پرستاری و مامایی جامع نگر (journal of HOLISTIC NURSING AND MIDWIFERY)
سال:1395 | دوره:25 | شماره:79 |تعداد مقالات:15

مقدمه: نوجوانان (به ویژه دختران) که دوران بلوغ را سپری می کنند از اقشار آسیب پذیری هستند که به نیازهای جنسی آن ها توجه کمی شده است.هدف: این تحقیق با هدف تعیین نیازهای آموزشی دختران 14-11 ساله شهر دزفول درباره سلامت جنسی انجام شده است.روش کار: این تحقیق در سال 1391 به صورت مقطعی بر روی 810 دختر مقطع راهنمایی 11 تا 14 سال شهر دزفول انجام شد. افراد به شکل طبقه ای- خوشه ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ای محقق ساخته، شامل 14 سوال دموگرافیک و 46 سوال در چهار حیطه بلوغ، قاعدگی، روابط جنسی و تولیدمثل بود که بر اساس مقالات و منابع مورد بررسی، تنظیم گردید. جهت آنالیز داده های کمی و کیفی از شاخص های آمار توصیفی و آزمون های مجذور کای و کروسکال والیس استفاده شد.نتایج: آگاهی دختران در زمینه بلوغ، قاعدگی و تولید مثل در سطح ضعیف بود. نیاز به دریافت اطلاعات در مورد اصول بهداشتی دوران بلوغ (شستشوی لباس زیر با صابون، زدودن موهای زائد) و قاعدگی (سن منارک- منشاء خون قاعدگی- درد قاعدگی) به ترتیب 95.7 و 97.5 درصد بود. بیشترین منبع دریافت اطلاعات در مورد بلوغ (%51.1) و قاعدگی (%54.2) مادر، روابط جنسی (%42.5) دوستان و تولیدمثل (%32.1) خواهر بود. بین سطح تحصیلات مادر با سطح نیاز به دریافت اطلاعات در زمینه بلوغ، قاعدگی و تولیدمثل با استفاده از آزمون آماری مجذورکای، ارتباط معناداری (P<0.05) وجود داشت.نتیجه گیری: با توجه به میزان نیاز واحدهای پژوهش برای دریافت اطلاعات در زمینه سلامت جنسی و نقش مادران بعنوان مهمترین منبع انتقال اطلاعات به دختران، رویکردهای آموزشی مبتنی بر مردم (آموزش خانواده ها از طریق رابطین بهداشتی) بهترین راه حل محسوب می شود.

مقدمه: جوانان عمده ترین گروه در معرض خطر ایدز در سراسر دنیا می باشند. آموزش و پیشگیری، اولویت اصلی مراقبت های بهداشتی جهت کنترل ایدز است.هدف: هدف از مطالعه حاضر تعیین آگاهی و نگرش دانشجویان دانشگاه های غیرپزشکی قم در مورد ایدز بود.روش کار: پژوهش حاضر که در سال 2012 انجام شد، مطالعه ای مقطعی از نوع توصیفی تحلیلی می باشد. نمونه ها شامل 588 نفر از دانشجویان دانشگاه های غیرپزشکی قم بودند که به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. از دانشجویان خواسته شد تا پرسشنامه ها را که شامل دو بخش اطلاعات دموگرافیک و نسخه فارسی پرسشنامه بین المللی ایدز بود، تکمیل کنند. اطلاعات حاصل با کمک آزمون های آماری کراسکال والیس، مجذور کای، تی مستقل، آنالیز واریانس و همبستگی اسپیرمن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایج: یافته ها نشان داد اکثریت واحدها ی مورد پژوهش (%76) زن بودند. 28.2 درصددانشجویان اطلاعات خود در ارتباط با ایدز و راه های پیشگیری از آن را از رادیو و تلویزیون، 1.4 درصد از دوستان و 2.6 درصد از منابع دانشگاهی به دست می آورند. میانگین نمرات کسب شده در حیطه تصورات غلط در مورد انتقال ایدز (28.34±4.73)، نگرش و تعصبات در مورد افراد آلوده به ایدز (19.75±3.72)، برآورد خطر شخصی (10.19±2.28)، حقایق انتقال ایدز (12.00±3.41) و نمره کل (70.04±8.77) بود. نتایج مطالعه نشان داد که دختران نسبت به پسران از دانش بیشتر و نگرش بهتری در مورد اچ آی وی/ایدز برخوردار بودند (P<0.0001).نتیجه گیری: اگرچه یافته های این پژوهش نشان داد که دانشجویان از سطوح تقریبا« بالایی از دانش و نگرش در رابطه با اچ آی وی/ایدز برخوردار می باشند ولی این میزان از آگاهی کافی نبوده و دانشجویان نیازمند برنامه های آموزشی گسترده ای در این زمینه هستند.

