نشریه پرستاری ایران
سال:1388 | دوره:22 | شماره:61 |تعداد مقالات:9

زمینه و هدف: سرطان مشکلات فراوانی در کلیه ابعاد زندگی فردی و اجتماعی ایجاد می کند و باعث و افزایش نیازهای حمایتی افراد می گردد. با توجه به افزایش روز افزون تعداد این بیماران، فراوانی درمان ها و هزینه های بهداشتی این گروه، تلاش برای ارتقا کیفیت زندگی و محیط اجتماعی آن ها مهم به نظر می رسد. این مطالعه با هدف بررسی ارتباط حمایت اجتماعی درک شده از سوی منابع حمایتی مختلف و اندازه شبکه اجتماعی با کیفیت زندگی در بیماران مبتلا به سرطان انجام گرفت.روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی – همبستگی است. 220 بیمار مبتلا به سرطان بستری در سه بیمارستان فیروزگر، حضرت رسول (ص) و انستیتو کانسر مجتمع بیمارستانی امام خمینی (ره) تهران با روش نمونه گیری مستمر انتخاب شدند. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه های حمایت اجتماعی نورتوس و کیفیت زندگی فرانس و پوروس ویرایش بیماران مبتلا به سرطان جمع آوری و با نرم افزار SPSS ویرایش 13 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. از تست های کا اسکوئر، ضریب همبستگی اسپیرمن و آنالیز رگرسیون خطی چندگانه برای تجزیه و تحلیل استفاده شد.یافته ها: بیش از نیمی از بیماران (56.4 درصد) کیفیت زندگی نسبتا مطلوب داشتند و حمایت اجتماعی را در سطح متوسطی از شبکه اجتماعی شان درک کردند، متوسط اندازه شبکه اجتماعی بیماران (2-7 نفر) بود. همسران و اعضای خانواده مهم ترین منابع حمایتی آن ها بودند. کیفیت زندگی با حمایت اجتماعی درک شده (P=0.00، rs=0.415) به خصوص حمایت همسران و اعضای خانواده و اندازه شبکه اجتماعی (P=0.00، rs=0.245) ارتباط معنی دار و مثبتی داشت. همچنین آزمون رگرسیون خطی چندگانه نشان داد، 31.6 درصد تغییرات کیفیت زندگی مربوط حمایت اجتماعی درک شده، نوع درمان و وضعیت اقتصادی (R2=0.316) می باشد.نتیجه گیری: پرستاران با استفاده از یافته های پژوهش حاضر می توانند در جهت توسعه و تقویت شبکه اجتماعی بیماران برای ارایه هر چه بهتر حمایت و ارتقا کیفیت زندگی بیماران اقدام نمایند. نتایج این مطالعه فقط %31.6 تغییرات کیفیت زندگی را توجیه می کند، پیشنهاد می شود مطالعات دیگری برای شناخت عوامل تاثیرگذار بر کیفیت زندگی این بیماران انجام شود.

