اعتیاد پژوهی
سال:1398 | دوره:13 | شماره:53 |تعداد مقالات:21

هدف مصرف مواد مخدر هزینه های اقتصادی و اجتماعی گزافی از طریق اثرات مخرب خود بر سلامت افراد و افزایش جرم و جنایت به جامعه تحمیل کرده است. این موضوع از طریق اثر گذاری بر سلامت فرد آثار زیان باری به رفاه اجتماعی وارد می نماید. هدف تحقیق مدل سازی نحوه تاثیر اعتیاد بر رفاه اجتماعی با تاکید بر سلامت در ایران است. روش تحقیق حاضر بر اساس روش توصیفی-تحلیلی و از لحاظ گردآوری اطلاعات از نوع پیمایشی بود. با استفاده از پرسش نامه محقق ساخته انجام شد. جامعه آماری شامل متخصصان در زمینه اقتصاد جرم و اعتیاد (نمونه 10 نفری) و معتادین تحت نظارت مراکز اعتیاد شهر تهران (نمونه 384 نفری) بود. یافته ها نتایج نشان دادند عوامل اقتصادی، فردی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی روانی به ترتیب با میزان تاثیر متفاوت بر اعتیاد فرد تاثیر مثبت و معنادار دارند. با تغییر هر واحد شاخص عوامل اقتصادی، میزان رفاه به اندازه 59/0 واحد کاهش و با تغییر هر واحد شاخص سلامت، میزان رفاه به اندازه 73/0 واحد افزایش می یابد. نتیجه گیری نتایج این تحقیق می تواند گام مهمی در تعیین عوامل اولویت دار و میزان تاثیر آن ها در گسترش اعتیاد و به تبع آن جلوگیری از اثرات منفی اعتیاد در بخش سلامت و رفاه اجتماعی باشد.

هدف هدف پژوهش طراحی مدل مدیریت راهبردی پیشگیری اولیه از اعتیاد با رویکرد فرهنگی بود. روش با بهره گیری از طرح متوالی اکتشافی (کیفی-کمی) به احصاء، ارزیابی عوامل و در نهایت تدوین مدل مدیریت راهبردی پیشگیری اولیه از اعتیاد با رویکرد فرهنگی پرداخته شد. بدین ترتیب، در مرحله دلفی با تشکیل پنل 46 نفره از خبرگان حوزه های مختلف پیشگیری از اعتیاد با رویکرد فرهنگی که به واسطه روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده بودند، داده ها از طریق پرسش نامه گردآوری شد. در این فاز به منظور اعتبار سنجی مدل از دو روش ارزیابی به شیوه ارتباطی و تشکیل گروه کانونی و جهت اعتبارسنجی از دو روش قابلیت تکرارپذیری و قابلیت انتقال پذیری (تعمیم پذیری) استفاده شد. در مرحله SWOT به واسطه روش نمونه گیری هدفمند، ابتدا گروه کانونی متشکل از 8 صاحب نظر حوزه پیشگیری اولیه از اعتیاد با رویکرد فرهنگی تشکیل شد. به واسطه پرسش نامه برگرفته از مطالعه دلفی، مراحل مختلف مطالعه SWOT انجام شد. در نهایت با مشخص شدن اوزان موزون حاصل از ارزیابی عوامل محیط داخلی و خارجی، اقدام استراتژیک مدیریت راهبردی پیشگیری اولیه از اعتیاد با رویکرد فرهنگی تعیین شد. در این فاز به منظور اعتبار سنجی ابزار از روایی محتوای صوری کیفی و جهت اعتبارسنجی از روش همسازی درونی گویه ها به واسطه آزمون آلفای کرونباخ استفاده شد. یافته ها نتایج فاز دلفی نشان داد که در مجموع 38 متغیر ذیل چهار عامل شامل: الف-توانمندسازی، ب-خدمات اجتماعی، ج-مشارکت اجتماعی د-حکمرانی پس از چهار راند به عنوان عوامل تاثیرگذار بر مدیریت راهبردی پیشگیری اولبه از اعتیاد با رویکرد فرهنگی شناسایی و مورد اجماع و توافق نهایی خبرگان قرار گرفت. نتیجه گیری نتایج SWOT نشان داد استراتژی مدیریت راهبردی پیشگیری اولبه از اعتیاد با رویکرد فرهنگی، از نوع استراتژی رقابتی(تنوع سازی) می باشد. بنابراین هشت استراتژی و مدل نهایی تدوین شد.

