اپیدمیولوژی ایران
سال:1387 | دوره:4 | شماره:3-4 |تعداد مقالات:17

مقدمه و اهداف: هپاتیت عفونت مزمن هپاتیت B یکی از عمده ترین مشکلات بهداشتی در جهان است. ایران از نظر آندمیسیته عفونت مزمن هپاتیت B جزء کشورهای مزواندمیک (2% تا 7%) محسوب می شود. هدف این مطالعه بررسی میزان شیوع عفونت مزمن هپاتیت B در ایران است.روش کار: بانک های اطلاعاتی Medline، Embase، Science Citation Index Expanded، Ovid، Google Scholar، IranMedex، SID، MagIran و SJIBTO تا اردیبهشت سال 1387 جستجو شدند. کلیه مطالعات مقطعی مرتبط با شیوع عفونت مزمن هپاتیت B در ایران، بدون اعمال هر گونه محدودیت پذیرفته شدند. مثبت بودن سرم از نظر HBsAg بعنوان پیامد اصلی در نظر گرفته شد. میزان شیوع عفونت مزمن هپاتیت B به عنوان شاخص قابل اندازه گیری با حدود اطمینان 95% محاسبه گردید.نتایج: در این بررسی 34 مطالعه پذیرفته شدند. شیوع کلی عفونت مزمن هپاتیت B در ایران حدودا 1.7%؛ در اهدا کنندگان خون 0.8% (0.9% - 0.6% CI: 95%) و در معتادان تزریقی 3.2% (4.1% - 2.3% CI: 95%) بود. شیوع عفونت در بیماران بتاتالاسمی از صفر تا 1.5% متغیر بود. شیوع عفونت در افراد مسن و میانسال بیش از نوجوانان و کودکان و در جنس مذکر 25% بیش از جنس مونث بود.نتیجه گیری: از زمان واکسیناسیون سراسری هپاتیت B در سال 1372، شیوع عفونت مزمن هپاتیت B در کودکان و نوجوانان، که بخش عمده ای از جمعیت عمومی را تشکیل می دهند، کاهش یافته و به نظر می رسد که کاهش شیوع عفونت در این گروه سنی باعث کاهش میزان شیوع کلی عفونت در جامعه شده باشد. به این ترتیب می توان کشور ایران جزء مناطق هیپواندمیک تلقی نمود.

مقدمه و اهداف: این مطالعه با هدف تعیین خودکارآمدی، منافع و موانع درک شده نسبت به ورزش در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان انجام شد.روش کار: در این مطالعه مقطعی تعداد 350 نفر از دانشجویان شاغل به تحصیل در دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان در سال تحصیلی 1387- 1386 از طریق نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب شدند و داده های مربوط به 249 نفر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.داده های مربوط به خود کارآمدی، منافع و موانع درک شده از طریق ابزارهای استاندارد خود کارآمدی و منافع و موانع درک شده نسبت به ورزش، جمع آوری و با استفاده از برنامه SPSS تجزیه و تحلیل شد.نتایج: در مجموع داده های بدست آمده از 249 نفر با میانگین سنی 2.7±21.7، شامل 135 نفر دختر و 114 نفر پسر، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت که از این میان 66 نفر (26.5%) شامل 36 دختر و 30 پسر دارای فعالیت فیزیکی منظم بودند. میانگین نمرات خود کارآمدی7.1 ±23، منافع درک شده 12.5±96 و موانع درک شده 6.1±31.9 بدست آمد. بین نمرات موانع درک شده و خودکارآمدی با فعالیت فیزیکی منظم ارتباط معنی دار آماری وجود داشت (P<0.05).نتیجه گیری: درک موانعی نظیر وقت گیر و هزینه بر بودن و خستگی ناشی از ورزش، مانع از انجام فعالیت فیزیکی و عواملی چون درک خودکارآمد بودن و حمایت اطرافیان، باعث تقویت آن در دانشجویان می شود.