زمینه و هدف: مراقبت از مددجویان در بستر برقراری ارتباط مناسب تحقق می یابد، بر اساس نتایج برخی تحقیقات موجود، پرستاران در برقراری یک ارتباط مناسب، ناموفق بوده و یکی از علل نارضایتی بیماران از پرستاران و سیستم مراقبتی نیز به همین مساله بر می گردد. مطالعه حاضر به منظور تعیین موانع به کارگیری مهارت های ارتباطی پرستاران از دیدگاه پرستاران و بیماران انجام شده است.روش بررسی: پژوهش حاضر، مطالعه ای توصیفی تحلیلی است. 90 پرستار و 45 بیمار به روش نمونه گیری آسان از دو بیمارستان دانشگاهی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال 1385 انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه ای خودساخته (بر اساس ارزش گذاری لیکرت) شامل موانع موجود در به کارگیری مهارت های ارتباطی در 4 طبقه (موانع مشترک بین پرستار و بیمار، مربوط به پرستار، مربوط به بیمار و مربوط به محیط) بود که برای دو گروه پرستاران و بیماران به صورت مجزا طراحی شد. جهت تحلیل داده ها، از آمار توصیفی و استنباطی (آزمون تی مستقل) در محیط نرم افزار آماری  SPSS 12.0استفاده شد. سطح معنی داری 0.05 در نظر گرفته شد.یافته ها: نتایج نشان داد میانگین امتیاز داده شده توسط پرستاران به موانع مربوط به بیمار 3.24 و میانگین امتیاز داده شده توسط بیماران به موانع مربوط به پرستار 2.80 بوده است. در حالی که هر دو گروه موانع مشترک بین پرستار و بیمار را کمترین علت مشکلات ارتباطی پرستار - بیمار گزارش کرده بودند.نتیجه گیری: بر اساس نتایج مطالعه از آن جا که برقراری ارتباط مناسب با بیماران در جلب رضایت بیماران از مراقبت پرستاری نقش بسزایی دارد آموزش ضمن خدمت پرستاران در زمینه مهارت های ارتباطی و تشویق و نظارت بر اجرای مهارت های کسب شده پیشنهاد می گردد.

مقدمه: آسیب های شغلی از عمده ترین مشکلات بهداشت شغلی هستند. نیمی از آسیب های شغلی که بروز می کند به اختلالات خواب مرتبط است. کمبود خواب وکیفیت نامناسب خواب بر عملکرد روزانه فرد موثر است. این مطالعه با هدف بررسی ارتباط بین وضعیت خواب و آسیب های شغلی در پرستاران شاغل در شهر تهران انجام شد.روش: این مطالعه یک پژوهش مقطعی است که در سال 1385 بر روی 102 پرستار شاغل در سه بیمارستان شهر تهران (وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران و ایران) انجام شد. روش نمونه گیری تصادفی و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه خود گزارش دهی بود که از سه بخش اطلاعات دموگرافیک، آسیب شغلی و اختلال خواب تشکیل شده بود. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار آماری SPSS نسخه 11.0 و آمار توصیفی و آزمون کای اسکوئر استفاده شد.نتایج: یافته های این تحقیق نشان داد «خستگی مزمن» با شایع ترین آسیب شغلی و (ناکافی بودن خواب) شایع ترین مشکل خواب در بین پرستاران بود. آزمون آماری کای - اسکوئر نشان داد که بین میزان خواب روزانه‏، اشکال در تداوم خواب و بیداری صبحگاهی با آسیب های شغلی ارتباط معناداری وجود نداشت. اما بین اشکال در برخاستن از خواب با آسیب با اجسام نوک تیز (P=0.016)، خستگی مزمن (P=0.015)، اختلال اشتها (P=0.019) و تهوع و استفراغ (P=0.001) و همچنین بین  اشکال در به خواب رفتن با اختلال در ریتم قلب (P=0.004) و بین خواب ناکافی با خستگی مزمن (P=0.007) و اختلال اشتها (P=0.04) ارتباط آماری معناداری وجود داشت. یافته ها بیانگر ارتباط معنادار آماری بین اختلال در کیفیت خواب با تهوع و استفراغ (P=0.017) و بین اختلال تنفس در هنگام خواب با اختلال ریتم قلب (P=0.027) بود.نتیجه گیری: پرستاران به میزان زیادی در معرض آسیب های شغلی قرار دارند، به همین دلیل فراهم آوردن امکانات مناسب و نزدیک شدن به الگوی طبیعی خواب می تواند به ارتقا عملکرد شغلی پرستاران و در نتیجه بهبود کیفیت مراقبت های ارایه شده به بیماران و در نهایت افزایش رضایت مندی مددجویان و اعتلای حرفه پرستاری کمک کند.

