مطالعات فرهنگی و ارتباطات
سال:1386 | دوره:3 | شماره:8 |تعداد مقالات:8

عملیات روانی، تلاشهای برنامه ریزی شده ای است برای تغییر ادراکات و در نهایت رفتار مخاطبان معین، اجرا و انجام موفقیت آمیز سناریوی عملیات روانی توسط رسانه ها، مستلزم درک درست آنان از مخاطبان، شگردها، روشها و ابزارهای مورد استفاده در ترغیب و متقاعد کردن مخاطبان است؛ لذا طراحان عملیات روانی رسانه ای باید به اطلاعاتی در مورد فرهنگ، شرایط و ویژگیهای اجتماعی - سیاسی مخاطبان دست یابند؛ اما این مهم خود مستلزم درک پیچیدگیهای میان رابطه ساختار آگاهی انسان و سازه های موثر در تکوین آگاهی است. به عبارتی عملیات روانی از طریق رسانه، باید به ماهیت تعاملات میان آگاهی، ساختارهای هنجاری، شناختی، ابزاری و احساسی توجه داشته باشد تا از طریق مداخله در ارزشهای حاکم بر ساختارهای مذکور یعنی صداقت، حقیقت، مفید بودن و زیبایی شناسی زمینه بر هم زدن نقطه تعادل میان عینیت و ذهنیت را فراهم ساخته و سازه های موجد سازمان آگاهی چون فضاسازی، گزینش و همگون سازی را، ساختار مجدد دهد. بدیهی است به جهت ماهیت زبان که بر بنیاد اشتراک معانی استوار است، با تغییر در ساختار آگاهی، ساخت معنایی واژگان دچار تغییر شده و این خود زمینه تغییرات زبانی (توسیع و تضییق معنایی واژگان) را فراهم خواهد آورد. این مقاله در تلاش است تا نحوه مداخله رسانه ها در زبان را از مسیر تحول در ساختار شناختی و از طریق عملیات روانی رسانه ای نشان دهد.

در عصر حاضر از کارآفرینی به عنوان نیروی محرکه رشد و توسعه اقتصادی و مهم ترین عامل ایجاد اشتغال تعبیر می شود. بدین لحاظ اکثر دولتها کارآفرینی را به عنوان یک استراتژی توسعه ملی پذیرفته و اقدامات بسیاری برای توسعه آن انجام داده اند. چندی است در کشور ما نیز حمایت از کارآفرینی محور سیاستهای دولت قرار گرفته و در قوانین توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به آن توجه ویژه ای مبذول شده است.در این پژوهش با توجه به ظرفیت بخش فرهنگ در کارآفرینی و اشتغال زایی و همچنین اهمیت تولید و مصرف کالاهای فرهنگی تلاش گردیده است تا ضمن شناسایی عوامل مهم تاثیرگذار بر توسعه کسب و کار در این بخش و تعیین و پیشنهاد استراتژی توسعه کارآفرینی در صنعت بازیهای رایانه ای به عنوان یکی از مهم ترین و پر رونق ترین صنایع فرهنگی، زمینه تولید محصولات متناسب با فرهنگ بومی در کشور فراهم گردد.بدین منظور با مطالعه برنامه های حمایتی ده کشور برتر این صنعت در جهان، سیاستهای حمایت از توسعه کارآفرینی در کشورهای مختلف و همچنین نظرات کارشناسان داخلی، 35 شاخص به عنوان مهم ترین عوامل تاثیرگذار بر موضوع پژوهش انتخاب و در تعیین متغیرهای پژوهش و ارزیابی وضعیت موجود و مطلوب مورد استفاده قرار گرفته است. این ارزیابی با استفاده از پرسشنامه و نظرخواهی از 57 تن از تولید کنندگان و سیاست گذاران صنعت بازیهای رایانه ای کشور به عمل آمده و نتایج آن پس از تجزیه و تحلیل با روشهای آماری تحلیل مسیر و آزمون فریدمن در تعیین استراتژیهای پیشنهادی به کار گرفته شده است.

مقاله حاضر که به سنجش میزان احساس شادی سرپرستان خانوارهای شهری اصفهان و زمینه های فرهنگی از جمله سرمایه فرهنگی، سبکهای فراغتی فرهنگی (علمی - فرهنگی، فرهنگی - هنری، ورزشی و ...) و همچنین دینداری به عنوان یکی از مولفه های فرهنگ می پردازد، یک بررسی پیمایشی است که از نظر وسعت پهنانگر و از نظر زمانی، مقطعی است (نیمه دوم سال 1386). جامعه آماری آن کلیه سرپرستان خانوارهای شهر اصفهان هستند و حجم نمونه مقتضی بر اساس فرمول کوکران، 384 نفر تعیین شده است. به طوری که پرسشنامه طراحی شده با روایی سازه های مناسب (طبق ضریب آلفای کرونباخ) بر حسب نسبت خانوارهای هر منطقه در بین مناطق مختلف شهر اصفهان توزیع شده است.بر اساس نتایج حاصل از روشهای آماری مورد استفاده، میزان شادی سرپرستان خانوار در شهر اصفهان 56.23 بوده، به گونه ای که میانگین بعد احساسی شادی 59.37، میانگین بعد شناختی 53.88 و میانگین بعد اجتماعی آن 55.42 است. همچنین میانگین سرمایه فرهنگی در جامعه مورد مطالعه 27.57 است که کسب مهارتهای فرهنگی با میانگین 31.89 دارای بیشترین حد و کسب مدارک فرهنگی دارای کمترین میانگین (19.16) است؛ همچنین میانگین دارا بودن وسایل فرهنگی در جامعه آماری مورد مطالعه 31.68 است. به علاوه در بین سبکهای فراغتی تعیین شده توسط تکنیک تحلیل عاملی، میانگین اوقات فراغت خانوادگی 53.78، اوقات فراغتی تفننی 36، اوقات فراغت ورزشی 28.01، اوقات فراغت فرهنگی - هنری 20.43 و اوقات فراغت علمی - فرهنگی 15.34 است. بر اساس آمارهای موجود اگر چه میزان سرمایه فرهنگی و سبکهای فراغتی فرهنگی در بین سرپرستان میانگین پایینی دارد اما همواره با احساس شادمانی آنها همبسته است به طوری که به نظر می رسد با افزایش آنها میزان شادی نیز افزایش می یابد. از سوی دیگر دینداری نیز به عنوان یکی از مشخصه های فرهنگی در شهر اصفهان با احساس شادی سرپرستان خانوار رابطه معنی دار و مستقیم دارد.

