مدیریت اطلاعات سلامت
سال:1393 | دوره:11 | شماره:6 (پیاپی 40) |تعداد مقالات:18

سیستم های کنونی مدیریت اطلاعات و ارتباطات در زمان بحران در درجه اول برای شناسایی سوابق و ردیابی افراد آسیب دیده بر ارتباطات رادیویی و کاغذی تکیه می کنند. این سیستم های سنتی در زمان بروز بحران محدودیت های قابل توجهی دارند. از میان مهمترین این محدودیت ها می توان به این نکته اشاره کرد که سیستم های مبتنی بر کاغذ یک مخزن اطلاعاتی ایستا و ثابت در یک محل را ایجاد می کنند که اجازه به اشتراک گذاری اطلاعات را در میان ارایه دهندگان خدمت، مدیران و تصمیم گیران را نمی دهند. در نتیجه در زمان بحران، عدم دسترسی مناسب به اطلاعات مورد نیاز، منجر به ارایه خدمات ضعیف و با کیفیت پایین و نامناسب می گردد.

مقدمه: گروه مدیریت اطلاعات سلامت ملی استرالیا، مجموعه حداقل داده (MDS یا Minimum Data Set) را مجموعه اصلی از عناصر داده عنوان نموده است که به منظور گردآوری و گزارش دهی داده ها در سطح ملی مورد توافق قرار می گیرد و نقش مهمی را در صنعت مراقبت بهداشتی برای تبادل داده ها و پیاده سازی پرونده الکترونیک سلامت (EHR یا Electronic Health Record) دارد. هدف این پژوهش، طراحی MDS دوره پری ناتال برای ایران بوده است.روش بررسی: این پژوهش از نوع کاربردی بود به روش ترکیبی (کیفی- مقایسه ای و کیفی- دلفی) در سال 1392 خورشیدی انجام شد. ابتدا MDS دوره پری ناتال کشورهای استرالیا، کانادا، نیوزیلند، آمریکا، انگلستان و ایران با استفاده از منابع کتابخانه ای، اینترنت و مکاتبه با نویسندگان مقالات خارجی و فرم های موجود بررسی و مقایسه شد. ابزار این پژوهش فرم گردآوری داده و پرسشنامه بود که روایی آنها توسط خبرگان مورد تائید قرار گرفت. سپس، MDS اولیه دوره پری ناتال پیشنهاد گردید و اعتبار آن با روش دلفی در دو دور آزمون شد. تحلیل داده ها در مرحله مقایسه MDS پری ناتال کشورهای منتخب با استفاده از جداول تطبیقی و تعیین وجوه اشتراک و افتراق هریک از مجموعه ها انجام شد. در مرحله اعتبارسنجی داده ها با استفاده از آمار توصیفی (تعداد، درصد و میانگین) و نرم افزار Excel تحلیل شد.یافته ها: در MDS اولیه پیشنهادی برای ایران 251 عنصر داده در 11 بخش به نظرخواهی خبرگان گذاشته شد که در نهایت، در مورد 105 عنصر داده اجماع و در خصوص 122 عنصر توافق جمعی بدست آمد. عناصر داده در قالب 15 زیر مجموعه دسته بندی شد.نتیجه گیری: در حال حاضر کشور با مشکلاتی از قبیل ضعف در مستندسازی و فقدان عناصر داده استاندارد روبرو است. MDS پری ناتال کیفیت مراقبت و دسترسی به داده های صحیح و به موقع را بهبود می بخشد.