مقدمه: اساسی ترین بخش هر برنامه آموزشی و درسی ارزشیابی است، زیرا با انجام آن می توان به کاستی های برنامه پی برد و برای رفع آنها اقدام نمود. ارزشیابی عملکرد بالینی از چالش های اساسی آموزش بالینی پرستاری است. امروزه خودارزشیابی به عنوان یکی از روش های سودمند در کنار ارزشیابی دانشجو توسط استاد، در نظام آموزشی مطرح شده است.هدف: این پژوهش با هدف تعیین ضریب توافق دو روش ارزشیابی خود و مدرس بالینی از مهارت های بالینی دانشجویان پرستاری صورت گرفته است.روش کار: در این مطالعه مقطعی از نوع توصیفی- تحلیلی با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای سیستماتیک 79 دانشجوی پرستاری از ترم های تحصیلی دو تا هشت انتخاب شدند و پس از اتمام کارآموزی توسط خود و مدرس بالینی مورد ارزشیابی قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده ها فرم های ارزشیابی مورد استفاده در دانشکده پرستاری بود. از روش های آمار توصیفی و استنباطی(آنالیز واریانس، همبستگی اسپیرمن، ضریب همبستگی درون گروهی) برای تحلیل داده ها استفاده شد.نتایج: براساس نتایج حاصل از پژوهش، بین ارزشیابی خود و مدرس بالینی در فرم عمومی، اختصاصی و عمومی- اختصاصی اختلاف معناداری مشاهده نشد. همچنین بین این دو روش ارزشیابی همبستگی و توافق بالایی مشاهده گردید (ICC=0.916، P=0.0001).نتیجه گیری: با توجه به وجود همبستگی معنادار بین نمرات دو روش مختلف ارزشیابی پیشنهاد می شود که در جهت افزایش صحت نمره ارزشیابی بالینی دانشجویان و افزایش میزان رضایت آنها از روش خودارزشیابی در کنار ارزشیابی مدرس بالینی استفاده شود. شاید این شیوه بتواند در جهت ارتقاء روش های ارزشیابی بالینی گام بردارد.

مقدمه: بیماری مولتیپل اسکلروز یک بیماری مزمن و خودایمن است. ضعف عضلانی و خستگی در این بیماران، باعث کاهش فعالیت های زندگی و کیفیت زندگی افراد مبتلا می شود.هدف: هدف از پژوهش حاضر تعیین تاثیر تمرین هوازی بر میزان خستگی و کیفیت زندگی زنان مبتلا به مولتیپل اسکلروز بود.روش کار: تعداد 15 نفر با میانگین سن 34.14±8.15 سال از زنان مبتلا به مولتیپل اسکلروز با درجه ناتوانی کمتر از 4 بر اساس ابزار (Expanded Disability Status Scale (EDSS در این مطالعه مقدماتی شرکت کردند. این افراد به طور تصادفی در دو گروه گواه (هفت نفر) و آزمایش (هشت نفر) قرار گرفتند. در گروه آزمایش فعالیت هوازی به مدت هشت هفته، سه روز در هفته، هر روز 20- 40 دقیقه و با شدت 60- 80 درصد حداکثر ضربان قلب بر روی تردمیل انجام شد. قبل و بعد از دوره تمرینی، پرسشنامه های خستگی (Modified Fatigue Impact Scale-5 (MFIS-5، کیفیت زندگی (SF-36) و همچنین استقامت راه رفتن برای ارزیابی اثر تمرینات هوازی مورد استفاده قرار گرفت.نتایج: تجزیه و تحلیل یافته ها نشان داد که هشت هفته تمرین هوازی موجب بهبود کیفیت زندگی بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروز شده است (P=0.01). علاوه براین، برنامه تمرینی فوق موجب کاهش معنادار خستگی در گروه آزمایش شده (P=0.001)، درحالی که خستگی در گروه گواه افزایش یافته بود. همچنین، استقامت راه رفتن در نتیجه هشت هفته تمرین هوازی، در گروه آزمایش به طور معنا داری افزایش یافت (p=0.001)، اما، در گروه گواه کاهش معناداری یافت (p=0.04).نتیجه گیری: با توجه به یافته های این پژوهش می توان بیان کرد که فعالیت بدنی مخصوصا تمرینات هوازی، می تواند به افزایش استقامت راه رفتن و بهبود کیفیت زندگی بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروز منجر شود و همچنین میزان خستگی افراد مبتلا را کاهش دهد.