زمینه و هدف: رضایت مندی بیماران در سیستم های بهداشتی از اهمیت بسیاری برخوردار است. انعطاف پذیری و تغییر در سازمان برای پاسخ گویی به نیازهای مراجعان یا مشتریان رمز بقا و توسعه آن ها محسوب می شود به همین دلیل مدل های مختلفی برای سنجش میزان رضایت مشتریان طراحی شده و مورد استفاده قرارگرفته است مدل “P-C-P” یکی از این مدل ها است که با سنجش متغیرهای محوری، هسته ای و پیرامونی از مزیت هایی در مقایسه با مدل های دیگر برخوردار و در این مقاله محور سنجش قرار گرفته است.روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی، پیمایشی بوده و در سال 1385 انجام شده است. جامعه پژوهش شامل بیماران بیمارستان های امیراعلم و ولی عصر (عج)، وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران بوده است. روش نمونه گیری، نمونه در دسترس و حجم نمونه 500 بوده. ابزار مطالعه پرسشنامه ساخته شده بر مبنای مدل  “P-C-P”است که میزان اعتبار آن با روش آلفای کرونباخ، 0.96 بوده و برای تجزیه و تحلیل آماری از آزمون t مستقل استفاده شده است.یافته ها: مقادیر میانگین تعیین شده سه متغیر (در مقیاس 6 تا 1) برای بیمارستان ولی عصر (عج) ویژگی های محوری 4.4596، ویژگی های هسته ای 4.3359 و ویژگی های پیرامونی 4.1080، و برای بیمارستان امیراعلم ویژگی های محوری 4.5700، ویژگی های هسته ای 4.5053 و ویژگی های پیرامونی 4.2111، بود. ویژگی های محوری محصول نهایی یا برونداد حاصل از انجام خدمات هستند. ویژگی های هسته ای فرآیندها و ساختارهایی هستند که مراجعان از طریق آن ها با سازمان تعامل می کنند و ویژگی های پیرامونی عواملی هستند که دریافت خدمت را به امری خوشایند تبدیل می کنند. بر مبنای نتایج آزمون تی، دو بیمارستان تنها از نظر رضایت در بعد ویژگی های هسته ای تفاوت معنی داری (در سطح 0.05) دارند.نتیجه گیری: هر چند میانگین ویژگی های سه گانه در دو بیمارستان بالاتر از میانگین نظری (3.5) است ولی بهبود وضعیت متغیرهای دارای پایین ترین میانگین ها، بویژه درباره ویژگی های پیرامونی توصیه می شود.

زمینه و هدف: زمین افتادن یکی از مسایل مهم بهداشتی است که بر کیفیت زندگی سالمندان تاثیر گذاشته و می تواند منتهی به شماری از پیامدهای اجتماعی و بهداشتی نامطلوب در جامعه گردد. این مطالعه با هدف تعیین عوامل مرتبط با زمین افتادن در سالمندان شهر خرم آباد انجام شده است.روش بررسی: مطالعه توصیفی، مقطعی، می باشد. جامعه مورد پژوهش کلیه سالمندان 60 سال و بالاتر شهر خرم آباد در سال 1386 می باشد. روش نمونه گیری در این مطالعه، خوشه ای چند مرحله ای (Multistage cluster sampling) و حجم نمونه400 نفر بوده و به منظور جمع آوری داده ها از یک پرسشنامه نیمه ساختاری، که در آن، عوامل خطر داخلی (مشخصات دموگرافیک، عملکرد فیزیکی و وضعیت شناختی) و عوامل خطر خارجی (محیط های داخلی و خارجی، پوشش و کفش، حمایت اجتماعی) مورد بررسی قرار گرفتند. این پرسشنامه توسط پرسشگران و با مراجعه به درب منازل تکمیل گردید. برای سنجش ارتباط برخی عوامل با زمین افتادن سالمندان از آزمون آماری کای اسکوئر و آزمون دقیق فیشر و من ویتنی استفاده شد. نرم افزارSPSS15  جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات به کار گرفته شد.