مقدمه و اهداف: اخیرا افزایش تعداد موارد لیشمانیوز پوستی در کرمان دیده شده است. این مطالعه با هدف تعیین روند ابتلا به بیماری، شناسایی کانون های پرخطر بیماری در شهر کرمان و بررسی خصوصیات زیست - محیطی این مناطق پرخطر اجرا شده است.روش کار:در بخش کمی مطالعه، موارد سالهای 84-1381 روی نقشه دیجیتالی شهری با مقیاس 1.2000 مکان یابی شدند. تعمیم نتایج به نقشه، در سطح محله های شهری و جمعیت پایه هر محله بر اساس جمعیت برآورد شده مرکز آمار انتخاب گردید. در بخش کیفی، بر اساس میزان بروز محاسبه شده، کانون های پرخطر این بیماری شناسایی شد و سپس با مراجعه و مشاهده دقیق محله های پرخطر با استفاده از چک لیست عوامل احتمالی محیطی مرتبط، ویژگی های زیست محیطی این مناطق ثبت گردید.یافته ها: کلا 771 مورد مبتلا مشاهده شد. کانون های اصلی در نیمه شرقی شهر بوده و تعداد (15.9%) 123 مورد تنها متعلق به شرقی ترین محله بودند. پرخطرترین محله های شهر با 54.9، 52.8 و 51.2 در 10000 نفر، سرآسیاب فرسنگی، خیابان امام و سرباز بودند. بعضی کانون های فرعی مانند محله های شهاب، ابوذر و شاهزاده محمد (محله های مرکزی و جنوبی شهر) در حال کمرنگ شدن بوده و کانون های جدیدی از بیماری در محله های شمالی و شمال شرقی در حال شکل گیری هستند (P<0.01).نتیجه گیری: کانون های اصلی لیشمانیوز در قسمت شرقی و مرکزی شهر شامل محله های سرآسیاب، امام و سرباز همچنان فعال بوده و کانون های جدیدی در مناطق دیگر در حال شکل گیری است. عوامل خطر زیست محیطی مربوط به وجود زمین های بایر، معابر خاکی و بافت قدیمی شهری است.

مقدمه و اهداف: هدف مطالعه، ارزیابی اثرات مواجهه شغلی با مواد خام مورد استفاده در تولید سرامیک بر سیستم تنفسی کارگران بود.روش کار: کارگران در معرض گرد و غبار یک واحد تولید سرامیک و شاغلین فاقد مواجهه که از نظر متغییر های اجتماعی و اقتصادی و دموگرافیک شرایط یکسانی داشتند مورد مصاحبه قرار گرفته و برای آنان فرم پرسشنامه استاندارد تنفسی تکمیل گردید و از آنان رادیوگرافی و تست عملکرد ریه بعمل آمد. علاوه بر آن، تراکم گرد و غبار، ترکیب شیمیایی و مقدار سیلیس آن نیز اندازه گیری شد.نتایج: غلظت گرد و غبار که حاوی 69% سیلیس بود از حد مجاز بالاتر بود. علایمی نظیر سرفه منظم، خس خس سینه، دفع خلط و بلغم و کوتاه شدن تنفس در گروه مواجهه یافته شیوع بیشتری داشت. کلیشه های رادیوگرافی افراد مواجهه یافته شیوع برخی علایم و اختلالات را نشان داد. برخی پارامترهای عملکرد ریه نیز در این گروه بشکل معنی داری کاهش یافته بود.نتیجه گیری: یافته ها نشان می دهد که مواجهه شغلی با مواد خام مورد استفاده در تولید سرامیک، احتمالا بدلیل وجود سیلیس، می تواند منجر به شیوع علایم اختلالات تنفسی، تغییرات غیر طبیعی رادیوگرافیک ریه و اختلالات عملکرد آن گردد.