مقدمه: رشد شیرخوار در شش ماهه اول زندگی حداکثر سرعت خود را دارد و رشد غیر طبیعی ممکن است بازتاب وجود یک بیماری مزمن، تغذیه ناکافی و نامناسب و سایر مشکلات تغذیه ای، اجتماعی- روانی و حتی تکاملی باشد.هدف: تعیین ارتباط در آغوش گرفتن شیرخوار با شاخص های رشد در مراجعین درمانگاه های کاشان هدف این مطالعه بود.روش کار: این تحقیق یک مطالعه توصیفی از نوع همبستگی است. تعداد 94 نفر از مادران مراجعه کننده به مراکز بهداشت شهرستان کاشان وارد مطالعه شدند. ابزار کار، پرسشنامه پژوهشگر ساخته ای بود که با مصاحبه حضوری تکمیل شد. اطلاعات با استفاده از شاخص های آمار توصیفی و آزمون های آمار استنباطی (آزمون های تی، پیرسون و مجذور کای) تجزیه و تحلیل شدند.نتایج: میانگین سنی مادران 27.98±6.83 سال بود. میانگین وزن زمان تولد نوزادان 3272.500±427.133 گرم، قد زمان تولد 49.280±3.022 سانتی متر و دور سر هنگام تولد نوزادان 34.928±2.371 سانتی متر بود. مدت بغل کردن نوزاد توسط مادر بین صفر تا پنج ساعت در روز و به طور میانگین 4.55±0.845 و مدت بغل کردن نوزاد توسط سایر اعضای خانواده یک تا پنج ساعت و به طور میانگین 4.910±1.223 ساعت بود. آزمون تی مستقل نشان داد که بین بغل کردن نوزاد توسط مادر و اطرافیان در مجموع، با شاخص های رشد نوزاد در دو، چهار و شش ماهگی ارتباط معنی دار آماری وجود ندارد(P>0.05).نتیجه گیری: اگرچه در این تحقیق ارتباط معنی داری بین تماس پوستی و شاخص های رشد شیرخوار به دست نیامد اما با توجه به نتایج متناقض در تحقیقات مشابه مطالعات مداخله ای با حجم نمونه بیشتر پیشنهاد می شود.