یافته ها: از 400 نمونه مورد بررسی %52.5 مرد و بقیه زن بودند. مدرک تحصیلی %4 آن ها دیپلم و بالاتر، %3 سیکل، %17 ابتدایی و بقیه بیسواد بودند. بیشترین گروه سنی 64-60 ساله (%29) و کمترین، بالای 85 سال (%6) بودند. شیوع زمین افتادن در سالمندان شهر خرم آباد 24.8 درصد بود. که این نسبت در مردان 23 و در زنان 26.7 درصد بود. همچنین بیشترین میزان شیوع در محدوده سنی 85 سال و بالاتر دیده می شد. یافته های مطالعه نشان دادند که بین استفاده از وسیله کمک حرکتی، روش استحمام، برخی بیماری های مزمن و زمین افتادن ارتباط وجود دارد. (P<0.05)اما بین مصرف داروها به طور جداگانه، ورزش کردن و مصرف تریاک با زمین افتادن ارتباطی یافت نشد.بحث و نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که از هر چهار سالمند در شهر خرم آباد، یک نفر در طی یکسال، زمین خوردن را تجربه می کند. تحلیل علل زمین افتادن و پیشگیری از آن نیاز به همکاری در یک تیم چند رشته ای دارد سیستم مراقبتی در ارتباط با زمین افتادن و شکستگی ها بایستی ایجاد شود تا علاوه بر اصلاحات محیطی متناسب با وضعیت فیزیکی و ذهنی سالمندان، استفاده از وسایل کمکی مناسب، شناسایی سالمندان در معرض خطر و آموزش به مددجو و خانواده درباره استراتژی های پیشگیری از افتادن صورت گیرد.

زمینه و هدف: دیابت یک بیماری مزمن رو به گسترش و یک مشکل بزرگ بهداشتی در سراسر جهان است. هدف از این مطالعه تعیین تاثیر آموزش در چارچوب الگوی باور بهداشتی بر رفتارهای مراقبت از خود بیماران دیابتیک بود.روش بررسی: این پژوهش یک کارآزمایی بالینی است. جمعیت مورد مطالعه شامل بیماران مبتلا به دیابت بستری در 4 بیمارستان آموزشی شهر تهران بودند که در سال 85-1384 مورد مطالعه قرار گرفتند. 71 بیمار به روش مبتنی بر هدف انتخاب شده و به طور تصادفی به دو گروه مورد و شاهد تقسیم شدند (35 نفر در گروه مداخله و 36 نفر در گروه کنترل). بعد از تعیین نیازها در چارچوب الگوی باور بهداشتی مداخله آموزشی در گروه مورد صورت گرفت. در ویزیت اولیه و دو ماه بعد از مداخله ابعاد الگو، رفتارهای مراقبت از خود و آگاهی بیماران از طریق مصاحبه ساختار یافته و پرسشنامه بررسی شد. در نهایت داده ها با استفاده از نرم افزار  SPSS(ویرایش 12) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: قبل از مداخله آزمون تی تست مستقل تفاوت معنی داری را در آگاهی، رفتارهای خودمراقبتی و ابعاد الگو در دو گروه مورد و شاهد نشان نداد (P>0.05). ولی بعد از مداخله استفاده از همان آزمون بجز در بعد موانع و منافع درک شده در سایر ابعاد الگو بین دو گروه تفاوت معنی داری را نشان داد (P<0.05)؛ همچنین به جز در بعد مراقبت از پا (P>0.05) در سایر رفتارهای مراقبت از خود بین دو گروه تفاوت معنی داری دیده شد (P<0.05). آزمون های تی زوج شده و ویلکاکسون پس از مداخله افزایش معنی داری را در میانگین و میانه نمرات آگاهی، حساسیت و شدت درک شده، خودکارآمدی و رفتارهای مراقبت از خود در بیماران گروه مداخله نشان دادند (P<0.05).نتیجه گیری: به نظر می رسد الگوی باور بهداشتی در آموزش بیماران دیابتی جهت پیش بینی و تغییر رفتارهای مراقبت از خود مفید باشد.

