تحقیقات علوم رفتاری
سال:1389 | دوره:8 | شماره:1 (پی در پی 15) |تعداد مقالات:10

زمینه و هدف: فرد آسیب دیده طی فرایند گذشت، انگیزه های انتقام جویی و اجتناب از آسیب رسان را کاهش و آرزوی خوشی، حسن نیت و انگیزش خود را جهت مصالحه با آسیب رسان افزایش می دهد. هدف پژوهش حاضر ارزشیابی ویژگی های روان سنجی پرسش نامه انگیزه های بین فردی مرتبط با آسیب (TRIM) در زنان و مردان متاهل بود.مواد و روش ها: پژوهش حاضر یک پژوهش همبستگی بود. نمونه مورد مطالعه در این پژوهش شامل 245 نفر مرد و 247 نفر زن بود که از میان والدین دانش آموزان دبیرستانی شهر اهواز با روش خوشه ای چند مرحله ای تصادفی انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش پرسش نامه انگیزه های بین فردی مرتبط با آسیب (TRIM) و مقیاس گذشت صفت (TFS) بود. برای بررسی پایایی پرسش نامه از روش آلفای کرونباخ و برای بررسی روایی پرسش نامه از روش روایی تشخیصی، روش تحلیل عامل مولفه های اصلی و روش تحلیل عامل تاییدی استفاده شد.یافته ها: پایایی پرسش نامه با استفاده از روش آلفای کرونباخ برای بعد انتقام 85/0، بعد اجتناب 91/0 و برای کل پرسش نامه 92/0 محاسبه شد. روایی سازه پرسش نامه انگیزه های بین فردی مرتبط با آسیب (TRIM) نیز از طریق همبسته نمودن آن با مقیاس گذشت صفت (TFS) برای ابعاد انتقام و اجتناب به ترتیب 579/0 و 595/0 به دست آمد. با استفاده از تحلیل عامل مولفه های اصلی، دو عامل برای پرسش نامه استخراج گردید؛ 2 ماده نیز به دلیل داشتن بار عاملی مشترک از پرسش نامه حذف گردید. استفاده از روش تحلیل عامل تاییدی (CFA) نیز نشان داد که ساختار دو عاملی این پرسش نامه بهتر از ساختار یک عاملی آن بود (برای ساختار دو عاملی RMSEA=0.07 محاسبه شد(.نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که پرسش نامه انگیزه های بین فردی مرتبط با آسیب (TRIM) برای پژوهش های مرتبط با گذشت، در روابط زناشویی یک پرسش نامه معتبر و پایا است.

زمینه و هدف: عدالت در قالب ایدئولوژی های عدالت و باور به دنیای عادلانه و ناعادلانه، از زمره عناصر ادراکی و شناختی مهم در عرصه های مختلف زندگی است. هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش ایدئولوژی های عدالت و باور به دنیای عادلانه و ناعادلانه بر عدالت رفتاری، عدالت در ارزیابی و استرس منفی دانشجویان در شهر اصفهان بود.مواد و روش ها: این مطالعه همبستگی به صورت گذشته نگر انجام گرفت. جامعه آماری پژوهش را دانشجویان دانشگاه های اصفهان تشکیل دادند که از بین آن ها 500 نفر به شیوه در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسش نامه باور به دنیای عادلانه (Dalbert)، باور به دنیای ناعادلانه Dalbert) و همکاران)، عدالت در ارزیابی، عدالت رفتاری و استرس منفی (هر سه از Dalbert و همکار) و ایدئولوژی های عدالت و پرسش نامه اعتماد دموکراتیک (هر دو از Wegenerو همکاران) بود. داده های حاصل از پرسش نامه های پژوهش با استفاده از ضریب همبستگی Pearson و مدل سازی معادله ساختاری مورد تحلیل قرار گرفت.یافته ها: نتایج حاصل از مدلسازی معادله ساختاری نشان داد که جبر گرایی و اعتماد دموکراتیک 7/5 درصد از واریانس باور به دنیای عادلانه، باور به دنیای ناعادلانه 8/1 درصد از واریانس عدالت رفتاری، باور به دنیای عادلانه، عدالت رفتاری و برابری گرایی، 2/19 درصد از واریانس عدالت در ارزیابی و عدالت رفتاری، 9/7 درصد از واریانس استرس منفی را تبیین می نماید.نتیجه گیری: تقویت باور به دنیای عادلانه و تضعیف برابری گرایی باعث افزایش عدالت رفتاری می گردد و تقویت باور به دنیای عادلانه باعث افزایش عدالت در ارزیابی خواهد شد. با افزایش عدالت رفتاری و عدالت در ارزیابی، سطح استرس منفی دانشجویان کاهش می یابد.