مقدمه: در جهان امروزی چاقی شیوع فزاینده ای دارد. شیوع چاقی در زنان بیش از مردان است خصوصا در زمان یائسگی. یائسگی نشانه سالمندی و فرآیندی بیولوژیک و غیر قابل اجتناب است، که تاثیر قابل ملاحظه ای بر کیفیت زندگی فرد دارد و شناخت عوامل موثر بر کیفیت زندگی در زمان یائسگی مساله مهمی در زندگی زنان است.هدف: مطالعه حاضر با هدف تعیین رابطه نمایه توده بدنی با کیفیت زندگی زنان یائسه شهر نیشابور انجام گرفته است.روش کار: این مطالعه توصیفی از نوع همبستگی است که در آن 375 خانم یائسه 65- 40 ساله نیشابوری بدون سابقه جراحی برداشتن رحم و تخمدان ها و یا هورمون درمانی همزمان با روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای طی سال 1391 انتخاب شدند. داده ها از طریق پرسشنامه اطلاعات فردی و فرم مشاهده و پرسشنامه کیفیت زندگی زنان یائسه در مراکز بهداشتی و مساجد جمع آوری و با استفاده از آزمون های آماری همبستگی پیرسون،کای دو و آزمون تی و رگرسیون خطی تجزیه تحلیل گردیدند.نتایج: واحدهای پژوهش میانگین سنی 55.4±5 داشتند. طبق آزمون همبستگی پیرسون رابطه ای میان نمایه توده بدنی و کیفیت زندگی مشاهده نشد (P=0.998). بین متغیرهای سن و ورزش با کیفیت زندگی بر اساس آزمون همبستگی پیرسون رابطه آماری معنی داری وجود داشت (به ترتیب P=0.002 و P=0.029). هم چنین براساس رگرسیون خطی متغیرهای سن، تاهل، دخانیات، ورزش و مسکن با کیفیت زندگی زنان یائسه مرتبط بوده اند.نتیجه گیری: در این پژوهش نمایه توده بدنی تاثیری بر کیفیت زندگی زنان یائسه نداشت. با افزایش سن کیفیت زندگی بهبود یافته بود و زنانی که ورزش می کردند از کیفیت زندگی مطلوب تری برخوردار بودند.

مقدمه: پنومونی وابسته به ونتیلاتور، یک بیماری مهم و از عوامل مرگ و میر در بخشهای مراقبت ویژه است که با بستری طولانی و هزینه بالاتر درمان همراه است. بنابراین پیشگیری از آن با تعیین عوامل مرتبط باید به عنوان وظیفه ای بسیار مهم مورد توجه باشد.هدف: مطالعه حاضر با هدف تعیین ارتباط بین درک پرستاران از ارتباط پزشک – پرستار با میزان پنومونی وابسته به ونتیلاتور گزارش شده در بخش های مراقبت ویژه مراکز آموزشی درمانی دانشگاه علوم پزشکی گیلان انجام گرفته است.روش کار: این مطالعه مقطعی-تحلیلی با انتخاب 101 پرستار شاغل در هفت بخش مراقبت ویژه استان گیلان با دارا بودن مشخصات تعیین شده به عنوان نمونه پژوهش به روش سرشماری انجام شده است. داده ها با استفاده از ابزاری سه بخشی شامل پرسشنامه اطلاعات فردی، برگه ثبت فراوانی پنومونی وابسته به ونتیلاتوردر سه ماه قبل از نمونه گیری و مقیاس استاندارد درک پرستار از شرایط محیط کار (بخش ارتباط پزشک- پرستار) که به روش مصاحبه گردآوری شد. میانگین گزارش شده از فراوانی پنومونی وابسته به ونتیلاتور در سه گروه هیچ، 5-1 و بیشتر از 5 مورد مشاهده شده و میانگین نمرات ارتباط پزشک و پرستار در دو سطح مطلوب و نامطلوب ارزیابی گردیدند. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی (آزمون کای دو) تجزیه و تحلیل شدند.نتایج: نتایج نشان داد که اکثریت نمونه ها (%62.7) 5-1 مورد بروز پنومونی وابسته به ونتیلاتور را گزارش کرده بودند. این متغیر فقط با سابقه کار کلی (P=0.004) نمونه ها ارتباط آماری معنی داری داشت. در بخش ارتباط پزشک و پرستار میانگین نمره 72.5 درصد نمونه ها در گروه مطلوب قرار داشت که فقط با متغیر فردی نوع استخدام ارتباط معناداری داشت (p=0.035). در نهایت آزمون کای دو ارتباط آمار معنی داری را بین ارتباط و همکاری مطلوب پزشک – پرستار و فراوانی کمتر پنومونی وابسته به ونتیلاتوردر بخش های ویژه نشان داد (P=0.01).نتیجه گیری: ارتباط معنادار فراوانی پنومونی وابسته به ونتیلاتور با ارتباط پزشک و پرستار در این پژوهش نمایانگر امکان پیشگیری از پنومونی وابسته به ونتیلاتور با ارتقای کیفیت ارتباط و همکاری پزشکان و پرستاران می باشد.

