مجله ایرانی علوم و تکنولوژی-الف
سال:1384 | دوره:30 | شماره:1-الف |تعداد مقالات:15

اثرات تنش خشکی و آبسیزیک اسید بیرونی، بر بیان ریبولوز 1 و 5 بیس فسفات کربوکسیلاز/ اکسیژناز آکتیواز (روبیسکو آکتیواز) در گندم (Triticum aestivum L.) مورد بررسی قرار گرفت. در پاسخ به تنش آبی و آبسیزیک اسید، تراز آبسیزیک اسید درونی و روبیسکو آکتیواز در برگها افزایش پیدا می کند. بررسی به روش لکه گذاری ایمنی شناختی نشان داد که تنش خشکی و آبسیزیک اسید، شکل 51 کیلودالتون آکتیواز را افزایش می دهد. بعلاوه نتایج ما از بررسی بر روی برگهای گندم نشان داد که روبیسکو آکتیواز از طریق افزایش مقدار آبسیزیک اسید درونی، تنظیم افزایش حاصل می کند. از اینرو تراز روبیسکو آکتیواز به تراز آبسیزیک اسید بستگی دارد. این نتایج با یافته های قبلی که در آن روبیسکو آکتیواز با تنش دمایی بالا افزایش می یابد مطابقت می نماید. این نتایج نشان می دهند که میزان سنتز آکتیواز می تواند کاهش ظرفیت فتوسنتز در اثر تنش خشکی را جبران نماید. اثرات تنش خشکی و آبسیزیک اسید، و بر هم کنش آن برای تمام متغیرها بسیار معنی دار است (p<0.01).

بیست جمعیت زراعی و وحشی (Lathyrus L.) که از نواحی غرب و جنوب ایران جمع آوری شده بود از لحاظ خصوصیات کروموزومی در مرحله متافاز میتوز مورد ارزیابی قرار گرفت. اگر چه همه جمعیت ها تعداد کروموزوم مساوی 2n=2x=14 داشتند اما تنوع قابل ملاحظه ای از لحاظ فرمول کاریوتیپی و سایر مشخصه های کروموزومی بین آنها مشاهده گردید. بطور کلی طول مجموعه کروموزومی در چهار جمعیت وحشی خلر (Lathyrus L.) مورد مطالعه بیشتر از طول مجموعه کروموزومی جمعیت های خلر زراعی (Lathyrus sativus L.) بود. جمعیت شماره 5 خلر زراعی حاوی بزرگترین کروموزوم و جمعیت های وحشی جمع آوری شده از ایلام از کوچکترین کروموزوم برخوردار بودند.

در محیط طبیعی و رژیم غذایی انسان موادی وجود دارد که از نظر هورمونی فعال است. کیوی منبع سروتونین و فیتواستروژنها است. این ترکیبات با تاثیر بر روی هورمونها در فعالیت تولید مثلی دخالت می کند. بنابراین، اثرات عصاره کیوی بر ساختار بافتهای تولید مثلی نر مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور چهل موش صحرایی نر به سه گروه آزمایشی 75)، 100 و 150 میلی گرم/ کیلوگرم بر روز) و به یک گروه کنترل (آب) تقسیم و به مدت 50 روز تیمار گردیدند. پس از بی هوشی عمیق، موشهای صحرایی تشریح و بافتهای تولید مثلی آنها خارج گردید. پس از آماده سازی بافتی، برشها با روش H & E و اکریدین نارنجی رنگ آمیزی و با استفاده از میکروسکوپ های نوری و فلورسانس مورد مطالعه قرار گرفت. مشاهدات بافتی در بیضه نشان داد که برخی از اسپرماتوسیتها دوکی شکل شدند. تعداد سلولهای اسپرماتوژنز، در مرحله متافاز (دوز 150 و 100 میلی گرم/ کیلوگرم بر روز)، افزایش چشمگیری داشت. برخی از اشکال میتوزی، اسپرم و بیشتر اسپرماتوگونیها و اسپرماتوسیتها با اکریدین نارنجی به رنگ قرمز درآمد که دلالت بموش صحرایی خریب DNA دارد. به نظر میرسد که عصاره کیوی می تواند ساختار اسپرماتوسیت را تغییر داده، روی اسپرماتوگونی و اسپرم اثر بگذارد. ممکن است اثرات دو گانه ای نیز بر روی تکثیر سلولی داشته باشد. احتمالا در غلظت پایین، تکثیر را القا نموده و در غلظت بالا، منجر به مرگ و قطعه قطعه شدن هسته می گردد.

