیمار) جهت ارزیابی عملکرد مراقبتی پرستاران مورد بررسی قرار گرفتند. مداخله پژوهش بر اساس اصول ارزشیابی عملکرد در شیوه مدیریت بر مبنای هدف بوده است. در ابتدا، کیفیت مراقبت های پرستاری در دو گروه تجربه و شاهد سنجش و ارزیابی شد و سپس مداخله با همکاری و مشارکت سوپروایزرهای بیمارستان، سرپرستار و کارکنان پرستاری بخش تجربه به مدت شش ماه به انجام رسید. در این مدت سه نوبت ارزشیابی از عملکرد پرستاران انجام شد که در هر نوبت بازخوردهای هدایتی، طراحی و اجرای برنامه های اصلاحی همگی به صورت مشارکتی و بر اساس اصول مدیریت بر مبنای هدف به اجرا در آمد. در مرحله پایانی مداخله نیز سنجش کیفیت مراقبت های پرستاری در هر دو گروه توسط فردی که از تخصیص گروه ها (تجربه یا شاهد بودن) اطلاع نداشت اجرا شد و سپس نتایج با هم مقایسه (توسط آزمون -t زوج و -t مستقل) و مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت.یافته ها: کیفیت مراقبت های پرستاری در گروه تجربه در مرحله بعد از مداخله تفاوت معنادار نسبت به مرحله قبل نشان داد (p=0.009). در بین دو گروه نیز در مرحله بعد از مداخله تفاوت معنادار به وجود آمد (p<0.001).نتیجه گیری: یافته ها حاکی از موثر بودن راهبرد ارزشیابی عملکرد به شیوه مدیریت بر مبنای هدف، بر کیفیت مراقبت های پرستاری است. پیشنهاد می شود با طراحی و اجرای تحقیقات کاربردی مشابه در بیمارستان ها و مراکز درمانی، زمینه مناسب برای اجرای این روش اثربخش به صورت رسمی در سطح کشور فراهم و از این طریق گامی موثر در جهت ارتقای سطح عملکرد پرستاران برداشته شود.

زمینه و هدف: شیوع چاقی در سطح جهان در حال افزایش است نه تنها بزرگ سالان بلکه کودکان و نوجوانان نیز از آسیب آن در امان نیستند. رفتارهای تغذیه ای و فعالیت فیزیکی افراد با ایجاد چاقی در آن ها ارتباط نزدیک دارد. شناخت الگوی رفتارهای بهداشتی نوجوانان جهت پیشگیری و اصلاح بسیاری از رفتارهای غلط، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بر این اساس در این مطالعه ارتباط رفتارهای تغذیه ای و فعالیت فیزیکی دختران نوجوان با درک آنان از شیوه زندگی والدین، در مدارس راهنمایی مناطق تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی تهران مورد بررسی قرار گرفته است.روش بررسی: این بررسی یک مطالعه پیمایشی از نوع مقطعی می باشد. نمونه ها شامل 270 نوجوان دختر مشغول تحصیل در مدارس راهنمایی تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی تهران بودند که به روش تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه انجام گرفت و جهت تجزیه و تحلیل آن از نرم افزار SPSS و روش های آمار توصیفی و استنباطی از جمله آزمون c2 و آزمون دقیق فیشر استفاده شد.یافته ها: نتایج نشان داد متوسط سن نمونه های پژوهش 13.3 سال (10.7-16) و بیشتر آن ها دارای شاخص توده بدنی (Body Mass Index) طبیعی می باشند. 9.6% از دختران نوجوان رفتار تغذیه ای مطلوب و 3.3% از آن ها فعالیت فیزیکی مطلوب داشتند. در این مطالعه ارتباط بین رفتار تغذیه ای دختران نوجوان با درک آنان از شیوه زندگی والدین شان معنادار نبود ولی بین میزان فعالیت فیزیکی و درک از شیوه زندگی والدین ارتباط معنادار مشاهده شد. همچنین ارتباط معناداری بین برخی ویژگی های فردی مثل شاخص توده بدنی و درآمد خانواده با رفتار تغذیه ای و نیز شاخص توده بدنی و میزان تحصیلات مادران با فعالیت فیزیکی دختران نوجوان دیده شد.نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد بیشتر دختران نوجوان رفتار تغذیه ای و فعالیت فیزیکی مطلوبی ندارند و نیز به نظر می رسد عوامل دیگری علاوه بر رفتار والدین رفتارهای بهداشتی ایشان را تحت تاثیر قرار می دهد. بنابراین نیاز به آموزش و نیز ارایه الگوهای مناسب رفتاری توسط والدین و مسوولین مدارس جهت اصلاح این رفتارها در نوجوانان ضروری می باشد.