مقدمه: آموزش بهداشت اولین و مهمترین مرحله مراقبت های بهداشتی می باشد. لذا بدیهی است که توجه بیشتر به آموزش بهورزان حائز اهمیت است.هدف: هدف از پژوهش حاضر مقایسه تاثیر آموزش غیر حضوری بر آگاهی بهورزان و سایر اعضای تیم سلامت مراکز بهداشتی درمانی در مورد مراقبت های بهداشتی اولیه می باشد.روش کار: در پژوهش نیمه تجربی حاضر 185 نفر از پرسنل بهداشتی شاغل در مراکز و خانه های بهداشت دانشگاه علوم پزشکی کاشان شرکت کردند. ابتدا جزوه آموزشی به مراکز ارسال و پس از دو ماه آزمون مجدد از نمونه ها گرفته شد. داده ها توسط پرسشنامه 90 سوالی محقق ساخته جمع آوری شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی و آزمون تی استفاده شد.نتایج: بالاترین درصد پاسخ های درست مربوط به مبحث برآورد داروها در خانه بهداشت توسط گروه های بهورزان (5.59±0.34)، کاردان و کارشناس مبارزه با بیماری ها (4.55±0.223)، کاردان و کارشناس بهداشت خانواده و ماماها (4.48±0.221) کمترین درصد پاسخ های صحیح مربوط به مباحث هرم فعالیت های بدنی توسط گروه کاردان و کارشناس مبارزه با بیماری ها (2.35±0.342)، آشنایی با نمودارها توسط کاردان و کارشناس بهداشت خانواده و ماما (3.1±0.35) و هرم فعالیت های بدنی توسط بهورزان (2.78±0.23) بود. با توجه به یافته های حاصل از پژوهش اختلاف معناداری بین آگاهی گروه های مورد مطالعه (کاردان و کارشناس مبارزه با بیماری ها، کاردان و کارشناس بهداشت خانواده و ماماها با بهورزان) در مباحث مورد پرسش دیده نشد.نتیجه گیری: با توجه به عدم وجود اختلاف معنادار بین آگاهی بهورزان با سایر اعضای تیم سلامت در اغلب مقایسات، اجرای برنامه های آموزشی در زمینه مراقبت های اولیه بهداشتی برای پرسنل بهداشتی و به خصوص بهورزان به منظور افزایش آگاهی ایشان جهت ارتقای سلامت و بهداشت جامعه لازم و مفید به نظر می رسد.

مقدمه: ابراز وجود، یکی از مهارت های زندگی است که باعث افزایش عزت نفس، بیان منطقی افکار و احساسات، کاهش اضطراب، بهبود مهارت های ارتباط اجتماعی و ملاحظه حقوق دیگران و در عین حال گرفتن حق خود و در نهایت افزایش میزان رضایت از زندگی و شادکامی می شود.هدف: پژوهش حاضر، با هدف تعیین تاثیر گشتالت درمانی (Gestalt therapy) بر ابراز وجود دانشجویان پرستاری انجام شد.روش کار: این پژوهش یک مطالعه کارآزمایی بالینی با طراحی دو گروهی قبل و بعد از مداخله است. از میان 80 دانشجوی پرستاری مشغول به تحصیل در دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه آزاد اسلامی نجف آباد در سال تحصیلی 93-1392 که در بدو ورود به دوره کارآموزی در عرصه بودند، کلیه افرادی که نمی توانستند ابراز وجود کنند، به تعداد 36 نفر با استفاده از پرسشنامه ابراز وجود (ASA) Adolescence Self-Assertiveness جدا شده و از این افراد تعداد 24 نفر که واجد معیارهای ورود به مطالعه بودند به صورت تصادفی و مساوی در گروه آزمون و شاهد جایگزین شدند. گروه آزمون طی 8 جلسه، بصورت یک جلسه دو ساعته در هفته، تحت آموزش گروهی گشتالت درمانی قرار گرفت. در حالیکه گروه شاهد مداخله ای دریافت نکرد. پس آزمون بلافاصله بعد از آموزش با همان پرسشنامه انجام شد و تجزیه و تحلیل داده ها با مقایسه میانگین و انحراف معیار نمرات و آزمون تی زوجی و تی مستقل انجام گرفت.نتایج: در گروه آزمون میانگین نمرات ابراز وجود بعد از مداخله نسبت به قبل به طور معناداری افزایش یافت (P=0.001). میانگین نمرات ابراز وجود در گروه شاهد قبل و بعد از آزمون افزایش معنادار نداشت(P=0.4). مقایسه اختلاف میانگین نمرات ابراز وجود قبل و بعد از مداخله در گروه آزمون با گروه شاهد معنادار بود (P<0.005).نتیجه گیری: یافته های این پژوهش، گشتالت درمانی را بر افزایش میزان ابراز وجود موثر می داند. از این رو با توجه به این نتایج می توان پیشنهاد نمود که از درمان فوق به صورت انتخابی به عنوان یک شیوه روان درمانی در جهت مولفه های ناکارآمد در ابراز وجود استفاده شود.