مقدمه: پزشکی از راه دورحوزه جدیدی است که از فن آوری نوین ارتباطات از راه دور برای تبادل اطلاعات پزشکی استفاده میکند. این ارتباط می تواند بین بیمار و پزشک جهت تشخیص از راه دور و یا بین دو پزشک و یا دو مرکز پزشکی جهت مشاوره از راه دور برقرار گردد.این پروژه در نظر دارد با توجه به کمبود متخصصان بیماری های پوستی در بسیاری از مناطق کشور و همچنین توزیع جغرافیایی نامتوازن این متخصصان و عدم حضور این متخصصان در مناطق روستایی و دور افتاده به ایجاد یک نرم افزار تحت وب تله درماتولوژی بر اساس روش ذخیره و ارسال با هدف کاهش مسافرت ها به مرکز استان بپردازد و به این سوال پاسخ دهد که با پیاده سازی این نرم افزار در دانشگاه علوم پزشکی کرمان چه میزان از حجم مسافرت ها به مرکز استان کاهش می یابد.روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و به صورت توصیفی – مقطعی بوده که در یک بازه سه ماهه از شهریور تا آبان سال 1391خورشیدی جهت بررسی میزان کاهش مسافرت ها با پیاده سازی تله درماتولوژی در دانشگاه علوم پزشکی صورت پذیرفته است. جامعه مورد مطالعه بیماران مراجعه کننده به بزرگترین درمانگاه پوست دانشگاه علوم پزشکی کرمان بوده است. بیمار، پس از ورود بیمار به مطب پزشک اطلاعات هویتی وی و فاکتورهای مهم در امر تشخیص بیماری های پوستی و شرح حال بیمار و شهرستان محل اقامت بیمار از طریق پرسش نامه به دقت ثبت می شد و تصاویر ضایعه گرفته می شد. سپس بیمار نزد متخصص بیماری های پوست فرستاده می شد و تشخیص بیماری در محل کلینیک پوست با حضور و معاینه توسط متخصص پوست ثبت می شد. بعد از مدت حدود دو ماه با اطمینان از اینکه پزشک دیگر تشخیص های گذاشته شده قبلی را به خاطر ندارد از وی درخواست شد که نوع بیماری را بر اساس شرح حال و تصاویر دیجیتال ثبت شده مشخص کند. اینکار بر روی 91 بیمار انجام شد. بعد از اتمام کار، تشخیص اولیه که با روش حضوری گذاشته شده بود با تشخیصی که با روش غیر حضوری بعد از دو ماه گذاشته شده بود با هم مقایسه گردید و ضریب توافق Kappa به دست آمد. داده ها در نرم افزار SPSS نسخه 20 با استفاده از آمار توصیفی تحلیل گردیدند. به منظور حصول اطمینان از روایی پرسش نامه مذکور از نظرات 4 نفر از اساتید این حوزه استفاده گردید که با استفاده از آزمون ضریب توافق Kappa، a=0.77 بدست آمد.یافته ها: بعد از تحلیل داده های 91 بیمار که به درمانگاه پوست یکی از بیمارستان های دانشگاه مراجعه نموده بودند مشخص گردید پیاده سازی نرم افزار منجر به کاهش 82.36 درصدی مسافرت ها به مرکز استان می شود که این مسافرت ها روزانه با هدف تشخیص و درمان بیماری های پوستی انجام می گردد.نتیجه گیری: پس از اطمینان از رسیدن به هدف پروژه، طراحی نرم افزار آغاز و نرم افزار به صورت تحت وب به زبان ASP.net با بانک اطلاعاتی SQL Server طراحی و با آدرس Telederm.kmu.ac.ir در دانشگاه علوم پزشکی کرمان پیاده سازی گردید.

مقدمه: حقوق بیمار تکلیفی است که یک مرکز درمانی در قبال بیمار برعهده دارد و رضایت آگاهانه، موافقت آزادانه و ابطال پذیر فرد واجد صلاحیت (بیمار) مبنی بر مشارکت در تصمیم گیری درمانی به دنبال آگاهی از ماهیت، هدف و پیامدهای آن با اعتقاد بر تاثیر این مشارکت در انتخاب موثرترین و مفیدترین روش درمانی می باشد. این پژوهش با هدف تعیین میزان آگاهانه بودن رضایت کسب شده از بیماران بستری در بیمارستان های منتخب شهرستان شیراز در سال 1392 خورشیدی صورت گرفت.روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع تحلیلی بوده که به صورت مقطعی صورت گرفته است. جامعه آماری شامل 136 بیمار بستری شده در بیمارستان های منتخب شیراز در سال 1392 خورشیدی بوده است که از طریق روش نمونه گیری تصادفی ساده از هرکدام از بیمارستان ها، 34 بیمار به عنوان نمونه آماری انتخاب گردیدند. روش گردآوری داده ها از طریق مطالعات کتابخانه ای، استفاده از منابع الکترونیکی و اینترنتی و بر اساس پرسش نامه محقق ساخته بوده است. برای تعیین اعتبار علمی پرسش نامه از روش اعتبار محتوا استفاده شد و بدین منظور، پرسش نامه در بین تعدادی از اساتید و صاحبنظران متخصص درزمینه مدیریت اطلاعات بهداشتی و آمار توزیع گردید و با بهره گیری از نظرات و راهنمایی های ایشان، سوالات پرسش نامه مورد بررسی محتوایی قرار گرفته و ابهامات آن برطرف گردید تا اعتبار آن مورد تائید قرار گیرد. برای محاسبه قابلیت اعتماد یا پایایی از روش آلفای کرونباخ برای پرسش نامه استفاده شد. بدین منظور پرسش نامه اولیه پیش از انجام مرحله اصلی پژوهش در بین 20 نفر از بیماران به طور تصادفی توزیع گردید و پس از جمع آوری، داده های پرسش نامه با استفاده از آزمون تعیین میزان پایایی نرم افزار SPSS، مورد ارزیابی و سنجش قرار گرفت.تجزیه و تحلیل داده ها با کمک آمار توصیفی (درصد، فراوانی، میانگین و انحراف معیار) صورت گرفت.یافته ها: یافته های حاصل از پژوهش نشان می دهد که کمترین میزان آگاهی مربوط به میزان اطلاع بیمار از مزایا و معایب سایر روش های درمانی بوده است به طوریکه در بیمارستان های خصوصی دارای میانگین 2.38 و انحراف معیار 1.659 و در بیمارستان دولتی دارای میانگین 2.65 و انحراف معیار 1.363 بوده است و بیشترین میزان مربوط به میزان اطمینان بیمار به پزشک خود بوده است به طوری که در بیمارستان های خصوصی دارای میانگین 4.78 و انحراف معیار 0.519 و در بیمارستان دولتی دارای میانگین 4.42 و انحراف معیار 1.037 بوده است. همچنین نمره رضایت بیماران بر حسب سن، وضعیت تحصیلات و نوع بستری در تمامی بیمارستان ها (نمازی و بیمارستان های خصوصی) اختلاف معنی داری را نشان دادند.نتیجه گیری: نتایج نشان دهنده وضعیت متوسط اگاهانه بودن رضایت کسب شده از بیماران در بیمارستان های منتخب شهرستان شیراز بود. هم چنین مشخص گردید که فرایند، نحوه و شیوه های کسب رضایت آگاهانه می بایست بر اساس شرایط مکانی و زمانی و بر اساس میزان تحصیلات بیمار تغییرات اساسی داشته باشد.