مقدمه و اهداف: شناخت اپیدمیولوژی انفارکتوس قلبی در هر منطقه می تواند راهگشا برای برنامه ریزی های منطقه ای جهت پیشگیری از این بیماری باشد. بر همین اساس ما بر آن شدیم تا تغییرات 5 ساله انفارکتوس قلبی در بیرجند را بررسی نماییم.روش کار: این مطالعه به صورت یک مطالعه توصیفی ـ تحلیلی بر روی کلیه بیمارانی که طی سال های 1385-1381 با تشخیص انفارکتوس حاد قلبی در بیمارستان ولی عصر (عج) بیرجند بستری شده بودند، انجام شد. داده ها بر اساس پرسشنامه ای که حاوی اطلاعات دموگرافیک بیماران، نوع داروی مصرفی، ریسک فاکتورهای قلبی و وضعیت هنگام ترخیص بود و با بررسی پرونده بیماران توسط پزشک عمومی دوره دیده جمع آوری شد و در نرم افزار SPSS وارد شده و آنالیز گردید.نتایج: تعداد کل بیماران دچار MI طی 5 سال، 1233 نفر بود که 880 نفر (71.4%) از آنها مرد بودند. میانگین سنی بیماران12.8 ±62.2 سال برآورد شد و طی این 5 سال از 13.2±61.7 به 12.4±63.5 سال افزایش پیدا کرده که از نظر آماری معنا دار نبود (P=0.37).شایع ترین ریسک فاکتورها در بیماران به ترتیب هیپر تانسیون (%34.8)، سابقه مصرف سیگار (%32.1) و دیس لیپیدمی (24%) بود. در مطالعه ما، روند ریسک فاکتورهای تغییر پذیر، در این 5 سال تفاوت آماری نداشته؛ ولی درصد مبتلایان دارای ریسک فاکتورهای هیپرتانسیون (از 30.9% در سال 1381 به 38% در سال 1385 و P=0.62) و دیابت (از 15.1% در سال 1381 به 21% در سال 1385 وP=0.23 ) افزایش داشته است. روند افزایشی در مصرف داروهای قلبی ـ عروقی طی این 5 سال مشاهده شد، اما افزایش مصرف داروهای استاتین و استرپتوکیناز از نظرآماری معنادار بود. مورتالیتی داخل بیمارستانی بیماران 11.3% بوده است که کاهش مورتالیتی طی 5 سال تفاوت معنی داری نداشته است (P=0.48).نتیجه گیری: با توجه به افزایش شیوع انفارکتوس قلبی و نیز افزایش ریسک فاکتورهای قلبی لازم است.برنامه های مداخله ای در جهت افزایش آگاهی مردم نسبت به ریسک فاکتورها و بالطبع کاهش انفارکتوس قلبی صورت گیرد.

مقدمه و اهداف: این مطالعه به منظور ارزیابی شیوع سرمی و تعیین اندمیسیته لیشمانیوز احشایی در شهرستان بجنورد در سال 1386 و به منظور ارایه برنامه کنترل این بیماری در آن شهرستان انجام گردیده است.روش کار: این مطالعه به شکل توصیفی و به روش مقطعی در 8 روستای شهرستان بجنورد انجام گردید. روش نمونه برداری به شکل خوشه ای چند مرحله ای و گروه های هدف شامل کودکان 12 سال و به پایین و10 % از افراد بزرگسال ساکن مناطق روستایی شهرستان بجنورد بوده است. در این بررسی از پلاسمای خون افراد تحت مطالعه جهت اندازه گیری آنتی بادی های ضد لیشمانیایی به روش سرولوژی آگلوتیناسیون مستقیم (DAT) استفاده گردید. برای تعیین نوع لیشمانیا در مناطق تحت بررسی؛ تعداد 4 قلاده سگ مشکوک به لیشمانیوز احشایی کالبد گشایی شدند. جهت تعیین گونه انگل، از روش های ملکولی  TS1 PCRاستفاده گردید.نتایج: در مجموع پلاسمای خون 1608 نفر از افراد تحت مطالعه به روش DAT مورد آزمایش سرولوژی قرار گرفتند که 38 نفر (2.36%) از آن ها دارای عیار 1:800 و به بالا و فقط 9 نفر (0.56%) دارای عیار 1:3200 بودند. از لحاظ شیوع سرمی، اختلاف آماری معنی داری بین دو جنس مونث و مذکر و جمعیت های بالای 12 سال با جمعیت های 12 سال و به پایین مشاهده نگردید (P>0.05). گونه های لیشمانیای جدا شده مربوط به 2 قلاده از 4 قلاده سگ علامت دار؛ L.infantum تعیین گردیدند و همچنین سکانس های قطعه ژنی ITS1 مربوط به هر 2 ایزوله فوق الذکر با شماره های EU810776 و EU810777 در بانک ژنی به ثبت رسیدند.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان می دهند، لیشمانیوز احشایی با اندمیسیته پایین در شهرستان بجنورد در حال گردش است.