این مقاله با هدف دست یابی و شناسایی نشانه ها و اسطوره های حاکم بر تبلیغات محیطی شهر تهران و نظام نشانه شناسانه آن انجام شده است. بدین منظور نمونه هایی از بیلبوردهای سطح شهر تهران به عنوان کلان شهر ایران در فاصله زمانی بهار و تابستان 1382 بررسی شده است.چارچوب نظری این تحقیق بر گرفته از دیدگاه نشانه شناسانه «فردینان دوسوسور» به عنوان مرجع و با استفاده از نظریات «رولان بارت» پیرامون تحلیل اسطوره زدایی از متون تبلیغاتی است. یافته های پژوهش معرف نظام «اسطوره ساز» در تبلیغات ایران است. بخشی از این اسطوره ها مختص فرهنگ و جامعه ایرانی و ویژگی های مربوط به این بافت را دارا است و بخشی دیگر متاثر از اسطوره های فراملی و منطقه ای است و به گونه ای جهان شمول محسوب می شوند.

شایعه هایی که در ارتباط با تغییر برخی از وزرا در پایان سال اول فعالیت دولت نهم به گوش می رسید نهایتا در جلسه شبانگاهی دوم مهرماه 1385 منجر به بر کناری وزیر رفاه شد. در آن ساعت که چنین تصمیمی گرفته شد روزنامه های سوم مهر ماه در حال چاپ بودند و هنگامی که صبح دوشنبه سوم مهر ماه این خبر از طریق رادیو و تلویزیون اعلام می شد بدیهی بود که مخاطبان روزنامه ها نتوانند خبر را در روزنامه های صبح مورد علاقه خود بیابند. بنابراین خوانندگان روزنامه های صبح تا روز بعد باید منتظر می ماندند. این مقاله شامل بررسی تیتر انتخابی این خبر مهم در صفحه اول روزنامه های صبح سه شنبه چهارم مهر ماه است. خبری که 24 ساعت پس از انتشار توسط خبرگزاریها تازگی خود را از دست داده بود، اما به دلیل اهمیت خبری باید مورد توجه قرار می گرفت. پیش از آن به ساعت انتشار این خبر و حواشی آن در خبرگزاریهای داخلی و همچنین روزنامه اطلاعات عصر سوم مهر ماه نیز خواهیم پرداخت.

این مقاله محصول دو پژوهش در مورد جوانان و خانواده های آنان است. هدف از این مطالعه بررسی تفاوتهای بین اوقات فراغت نسل جوان با والدین آنها و علل این تفاوتهاست. از آنجایی که ما در عصر ارتباطات زندگی می کنیم، و ارتباطات به عنوان یکی از ابزار مهم جهانی شدن به شمار می رود، اوقات فراغت دو نسل را در ارتباط با جهانی شدن مورد مطالعه قرار داده ایم.نظریه ساخت اجتماعی واقعیت و نظریه کنش متقابل ما را در فهم موضوع یاری رساندند. به کمک مصاحبه های عمیق با 44 جوان و والدین آنها به این نتیجه رسیدیم که جوانان اوقات فراغت خود را متفاوت از والدین شان می گذرانند، آنان در گذران فراغت متاثر از جهانی شدن هستند، در حالی که والدین آنها این گونه نیستند.

طی سالهای اخیر، جمعا یا کلاسهایی در سطح شهر تهران و دیگر شهرها شکل گرفته اند که در آنها شیوه های نوینی برای «چگونه بهتر زیستن» آموزش داده می شود. در این جمعها که اساس شان بر پایه دیدگاههای گوناگونی از جمله روان شناسی و عرفان قرار گرفته، افراد به دنبال آن هستند که ضمن تجربه نوعی احساس معنوی و روحانی، چگونگی دست یابی به راههای خوشبختی، موفقیت، کمال را همراه با آرامش روحی دریابند. در این مقاله تلاش شده بر اساس نتایج یک پژوهش کیفی که در آن دو کلاس از این دسته جمعها مورد بررسی قرار گرفته اند، نوع سازمان دهی اجتماعی و چگونگی روابط اعضای مختلف آنها با یکدیگر مورد بررسی قرار گیرد. بر اساس یافته های این پژوهش، این جمعها را می توان «جوامعی در نوستالژی اجتماع» با خصوصیات «بسته و رازدار» و دارای «رهبری فرهمند» معرفی و در عین حال حضور آنها را به عنوان نشانه هایی از پویایی حیات زنده اجتمعی در لایه های زیرین جامعه قلمداد کرد.