مقدمه: یائسگی یکی از بحرانی ترین مراحل زندگی زنان و یک رویداد فیزیولوژیک است که برای کلیه بانوان در دوران سنی 59- 40 سالگی روی می دهد و با بروز مشکلات جسمانی، روانی و اجتماعی، کیفیت زندگی آنان را تحت تاثیر قرار می دهد. توجه به کیفیت زندگی زنان یائسه، می تواند سلامت آنها را برای بیش از یک سوم دوره زندگی تضمین نماید.هدف: این مطالعه با هدف تعیین عوامل مرتبط با کیفیت زندگی زنان یائسه مراجعه کننده به صندوق بازنشستگی کشوری شهر رشت صورت گرفته است.روش کار: در این مطالعه توصیفی- مقطعی تعداد 180 زن یائسه مراجعه کننده به صندوق بازنشستگی شهر رشت به شیوه نمونه گیری تدریجی با استفاده از پرسشنامه دوبخشی شامل مشخصات دموگرافیک و کیفیت زندگی مخصوص دوران یائسگی مورد بررسی قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار و جداول توزیع فراوانی) و آمار استنباطی (آزمون تی مستقل، آزمون مجذور کای، آزمون دقیق فیشر و رگرسیون) انجام شد.نتایج: یافته ها در مورد کیفیت زندگی کلی زنان یائسه نشان داد که در 54.4 درصد موارد کیفیت زندگی مطلوب، 45 درصد موارد کیفیت زندگی متوسط و تنها در 0.6 درصد موارد (یک نفر) کیفیت زندگی نامطلوب بوده است. همچنین کیفیت زندگی نمونه های مورد پژوهش در حیطه های وازو موتور، روانی اجتماعی و حیطه جسمی مطلوب و در حیطه جنسی نامطلوب بوده است. نتایج مدل رگرسیون نشان داد که متغیرهای سن (p=0.004)، تحصیلات (p=0.03)، فعالیت ورزشی (P=0.03)، رضایت از زندگی زناشویی (p=0.02)، اشتغال بعد از بازنشستگی (P=.0.01)، ارگان تحت پوشش (P=0.004)، نگذراندن وقت با دوستان (p=0.001)، نداشتن آرتروز (p=0.006) و بالا نبودن چربی خون (p=0.03) با کبفبت زندگی زنان یائسه مرتبط می باشند.نتیجه گیری: کیفیت زندگی می تواند از عوامل متعددی تاثیر پذیرد. شناسایی وضعیت کیفیت زندگی زنان یائسه، در تبیین نیازهای آموزشی، مشاوره ای، مراقبتی، درمانی زنان یائسه حائز اهمیت بوده و مبنایی جهت تدوین و اجرای برنامه های مراقبتی بهداشتی و پایه ای برای برنامه ریزی در جهت ارتقاء کیفیت زندگی زنان یائسه می باشد.