زمینه و هدف: درک فرد از مفهوم سلامتی از اهمیت ویژه ای برخوردار است و می تواند بر عملکرد افراد موثر باشد. هدف اصلی این تحقیق تعیین ارتباط «درک مفهوم سلامت» و «رفتارهای ارتقای سلامت» در میان دو گروه از دانشجویان علوم پزشکی که دروس تخصصی سلامت را می گذرانند و دانشجویان غیرپزشکی که به منابع اطلاعات به صورت عام دسترسی دارند، می باشد.روش بررسی: این پژوهش توصیفی– تحلیلی است. جمعیت مورد مطالعه دانشجویان سال چهارم مشغول به تحصیل در دانشگاه علوم پزشکی تهران و دانشگاه تهران هستند. نمونه مورد مطالعه 400 دانشجوی رشته های پزشکی و 400 دانشجوی رشته های غیرپزشکی می باشند که به صورت تصادفی دو مرحله ای انتخاب شده اند. ابزار کار پرسشنامه خودسنجی سلامت شامل سه قسمت اطلاعات فردی، درک مفهوم سلامت و رفتارهای ارتقای سلامت می باشد. پس از جمع آوری اطلاعات از آمار توصیفی (جدول توزیع فراوانی و درصد) و آزمون های من ویتنی یو، t و ضریب همبستگی پیرسون برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شده است.یافته ها: 49.7% دانشجویان رشته های پزشکی درک مفهوم سلامت در سطح خوب و 6.8% در سطح خیلی خوب داشتند و 49.4% دانشجویان غیزپزشکی نیز در سطح خوب و 8.6% در سطح خیلی خوب بودند. در مورد رفتارهای ارتقای سلامت 57% دانشجویان پزشکی و 54.9% دانشجویان غیرپزشکی دارای رفتارهای ارتقای سلامت در سطح خوب بودند. بین مفهوم سلامت و رفتارهای ارتقای سلامت در هر دو گروه بر اساس ضریب همبستگی پیرسون ارتباط معنادار وجود داشت (0.001>p).نتیجه گیری: بر اساس یافته ها در این بررسی بین درک مفهوم سلامت و رفتارهای ارتقای سلامت در هر دو گروه دانشجویان پزشکی و غیرپزشکی ارتباط مستقیم وجوددارد و بین دو گروه در تمامی ابعاد رفتارهای ارتقای سلامت تفاوت معنادار مشاهده نمی شود به جز مصرف سیگار که در این زمینه دانشجویان پزشکی رفتارهای ارتقای سلامت بهتری را نشان داده اند.