برای اولین بار، در اثر تزریق (IP) دو غلظت 75 و 100 میلی گرم/میلی لیتر (وزن مادر) از (3H)- 4 کوئینازولینون 2- پروپیل -2- فنیل اتیل (QPPE) به موش باردار (N=5)، ناهنجاریهای مورفولوژیکی در روزهای 9، 10 و 11 بارداری ملاحظه گردید. اندازه طول سر-نشیمنگاه (CR)، وزن بدن، و وزن جفت جنین، در روز 17 بارداری، تاخیر قابل ملاحظه ای در میزان رشد را به نمایش گذاشت (P<0.05). روز نهم، حساس ترین دوره بوده و شدت تغییرات به غلظت QPPE بستگی داشته است. دوزهای قویتر، ناهنجاریهای (سین داکتیلی، اسکافوسفالی، اگزوسفالی، میکروسفالی، آکروسفالی، آشفتگی در قطبیت دست و پا، انحراف محور بدن و تاخیر در رشد) بیشتری ایجاد نمودند. ظاهرا QPPE، در مرحله خاصی از تکوین، با بیان ژنها، تنظیم میتوز و تکثیر سلول بر اندام زایی اثر می گذارد.

لگ از اجزای بزرگتر از 2 میلی متر باقیمانده و یا از سیمانی شدن ثانویه اجزای کانیهای تخریب شده سنگهای از بین رفته در مناطق پوشیده تشکیل میشود. طبقه بندی نوین جهانی این لگها و کشف ارتباط آنها با سنگ بستر هدف این تحقیق را تشکیل میدهند. در این رده بندی لگها سه گروه تشکیل میدهند. گروه اول: با سطحی ناهموار، بافت لیتیک و فاقد جلا و اغلب در لندفرمهای تخریبی متمرکز می شوند. گروه دوم: دارای خاصیت مغناطیسی، بشکل پیزوئید، سطح هموار، سطح صیقلی، غنی از کانی مغناطیسی مگهمایت بوده و بیشتر در لندفرم های رسوبی متمرکز می گردند. گروه سوم: لگ های آواری با منشاهای متفاوت هستند که عموما در رسوبات کواترنر متمرکز می شوند. آنالیز شیمیایی نشان میدهد که لگ های مغناطیسی بیشتر از عناصر سنگین غنی شده و از نظر فاصله مکانی بسیار دورتر از سنگ مادر در صورتی که لگ های غیرمغناطیسی غنی از عناصری مانند مس، روی و منگنز بوده و در فاصله کمتری از سنگ مادر واقع میشوند. توزیع مکانی لگها نشان میدهند که لگ های مغناطیسی بدلیل پراکنش وسیع در اکتشافات ناحیه ای و لگ های غیرمغناطیسی بخاطر نزدیکی به سنگ مادر برای ردیابی منبع آنومالییها می توانند مورد استفاده قرار داده شوند.

اثرات غلظت های مختلف کادمیوم (صفر، 0.005، 0.05 و 0.5 میلی گرم در لیتر) بر روی رشد (تعداد سلول و میزان کلروفیل)، سنتز بتا کاروتن و میزان منیزیم و کلسیم سلولی در دو سویه (ایرانی و استرالیایی) جلبک سبز D. salina در طی 36 روز مورد مطالعه قرار گرفت. افزایش غلظت کادمیوم منتج به یک کاهش معنی دار در تعداد سلول و میزان کلروفیل درون سلولی D. salina گردید. در هر دو سویه در قیاس با شاهد، افزایش بتاکاروتن سلولی در روزهای اولیه آزمایش مشاهده گردید. همچنین میزان منیزیم و کلسیم سلولی نیز کاهش نشان داد. نتایج حاکی از آن بود که افزودن 0.5 میلی گرم در لیتر کادمیوم به محیط کشت بعد از 96 ساعت باعث کاهش 50 درصدی در تعداد سلول ها گردید. به نظر میرسد کاهش در میزان رشد و افزایش در میزان بتاکاروتن سلولی احتمالا بخاطر تشکیل رادیکالهای آزاد و کمبود عناصر ضروری مثل منیزیم و کلسیم، بواسطه غلظت بالای کادمیوم در محیط کشت باشد.

