دانش و تندرستی در علوم پایه پزشکی
سال:1396 | دوره:12 | شماره:1 |تعداد مقالات:14

مقدمه: تقاضای القایی یکی از چالش های سلامت کشور ما می باشد. تقاضای القایی در مواردی که هزینه های توسط بیمه پرداخت می گردد، می تواند سبب هدر رفتن منابع نظام سلامت گردد.مواد و روش ها: مطالعه توصیفی- تحلیلی حاضر به منظور بررسی علل تقاضای القایی به کمک اطلاعات جمع آوری شده از پزشکان که خدمات سطح یک را در سال 92 به بیمه شدگان سلامت استان اصفهان ارایه دادند، انجام شد. از مدل لوجیت و نرم افزار ایویوز برای تحلیل یافته ها استفاده شد. در مدل لوجیت از دو متغیر وابسته هزینه کل و زمان کل استفاده شد. اثر نهایی متغیر های توضیحی بر این دو متغیر به عنوان تاثیر نهایی بر تقاضای القایی مورد بررسی قرار گرفت.نتایج: در مدل تصریح شده هزینه کل، نوع قرارداد پزشک (0.0195=P)، سن پزشک (0.0474=P) و ویزیت بیمار زن (P<0.001) از لحاظ آماری معنی دار شدند. در مدل تصریح شده زمان کل، نتایج نوع قرار داد پزشک (0.0008=P)، ویزیت بیمار بالای 60 سال (0.0144=P)، ویزیت بیمار زیر 5 سال (0.0001=P) و تعداد ارجاع (0.019=P) از لحاظ آماری معنی دار شدند. اثر نهایی به دست آمده در هزینه کل نوع قرارداد پزشک 11% به دست آمد و از نظر زمان کل نیز نوع قرارداد پزشک با بیشترین اثر 19% به دست آمد.نتیجه گیری: با توجه به نتایج این پژوهش متولیان سیاستگذاری سلامت، باید با اتخاذ روش علمی مبتنی بر خرید خدمت توسط سازمان های بیمه گر، تصویب استانداردها و قوانین و تعیین چهارچوب درمان منطقی و علمی راه را بر عرضه خدمات غیرضروری بسته و منابع سلامت را به صورت بهینه تخصیص دهند.

مقدمه: افزایش سریع تعداد سالمندان در کشور مساله نگران کننده ای برای تامین نیازهای این گروه سنی در زمینه های بهداشت، سلامت و رفاه آنان به حساب می آید. در این میان اقامت سالمندان در سراهای سالمندان نیز پدیده ای است که رو به افزایش بوده و اثرات این پدیده بر سلامت جسمی و روانی سالمندان غیرقابل انکار است. هدف از این مطالعه تعیین ارتباط افسردگی و کیفیت زندگی سالمندان مقیم و غیر مقیم سرای سالمندان می باشد.مواد و روش ها: در مطالعه تحلیلی- مقطعی حاضر تعداد 315 نفر از سالمندان انتخاب شدند بدین صورت که 80 نفر از ساکنان خانه سالمندان شهرستان شاهرود (25.39%) و همچنین 235 نفرسالمندان غیر مقیم (جامعه) (74.61%) به شیوه نمونه گیری غیرتصادفی در دسترس در سال 1393 انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات شامل پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک، فرم کوتاه افسردگی سالمندان (GDS) جهت تعیین افسردگی و پرسشنامه کیفیت زندگی SF-36 (فرم کوتاه) برای مقیاس کیفیت زندگی بود که از طریق مصاحبه چهره به چهره با سالمندان تکمیل گردید. پس از تکمیل پرسشنامه ها، تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 16 انجام گرفت.نتایج: میانگین سن سالمندان مورد پژوهش در گروه سالمندان مقیم سرای سالمندان (67.38) و غیر مقیم (66.17) بود. همچنین سطح نمره افسردگی هر دو گروه در حد متوسط قرارداشت. ارتباط معنادار و همبستگی مثبت بین ابعاد جسمی و روانی و نمره کل کیفیت زندگی با نمره افسردگی سالمندان مقیم سرای سالمندان وجود داشت (0.003=P) ولی در سالمندان غیرمقیم و همچنین در مجموع سالمندان ارتباط معنادار بین متغیرهای ذکرشده وجود نداشت (0.33=P).نتیجه گیری: با توجه به نتایج این مطالعه تاثیر منفی سکونت سالمندان در مراکز نگهداری بر بسیاری از جوانب زندگی این افراد مشخص شد و تشویق هر چه بیشتر خانواده های دارای سالمند به نگهداری آنان تحت حمایت خود به عنوان بهترین راه پیشگیری از بسیاری از مشکلاتی که ممکن است برای آنها رخ دهد، پیشنهاد می گردد.

