نشریه پرستاری ایران
سال:1390 | دوره:24 | شماره:70 |تعداد مقالات:12

زمینه و هدف: افسردگی پس از زایمان، تاثیر منفی بر عملکرد رشدی و رفتاری نوزاد، رابطه مادر فرزند و نیز سلامت مادر می گذارد. سبب شناسی افسردگی پس از زایمان بسیار پیچیده است. یکی از متغیرهایی که بعنوان یک عامل خطر برای افسردگی پس از زایمان شناخته شده است، حمایت اجتماعی است. پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه میان حمایت اجتماعی و مولفه های آن با بروز اختلال افسردگی پس از زایمان انجام شده است.روش بررسی: این تحقیق، در قالب روش پیمایشی و بصورت مقطعی انجام شد. داده ها، از 140 مادر که 5 هفته از زایمان آنها سپری شده بود و جهت دریافت مراقبت های پس از زایمان به دو مرکز بهداشتی درمانی شهید اکبری و شهید مطهری شهر یزد مراجعه کرده بودند جمع آوری شد. ابزار گردآوری داده ها، مقیاس حمایت اجتماعی ادراک شده (PSSS) و پرسشنامه افسردگی بک (BDI) بود. داده ها به کمک نرم افزار SPSS و با استفاده از روش تحلیل مولفه های اصلی، همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه سلسله مراتبی تحلیل شدند.یافته ها: نتایج تحقیق، همبستگی منفی معناداری میان افسردگی پس از زایمان و حمایت اجتماعی ادراک شده کلی (P<0.001)، مولفه حمایت از سوی خانواده (P<0.001)، حمایت از سوی دیگران مهم (P<0.001) و حمایت از سوی دوستان (P<0.05) را نشان داد. رگرسیون چندگانه سلسله مراتبی نیز نشان داد که متغیرهای اجتماعی جمعیت شناختی سن و جنسیت نوزاد در مدل اول، 5.6 درصد و مولفه های حمایت اجتماعی، 12.6 درصد از واریانس افسردگی پس از زایمان را تبیین کردند. و به طور کلی متغیرهای اجتماعی – جمعیت شناختی (سن و جنسیت نوزاد) و حمایت اجتماعی در این مدل 16.6 درصد از تعداد افسردگی را تبیین می کنند.نتیجه گیری کلی: با توجه به نتایج این تحقیق، فقدان یا تضعیف حمایت اجتماعی در فاز پس از زایمان می تواند یک عامل خطر مهم برای افسردگی پس از زایمان تلقی گردد. بنابراین، لازم است برای پیشگیری از اثرات منفی افسردگی پس از زایمان، مداخله های اجتماعی و رفتاری به منظور آموزش و ترغیب خانواده ها، شبکه های خویشاوندی، دیگران مهم و دوستان در جهت ارائه حمایت اجتماعی به زنان در فاز بعد از زایمان و یا در دوره بارداری صورت گیرد.

زمینه و هدف: واکنش شیرخواران به درد بیش از بزرگسالان است. لذا شناخت و به کارگیری روش های کنترل درد توسط اعضای تیم بهداشتی از ضرورت ها می باشد. واکسیناسیون یکی از شایع ترین وقایع دردناک دوران شیرخواری می باشد که در اکثر اوقات بدون اداره درد انجام می شود. هدف این مطالعه بررسی تاثیر تکنیک انحراف فکر و ساکاروز خوراکی بر درد ناشی از تزریق واکسن به شیرخواران می باشد.روش بررسی: این مطالعه یک کارآزمایی کنترل شده تصادفی بود که بر روی 114 شیرخوار 4 ماهه سالم که برای تزریق واکسن سه گانه به مراکز بهداشت آورده شده بودند، انجام شد. نمونه ها از طریق گمارش تصادفی به سه گروه 38 نفره انحراف فکر، ساکاروز خوراکی و کنترل تقسیم شدند. در گروه انحراف فکر از جلب توجه شیرخوار به جغجغه 30 ثانیه قبل تا 15 ثانیه بعد از واکسیناسیون توسط پژوهشگر استفاده شد. در گروه ساکاروز خوراکی 2 سی سی ساکاروز خوراکی 2 دقیقه قبل از واکسیناسیون تجویز شد و در گروه کنترل، شیرخواران طی واکسیناسیون طبق روال معمول مراکز فوق، بر روی تخت واکسینه شدند. ابزار گردآوری اطلاعات شامل مقیاس تعدیل شده واکنش رفتاری درد MBPS بود. داده ها توسط نرم افزار SPSS و با استفاده از آزمون های توصیفی و تی مستقل مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت.یافته ها: میانگین و انحراف معیار واکنش های رفتاری درد با استفاده از تکنیک انحراف فکر و ساکاروز خوراکی نسبت به گروه کنترل کمتر می شود (P=0.0001)، اما بین دو گروه ساکاروز خوراکی و انحراف فکر تفاوت معنی دار وجود ندارد (P=0.58).نتیجه گیری کلی: از آنجا که واکنش رفتاری درد بعد از تزریق واکسن در گروه انحراف فکر و ساکاروز خوراکی به طور معنی داری کمتر از گروه کنترل بود، پیشنهاد می شود مداخلات ساده انجام شده در این مطالعه در مراکز واکسیناسیون مورد استفاده قرار گیرد.