C16H13N2O6، Mr=239.30، مونوکلینیک، P21/n، a=7.6088(3)، b=9.0108(4)، c=11.2161(6) آنگستروم، β=100.3433 (4)°، V=759.90(6)°A3، Z=2، Dx=1.446 g/cm3، λ(MoKa)=0.71007°A3، T=293K، R=0.044، Rw=0.043 برای 1295 بازتاب مشاهده شده، بلورها به روش تبخیر آرام بدست آمدند. پیوند هیدروژنی با فاصله 2.601 آنگستروم بین اتمهای O1—H1......N1 در بخش نامتقارن موکلول وجود دارد. حلقه مولکول مسطح و مولکولها بوسیله پیوند واندروالز به یکدیگر متصل می شوند.

تعداد سلولهای زنده و فعالیت لومینسانس سویه P.stutzeri P16 luxAB4 به روش شمارش پلیت و لومینومتری در خاک استریل و غیراستریل با پتانسیل های ماتریکس -1500 Kpa و -750 و -30 اندازه گیری شد. نتایج نشان می دهند که پتانسیل ماتریکس اثر معنی داری بر بقا و فعالیت سویه P.stutzeri P16 luxAB4 درخاک دارد. بقا سویه P.stutzeri P16 luxAB4 در محیط حداقل Hunter حاوی 1mgl-1 فنانترین نسب به محیط کشت حاوی 1mg ml-1 فنانترین طولانی تر است. البته نتایج نشان داد که تعداد سلولهای زنده و فعالیت لومینسانس سویه مارکدار شده با ژن لاکس (P.stutzeri P16luxAB4) و سویه وحشی در محیط حداقل Hunter حاوی مقادیر بالا و پایین فنانترن تغییرات معنی داری دارند. تلقیح خاک با غلظت بالایی از فنانترین باعث افت اولیه در غلظت سلولی سویه P.stutzeri p16 luxAB4 گردیده که در مقایسه با محیط مایع مدت زمان بیشتری بطول می انجامد. تغییرات یکسان در تعداد سلولهای زنده با فعالیت لومینسانس نشان دهنده کارایی سیستم مارکر لومینسانس در ردیابی بقا و فعالیت تجزیه کنندگی میکروارگانیسم های مهندسی ژنتیک شده (GEMs) در محیط های آلوده می باشد. نتایج ما همچنین بیانگر تاثیر عوامل محیطی مانند پتانسیل ماتریکس و غلظت آلاینده بر بقا میکروارگانیسم های مهندسی ژنتیک شده نیز می باشد.

بررسی سیتوژنتیکی در 11 رقم گیاه گلزا با توجه به فرکانس و توزیع کیاسما و همچنین جفت شدن کروموزومها انجام گرفت. تمامی ارقام تتراپلوئید و دارای n=19 کروموزوم بودند. وجود گره سینوزتیکی و دیفیوز پس از میوز در تمامی ارقام مشاهده شد. در اکثر ارقام چسبندگی کروموزومی از اوایل پروفاز تا اواخر تلوفاز میوز 2 مشاهده شد که خود باعث تشکیل کروموزومهای سرگردان و ریز هستک می شدند. ارقام مطالعه شده اختلاف معنی داری را در فرکانس و توزیع کیاسما و همچنین فرکانس بیوالانها نشان دادند که بیانگر تفاوتهای ژنومی آنهاست. گروه بندی ارقام با استفاده از روشهای آماری تجزیه خوشه ای و رسته بندی بر اساس تجزیه به مولفه های اصلی انجام گرفت. برخی از ارقام وجود کروموزومهای B را نشان دادند.