زمینه و هدف: طلاق و تعارض دو فرایند همپوش هستند و زوجین متناسب با سطح و میزان تعارضی که تجربه می کنند، اقدام به طلاق می نمایند. هدف این تحقیق، تعیین تاثیر مداخلات مبتنی بر امید، بخشش و ترکیبی بر میزان تحریف های شناختی بین فردی بود.مواد و روش ها: این تحقیق از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه شاهد بود. جامعه آماری آن از 440 زوج ارجاعی به مرکز مداخله در بحران شهر اصفهان در سال 1387 تشکیل شده بود که از این میان تعداد60 زوج به صورت تصادفی ساده در چهار گروه امید، بخشش، ترکیبی و شاهد جایگزین شدند. اجرای مطالعه به صورت دو سرکور و ابزار تحقیق، پرسش نامه تحریف های شناختی بین فردی حمامچی و بیوک اوزترک بود که پایایی کلی آن 78/0 به دست آمد. با در نظر گرفتن زوج به عنوان واحد مطالعه، داده ها با روش های آماری آزمون Kruskal wallis، Mann Whitney's U و Wilcoxon مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. همچنین واحد مطالعه و واحد تحلیل زوج بود.یافته ها: تحلیل و مقایسه اطلاعات به دست آمده از این مطالعه نشان داد که به طور کلی مداخلات امید محور و ترکیبی در مقایسه با گروه شاهد بر توقعات بین فردی غیر واقع بینانه و به طور کلی تحریف های شناختی بین فردی زوجین موثر بودند (P<0.05). همچنین بین نمرات پس آزمون و پیش آزمون زوج های گروه های مداخله تفاوت معنی دار مشاهده شد.

زمینه و هدف: موضوع اعتیاد به اینترنت به دلیل اهمیت، به طور مداوم در فهرست مهم ترین مباحث پژوهشی قرار گرفته است. هدف اصلی این پژوهش تحلیل مسیر رابطه بین ویژگی های شخصیتی و وابستگی به اینترنت با کیفیت زندگی کاربران کافی نت های شهر اصفهان بود.مواد و روش ها: در این مطالعه علی همبستگی، جامعه آماری را کلیه کاربران کافی نت های شهر اصفهان تشکیل می دادند که به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی چند مرحله ای، تعداد 300 نفر به عنوان نمونه از بین آن ها انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات شامل سه پرسش نامه وابستگی به اینترنت Yang، فرم کوتاه کیفیت زندگی  WHOو نسخه کوتاه ویژگی های شخصیتی NEO PI بود. برای محاسبه ضریب همبستگی Pearson و آزمون کردن این ضریب و همچنین تحلیل مسیر از 5/8 LISREL استفاده شد.یافته ها: بین وابستگی به اینترنت و بعد کیفیت اجتماعی رابطه منفی و معنی دار در سطح (P<0.05) وجود داشت و از میان ویژگی های شخصیتی ابعاد برون گرایی، وظیفه شناسی و خوشایندی با وابستگی به اینترنت رابطه معنی دار و منفی در سطح P<0.01 داشتند. مدل مفهومی نهایی پژوهش، که دارای زیر بنای نظری بود، نیز با شاخص نیکویی برازش 91/0 تایید شد.نتیجه گیری: نتایج حاکی از رابطه ویژگی های شخصیتی با وابستگی به اینترنت و وابستگی با کیفیت زندگی بود. مدل نظری پژوهش نیز با شاخص های برازش معتبر ترسیم گردید.