زمینه و هدف: سکته قلبی رویدادی مهم و تحولی حائز اهمیت برای بیماران و اعضای خانواده می باشد. پیامدهای روانشناختی سکته قلبی بخوبی گزارش شده اند، اما در زمینه اثرات مثبت بیماری اطلاعات اندکی وجود دارد. مطالعه حاضر با هدف شناخت اثرات مثبت بیماری پس از سکته حاد قلبی صورت گرفت.روش بررسی: این مقاله، گزارش بخشی از یافته های مطالعه بزرگتری بوده که با روش گراندد تئوری انجام شده است. 18 بیمار مبتلا به سکته قلبی به صورت نمونه گیری هدفمند و نظری انتخاب شدند. مصاحبه نیمه ساختار یافته روش اصلی جمع آوری داده ها بود. داده ها به روش گراندد تئوری اشترواس و کوربین (1998) تحلیل گردید.یافته ها: یافته ها نشان می دهد معانی مثبتی را به بیماریشان نسبت می دهند که دارای یک یا چند اثر مثبت بوده است. اثرات مثبت ناشی از بیماری در سه طبقه اصلی: شیوه زندگی سالم، ارزشمند بودن سلامتی و زندگی و بهبود تعاملات اجتماعی/ ارتباطات بین فردی نمایان شد.نتیجه گیری کلی: بر اساس معانی که بیماران به بیماری نسبت می دهند، ممکن است منجر به پیامدهای مثبتی شود که به نوبه خود تطابق با بیماری را تسهیل می نماید.

زمینه و هدف: رفتارهای بهداشتی نقش مهمی در سلامت افراد دارند و خودکارآمدی یکی از عوامل موثر در رفتار می باشد که نشانگر قضاوت فرد در مورد توانایی در انجام عملی مشخص است. این مطالعه با هدف تعیین ارتباط خودکارآمدی و رفتارهای بهداشتی اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی گیلان انجام شد.روش بررسی: در این مطالعه توصیفی همبستگی، 203 نفر از اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی گیلان بصورت سرشماری شرکت کردند. داده های مربوط به خودکارآمدی و رفتارهای بهداشتی به ترتیب به وسیله نسخه تعدیل شده پرسشنامه های SRAHPS وHPLPΙΙ جمع آوری شد. داده ها با استفاده از روشهای آمار توصیفی و استنباطی و از طریق SPSS تحلیل شد.یافته ها: اعضای هیات علمی 84.1 درصد نمره خودکارآمدی و 65.9 درصد نمره رفتارهای بهداشتی را کسب نمودند. بین رفتارهای بهداشتی و خودکارآمدی ارتباط معنی دار مستقیم وجود داشت (P=0.0001) و ارتباط متغیرهای اصلی با جنس، سن، مدرک تحصیلی، وضعیت تاهل، تعداد فرزندان، درآمد، رتبه علمی و عدم سابقه بیماری مزمن معنادار بود (P=0.0001).نتیجه گیری کلی: با توجه به ارتباط خودکارآمدی و رفتارهای بهداشتی، استفاده از روش های تقویت خودکارآمدی اعضا هیات علمی از طریق آموزش قابل توصیه است.