مقدمه: نگرانی یک سازه روان شناختی شایع در مولتیپل اسکلروزیس (MS) است که در مطالعات گذشته داده های اندکی از خواص روان سنجی ابزارهای سنجش نگرانی در جمعیت بیماران MS وجود دارد. از اینرو پژوهش حاضر با هدف اعتبارسنجی پرسشنامه نگرانی ایالت پنسیلوانیا (PSWQ) که برای سنجش نگرانی ابزاری رایج است، در جمعیت بیماران ایرانی مبتلا به MS انجام شد.مواد و روش ها: طرح پژوهش، مقطعی و از نوع اعتبارسنجی بود که در آن دو گروه از بیماران (n=80) و همتایان سالم آنها (80=n) به شیوه مبتنی بر هدف نمونه گیری شده و از نظر عوامل جمعیت شناختی همتا گردیدند. جامعه هدف این مطالعه شامل تمامی بیماران عضو انجمن MS استان گیلان در سال 91-1390 بود. پایایی همسانی درونی، اعتبار سازه، همزمان، پیش بین و افتراقی PSWQ بررسی شده و آزمودنی ها از لحاظ علایم افسردگی، اضطراب، وسواس فکری- عملی و شاخص شدت کلی (GSI) در چک لیست نشانه های بیماری 90 تجدیدنظر شده (SCL-90-R) و ویژگی نوروزگرایی در پرسشنامه شخصیتی نئو (NEO- FFI) ارزیابی شدند.نتایج: همسانی درونی PSWQ مناسب بود (a=0.74). ضریب همبستگی گویه- نمره کل برای عامل نگرانی عمومی مطلوب تر بوده و در دامنه 0.21 تا 0.60 قرار داشت. نتایج اعتبار همزمان نشان داد که PSWQ از رابطه معناداری با کلیه سازه های مرتبط با ابزارهای پژوهشی برخوردار بود (P£0.001). به علاوه PSWQ نسبت معناداری از واریانس نمرات علایم آسیب شناسی روانی و نوروزگرایی را حتی پس از کنترل عوامل مخدوش کننده پیش بینی نمود. سرانجام، تحلیل تمایز نشان داد PSWQ می تواند دو گروه بیماران و همتایان سالم را از نظر نگرانی افتراق دهد و صحت طبقه بندی کلی آن 63.1% می باشد.نتیجه گیری: PSWQ از خواص روان سنجی مطلوبی در جمعیت بیماران ایرانی مبتلا به MS برخوردار می باشد و می تواند در موقعیت های بالینی و پژوهشی مرتبط به کار رود.

مقدمه: سالمونلا انتریتیدیس یکی از مهم ترین عوامل بیماری های با منشاء غذایی در انسان است که اغلب از طریق مصرف فرآورده های آلوده پرندگان منتقل می شود. پروبیوتیک ها مکمل های غذایی حاوی میکروارگانسیم های زنده هستند که از طریق پدیده حذف رقابتی می توانند باعث کاهش آلودگی سالمونلایی شوند. این مطالعه با هدف بررسی اثر نوعی پروبیوتیک بر پایه باکتری های لاکتوباسیلوس، بیفیدوباکتریوم و انتروکوکوس بر کلونیزه شدن روده ای و تهاجم بافتی سالمونلا انتریتیدیس در جوجه های گوشتی انجام گرفت.مواد و روش ها: تعداد 128 جوجه یک روزه در یک طرح کاملا تصادفی به چهار تیمار هر کدام با 4 تکرار 8 قطعه ای تقسیم شدند. تیمارهای 1 و 2 در طول آزمایش آب آشامیدنی حاوی 120 میلی گرم در لیتر پروبیوتیک را دریافت کردند، اما تیمارهای 3 و 4 آب معمولی استفاده کردند. در سن 2 روزگی، تیمارهای 1 و 3 با ورود جوجه هایی که یک روز قبل با 1.5×105 cfu سالمونلا تلقیح شده بودند (سیدر) مورد چالش قرار گرفتند. در سنین 3، 5، 7 و 21 روزگی، نمونه هایی از سکوم و کبد تهیه و از نظر آلودگی سالمونلایی بررسی شدند.نتایج: جوجه های تحت آزمایش هیچ گونه نشانه بالینی و تلفاتی نداشتند. سیدرها در طول آزمایش به سالمونلا آلوده بودند. کلونیزه شدن سالمونلا در سکوم به طور محسوس تحت تاثیر پروبیوتیک قرار نگرفت، ولی جداسازی سالمونلا از نمونه های کبدی به طور نسبی 37 درصد کاهش یافت.نتیجه گیری: افزودن پروبیوتیک به آب جوجه های تازه به دنیا آمده از نظر درمانگاهی می تواند سودمند باشد، اما توجه به رعایت نکات بهداشتی در گله های مادر و نتاج آنها اهمیت بیشتری دارد.