زمینه و هدف: نوجوانان و جوانان امروز، والدین و گردانندگان فردای هر کشور هستند لذا توجه به وضعیت بهداشت و درمان این افراد از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد و تا حد زیادی از مشکلات بیشتر، جلوگیری خواهد کرد.هدف از انجام این پژوهش، تعیین وضعیت سلامت جسمی دانش آموزان پسر 18-14 ساله در دبیرستان های دولتی برخی از مناطق آموزش و پرورش شهر تهران در سال تحصیلی 1385، می باشد.روش بررسی: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی می باشد. در این مطالعه تعداد 216 نفر دانش آموز پسر در گروه سنی 18-14 سال که در پایه های اول تا سوم مقطع متوسطه مشغول به تحصیل بودند، از مدارس پسرانه دولتی مناطق 4، 8، 14 آموزش و پرورش تهران، به صورت نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای از 36 دبیرستان انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرسشنامه و برگه ثبت مشاهدات بود. جمع آوری داده ها از طریق مراجعه به دبیرستان ها، تکمیل پرسشنامه توسط دانش آموزان و تکمیل برگه ثبت مشاهدات بر اساس مشاهده و معاینات جسمی انجام شد. بررسی وضعیت سلامت جسمی در این مطالعه، شامل تعیین وضعیت رشد جسمی (قد و وزن) و مقایسه آن با منحنی استاندارد رشد، بینایی، شنوایی، دندان ها، ستون فقرات، آلودکی به شپش سر و کچلی پوست سر دانش آموزان بود.یافته ها: تجزیه و تحلیل یافته ها نشان داد، که در رابطه با بررسی رشد جسمی (قد و وزن)، میانه وزن و قد پسران، (به جز یک گروه) از میانه استاندارد رشد بالاتر بود و به طور کلی وزن 59.7 درصد و قد 51.4 درصد آن ها بین صدک پنجاهم تا نود و هفتم قرار داشت. در بین کل دانش آموزان 21.3 درصد دچار آستیگماتیسم در یک یا هر دو چشم، 4.2 درصد با استفاده از آزمون نجوا دچار کاهش شنوایی در یک یا هر دو گوش، 69 درصد دارای پوسیدگی دندان بودند. میانگین کل دی ام اف تی 3.44 با انحراف معیار 23.72 بود. حداکثر میانگین DMFT، (3.97) مربوط به گروه سنی 15-15.9 سال و کمترین میزان آن (2.84) مربوط به گروه سنی 14-14.9 سال بوده است. در رابطه با وضعیت ستون فقرات، 8.8 درصد، 2.8 درصد و 6.9 درصد از دانش آموزان بترتیب، اسکولیوزیس، کیفوزیس و لوردوزیس داشتند. در تعیین همبستگی میان میانگین قد، وزن، شاخص توده بدن و مقدار دی ام اف تی دانش آموزان با مشخصات دموگرافیک آن ها، فقط بین میزان تحصیلات پدر و میانگین تعداد فرزندان خانواده با دی ام اف تی، رابطه همبستگی وجود داشت (P<0.05).نتیجه گیری: با توجه به نتایج تحقیق، لزوم توجه بیشتر به بهداشت دهان و دندان، تغذیه صحیح و ورزش، سلامت بینایی و دستگاه اسکلتی در نزد دانش آموزان دبیرستانی را نشان می دهد. انجام برنامه های غربالگری و مورد یابی ادواری منظم جهت شناسایی زودرس اختلالات احتمالی، نیز توصیه می شود.

