پژوهش های نوین روانشناختی (روانشناسی دانشگاه تبریز)
سال:1390 | دوره:6 | شماره:21 |تعداد مقالات:11

از آن جا که در درمان بیماران دیابتی به استفاده از برنامه های مراقبتی تاکید می شود و توجه به ویژگی های شخصیتی بیماران، در تبعیت آن ها از برنامه های مراقبتی موثر خواهد بود، این پژوهش ابعاد شخصیت و راه های مقابله افراد مبتلا به دیابت نوع 2 را در مقایسه با افراد غیردیابتی بررسی کرده است. آزمودنی های پژوهش را 60 نفر از بیماران دیابت نوع 2 و 60 نفر از سایر بیماران بیمارستان امام خمینی (ره) اردبیل تشکیل دادند که با رعایت معیارهای ورود و خروج در مطالعه، انتخاب و بر اساس سن و جنسیت همتا شده بودند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه تجدیدنظر شده شخصیت آیزنک (EPQ-R) و پرسشنامه راه های مقابله فولکمن و لازاروس (WCQ)، و برای تحلیل داده ها از روش تحلیل ممیز استفاده شد. نتایج نشان داد که بین دو گروه از نظر ابعاد شخصیت و راه های مقابله با استرس، تفاوت های معنی داری وجود دارد و تابع تشخیصی حاصل از ترکیب خطی راه های مقابله و ابعاد شخصیتی می تواند 87.9 درصد اختلاف بین مبتلایان دیابت نوع 2 و افراد غیردیابتی را تبیین کنند. بر اساس نتایج این تحقیق، می توان با مدنظر قرار دادن ویژگی های روان رنجورخویی، روان پریش خویی و سطح پایین برون گرایی، همچنین غالب بودن مقابله هیجان مدار در بیماران دیابتی نوع 2، برنامه های مراقبتی مناسبی را تهیه کرد.

این پژوهش نیمرخ های انگیزشی دانشجویان و تفاوت نیمرخ گروه های مختلف را از نظر عملکرد شناختی، عاطفی و اجتماعی مورد مطالعه قرار داد. جامعه آماری پژوهش دانشجویان دانشگاه تبریز بودند. 370 دانشجو از دانشکده های مختلف با روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند. پرسشنامه انگیزش تحصیلی، پرسشنامه اهداف جامعه پسند، مقیاس نگرش کلاسی و پرسشنامه راهبردهای یادگیری به منظور جمع آوری اطلاعات استفاده شد. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل خوشه ای سلسله مراتبی، تـحلیل واریانس چـندمتغیره (MNOVA) و آزمون تعقیبی استفاده شد. نتایج پژوهش، چهار گروه از دانشجویان: (الف) دارای جهت گیری انگیزش درونی (ب) دارای جهت گیری های درونی و درون فکنی شده (ج) جهت گیری انگیزشی چندگانه بالا (د) جهت گیری بی انگیزشی را شناسایی کرد. از طرفی نتایج پژوهش نشان داد که دانشجویان خوشه «انگیزش چندگانه» از لحاظ شناختی، عاطفی و اجتماعی نسبت به سه گروه دیگر، عملکرد سازگارانه تری دارند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش تعدیل کننده خودکارآمدی بر رابطه بین ناگویی هیجانی، شدت درد و ناتوانی ناشی از درد در بیماران مبتلا به درد مزمن انجام گرفت. 100 آزمودنی (67 زن و 33 مرد) در این پژوهش شرکت کردند. از شرکت کنندگان خواسته شد که مقیاس های ناگویی هیجانی تورنتو (TAS-20)، پرسشنامه خودکارآمدی درد مزمن (CPSEQ)، مقیاس دیداری شدت درد (VAS) و پرسشنامه ناتوانی ناشی از درد (PDQ) را تکمیل کنند. داده ها با استفاده از روش تحلیل رگرسیون تحلیل شد. نتایج پژوهش نشان داد که خودکارآمدی در رابطه بین ناگویی هیجانی، شدت درد و ناتوانی ناشی از درد نقش تعدیل کننده دارد. بر اساس نتایج این پژوهش می توان نتیجه گرفت که رابطه بین ناگویی هیجانی، شدت درد و ناتوانی ناشی از درد در بیماران مبتلا به درد مزمن تحت تاثیر نقش تعدیل کننده خودکارآمدی قرار دارد.