شناسایی گونه های جنس فوزاریوم به دلیل تنوع صفات مورفولوژیک و همپوشانی این ویژگی ها بین گونه ها از دقت کافی برخوردار نمی باشد. در این بررسی، از روش pectic zymoyram، استفاده گردید. بدین منظور 318 جدایه فوزاریوم که از مناطق و میزبان های مختلف جمع آوری شده بود. پس از تهیه کشت خالص و شناسایی جهت انجام زایموگرم آماده گردیدند. الکتروفورز آنزیم پکتینازبا ژل آکریل آمید محتوی سیتروس پکتین انجام شد. الگوهای الکتروفورزی برای ایزوآنزیم های پلی گالاکتوروناز (PG) و پکتین استراز (PE) بدست آمد. الگوهای حاصل از 318 جدایه مورد آزمایش در 12 گروه (ZP) طبقه بندی شدند. سه الگو (ZP1-ZP3) برای F. oxysporum پنج الگو (ZP4-ZP8) برای F. solani و دو الگو (ZP9-ZP10) برای F. culmorum شناسایی گردید. برای هر گونه یک الگو بیشترین فراوانی را داشت. F. subglutinans و F. equiseti نیز هر یک دارای یک الگو بودند. علیرغم تنوع درون گونه ای، هر یک از گونه ها، دارای الگوهای آنزیمی قابل تشخیص از یکدیگر بوده و الگوی مشترک بین گونه ها مشاهده نشد و الگوهای درون گونه ای نیز به میزبان های خاص تعلق نداشتند. بنابراین به نظر می رسد، با استفاده از این روش بتوان با سرعت بیشتری گونه های فورازیوم را شناسایی نمود.

بررسی سیتوژنتیکی 11 رقم پنبه تتراپلوئید شامل رقم اولتان و هیبریدهای آن با دیگر ارقام مطالعه شد. ارقام بررسی شده اختلاف معنی داری را در فرکانس و پرکندگی کیاسما و همچنین جفت شدن کرومزوم ها نشان می دهند. جابجایی هتروزیگوت میان دو ژنوم A و D در برخی ارقام مشاهده شد که میتواند نوترکیبی های جدید ژنتیکی را پدید آورد. ناهنجاریهای میوزی و همچنین وجود کروموزوم B در برخی ارقام مشاهده شد. دوری و نزدیکی ارقام با استفاده از روشهای تجزیه خوشه ای و رسته بندی مشخص گردید.

سنگ های گرانیتی سرنوسر طی ائوسن پایانی-الیگوسن پیشین در یک توالی رسوبی-آتشفشانی نفوذ کرده اند و عمدتا گرانودیوریتی و گرانیت، متالومینوس، از نوع I و کالک- آلکالن هستند و باعث تشکیل کانسار آهن در سنگ های کربناته شده اند. مقدار F در بیوتیت موجود در این گرانیت ها از حدود 0.37 تا 4.4 درصد وزنی و مقدار Cl آن از 0.1 تا 0.3 درصد وزنی متغیر است. مقادیر اتم های فلوئور در فرمول بیوتیت همبستگی منفی با XTi و Cl و همبستگی مثبتی را با XSi و XMg نشان میدهند. مقادیر محاسبه شده log (ƒH2O/ƒHF) از 3.38 تا 4.43 و log (ƒH2O/ƒHCl) از 0.57 تا 1.2 متغیر است. این نتایج همراه با دیگر پارامترهای محاسبه شده نشان می دهد که بیوتیت های مورد مطالعه با بیوتیت سیستم های غنی از کلرو کانسار ساز مانند سیستمهای مس پورفیری مشابه است.

تشکیل آتول گارنت در هورنبلند شیستهای منطقه دگرگونی مشهد با استفاده از ویژگیهای پتروگرافی، کانی شناختی و شیمیایی آن مورد بحث قرار گرفته است. شواهد حاصل از این بررسیها موید این است که تشکیل آتول گارنت در هورنبلند شیستهای منطقه دگرگونی مشهد حاصل جایگزینی هسته یک بلور کامل و شکل دار گارنت بوسیله کلسیت و کلریت است.

در حالیکه دانش ما از وجود مژه های سطح بدن جنین و لارو دوزیستان بدون دم به حد قابل توجهی میرسد، منابع کمی به مژه دار بودن سطح بدن دوزیستان بدون دم در گونه های با تکوین مستقیم اشاره می کند. سلول های مژه دار سطح در بخش زیادی از تکوین جنین های گونه Eleutherodactylus urichi که تکوین مستقیم دارند یافت شدند. مژه ها در ناحیه حلقی و روی باله های دمی یعنی دو ناحیه ای که نقش های تنفسی دارند بیشتر آشکار بودند. این موضوع فرضیه ای را پشتیبانی میکند که معتقد است مژه های سطحی جنینی در دوزیستان اساسا در عمل تنفس و حرکت مایع درون کپسول نقش دارد. همچنین مژه دار بودن جوانه های اندام حرکتی به عنوان یک پدیده جدید تکاملی مطرح است از آنجاییکه دوزیستان مژه ها را در مرحله لاروی، قبل از اینکه اندام های حرکتی تکوین قابل توجهی نشان دهند از دست می دهند.