زمینه و هدف: مدرسه به عنوان محلی است که نوجوانان مدت زیادی از روز خود را در آن می گذرانند. در صورت شناخت ابعاد تاثیرگذار آن بر دانش آموزان می توان از مدرسه برای برنامه ریزی در زمینه پیشگیری از آسیب های اجتماعی استفاده کرد. بر این اساس این مطالعه عوامل مرتبط با مدرسه را که در گرایش به سیگار، الکل و مواد نقش دارد، مورد بررسی قرار داده است.مواد و روش ها: در یک مطالعه مقطعی (توصیفی ـ تحلیلی)،3530 نفر دانش آموز دختر و پسر از تمام رشته ها و پایه های تحصیلی در 168 دبیرستان با روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند و پرسش نامه ارتباط با مدرسه SCQ) یا  (School Connection Questionnaireو مقیاس خطرپذیری نوجوانان ایرانی IARS) یا (Iranian Adolescents Risktaking Survey را تکمیل کردند. ارتباط گرایش به سیگار، الکل و مواد با 4 بعد ارتباط با مدرسه شامل تعلق، تعهد، التزام به مدرسه و ارتباط با همسالان با استفاده از تحلیل رگرسیون چندگانه مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: التزام و تعهد به قوانین مدرسه سهم بیشتری از تعلق و ارتباط با همسالان داشت. جنس، درآمد خانواده، زنده بودن پدر، ازدواج مجدد والدین و زندگی با هر دو والد در کنار داشتن واحد افتاده در ترم قبل، از دیگر متغیرهای پیش بین گرایش به سوء مصرف بود.نتیجه گیری: مدرسه و جنبه های مختلف آن، تاثیر یکسانی بر گرایش های خطرپذیری دانش آموزان نداشت. ارتباط با همسالان در مدرسه بر خلاف دو بعد دیگر التزام و تعهد، تاثیری مثبت بر گرایش به سوء مصرف داشت.

زمینه و هدف: در جامعه ما اهتمام به آموزش مذهبی به ویژه در کودکان دل مشغولی اساسی اولیای امور است، تربیت مذهبی کودک نیز ریشه در نحوه تعامل والدین با وی دارد. هدف پژوهش حاضر تعیین رابطه ادراک کودکان از خشونت والدین در فرزند پروری و باورهای مذهبی کودکان، بود.مواد و روش ها: طی پژوهشی توصیفی میدانی از 122 کودک 6 تا 11 ساله (67 پسر و 55 دختر) که به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده بودند، با استفاده از یک مصاحبه نیمه سازمان یافته فردی و ترسیم نقاشی، اطلاعات لازم در راستای رسیدن به اهداف پژوهش، گردآوری و با استفاده از آزمون مجذور خی مورد تحلیل قرار گرفت.یافته ها: نتایج نشان داد، کودکانی که در معرض تنبیه والدین (اعم از جسمانی یا کلامی) قرار داشتند در ترسیم تصویر خداوند، بیش از تصاویر انسانی، نمادها را مورد استفاده قرار می دهند. علاوه بر این کودکان آزار دیده به دعاکردن در زمان خاص و مواقع نیاز و دعا برای نزدیکان خود تمایل بیش تری داشتند. در مقابل کودکانی که آزاری را گزارش نکرده بودند، به همیشه دعا کردن، دعا کردن برای آشنایان خویش و دعا برای مردم و اهداف متعالی گرایش بیش تری نشان دادند. همچنین دعا برای طلب سلامتی، آمرزش خود و اطرافیان رتبه نخست دعای کودکان را به خود اختصاص داده بود. در حالی که دعا برای امام عصر (عج) در رتبه آخر دعاهای کودکان قرار داشت.نتیجه گیری: یافته ها به اهمیت والدین و آموزش های آموزشگاهی بر مذهب کودکان اشاره دارد و ضمن آن که اطلاعاتی به دانش کنونی ما در زمینه روانشناسی مذهب کودکان می افزاید می تواند در آموزش مذهب به کودکان نیز مفید واقع شود.