زمینه و هدف: شغل پرستاری به سبب ماهیت آن با درجه بالایی از استرس همراه است و به دلیل ارتباط آن با زندگی و جان انسان ها در بین مشاغل دیگر از اهمیت خاصی برخوردار می باشد. هدف مطالعه حاضر تعیین عوامل استرس زای شغلی از دیدگاه پرستاران بالینی است.روش بررسی: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی از نوع مقطعی است. نمونه پژوهش 68 نفر از پرستاران شاغل در بخشهای عمومی دو بیمارستان آموزشی شهر تهران بودند که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها شامل پرسشنامه اطلاعات فردی و پرسشنامه «بررسی عوامل استرس زای شغلی پرستاران» بود. تجزیه و تحلیل داده ها توسط نرم افزار SPSS و با استفاده از آمار توصیفی انجام شد.یافته ها: در میان 4 دسته عوامل مورد سوال موثر در بروز استرس شغلی در بعد عوامل مدیریتی بیشترین امتیاز مربوط به «کمی حقوق و مزایا» (3.40±0.83)، در بعد شرایط محیط کار، بیشترین میانگین امتیاز، مربوط به «رفت و آمد زیاد و ازدحام در بخش» (3.38±0.92)، در بعد روابط بین فردی موثر در بروز استرس شغلی بیشترین میانگین امتیاز مربوط به «کمبود یا عدم دریافت حمایت از جانب مقامات مافوق» (2.95±0.99) و در بعد عوامل مربوط به مراقبت از بیمار بیشترین میانگین امتیاز مربوط به «حضور ملاقاتی در ساعات غیر مقرر» (3.29±0.89) بود. از میان چهار بعد بررسی شده، میانگین عوامل مدیریتی بیش از سایر ابعاد بود (2.46±0.76).نتیجه گیری کلی: با توجه به اینک عوامل مدیریتی بیشترین استرس را به پرستاران وارد کرده بود، لازم است مدیران پرستاری عوامل مربوطه را در نظر گرفته و تا حد امکان تعدیل نمایند.

زمینه و هدف: در سال های اخیر رویکرد رفتاری حاکم بر آموزش پرستاری توسط برخی از نویسندگان و رهبران پرستاری مورد انتقاد فراوان قرار گرفته است. یکی از مهم ترین دلایل این انتقاد، نادیده گرفته شدن آموزش رفتارهای مراقبتی در امر آموزش – یادگیری می باشد و این در حالی است که مراقبت، هسته مرکزی پرستاری شمرده می شود. این مقاله با مرور جامع بر متون مربوطه، قصد دارد به بررسی زمینه های تاریخی آموزش پرستاری و تحولات حاکم بر آن پرداخته و در نهایت رویکرد پیشنهادی برای برنامه درسی را که رویکردی مراقبتی است با تاکید بر زمینه های نظری آن معرفی نماید.روش بررسی: در این مطالعه، مرور جامع و عمیقی با استفاده از شبکه جهان گستر با کلیدواژه های برنامه درسی مراقبتی، مدل بالینی- دانشجویی Clinical Scholar model، مدل تفسیری- انتقادی و نیز اخلاق مراقبت در آموزش در محدوده زمانی سال 1950 الی 2011 میلادی در پایگاه های ایرانی و بین المللی IranMedex، IranDoc، PubMed، Eric، ProQuest و Ovid انجام گرفت.یافته ها: مروری بر متون مربوطه مشخص ساخت که آموزش پرستاری به طور سنتی تحت تاثیر رفتارگرایی تایلر بوده و نگرشی مکانیکی به رفتار انسان موجب رویکردی انعطاف ناپذیر در تربیت پرستار می گردد. همچنین مشخص شد آموزش پرستاری به صورت سنتی و رفتارگرا نمی تواند موجب بروز رفتارهای مراقبتی لازم در دانشجویان گردد. در رویکرد پیشنهادی نویسندگان پرستاری، اخلاق مراقبت وارد آموزش پرستاری شده و ضمن تغییر روابط دانشجو و معلم، به رشد خلاقیت های دانشجو کمک کرده و مهم این که چگونگی و اصول مراقبت یعنی نگریستن به مسایل از زاویه دید دیگران را که لازمه ارتباط بین پرستار و مددجو است، به دانشجو می آموزد.نتیجه گیری کلی: برنامه درسی مراقبتی با به چالش کشیدن برنامه درسی رفتارگرای حاکم بر آموزش پرستاری، لزوم توجه بیشتر به مفهوم مراقبت که هسته مرکزی پرستاری و داخل نمودن آن در تمام زمینه های آموزشی، بالینی و مدیریتی پرستاری را یادآور می شود. در سایه این مفهوم، حیطه های مختلف پرستاری با ارایه تعریفی نوین از خود می توانند به استقلال حرفه ای خویش کمک کنند.