زمینه و هدف: روش های طبیعی پیشگیری از بارداری قرن هاست که استفاده می شود، اما به علت شکست بالا و ایجاد حاملگی ناخواسته، برنامه های تنظیم خانواده جایگزین نمودن روش های مطمئن تر را دنبال می کنند. در این راستا شناخت وسعت و علل استفاده از روش های طبیعی به تدوین راه کارها کمک می نماید. هدف از مطالعه حاضر تعیین فراوانی استفاده از روش های طبیعی پیشگیری از بارداری و عوامل مرتبط با آن است.روش بررسی: این مطالعه مقطعی با استفاده از نمونه گیری تصادفی سیستماتیک در مورد 304 خانم متاهل 49-15 ساله غیرباردار مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهری و روستایی قائم شهر در سال 1384 انجام گرفت. کلیه شرکت کنندگان قصد بارداری نداشته و از شرکت در مطالعه رضایت داشتند. اطلاعات از طریق پرسشنامه ای که با روش اعتبار محتوا و پایایی r=0.84 ارزشیابی شد، جمع آوری گردید. از آمار توصیفی، c2، ANOVA و t-test برای تجزیه و تحلیل استفاده شد.یافته ها: فراوانی روش های طبیعی و طبی به ترتیب %39.5 و %60.5 بود. از بین انواع روش های دو گروه، نزدیکی منقطع با فراوانی 37.8% شایع تر بود. فراوانی روش شیردهی 1% و روش دوره ای 0.7% بود. مهم ترین علل استفاده از روش های طبیعی، ترس از عوارض روش های دیگر (50.6%)، راحت تر بودن (36.5%)، تمایل همسر (32.6%) و اطمینان از تاثیر مشابه با روش های دیگر (22.5%) بودند. استفاده از روش طبیعی در شهر شایع تر بود (p=0.0001). با مقایسه انواع روش های طبیعی و طبی اختلاف معنادار در میانگین سن (p=0.003)، مدت ازدواج (p=0.01) و تعداد فرزند (p=0.0001) مشاهده گردید؛ به این معنی که میانگین این عوامل در استفاده کنندگان روش منقطع کمتر از روش های هورمونی، دایمی و وسایل داخل رحمی بود. منبع کسب بیشترین اطلاعات، کارکنان بهداشتی درمانی بودند.نتیجه گیری: هر چند برنامه های تنظیم خانواده تمایل به گسترش روش های جدید دارند، اما وسعت استفاده از روش های طبیعی به وی‍‍ژه نزدیکی منقطع نشان می دهد در کنار سایر اقدامات، آموزش برای استفاده مطمئن تر از این روش به زوج هایی که اصرار به ادامه آن دارند، لازم است. همچنین شناخت عوامل مرتبط با استفاده از روش های پیشگیری، تصحیح باورهای غلط، مشاوره با زوج ها، توجه به نیازهای گروه های مختلف جامعه، در نظر گرفتن مردان به عنوان گروه هدف و فعال کردن رسانه ها پیشنهاد می گردد.

زمینه و هدف: رضایت شغلی عبارت است از نوع نگرش فرد نسبت به شغل خویش. افزایش رضایت شغلی پرستاران منجر به ارتقای کیفیت مراقبت های پرستاری شده و همچنین سبب کاهش تعداد پرستارانی می شود که حرفه خود را ترک می کنند. شرایط بخش های مختلف بیمارستان می تواند بر رضایت شغلی پرستاران موثر باشد. هدف از این مطالعه مقایسه رضایت شغلی پرستاران شاغل بخش های سرطان و زایمان است.روش بررسی: این مطالعه توصیفی، مقطعی از نوع مقایسه ای می باشد. تعداد 144 پرستار شاغل در بخش های سرطان (94 نفر) و زایمان (50 نفر) بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی تهران در تابستان 1385 به صورت سرشماری مورد مطالعه قرار گرفتند. اطلاعات جمع آوری شده به وسیله پرسشنامه با استفاده از نرم افزار SPSS و آمار توصیفی و استنباطی تجزیه و تحلیل گردید.یافته ها: مقایسه رضایت شغلی کلی و رضایت شغلی درونی پرستاران شاغل در بخش های سرطان با بخش های زایمان نشان داد که از این لحاظ بین دو بخش ارتباط آماری معنادار وجود ندارد (به ترتیب p=0.637 و p=0.966)، اما بین رضایت شغلی بیرونی پرستاران شاغل در بخش های یاد شده ارتباط آماری معنادار مشاهده شد (p=0.039). به عبارت دقیق تر رضایت شغلی بیرونی بیشترین درصد پرستاران بخش های زایمان (54%) در سطح بالا و بخش های سرطان (63.8%) در سطح پایین بود.نتیجه گیری: با توجه به این که رضایت شغلی بیرونی اکثریت پرستاران بخش های سرطان در سطح پایین قرار دارد، بازنگری لازم در زمینه شرایط خاص بخش های سرطان و نیز انجام اقداماتی جهت ارتقای رضایت شغلی بیرونی پرستاران امری ضروری است.