زمینه و هدف: اختلال استرس پس از سانحه، یکی از اختلالات اضطرابی است که مواجه شدن با حوادث آسیب زا به عنوان یکی از عوامل سببی در بروز این اختلال مطرح می باشد. از آن جا که پرستاران اورژانس بیمارستان ها و کارکنان مراکز آتش نشانی بیشتر در معرض حوادث آسیب زا قرار می گیرند، این پژوهش با هدف تعیین میزان شیوع اختلال استرس پس از سانحه در بین این دو گروه تدوین شد.مواد و روش ها: این مطالعه به روش زمینه یابی از نوع مقطعی و همبستگی بود که بر روی 100 نفر از پرستاران اورژانس بیمارستانی و 100 نفر از کارکنان مراکز آتش نشانی شهرستان ارومیه در سال 1387 به روش نمونه گیری تصادفی ساده انجام شد. اعضای نمونه به صورت انفرادی و در محل کار به پرسش نامه اختلال استرس پس از سانحه پاسخ دادند. داده های جمع آوری شده نیز به وسیله نرم افزار 16 SPSSبا استفاده از تحلیل رگرسیون چند متغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: میزان شیوع اختلال استرس پس از سانحه در پرستاران اورژانس، 14 در صد و در کارکنان مراکز آتش نشانی، 8 درصد بود. متغیرهای جمعیت شناختی و سن به صورت معکوس و تاهل به صورت مستقیم، اختلال استرس پس از سانحه را پیش بینی کردند ولی سطح تحصیلات و جنسیت نتوانستند این اختلال را پیش بینی کنند.نتیجه گیری: نتایج نشان داد پرستاران اورژانس و کارکنان آتش نشانی در معرض خطر اختلال استرس پس از سانحه قرار دارند. این امر لزوم آموزش مهارت های مقابله ای برای این افراد را خاطر نشان می سازد.

زمینه و هدف: هدف از این پژوهش، مقایسه رابطه نمرات افسردگی مادران و هوش هیجانی دختران نوجوان شنوا و ناشنوای شهر اصفهان بود.مواد و روش ها: این مطالعه به روش توصیفی تحلیلی و از نوع مقطعی انجام شد. 30 دانش آموز دختر و مادرانشان از مدرسه شنوایان و 30 دانش آموز دختر و مادرانشان از مدرسه ناشنوایان به شیوه نمونه گیری تصادفی خوشه ای از مقطع سوم راهنمایی ناحیه 3 آموزش و پرورش با رعایت سطح تحصیلات دیپلم و وضعیت اقتصادی در حد متوسط برای والدین انتخاب شدند. اطلاعات به کمک پرسش نامه افسردگی Beck برای مادران و پرسش نامه هوش هیجانی برای دانش آموزان جمع آوری گردید و آن گاه داده ها با آزمون های t و ضریب همبستگی Pearson مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: آزمون میانگین دو گروه مستقل نشان داد که جز عامل خوش بینی، بین بقیه عوامل هوش هیجانی در دو گروه تفاوت معنی داری وجود دارد. همچنین بین میانگین نمرات افسردگی مادران تفاوت معنی داری وجود دارد. در آخر نیز نتایج همبستگی Pearson نشان داد که میانگین نمرات افسردگی مادران دو گروه با میانگین نمرات هوش هیجانی فرزندانشان رابطه معکوس دارد.نتیجه گیری: نتایج می تواند حاکی از آن باشد که ناشنوایی فرزند با میانگین نمرات افسردگی مادر مرتبط بوده، از طرف دیگر میانگین نمرات افسردگی مادر با هوش هیجانی فرزند رابطه دارد. میانگین نمرات افسردگی بیشتر مادر به دلیل برقراری رابطه عاطفی منفی با هوش هیجانی پایین و میانگین نمرات افسردگی پایین به دلیل برقراری رابطه عاطفی مناسب با هوش هیجانی بالای نوجوان شنوا رابطه دارد.