هدف اعتیاد و سوءمصرف مواد مخدر که در میان مردم به بلای خانمان سوز شهرت یافته، امروزه به یکی از دغدغه های بزرگ جوامع بشری تبدیل شده است. هدف از انجام تحقیق، بررسی تاثیر متقابل اقدامات مقابله با عرضه و درمان (وکاهش آسیب) می باشد. روش روش تحقیق، کاربردی و از نوع پیمایشی-تحلیلی بود. داده های مورد نظر از بین اعضای مرتبط با حوزه مبارزه با مواد مخدر کرمان اعم از مدیران، معاونین، کارکنان، کارشناسان، پزشکان، پرستاران و رزیدنت های این حوزه جمع آوری شد. ابزار پرسش نامه ای بود که روایی و اعتبار آن مورد تایید قرار گرفته است. در مرحله اول به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی برای هر مرکز و در مرحله دوم به صورت نمونه گیری تصادفی ساده، نمونه گیری انجام شد. در نهایت داده های 287 پرسش نامه با نرم افزار آموس و اس پی اس اس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها نتایج نشان داد بین اقدامات مقابله با عرضه مواد مخدر با کاهش آسیب اعتیاد رابطه وجود ندارد. از طرف دیگر اقدامات درمان بر کاهش آسیب اعتیاد تاثیر مثبت دارد. همچنین، اثر متقابل اقدامات مقابله با عرضه و اقدامات درمان نیز مورد تایید قرار گرفت. نتیجه گیری یافته ها می تواند برای سیاست گذاری مقابله با عرضه مواد مخدر مورد نظر قرار گیرد.

هدف در این پژوهش، ساختار مراکز درمان اعتیاد در ایران با بررسی دیدگاه صاحب نظران در این حوزه مورد بررسی قرار گرفت. روش این مطالعه به روش تحلیل محتوای کیفی جهت دار با استفاده از ابزار مصاحبه انجام شد. یافته ها نتایج نشان داد ساختار کنگره60 و انجمن معتادان گمنام، به ساختار ماموریت ویژه نزدیک است. به دلیل داشتن تقسیم کار محدود، سلسله مراتب ساده و استراتژی ایدئولوژی محور، دارای انعطاف پذیری و پویایی است. اما، کمپ، مراکز اجتماع درمان مدار و متادون درمانی دارای ساختار آمیخته هستند. به این معنا که اگرچه ویژگی هایی از دیوان سالاری حرفه ای در آن ها دیده می شود اما بیش تر به دیوان سالاری ماشینی شبیه اند. نتیجه گیری مراکز درمان اعتیاد چون دارای کادر و برنامه های تخصصی حرفه ای در زمینه ی درمان هستند به ساختار حرفه ای نزدیکند. اما وجود انبوه مقررات، سیستم اداری گسترده و دقیق آن ها را به ساختار دیوان سالاری ماشینی شبیه می کند.