زمینه و هدف: یکی از راه های ارتباط غیر کلامی بین مادر و نوزاد تماس پوستی است که می تواند باعث ایجاد آرامش در کودک و احساس وابستگی بیشتر بین آن دو گردد. پژوهش حاضر با هدف تعیین تاثیر تماس پوستی مادر بر علایم حیاتی و وضعیت رفتاری نوزادان نارس بستری در بین سال های 82-1379 انجام گرفته است.روش بررسی: نوع مطالعه کارآزمایی بالینی بوده و تعداد 25 نوزاد نارس دارای سن داخل رحمی 36-32 هفته به ظاهر سالم به عنوان گروه مورد و 25 نوزاد نارس مشابه به عنوان گروه شاهد انتخاب شدند. جهت نوزادان نارس در گروه مورد علایم حیاتی و وضعیت رفتاری بر اساس چک لیست مربوطه کنترل و ثبت گردید. پس از گذشت ده دقیقه توسط مادر که قبلا آموزش های لازم را دیده بود هر نوزاد به مدت 5 دقیقه مورد لمس در نواحی سر و صورت و شانه ها قرار گرفت. پس از گذشت 10 دقیقه مجددا علایم حیاتی و وضعیت رفتاری کنترل و چارت شد. این عمل در سه نوبت متوالی به فاصله 8-6 ساعت تکرار گردید. در گروه شاهد تنها در یک مرحله علایم حیاتی و وضعیت رفتاری کنترل و چارت گردید. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS با استفاده از آزمون هایt ،t  زوج و کای اسکوئر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.یافته ها: نتایج نشان می دهد که تماس پوستی مادر در گروه مورد باعث کاهش تعداد ضربان قلب (P=0.030) و تنفس (P=0.040) گردیده و باعث تغییر در وضعیت رفتاری نوزادان نارس به سوی آرامش شده است (P£0.001).بحث و نتیجه گیری: تماس پوستی مادر به طور کلی باعث کاهش تعداد ضربان قلب و تنفس و ارتقا وضعیت رفتاری به سوی آرامش در نوزادان نارس مورد پژوهش شده است. با توجه به یافته های پژوهش به نظر می رسد بتوان با اطمینان بیشتر از تماس پوستی مادر جهت آرامش نوزدان نارس بهره برد.

طبق تعریف ترجمان دانش عبارت است از «فرآیند تولید، تبادل و بکارگیری صحیح دانش از نظر اخلاقی، که در سامانه ای پیچیده از برهم کنش ها میان پژوهشگران و مصرف کنندگان پژوهش منجر به ارتقا سلامت،ارایه محصولات و خدمات موثرتر و تقویت نظام مراقبت بهداشتی می شود». در واقع منظور از ترجمان دانش این است که نتایج تحقیقات به محل استفاده واقعی خود منتقل شوند. در مطالعه ای که در کشور آمریکا انجام شد مشخص گردید که 30 تا 40 درصد از بیماران درمان موثر را دریافت نمی دارند و در مطالعه ای که در کشور هلند انجام شد، مشاهده گردید که 20 تا 525 بیماران مراقب هایی را دریافت می دارند که نیاز نداشته و حتی مضر می باشد. روش های مختلفی برای تغییر در نحوه عملکرد ارایه دهندگان خدمت وجود دارد و مجلات یکی از مهم ترین منابع اطلاعاتی برای ایشان می باشد و در عین حال منبعی مهم برای چاپ نتایج تحقیقات محققین است. ولی مجلات در امر رساندن اطلاعات مورد نیاز برای ارایه دهندگان خدمت و پر کردن شکاف موجود میان تحقیقات انجام شده و عملکرد بالینی راه درازی را در پیش دارند. بخشی از علت سرعت کم تطابق عملکرد بالینی با نتایج تحقیقات این است که مجلات در انتشار نتایج تحقیقات به طریقی که بتواند باعث تغییر عملکردهای بالینی شود، موفق نبوده اند. اگرچه کاربردی کردن نتایج تحقیقات امری منطقه ای می باشد ولیکن مجلات برای ایجاد این تغییر موقعیت استثنایی را دارا هستند.