هدف پژوهش حاضر پیش بینی تحول اخلاقی و میزان نوعدوستی دانشجویان دانشگاه محقق اردبیلی بر اساس عامل های شخصیتی بود. به این منظور 208 نفر (88 پسر و 120 دختر) از دانشجویان کارشناسی دانشگاه محقق اردبیلی به روش نمونه گیری تصادفی ـ نسبتی، انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه های جمعیت شناختی، پنج عامل شخصیتی (NEO-FFI) و پرسشنامه های تحول اخلاقی و نوعدوستی «ما»، استفاده شد. داده ها به کمک نرم افزار SPSS17 و با استفاده از شاخص های آمار توصیفی و رگرسیون همزمان، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایج رگرسیون همزمان نشان داد که که از بین پنج عامل شخصیتی دو بعد روان رنجور خویی (به طور منفی) و انعطاف پذیری (به طور مثبت) سهم معنی داری در پیش بینی تحول اخلاقی دارند، و در ادامه نتایج رگرسیون همزمان نشان داد که که از بین پنج عامل شخصیتی تنها بعد وجدانی بودن قادر به پیش بینی میزان نوع دوستی دانشجویان می باشد.

پرسشنامه سبک های دفاعی توسط باند (1983) و سپس آندروز و همکاران (1993) بر روی نمونه های بالینی و غیربالینی وارسی های متعددی را تاکنون پشت سر نهاده است. یکی از موارد مرتبط با این وارسی ها، تحلیل عاملی می باشد. بر اساس نتایج تحقیقات مختلف در کشورهای متعدد، این پرسشنامه در کشورهای متعدد همنوا نبوده و در عین برخورداری از شباهت ها دارای نوساناتی در نتایج نهائی بوده است. هدف مطالعه فعلی تحلیل عاملی مربوط به پرسشنامه سبک های دفاعی بر روی نمونه های دانش آموزی (n=666) و دانشحویی (n=401) به منظور کشف تعداد سبک های دفاعی در آنان می باشد. نتایج به دست آمده در تحلیل های عاملی یاد شده در دو گروه به طور مجزا و در کل نمونه (1067 نفر) با توجه به تحلیل عاملی اکتشافی و موازی، بیانگر وجود سه عامل بوده است. گرچه دفاع های لانه گزیده در هر سبک با داده های اولیه آندروز و همکاران (1993) و نیز سایر محققان تفاوت های را دارد اما به طور کلی یافته های تحقیقی از نتایج این مطالعه حمایت می کند.

در پژوهش حاضر، هدف تعیین تاثیر استرس بر توجه انتخابی بینایی با در نظر گرفتن نقش عامل شخصیتی روان رنجورگرایی (N) بود. به این منظور تعداد 60 نفر دانشجوی پسر به صورت نمونه گیری چندمرحله ای و با رعایت متغیرهای کنترل غربالگری عصب روانشناختی از دانشجویان دانشگاه های شهر تهران انتخاب شدند (دو گروه آزمایشی و یک گروه کنترل؛ هر گروه 20 نفر). آزمودنی های گروه های آزمایشی که از نظر افراشتگی در عامل N با هم متفاوت بودند، پس از انجام تکالیف استرس زای شناختی مورد آزمایش توجه انتخابی و متمرکز بینایی قرار گرفتند. توجه انتخابی و متمرکز بینایی آزمودنی های گروه کنترل بدون انجام این تکالیف سنجیده شد. شاخص های سنجش توجه بینایی تعداد خطاهای شمارش و خطاهای طبقه بندی آزمودنی ها بود. داده ها با استفاده از تحلیل واریانس یکراهه (ANOVA) مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان دادند که استرس بـه افـزایش معـنادار خـطای شمارش و خـطای طبقه بنـدی منجر می شود (p<0.001) و عامل روان رنجورگرایی (N) نیز به افزایش بیشتر خطای شمارش و خطای طبقه بندی (p<0.0001) در آزمودنی ها منجر می شود. نتایج پژوهش حاصل نشان دهنده این است که استرس به کاهش توجه انتخابی و متمرکز بینایی به محرک های خنثی در افراد منجر می شود و عامل روان رنجورگرایی (N) نیز این اثر منفی را تشدید می کند.