مقدمه: کم خونی فقرآهن یکی از مهمترین موضوعات سلامت عمومی در جهان به شمار می آید و بر سلامت بسیاری از کودکان و زنان در کشورهای در حال توسعه تاثیر نامطلوب می گذارد. 25 درصد دانش آموزان به کم خونی فقر آهن مبتلا هستند. این مساله سوء تغذیه عمومی یا آهن کم موجود در رژیم غذایی را نشان می دهد.هدف: هدف این تحقیق تعیین ارتقای رفتار تغدیه ای پیشگیری از کم خونی فقرآهن بر اساس مدل بزنف (BASNEF)، Beliefs، Attitudes، Subjective Norms and Enabling Factors در دختران دبیرستانی بود.روش کار: این پژوهش از نوع کارآزمایی شاهددار تصادفی است که بر روی 100 دانش آموز که به طور تصادفی چند مرحله ای در دو گروه مداخله و کنترل، در سال 92 انجام شد. مداخله در پنج جلسه آموزشی انجام شد و سه ماه و نیم بعد از مداخله آموزشی پیگیری صورت گرفت. ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرسش نامه براساس مدل بزنف (BASNEF) و انجام آزمایشات خونی هموگلوبین، هماتوکریت و فریتین بود. به منظور دستیابی به نتایج از آزمونهای تی زوج، تی مستقل، من ویتنی، ویلکاکسون، مجذور کای استفاده گردید.نتایج: پس از آموزش میانگین نمره آگاهی، نگرش نسبت به رفتار، هنجارهای انتزاعی، عوامل قادرکننده و رفتارهای پیشگیری کننده از کم خونی فقرآهن و میزان فریتین در گروه مداخله افزایش معنی دار(P<0.005) داشته است.نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان دهنده تاثیر مثبت برنامه آموزشی براساس مدل بزنف در افزایش رفتارهای پیشگیری کننده از کم خونی فقرآهن در دانش آموزان دبیرستانی می باشد.

مقدمه: اختلال نقص توجه و بیش فعالی Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) شایع ترین اختلال عصبی- رفتاری دوران کودکی است. یکی از مشکلات شایع این کودکان اختلالات خواب می باشد که سبب افزایش شدت علائم بیماری، کاهش کیفیت زندگی، اختلال در تمرکز و افزایش مشکلات یادگیری کودک می شود.هدف: این مطالعه با هدف تعیین عوامل پیشگویی کننده مشکلات خواب کودکان سن مدرسه مبتلا به اختلال نقص توجه و بیش فعالی انجام شده است.روش کار: این پژوهش مقطعی از نوع توصیفی- تحلیلی است. جامعه پژوهش را کودکان سن مدرسه مبتلا به اختلال نقص توجه و بیش فعالی مراجعه کننده به کلینیک فوق تخصصی روانپزشکی اطفال مرکز آموزشی درمانی شفا رشت تشکیل می دهند که با در نظر گرفتن معیارهای ورود، 56 کودک وارد مطالعه شدند. ابزار گردآوری اطلاعات سه پرسشنامه مشخصات دموگرافیک، پرسشنامه عادات خواب کودکان با هشت حیطه و مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس والدین بود. داده های جمع آوری شده با استفاده از شاخص های آمار توصیفی (فراوانی، میانگین، انحراف معیار) و مدل رگرسیون خطی چند متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایج: یافته ها نشان داد 55.4 درصد کودکان در حیطه تاخیر شروع خواب و 51.8 درصد در حیطه اضطراب زمان خواب مشکل داشتند. در نمره کلی خواب نیز، 30.4 درصد کودکان مشکل خواب داشتند. همچنین تحصیلات پدر (P=0.038) و رتبه تولد کودک (p=0.011) پیشگویی کننده مشکلات خواب کودکان بودند.نتیجه گیری: از بین عوامل مورد بررسی، تحصیلات پدر و رتبه تولد فرزند پیشگویی کننده مشکلات خواب کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه و بیش فعالی بود که پیشنهاد می شود در برنامه های پیشگیری از مشکلات خواب این کودکان در نظر گرفته شوند.