مقدمه و اهداف: حوادث ترافیکی، یک مشکل بزرگ سلامت عمومی است که پیشگیری مداوم و موثر از آن نیازمند تلاش های هماهنگ و همه جانبه است. این مطالعه به منظور محاسبه بار سوانح و حوادث ترافیکی در استان خراسان جنوبی در سال 1384 طراحی و اجرا گردید.روش کار: مطالعه حاضر یک مطالعه بار بیماری (Burden of disease study) است. جامعه مورد مطالعه، جمعیت تحت پوشش استان خراسان جنوبی در سال 84 بود. در این مطالعه، برای حفظ قابلیت مقایسه، از روش شناسی به کار رفته در مطالعه اصلی بار جهانی بیماری ها در سال 2003 برای محاسبه سال های از دست رفته ناشی از مرگ زودرس، سال های عمر با ناتوانی و سال های عمر با ناتوانی تعدیل شده استفاده شد.نتایج: طی سال 1384 در سطح استان خراسان جنوبی تعداد 7456 سال ناشی از سوانح و حوادث ترافیکی از دست رفته است که تعداد سال های از دست رفته ناشی از مرگ زودرس و همراه با ناتوانی (DALYs) 13.28 در هزار بود و بیشترین میزان تعداد سال های از دست رفته ناشی از مرگ زودرس و همراه با ناتوانی (DALYs در هزار) به ترتیب در گروه های سنی 44-30 سال (20.86 در هزار) و 29- 15 سال (16.96 در هزار) قرار داشت.نتیجه گیری: با توجه به نتایج این بررسی پیشنهاد می گردد برنامه های مداخلاتی مناسب به منظور پیشگیری از بروز سوانح و حوادث ترافیکی، به حداقل رساندن صدمات و عوارض ناشی از آن ها و ارزیابی نتیجه نهایی این برنامه ها در سطوح مختلف و بویژه در گروه های سنی زیر 44 سال و مردان صورت گیرد.

مقدمه و اهداف: خودکشی یکی از علل اساسی در اغلب کشورها است. اگرچه عوامل مختلفی در بروز خودکشی نقش دارند، اما اطلاعات موجود در این زمینه محدود است. هدف از انجام این مطالعه بررسی اپیدمیولوژیک اقدام به خودکشی و عوامل مرتبط با آن در افراد اقدام کننده مراجعه کننده به بیمارستان های تابعه دانشگاه علوم پزشکی استان مرکزی بوده است.روش کار: این مطالعه یک بررسی مشاهده ای و مقطعی است که بر روی تمام موارد اقدام کننده به خودکشی از ابتدای سال 1384 تا انتهای سال 1386 انجام شده است. مشخصات فردی، زمان خودکشی، دفعات خودکشی، نتیجه خودکشی، نحوه اقدام به خودکشی، علل و انگیزه اقدام به خودکشی، سابقه قبلی خودکشی، وجود بیماری های مزمن جسمی و روانی بر اساس یک پرسشنامه و مصاحبه از بیمار یا همراهان وی ثبت شد.نتایج: تعداد 4226 نفر در جامعه مورد بررسی در 3 سال فوق اقدام به خودکشی نموده اند. میانگین سن افراد اقدام کننده به خودکشی،24.95±9.72  سال و برای افرادی که خودکشی موفق داشته اند 29.79±13.72 سال بوده است. 60% از اقدام کنندگان به خودکشی مونث و انگیزه خودکشی در 89% از موارد، اختلاف خانوادگی ذکر شده است. نحوه اقدام 82.5% از آن ها با مسمومیت دارویی بوده است. خودکشی موفق در این مدت 23.2% خودکشی کنندگان بوده است.نتیجه گیری: با توجه به سن پایین تر اقدام کننده ها به خودکشی و نرخ آن، این امر مهم باید مورد توجه سیاستگزاران امور بهداشتی در ناحیه استان مرکزی قرار گیرد.