زمینه و هدف: کیفیت زندگی شاخص با ارزشی برای اندازه گیری وضعیت سلامت در تحقیقات بهداشت عمومی و پزشکی شناخته شده و به کار می رود؛ از طرفی بیماری آرتریت روماتوئید یکی از شایع ترین بیماری های مزمن ناشناخته بوده و عامل عمده ناتوانایی ها به ویژه در بزرگسالان است. این بیماری می تواند اثر قابل توجهی بر کیفیت زندگی بیمار داشته باشد، به گونه ای که نامطلوب بودن کیفیت زندگی ادامه درمان، انجام برنامه های توان بخشی و پیگری درمان را با مشکل مواجه سازد. این مطالعه به منظور تعیین کیفیت زندگی بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید انجام گرفته است.روش بررسی: مطالعه حاضر از نوع مقطعی است. تعداد 190 نفر از بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید که به درمانگاه و بخش های روماتولوژی و داخلی بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی تهران مراجعه می کردند به روش نمونه گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ای شامل مشخصات فردی، بیماری و کیفیت زندگی بود. اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS و روش های آماری توصیفی و استنباطی تجزیه و تحلیل شده است.یافته ها: نتایج نشان داد که 50% از بیماران کیفیت زندگی خود را مطلوب و نسبتا مطلوب می دانند و 50% دیگر آن را نامطلوب می شمارند. در مورد ابعاد کیفیت زندگی نتایج نشان داد قریب به 50% بیماران ابعاد جسمی، اجتماعی- اقتصادی، روانی، خواب و استراحت و سلامت عمومی کیفیت زندگی خود را مطلوب و نسبتا مطلوب می دانند و 50% دیگر آن را نامطلوب می شمارند. بین سن، وضعیت تاهل، وضعیت اشتغال، مدت ابتلا، فیزیوتراپی، کفایت درآمد خانواده و کیفیت زندگی ارتباط آماری معناداری مشاهده شد. در حالی که بین جنس، ورزش درمانی و کیفیت زندگی رابطه آماری معناداری دیده نشد.نتیجه گیری: نتایج نشان داد که کیفیت زندگی نیمی از بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید در سطح نامطلوب است. لذا انجام مطالعات بیشتر در این زمینه و استفاده از نتایج آن برای ارتقای کیفیت زندگی بیماران ضروری به نظر می رسد.