هدف هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش سبک دلبستگی در گرایش به مصرف مواد با توجه به نقش میانجی حس انسجام در دانشجویان دانشگاه فرهنگیان پردیس شهید بهشتی مشهد بود. روش مطالعه حاضر از نوع همبستگی با استفاده از روش مدل یابی معادلات ساختاری بود. جامعه تحقیق شامل دانشجویان دانشگاه فرهنگیان پردیس شهید بهشتی مشهد در سال تحصیلی 1397-1396 بود که تعداد 400 نفر (311 دانشجوی مرد و 89 دانشجوی زن) به عنوان نمونه به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی برگزیده شدند. ابزارهای سنجش عبارت بودند از: پرسش نامه های گرایش به اعتیاد (میرحسامی، 1388)، سبک های دلبستگی (هازن و شیور، 1987) و حس انسجام (آنتونوسکی، 1987). یافته ها نتایج نشان داد سبک دلبستگی و گرایش به مصرف مواد رابطه مستقیم دارند (0/05 p <). همچنین سبک دلبستگی و گرایش به مصرف مواد از طریق حس انسجام تاثیرات غیر مستقیم بر گرایش به مصرف مواد دارد (0/05 p <). نتیجه گیری لازمه کاهش گرایش به مصرف مواد مخدر، تغییر سبک های دلبستگی ناایمن و اجتنابی به سمت ایمن و بهبود عزت نفس در افراد می باشد. سبک های دلبستگی، کیفیت روابط اجتماعی و در ادامه عزت نفس را تحت تاثیر قرار می دهد. ارتقای حس انسجام منجر به حس قوی در فهم رویدادها می شود.

هدف با توجه به میزان شیوع اعتیاد و عواقب ناگواری که در جامعه دارد ضرورت انجام پژوهش هایی در جهت شناسایی عوامل موثر براعتیاد وجود دارد. هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش ذهنیت های طرحواره ای و صفات سه گانه تاریک شخصیت در آمادگی به اعتیاد می باشد. روش تعداد 120 نفر از جوانان بزهکار که در سال 1396در زندان های اردبیل دارای محکومیت قضایی بوده اند به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و با استفاده از پرسش نامه ذهنیت های طرحواره ای و مقیاس صفات سه گانه تاریک شخصیت و پرسش نامه آمادگی به اعتیاد مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافته ها نتایج نشان داد عوامل ذهنیت طرحواره ای، شخصیت ضد اجتماعی، شخصیت خودشیفته و ماکیاویلیسم به ترتیب با ضرایب تاثیر 0/478، 0/442، 0/353-و 0/331 به ترتیب بیشترین تاثیر را بر آمادگی برای اعتیاد دارند. این تاثیرگذاری برای عوامل ذهنیت های طرحواره ای، شخصیت ضد اجتماعی و ماکیاویلیسم مثبت و برای عامل شخصیت خودشیفته منفی است. نتیجه گیری اگرچه مولفه های ذهنیت های طرحواره ای و صفات سه گانه تاریک شخصیت بر آمادگی بر اعتیاد تاثیر دارند، ولی با در نظر گرفتن ضریب تاثیر، صفات سه گانه تاریک شخصیت نقش برجسته ای در آمادگی به اعتیاد ایفا می کنند.

هدف این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی آموزش مهارت های زندگی بر کیفیت زندگی زنان معتاد ترک کرده انجام شد. روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون-پس آزمون، با گروه گواه بود. جامعه آماری این پژوهش زنان و دختران معتاد ترک کرده در کمپ بانوان تهران بودند. با روش نمونه گیری در دسترس 30 نفر از بین افراد مستقر در کمپ با توجه به معیارهای ورود و خروج انتخاب و در دو گروه آزمایش (15 نفر) و گواه (15 نفر) به صورت تصادفی گمارش شدند. گروه آزمایش تحت آموزش مهارت های زندگی قرار گرفتند. مقیاس کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی به صورت پیش آزمون و پس آزمون در هر دو گروه اجرا شد. یافته ها نتایج تحلیل کواریانس نشان داد آموزش مهارت های زندگی در ارتقا نمرات در خرده مقیاس های سلامت جسمانی، سلامت روان، روابط اجتماعی، سلامت محیط موثر بوده است. نتیجه گیری آموزش مهارت های زندگی به خصوص مهارت های مدیریت هیجان، مدیریت استرس، حل مسئله، و ارتباط موثر می تواند باعث ارتقاء سطح کیفیت زندگی شود و گام موثری در بازتوانی و عدم عود مجدد معتادان ترک کرده باشد.