مقدمه و اهداف: با توجه به افزایش روز افزون موارد HIV در جوانان و اهمیت آموزش در پیشگیری از آن، در این مطالعه اثر سه روش آموزش (توسط پزشک، همسالان و پمفلت) پیشگیری از ایدز در دانش آموزان دختر دبیرستانی ناحیه 3 آموزش و پرورش شهر کرمانشاه مورد مقایسه قرار گرفت.روش کار: تعداد 1500 دانش آموز دختر دبیرستانی پایه سوم به صورت طبقه ای تصادفی از 21 دبیرستان منطقه 3 آموزش و پرورش وارد مطالعه شدند. از مجموع 1500 نفر مورد مطالعه، 498 نفر توسط پزشک عمومی، 502 نفر توسط گروه همسالان و 500 نفر با استفاده از پمفلت ایدز آموزش دیدند. 20 روز پس از اتمام آموزش؛ پس آزمون (پست تست) با استفاده از همان پرسشنامه بعمل آمد. داده های جمع آوری شده با 11.5 spss و با استفاده از آمار توصیفی و تحلیلی تجزیه و تحلیل شد.نتایج: دانش آموزان مورد مطالعه 1500 نفر با میانگین سنی 0.7±16.78 سال بودند. میانگین نمرات پیش آزمون و پس آزمون در هر سه گروه مورد مداخله تفاوت معنی دار داشت (P=0.0001). میانگین تغییر نمرات قبل و بعد در گروه آموزش توسط پزشک (3.6±10.7) بیشتر از میانگین تغییر نمرات قبل و بعد از آموزش توسط همسالان (3.4±8.8) و مورد اخیر نیز بیشتر از پمفلت (3.9±7.3) بود و آزمون بون فرونی این تفاوت ها را از نظر آماری معنی دار نشان داد (P=0.0001).نتیجه گیری: با توجه به یافته های این مطالعه، آموزش پیشگیری از ایدز توسط پزشکان در افزایش آگاهی دانش آموزان موثرتر است.

مقدمه و اهداف: نسبت تری گلیسرید به کلسترول لیپوپروتئین با چگالی بالا (TG/HDL-C) به عنوان شاخصی برای سندرم متابولیک شناخته شده است. با توجه به شیوع بالای سندرم متابولیک و HDL-C پایین در جمعیت ایرانی، این مطالعه به منظور تعیین نقش این شاخص در پیش بینی بروز بیماری های کرونری قلب (CHD) بطور مستقل از سایر عوامل خطر انجام گرفت.روش کار: طی بهمن ماه سال 1378 تا مرداد 1380، تعداد 1824 مرد 40 سال و بالاتر، بدون هیچگونه سابقه ای از بیماری های قلبی ـ عروقی، وارد مطالعه شدند تا به منظور تعیین رخدادهای جدید CHD بصورت آینده نگر مورد بررسی قرار گیرند. اندازه گیری های پایه شامل سطح سرمی کلسترول تام (TC)، HDL-C، TG و عوامل خطر CHD شامل سن، فشار خون سیستولی و دیاستولی، نمایه توده بدنی، دیابت، مصرف دخانیات و سابقه خانوادگی بیماری های قلبی عروقی هستند.نتایج: تا اسفند 1385 با میانه پیگیری 6.5 سال، تعداد 163 رخداد جدید CHD رخ داد. بر اساس الگوی خطرات متناسب کاکس (Cox)، پس از تعدیل بر اساس کلسترول تام و سایر عوامل خطر، مردان در بالاترین چارک TG/HDL-C نسبت به پایین ترین چارک، نسبت خطر (Hazard ratio) معنی داری برابر 1.85 (3.17-1.07، فاصله اطمینان95 %) داشتند. نسبت خطر توام برای TC و TG/HDL-C (بالاترین چارک TC و TG/HDL-C نسبت به پایین ترین چارک آنها) پس از تعدیل برای سایر عوامل خطر برابر 6.13 (15.86-2.37، فاصله اطمینان95 %) بود.نتیجـه گیـری: ارزیابی همزمان نسبت TG/HDL-C و TC می تواند به عنوان شاخصی در پیش بینی خطر بروز CHD در مردان ایرانی در نظر گرفته شود.