زمینه و هدف: یائسگی یکی از مهم ترین مراحل زندگی یک زن می باشد. امید به زندگی زنان افزایش یافته است و زنان تقریبا یک سوم زندگی خود را در این دوران به سر می برند. نقصان دانش نحوه مراقبت از خود و نیز شیوه نادرست زندگی زنان یائسه منشا بسیاری از عوارض جدی این دوران است. این مطالعه با هدف تعیین میزان تاثیر آموزش اصول مراقبت از خود بر آگاهی و عملکرد زنان یائسه انجام گرفته است.روش بررسی: در این مطالعه نیمه تجربی، تعداد 81 نفر از کارکنان زن بازنشسته و شاغل در دانشگاه علوم پزشکی تهران که همگی یائسه بودند، به روش نمونه گیری آسان انتخاب شده و مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده ها یک پرسشنامه و برگه آزمون بود. پرسشنامه علاوه بر اطلاعات فردی شامل وضعیت قاعدگی، تاریخچه پزشکی سابق و اخیر، وضعیت بهداشتی فعلی، وضعیت تغذیه، ورزش، مدت علایم یائسگی، تاثیر یائسگی بر روابط، مشکلات یائسگی و مصرف دارو بود. آموزش با استناد به جزوه آماده شده و ارایه پمفلت صورت گرفته است. محتوای جزوه بر اساس مواردی هم چون: اصول تغذیه، چگونگی حافظه، گرگرفتگی، خشکی واژن و خواب بود. مشاوره لازم در مورد شکایات مطرح شده از جانب واحدهای پژوهش ارایه شد و پس آزمون 6 هفته بعد از پیش آزمون اجرا گردید. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.یافته ها: نتایج حاکی از آن است که قبل از آموزش آگاهی 22.2% زنان مورد مطالعه ضعیف، 64.2% متوسط و فقط 13.6% در حد خوب بوده است در صورتی که بعد از آموزش هیچ کدام از آنان آگاهی ضعیف نداشتند و 27.5% آگاهی متوسط و 72.5% آگاهی در حد خوب داشتند. به عبارت دیگر در اثر آموزش آگاهی زنان نسبت به عوارض یائسگی و سبک زندگی سالم به طور معنادار (p<0.001) ارتقا یافته است. همچنین عملکرد آنان در بخش تغذیه (یکی از جنبه های سبک زندگی) بهتر شده است (p=0.021).نتیجه گیری: بر اساس یافته ها آموزش بر میزان آگاهی زنان از شیوه زندگی سالم و مشکلات یائسگی موثر بوده است. بنابراین آموزش، بر میزان آگاهی زنان از اصول مراقبت از خود که یکی از راه های بالا بردن سطح سلامت افراد است، تاثیر مثبت داشته و آن را افزایش می دهد.

زمینه و هدف: روابط زناشویی به عنوان بخشی از یک رابطه جسمی- عاطفی نقش به سزایی در تحکیم پیوندهای خانوادگی ایفا می کند و در این میان آگاهی زوج ها از نقش خود در مقابل همسرشان و نحوه صحیح رابطه جنسی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این آگاهی می تواند به فهم متقابل همسران از یکدیگر کمک نموده و سبب اعتلای سطح فرهنگی خانواده و انتقال اعتقادات صحیح در این زمینه به نسل های بعدی گردد. لذا در این مطالعه به بررسی میزان آگاهی و نگرش زوج های مراجعه کننده به مراکز مشاوره ازدواج در این زمینه پرداخته ایم.روش بررسی: این مطالعه توصیفی مقطعی در مورد 300 زن و مرد (150 زوج) مراجعه کننده به مراکز مشاوره ازدواج در شمال و شرق تهران انجام شده است. برای جمع آوری داده ها از یک پرسشنامه 31 سوالی شامل دو بخش آگاهی سنجی و بررسی نگرش استفاده شده و نمونه ها به شیوه تصادفی انتخاب گردیده اند.یافته ها: میانگین نمره سطح آگاهی مردان 12.39±2.5 و زنان 10.18±1.8 بود p=0.234)). سطح آگاهی افراد با تحصیلات بالای دیپلم و افراد با سنین 25 تا 29 سال بیش از سایر افراد شرکت کننده بود، که این اختلاف در مورد تحصیلات معنادار بود (p=0.002)، ولی در مورد سن معنادار نبود %11.36 .(p=0.657) از زنان و 13.16% از مردان دارای نگرش مناسبی در مورد نحوه یک رابطه جنسی صحیح نبودند (p=0.357).نتیجه گیری: سطح آگاهی افراد پاسخ دهنده در این مطالعه تنها اندکی بالاتر از نصف امتیازات قابل اکتساب بود. ولی میزان نحوه نگرش مناسب نسبت به روابط جنسی صحیح نسبتا بالا بود.