این پژوهش با هدف تعیین تاثیر غنی سازی روابط بر خوش بینی و شادمانی زناشویی زوجین شهر اصفهان صورت گرفت. روش پژوهش نیمه تجربی از نوع پیش آزمون ـ پس آزمون با گروه کنترل بود. به منظور اجرای پژوهش 36 زوج در دو گروه آزمایش (20 زوج) و گواه (16 زوج) به طور تصادفی جایگزین شدند. متغیر مستقل غنی سازی روابط بود که در 8 جلسه بر روی گـروه آزمایش انجام شد و در گـروه گواه هیچ مداخله ای انجام نشد. ابزار پژوهش پرسشنامه شادمانی زناشویی (MHS) و پرسشنامه جهت گیری به زندگی (LOT-R) بود. برای تحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس اسـتفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که غنی سازی روابط بر افزایش نمره شادمانی زناشویی زوجین (P<0.05) و خوش بینی (P<0.01) موثر بوده است. نتایج پیگیری پس از یک ماه نشان داد که بین گروه آزمایش و گواه در میزان شادمانی زناشویی و خوش بینی تفاوت وجود دارد (P<0.001) و اثربخشی غنی سازی بعد از یک ماه باقی مانده است. نتایج پژوهش نشان داد که مـهارت های غنی سازی روابـط، خوش بینی و شادمانی زناشویـی را افزایش داده است که با یافـته های پژوهش های قبلی همسو است. یافته های این پژوهش می تواند اطلاعات مفیدی را برای پژوهشگران، مشاوران و روان درمانگران در مورد اثر بخشی غنی سازی روابط بر بهبود ابعاد روابط زناشویی فراهم نماید.

پژوهش حاضر با هدف مقایسه رگه های شخصیتی افراد مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر (IBS)، بیماری التهاب روده (IBD) و افراد سالم اجرا گردید. در این مطالعه علی مقایسه ای، 90 نفر (30 نفر بیمار مبتلا به IBS، 30 نفر بیمار مبتلا به IBD و 30 نفر سالم) با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. سپس پرسشنامه ROM-II توسط پزشک متخصص گوارش برای بیماران IBS و IBD تکمیل گردید. همه افراد در گروه های IBS و IBD و افراد سالم پرسشنامه های جمعیت شناختی و مقیاس پنج عاملی شخصیتی (NEO-PI) را تکمیل نمودند. داده های به دست آمده با روش تحلیل واریانس یک راهه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد میزان نوروزگرایی در بیماران BS و IBD بیشتر از افراد سالم بود، در حالی که میزان گشودگی در افراد سالم بیشتر از بیماران IBS و IBD بود. به علاوه میزان برون گردی در افراد سالم بیشتر از بیماران IBS و میزان باوجدان بودن در بیماران IBD بیشتر از بیماران IBS بود. از نظر رگه توافق تفاوتی بین افراد مبتلا به IBS در مقایسه با بیماران IBD و افراد سالم وجود نداشت. شاید بتوان گفت با شناخت رگه های شخصیتی مبتلایان به IBS و آشنا کردن بیماران با این ویژگی ها، آنها را در جریان بازخورد مثبت در جهت شناخت ویژگی های شخصیتی خویشتن قرار داد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی واکنش های هیجانی ـ عاطفی به قطعات موسیقی دستگاهی ایرانی انجام شده است. در این مطالعه از هفت دستگاه موسیقی ایرانی در دو بخش ریتمیک و غیرریتمیک استفاده شد که به منظور بررسی حالات هیجانی این دستگاه ها از آزمون 9 درجه ای SAM با سه بعد خوشایندی، انگیختگی و غلبه در 166 دانشجوی غیرموسیقی استفاده گردید. داده های به دست آمده با استفاده از روش تحلیل واریانس مکرر مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد دستگاه های ریتمیک با خوشایندی بیشتر و انگیختگی بالاتری همراه هستند در حالی که دستگاه های غیرریتمیک خوشایندی کمتر و انگیختگی پایین تری را موجب می شوند. این مطالعه نشان داد با تغییر عناصر اصلی موسیقی همانند ریتم و دستگاه می توان حالات متفاوت خلقی را القا کرد.