مقدمه و اهداف: آسیب های ناشی از وسایل نوک تیز، یک خطر مهم شغلی برای کارکنان بهداشتی و درمانی محسوب می شود. لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین میزان شیوع و علل آسیب های ناشی از نیش سوزن اقدامات پس از آن در پرسنل مراکز درمانی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان صورت گرفت.روش کار: در این مطالعه مقطعی، 231 نفر از کارکنان درمانی شاغل در بیمارستان های آموزسی شهر زاهدان در سال 1386 به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای بررسی شدند. داده ها از طریق پرسشنامه جمع آوری و با استفاده از نرم افزارSPSS 13  تجزیه و تحلیل گردیدند.نتایج: 77.1% از افراد مورد بررسی زن، 56.4% از آنان کارشناس و 50.7% پرستار بودند. میانگین سنی 8.1±34 سال بود. شیوع نیش سوزن در بین کارکنان مراکز درمانی در طول دوره کاری 64.9% بود و از این گروه 57.2% بیش از دو بار آسیب دیده بودند. سرسوزن با 55.4%، بیشترین میزان آسیب را تشکیل می داد، و بیشترین موقعیتی که افراد دچار آسیب شده بودند هنگام خون گیری و تزریق با فراوانی 54.6% بود. آنالیز رگرسیون چند متغیره نشان داد که آسیب ناشی از وسایل نوک تیز در افراد با سواد دانشگاهی در مقایسه با دیپلم و پایین تر 60% کمتر بود و به ازای هر سال افزایش سابقه کار، خطر آسیب 5% افزایش می یافت.نتیجه گیری: یافته های این مطالعه ضرورت اقدامات آموزشی و پیشگیری کننده در مراکز درمانی به ویژه گروه های با خطر بالا را نشان می دهد.

مقدمه و اهداف: شیوع آسم در مناطق مختلف دنیا متفاوت بوده است. این مطالعه به بررسی شیوع آسم برونشیال در جامعه 64-15 سال استان کردستان در سال 1386 می پردازد.روش کار: این مطالعه از نوع توصیفی تحلیلی و مقطعی بود. در این مطالعه که همزمان با طرح بررسی عوامل خطر بیماری های غیر واگیر انجام شد، اطلاعات با استفاده از پرسشنامه مرکز مدیریت بیماری های آمریکا و با مصاحبه جمع آوری گردید. سپس با استفاده از نرم افزار SPSS13 و آزمون آماری کای دو و تست T تجزیه و تحلیل انجام شد.نتایج: در این مطالعه 1000 نفر شرکت داشتند. این مطالعه شامل 500 نفر (50%) مرد و 500 نفر (50%) زن بود. شیوع سابقه ابتلا به آسم 2.3% بود. در این مطالعه رابطه معنی داری بین ابتلا به آسم و محل سکونت، مصرف سیگار و شاخص توده بدنی مشاهده نشد. بیماری آسم در 6 نفر (1.8%) از مردان و 17 نفر (5%) از زنان مشاهده گردید (0.02=P). بین سن و آسم نیز رابطه معنی داری مشاهده شد (0.001>P).نتیجه گیری: در این مطالعه شیوع آسم مشابه مطالعات داخل کشور و نسبت به مطالعات کشورهای دیگر کمتر بود که لازم است مطالعات تکمیلی در این خصوص انجام شود. بنظر می رسد، با بررسی بیشتر، از این پرسشنامه بتوان برای تخمین شیوع آسم در یک منطقه استفاده کرد.