مقدمه: با شناسایی فرآیند متاستاز و عوامل موثر بر آن به بهبود و بقای طولانی مدت بیماران کمک شایانی خواهد شد. هدف از مطالعه حاضر بررسی و شناسایی عوامل تاثیرگذار در پیش بینی متاستاز سرطان پستان با استفاده از ابزارهای داده کاوی است. داده کاوی ابزار کشف دانش از میان انبوهی از داده است که امروزه در زمینه های مختلفی کاربرد پیدا کرده است. تشخیص بیماری در علم پزشکی یکی از زمینه های رو به رشد و پرکاربرد داده کاوی است.مواد و روش ها: در این پژوهش پس از آماده سازی داده ها، 2025 رکورد قابل استفاده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. سپس با استفاده از الگوریتم های شبکه عصبی و CHAID به کشف الگوهایی که به پیش بینی متغیرهای تاثیرگذار بر متاستاز در بیمار کمک می کند، پرداخته ایم.نتایج: دو الگوریتم فوق الذکر پیاده سازی گردید و از نظر درجه اطمینان مقایسه شدند، درجه اطمینان برای الگوریتم شبکه عصبی 94.14 و برای CHAID 24.92 به دست آمد. بر اساس نتایج متغیرهای سطح بیماری (Stage)، نوع عمل جراحی، نوع سرطان بر اساس پاتولوژی و Her2 مهمترین متغیرهای پیش بینی کننده متاستاز هستند.نتیجه گیری: مقایسه عملکرد مدل ها در این پژوهش نشان می دهد که الگوریتم های CHAID و شبکه عصبی در پایگاه داده مورد استفاده،با درجه اطمینان بسیار بالا و تقریبا برابر، روش های مناسبی برای پیش بینی متاستاز در بیماران سرطان پستان می باشد.

مقدمه: در میان روش های مختلف تصفیه، استفاده از فن آوری های مرتبط با فرآیندهای بیولوژیکی از جمله سیستم های بیوفیلمی دارای اهمیت ویژه ای می باشد. این تحقیق جهت بهینه سازی رآکتور بیوفیلمی (MBSBR (Moving bed sequenced batch reactor در کنترل نسبت F/M و شوک آلی وارده به سیستم با تاکید بر حذف (LAS (Linear alkylbenzen sulfonate از فاضلاب صنایع شوینده انجام شد.مواد و روش ها: در این بررسی از یک پایلوت پلکسی گلاس شفاف با حجم کلی 35 لیتر و حجم مفید 30 لیتر استفاده و در 3% پرشدگی مدیا (60، 50، 40%) راهبری گردید. بار آلی ورودی به سیستم به میزان 1000 mg/L و متغیرهای LAS به مقادیر 250 mg/L، 200، 100 بود.نتایج: نتایج حاصله از تحقیق حاکی از قابلیت بالای سیستم MBSBR در تصفیه فاضلاب صنایع شوینده بوده و حداکثر میزان راندمان به دست آمده از بار آلی و LAS در زمان ماند هیدرولیکی 2.5 ساعت با بار آلی ورودی به سیستم به میزان 1000 mg/L و LAS به میزان ورودی 100 mg/L (برای COD: Chemical Oxygen Demand) و 200 mg/L (برای LAS) در نرخ پرشدگی 50% به ترتیب به مقدار 90.3 و 99.71 درصد به دست آمد. در شرایط بهینه محدوده ی نسبت F/M در 50% پرشدگی مدیا در محدوده ی (0.1-0.03) به دست آمد. همچنین راندمان حذف LAS با اعمال شوک کیفی در دو مقدار 1500 mg/L و 2000 به ترتیب به مقادیر 98.12 و 96.42 درصد رسید که حاکی از شوک پذیر بودن سیستم بیوفیلمی MBSBR می باشد.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان دهنده توانایی بالای راکتور MBSBR برای حذف LAS از فاضلاب با اعمال شوک های متفاوت است که می توان از آن به عنوان یک سیستم بیولوژیکی موثر در فرآیندهای تصفیه استفاده نمود.