هدف این پژوهش با هدف مشخص کردن نقش میانجی تاب آوری در رابطه بین راهبردهای تنظیم شناختی هیجان و تحمل پریشانی با رضایت از زندگی دانشجویان مستعد اعتیاد انجام شد. روش نمونه شامل 300 دانشجو (200 زن، 100 مرد)، مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد بودند که به شیوه ی خوشه ای تصادفی انتخاب شدند و با آزمون استعداد اعتیاد وید و بوچر غربال شدند. سپس توسط مقیاس های تاب آوری کانر و دیویدسون (2003)، پرسش نامه تنظیم شناختی هیجان (2001)، مقیاس تحمل پریشانی سیمونز و گاهر) 2005)، مقیاس رضایت از زندگی داینر، امونز، لارسان، گریفین (1985)، مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافته ها مدل فرضی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاکی از برازش مناسب مدل پیشنهادی با داده های پژوهش داشت. نتایج نشان داد راهبردهای مثبت تنظیم شناختی هیجان به صورت مستقیم و غیر مستقیم (با میانجی گری تاب آوری) با رضایت از زندگی دانشجویان مستعد اعتیاد رابطه داشت ولی به صورت غیر مستقیم پیش بین قوی تری برای رضایت از زندگی بود. تحمل پریشانی صرفا با میانجی گری تاب آوری رابطه معناداری با رضایت از زندگی دانشجویان مستعد اعتیاد داشت. نتیجه گیری می توان گفت: تقویت راهبردهای مثبت تنظیم شناختی هیجان و مهارت تحمل پریشانی می تواند برای پی ریزی مداخلات پیش گیرنده و برنامه های آموزشی تاب آوری و افزایش رضایت از زندگی در دانشجویان مستعد اعتیاد مفید واقع شود.

هدف هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه وقایع استرس زای زندگی با آمادگی به اعتیاد؛ با آزمون نقش تعدیل کنندگی تیپ شخصیتی D بود. روش روش پژوهش حاضر، همبستگی از نوع مدل معادلات ساختاری بود. جامعه آماری شامل دانشجویان مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشگاه ارومیه در سال تحصیلی 97-1396 بود که 400 دانشجو از طریق نمونه گیری خوشه ای تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از سیاهه رویداد های زندگی پیکل، مقیاس آمادگی به اعتیاد وید و بوچر، مقیاس فشارزاهای روانی علی اکبری، مقیاس حمایت اجتماعی ثامنی و مقیاس تیپ شخصیتی D دنولت استفاده شد. یافته ها بین آمادگی به اعتیاد با وقایع استرس زای زندگی، عوامل فشار زای روانی و بین تیپ شخصیتی D با آمادگی به اعتیاد، وقایع استرس زای زندگی، و فشار روانی رابطه مثبت به دست آمد. همچنین بین تیپ شخصیتی D و آمادگی به اعتیاد با حمایت خانوادگی رابطه منفی به دست آمد. نتایج تحلیل مسیر نشان داد مسیرهای غیرمستقیم وقایع استرس زا، حمایت خانوادگی و عوامل فشار زای روانی به آمادگی به اعتیاد از طریق تیپ شخصیتی D دارای برازش می باشد. نتیجه گیری می توان گفت: تیپ شخصیتی D می تواند نقش کلیدی در روابط بین متغیرهای وقایع استرس زای زندگی، آمادگی به اعتیاد، حمایت خانوادگی و فشار روانی داشته باشد.