زمینه و هدف: ادم لنفاوی دست یکی از شایع ترین عوارضی است که در نتیجه درمان ماستکتومی ایجاد می شود. این مطالعه با هدف تعیین تاثیر برنامه توانبخشی در منزل برحجم ادم لنفاوی و درد در زنان بعداز ماستکتومی انجام گردید.روش بررسی: پژوهش حاضریک مطالعه نیمه تجربی تک گروهی (قبل و بعد) است که برروی 16 نفراز زنان مبتلا به ادم لنفاوی خفیف (ادم کمتر از 200 سی سی) مراجعه کننده به مرکز بیمار های پستان جهاد دانشگاهی دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام گرفت. حجم ادم از طریق تانک حجم سنج و میزان درد با پرسشنامه بررسی دیداری درد، قبل، یک و دوماه بعداز انجام مداخله جمع آوری شد. مداخله شامل یک جلسه آموزش برنامه ورزشی مدون، ماساژ تخلیه لنف توسط فرد مبتلا و رعایت رفتارهای پیشگیری کننده از ادم لنفاوی، به مدت 2 ماه مستمر بود. در طول جریان مداخله، پیگیری تلفنی و حضوری با مراجعه به مرکز انجام شد. تحلیل داده ها با استفاده آزمون آماری داده های تکراری محاسبه گردید.یافته ها: یافته ها نشان داد کاهش میزان حجم ادم (از 44±160 میلی لیتر به 23±35 میلی لیتر بعد از درمان) و کاهش درد (از 4.6 به 0.375) معنی دار (P≤0.001) بوده است.نتیجه گیری کلی: انجام برنامه توانبخشی در منزل سبب کاهش حجم ادم دست مبتلا و کاهش درد بیماران مبتلا به ادم لنفاوی شد. بر این اساس پیشنهاد می شود روش فوق در برنامه آموزشی بیماران تحت ماستکتومی قرار داده شود. انجام این مطالعه در ادم لنفاوی با حجم های بالاتر و نمونه وسیع تر با گروه کنترل توصیه می شود.

زمینه و هدف: رضایت از زندگی زناشویی به عوامل متعددی وابسته است که یکی از مهمترین این عوامل، می تواند داشتن روابط جنسی سالم و خوشایند باشد. با اینحال اطلاعات پایه در این زمینه در جامعه ایران بسیار اندک است. این پژوهش با هدف تعیین ارتباط رضایت جنسی و رضایت از زندگی زناشویی انجام شد.روش بررسی: پژوهش حاضر، یک مطالعه توصیفی- همبستگی است. 292 زن و مرد متاهل که جهت ملاقات بیماران خود به بیمارستان های منتخب منطقه غرب شهر تهران مراجعه می کردند به روش نمونه گیری مستمر انتخاب شده و پرسشنامه های رضایت جنسی و رضایت از زندگی زناشویی را تکمیل نمودند. جهت تجزیه و تحلیل آماری، تست های کای دو و فیشر مورد استفاده قرار گرفت.یافته ها: نتایج نشانگر آن بود که رضایت از زندگی زناشویی با رضایت جنسی ارتباط معنی دار دارد (P=0.01). همچنین رضایت جنسی با فاصله سنی زوجین (P=0.04)، مدت زمان ازدواج (p=0.05) و وضعیت اعتیاد (P=0.007) واحدهای مورد پژوهش ارتباط معنی دار داشت. به علاوه، بین رضایت از زندگی زناشویی و فاصله سنی زوجین، ارتباط آماری معنی دار دیده شد (P=0.01). این در حالیست که بین دیگر متغیرهای مورد بررسی (سن، جنس، وضعیت بارداری، تعداد فرزندان، سطح تحصیلات، وضعیت اقتصادی، مدت زمان ازدواج، استفاده از روش پیشگیری از بارداری و وضعیت اعتیاد) با رضایت جنسی و رضایت از زندگی زناشویی ارتباط آماری معنی دار دیده نشد.نتیجه گیری کلی: با توجه به ارتباط بین رضایت جنسی و رضایت از زندگی زناشویی به نظر می رسد کاربرد رویکردهایی به منظور آموزش و مشاوره جنسی زنان و مردان در سنین ازدواج جهت توفیق در زندگی زناشویی در جامعه با همکاری سیستم بهداشتی درمانی ضرورت داشته باشد.