مقدمه: آموزش در دیابت یک مساله بنیادی و مهم در دستیابی به کیفیت زندگی مطلوب است. یکی از موثرترین عوامل در کیفیت آموزش، انتخاب آموزش های مناسب است. این مطالعه با هدف تعیین تاثیر آموزش خودمدیریتی بر کیفیت زندگی بیماران دیابتی نوع دو انجام شد.مواد و روش ها: این مطالعه، یک کارآزمایی بالینی بود که بر روی 98 بیمار دیابتی نوع دو انجام شد که از طریق تخصیص تصادفی در دو گروه کنترل و مداخله قرار گرفتند. ابزار جمع آوری اطلاعات شامل پرسشنامه کلینیکی خلاصه شده کیفیت زندگی بیماران دیابتی (DQOL-BCI) به زبان فارسی، پرسشنامه دموگرافیک و مشخصات بیماری بود. قبل از شروع مداخله، پرسشنامه ها توسط بیماران تکمیل شد و سپس مداخله به صورت آموزش خودمدیریتی برای گروه مداخله به اجرا در آمد و بعد از دو ماه مجددا پرسشنامه کیفیت زندگی تکمیل شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار آماری SPSS و آزمون های آماری مجذور کای، آزمون دقیق فیشر، تی زوجی و مستقل و سطح معنی داری 0.05 استفاده شد.نتایج: دو گروه از نظر متغیرهای دموگرافیک با یکدیگر همگن بودند. میانگین نمره کیفیت زندگی قبل از مداخله بین دو گروه تفاوت معنی دار نداشت (0.82=P) اما بعد از مداخله، میانگین نمره کیفیت زندگی بین دو گروه تفاوت معنی دار پیدا کرد (0.002=P).نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاکی از بهبود کیفیت زندگی به دنبال آموزش خودمدیریتی بود. باتوجه به نقش مهم آموزش در مدیریت و کنترل بیماری های مزمن از جمله بیماری دیابت، استفاده از این نوع آموزش جهت دستیابی به کیفیت زندگی مطلوب توصیه می شود.

مقدمه: علیرغم ویژگی های آنتی اکسیدانی پروتئین وی، اثر آن روی آنزیم های کبدی متعاقب ورزش استقامتی در افراد ناورزیده به خوبی مشخص نشده است. مطالعه حاضر با هدف تعیین اثر مکمل سازی پروتئین وی بر آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) و آلکالین فسفاتاز (ALP) تحت عنوان آنزیم های کبدی در طول کوفتگی تاخیری ناشی از ورزش مقاومتی انجام شد.مواد و روش ها: در این مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی دو سو کور، 28 دانشجوی پسر غیر ورزشکار (12±78 کیلوگرم) به شیوه تصادفی در دو گروه مکمل سازی پروتئین وی (0.4 گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در 3 روز متوالی) و دارونما تقسیم شدند. نمونه های خون در شرایط زمانی قبل، بلافاصله، 24، 48 و 72 ساعت پس از یک جلسه ورزش مقاومتی شدید در قالب انقباض های برونگرای پا با منظور اندازه گیری میزان فعالیت ALP و AST به عمل آمد. از آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر جهت مقایسه داده ها بین دو گروه استفاده شد.نتایج: در مقایسه با پیش آزمون، افزایش معنی داری در فعالیت AST و ALP بلافاصله پس از قطع آزمون در هر دو گروه مشاهده شد (P<0.05). بر پایه یافته های حاصل از آزمون تحلیل واریانس، مکمل سازی پروتئین وی به تغییر معنی داری در سطوح ALP و AST در دوره های تاخیری (24، 48 و 72 ریکاوری) نسبت به گروه دارونما منجر نشد (P<0.05).نتیجه گیری: باتوجه با یافته های حاضر، اینگونه نتیجه گیری می شود که مکمل سازی پروتئین وی بعد از ورزش مقاومتی شدید آنزیم های تعیین آسیب کبدی را در افراد ناورزیده متاثر نمی کند.