هدف پژوهش حاضر با هدف تعیین علل مصرف مجدد مواد توسط معتادان انجام گرفت. روش پژوهش حاضر کیفی و به روش مطالعه موردی بود. جامعه ی آن شامل افراد در حال بهبودی وابستگی به مصرف مواد در سال 1397 بودند که به روش درمانی خودیاری (NA) سعی در ترک و قطع وابستگی خود به مواد داشتند. مشارکت کنندگان این تحقیق با روش تعیین حجم نمونه با روش اشباع 14 نفر تعیین شدند. روش جمع آوری اطلاعات در این پژوهش مصاحبه ی نیمه ساختاریافته بود که از دو قسمت اطلاعات جمعیت شناختی، شناسایی دلایل مصرف مجدد و کشف علل تشکیل شده بود. برای تعیین میزان استاندارد آن از روش سه سوسازی (پژوهشگر، استاد راهنما و مشاوران هم تراز) استفاده شد. یافته ها روش تجزیه تحلیل به صورت بررسی محتوای آشکار و پنهان داده های به دست آمده از گفته ها و نوشته ها به شیوه کدگذاری دستی انجام گرفت. نتیجه گیری یافته های پژوهش نشان داد که در مصرف مجدد مواد توسط افراد در حال ترک گروه های خودیاری عوامل فردی، روانی و اجتماعی تاثیر دارد.

هدف پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان اثر بخشی آموزش مهارت های پیشگیری مبتنی بر باورهای دینی بر انعطاف پذیری کنشی، سازگاری عاطفی، اجتماعی و آموزشی دانش آموزان در معرض خطر سوءمصرف مواد مخدردوره دوم متوسطه شهر اهواز انجام شد. روش روش پژوهش از نوع آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه ی آماری پژوهش شامل دانش آموزان در معرض خطر سوءمصرف مواد مخدر دوره دوم متوسطه شهر اهواز بود که در سال تحصیلی 97-96 مشغول به تحصیل بودند. حجم نمونه شامل 80 نفر دانش آموز بود که به شیوه ی نمونه گیری خوشه ای تصادفی چند مرحله ای انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (40 نفر) و کنترل (40 نفر) گمارش شدند. گروه آزمایش به میزان 17 جلسه آموزش مهارت های پیشگیری مبتنی بر باورهای دینی را دریافت کردند. به منظور جمع آوری داده ها از مقیاس انعطاف پذیری کنشی کانر-دیویدسون و پرسش نامه سازگاری دانش آموزان دبیرستانی سینها و سینگ استفاده شد. یافته ها نتایج نشان داد در متغیرهای انعطاف پذیری کنشی، سازگاری عاطفی، اجتماعی و آموزشی بین گروه آزمایش و کنترل تفاوت وجود دارد. نتیجه گیری آموزش مهارت های پیشگیری مبتنی بر باورهای دینی می تواند به عنوان یک شیوه مداخله پیشگیرانه مناسب به کار گرفته شود.

هدف هدف پژوهش حاضر، پیش بینی وقوع رفتارهای پرخطر بر اساس هم نشینی با همسالان بزهکار، افسردگی و حل مسئله بود. روش روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی بود. نمونه آماری، شامل 130 نفر (پسر) از دانش آموزان که در سال تحصیلی 96-95 در شهر بروجن مشغول به تحصیل بودند که به شیوه خوشه ای تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند. پرسش نامه های نسخه بازنگری شده رفتارهای پرخطر، هم نشینی با همسالان بزهکار و حل مسئله هپنر مورد استفاده قرار گرفتند. داده ها با نرم افزارهای اس پی اس اس و آموس و روش تحلیل معادلات ساختاری تحلیل شدند. یافته ها یافته ها حاکی از آن بود که مولفه هم نشینی با همسالان بزهکار بر گرایش به مصرف سیگار، قلیان و مواد روان گردان؛ مولفه اعتماد به حل مسئله بر خودکشی؛ مولفه گرایش-اجتناب حل مسئله بر گرایش به مصرف مواد روان گردان؛ مولفه کنترل شخصی حل مسئله بر درگیری، خودکشی و گرایش به مصرف مواد روان گردان و درنهایت افسردگی بر خودکشی، گرایش به مصرف سیگار و قلیان و مواد روان گردان تاثیر مستقیم دارد. نتیجه گیری به طورکلی یافته های پژوهش حاضر از نقش هم نشینی با همسالان بزهکار، افسردگی و حل مسئله در پیش بینی رفتارهای پرخطر حمایت می کند.

هدف پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تعلق پذیری خنثی و ادراک سربار بودن افراد معتاد انجام گرفت. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی و با استفاده از طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش، شامل افراد معتاد مراجعه کننده به کمپ ترک اعتیاد همیاران سلامت شهر اردبیل در سال 97 بود. روش نمونه گیری در این پژوهش به صورت نمونه گیری در دسترس بود. بدین صورت که از بین افراد مراجعه کننده به کمپ، تعداد30 نفر که شرایط ورود به نمونه را دارا بودند انتخاب شدند و به پرسش نامه ی نیازهای بین فردی پاسخ گفتند و به طور کاملا تصادفی در 2 گروه 15 نفره گمارش شدند. گروه آزمایش 8 جلسه 90 دقیقه ای درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد را دریافت کردند و گروه گواه مداخله ای دریافت نکردند. درپایان پرسشنامه نیازهای بین فردی مجددا در هر دو گروه اجرا شد و داده ها با روش تحلیل کوواریانس تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها نتایج نشان داد درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تعلق پذیری خنثی و ادراک سربار بودن افراد معتاد تاثیر دارد. نتیجه گیری درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد برای کاهش احساس تعلق پذیری خنثی و ادراک سربار بودن افراد معتاد قابلیت کاربرد دارد و می تواند به عنوان مداخله ای روان شناختی مورد استفاده قرار گیرد.

هدف پژوهش حاضر با هدف تعیین بررسی تاثیر هنردرمانی ماندالا، بر کاهش اضطراب در زنان مبتلا به سوءمصرف مواد انجام شد. روش طرح پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش شامل زنان مبتلا به سوءمصرف مواد در شهرستان ساری بودند. نمونه پژوهش شامل 30 نفر از مبتلایان بودند که به روش نمونه گیری غیر تصادفی در دسترس از بین معتادان مراجعه کننده به مرکز ترک اعتیاد زنان انتخاب شده و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و گواه (15 نفر) تقسیم شدند. برای ابزار پژوهش از مقیاس خودسنجی اضطراب زانک استفاده شد. هنردرمانی ماندالا به مدت 8 جلسه60 دقیقه ای برای گروه آزمایش ارائه شد و گروه گواه تحت هیچ مداخله درمانی قرار نگرفت. یافته ها نتایج حاصل از تحلیل کواریانس نشان داد میانگین نمرات اضطراب در گروه آزمایش به طور معناداری کمتر از گروه گواه بود. نتیجه گیری با توجه به نتایج پژوهش، از هنردرمانی ماندالا می توان به عنوان یک راهکار غیر دارویی موثر برای کاهش اضطراب، در زنان مبتلا به سوءمصرف مواد استفاده نمود.

هدف این پژوهش با هدف مقایسه شکست عاطفی و صفات سه گانه تاریک شخصیت در زنان با و بدون آمادگی به اعتیاد انجام شد. روش روش پژوهش علی-مقایسه ای بود. نمونه تحقیق شامل 120 زن (60 نفر با آمادگی به اعتیاد و 60 نفر بدون آمادگی به اعتیاد) بود که از بین زنان 18 تا 45 ساله ساکن شهر اردبیل با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسش نامه های شکست عاطفی راس(1999) و صفات سه گانه تاریک شخصیت جانسون و بستر (2010) بود. یافته ها نتایج نشان داد بین شکست عاطفی و صفات سه گانه تاریک در بین زنان با و بدون آمادگی به اعتیاد تفاوت وجود داشت. شکست عاطفی و ویژگی صفات سه گانه تاریک در زنان با آمادگی به اعتیاد بیشتر از زنان بدون آمادگی به اعتیاد یود. نتیجه گیری می توان گفت زنان دارای آمادگی بیشتری به اعتیاد، تجربه شکست عاطفی و ویژگی صفات سه گانه تاریک شخصیت بیشتری را تجربه می کنند.