مقدمه: اندازه گیری دقیق، ایمن و ساده ظرفیت قلبی- تنفسی بچه ها در شرایط تحقیقاتی و بالینی اهمیت بالایی دارد. بنابراین، ارزیابی اعتبار آزمون های میدانی ورزشی خارج از محیط آزمایشگاهی قابل تامل است. هدف این مطالعه سنجش اعتبار و پایایی پروتکل پلکان فرانسیس بر مبنای تجزیه و تحلیل گازهای تنفسی (VO2, VCO2, RER) و طراحی معادله بومی برای برآورد ظرفیت هوازی پسران ایرانی است.مواد و روش ها: حداکثر اکسیژن مصرفی (VO2peak) به دو شیوه آزمون استاندارد بیشینه روی تریدمیل با سنجش مستقیم گازهای تنفسی و آزمون میدانی پلکان فرانسیس روی نیمکت الکترومکانیکی (ارگواستپ) با قابلیت تنظیم ارتفاع در 138 پسر سالم 8 تا 13 ساله اندازه گیری شد. برای ارزیابی اعتبار و پایایی پروتکل پلکان فرانسیس به ترتیب از ضریب همبستگی پیرسون و همبستگی درون طبقه ای درون گروهی (ICC) استفاده شد.نتایج: همبستگی معناداری بین حداکثر اکسیژن مصرفی در روش معیار و روش برآورد از طریق پروتکل پلکان فرانسیس مشاهده شد (P<0.001، r=0.85). پایایی آزمون پلکان میدانی در حد عالی مشاهده شد (0.96=ICC). همچنین معادله خطی پیشگوی حداکثر اکسیژن مصرفی ویژه پسران ایرانی با استفاده از متغیرهای سن، BMI و ضربان قلب پایانی آزمون پله طراحی شد (P<0.001، SEE=02.61، r=0.88).نتیجه گیری: با توجه به اعتبار بالای آزمون پله فرانسیس متناسب با ابعاد آنتروپومتریکی، می توان از آن در برآورد سطح کارآیی دستگاه قلبی- تنفسی پسران (VO2peak) استفاده کرد. کاربست معادله بومی آزمون پله فرانسیس ویژه پسران ایرانی، می تواند در مراکز بالینی، ورزشی و در مطالعات علوم تندرستی قابل توجه باشد.

مقدمه: هدف از این تحقیق، بررسی تاثیر تمرین هوازی با مصرف ملاتونین بر بیان مارکرهای HSP70 و HSP60 میوکارد رت پس از ایسکمی ریپرفیوژن می باشد.مواد و روش ها: 30 رت صحرایی نر ویستار دو تا سه ماهه با وزن تقریبی 250-200 گرم مورد استفاده قرار گرفتند؛ موش ها به پنج گروه تقسیم شدند: گروه پایلوت (n=4)، کنترل (n=4)، ملاتونین (n=4)، هوازی (n=4) و هوازی ملاتونین (n=4). رت های گروه های ملاتونین به مدت یک ماه هر روز با دوز 10 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن تیمار شدند و رت های گروه های تمرین هوازی و تمرین هوازی ملاتونین تحت دوره تمرین یک ماهه با تواتر تمرین سه جلسه در هفته روی تردمیل قرار گرفتند. سپس تمام رت ها در دو روز متوالی با فاصله 24 ساعت تحت تزریق داروی ایزوپرنالین با دوز 150 و 125 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن قرار گرفتند؛ در نهایت رت ها پس از تایید سکته تشریح شدند و اندازه گیری بیان ژن HSP70 و HSP60 به روش real-time PCR انجام شد. نتایج تحقیق با فرمول 2-DDct و روش آماری تی مستقل، تحلیل واریانس یک طرفه و کروسکال والیس تحلیل شد.نتایج: نتایج مطالعه نشان داد که میزان بیان ژن HSP70 در بین گروه های تجربی تفاوت معنی داری دارد (P³0.05) ولی بین گروه ملاتونین و گروه هوازی ملاتونین تفاوت معنی داری وجود ندارد (P³0.989). همچنین میزان بیان ژن HSP60 نیز در گروه های تحقیق تغییرات معنی داری نداشته است (P>0.297).نتیجه گیری: تیمار ملاتونین و تمرین هوازی به تنهایی بر بیان ژن HSP70 و HSP60 تاثیر ناچیزی دارند اما تمرین هوازی با مصرف ملاتونین می تواند بیان ژن HSP70 و HSP60 را به ترتیب افزایش و کاهش دهد.