مقدمه: کتابخانه های علوم پزشکی به مثابه قلب تپنده نظام سلامت کشور، عهده دار انتقال اطلاعات مناسب و به هنگام به شریان های جامعه هستند. بنابراین در حوزه مدیریت بحران های طبیعی مانند زلزله و سیل و...، حائز نقش محوری و اساسی هستند، لذا بایستی در رویارویی با چنین بحران هایی بتوانند مقتدارانه عمل کنند. در این راستا، مطالعه حاضر، واکنش کتابخانه ها در برابر بحران بلایای طبیعی و میزان آشنایی پرسنل کتابخانه های دانشگاه های علوم پزشکی را با مباحث مدیریت بحران بررسی کرده است.روش بررسی: این پژوهش از نوع کاربردی و با روش پیمایشی- تحلیلی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش گروهی متشکل از 130 نفر از کتابداران کتابخانه های دانشگاه های علوم پزشکی تابعه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مستقر در شهر تهران در نیمه اول سال 91خورشیدی، بود. ابزار گردآوری داده ها در این مطالعه پرسشنامه ای محقق ساخته بود که روایی آن با نظر کارشناسان رشته کتابداری و علوم اطلاع رسانی تایید شد. پایایی آن با استفاده از نرم افزار SPSS، نسخه 19 بررسی شد که مقدار آلفای کرونباخ آن برابر 0.81، که نشانگر پایایی مطلوب است حاصل شد. به منظور تحلیل دادها (درصد، میانگین، واریانس و نمودارها) از آزمون های آماری X2 (به دلیل وجود دومتغیر کیفی)، آزمون دوطرفه Freidman (چون متغیرها رتبه ای هستند) و آزمون دوجمله ای (برای تشخیص تاثیر یا عدم تاثیر متغیری در پدیده معین) استفاده شد.یافته ها: در میزان آشنایی مدیران با مباحث مدیریت بحران، مورد توجه قرار گرفتن کتابخانه ها در برنامه ریزی راهبردی با میانگین 4.7 در حد زیاد و تلاش برای تهیه منابعی در خصوص مدیریت بحران برای کتابخانه با میانگین 2.51 در حد کم ارزیابی شد. در مرحله اول، مقاوم سازی ساختمان کتابخانه با میانگین 15.78 در حد خیلی زیاد، تهیه و تنظیم نقشه های محل های بحران زا و بحران زدا با میانگین 10.83 در حد کم ارزیابی شده است. در مرحله دوم، تنظیم قرارددادهای تفاهم با سایر ارگان ها (مثل، آتش نشانی و نیروی انتظامی)، با میانگین 14.87 در حد زیاد، انتشار اطلاعات عمومی مربوط به شرایط اضطراری با میانگین 11.07 در حدکم برآورد شده است.در مرحله سوم تهیه نسخه های پشتیبان از فایل های مهم در کتابخانه با میانگین 16.73 در حد خیلی زیاد و ایجاد مرکزی به نام اتاق بحران با میانگین 11.47 در حد کم ارزیابی شده است. در نهایت در مرحله چهارم ارتقا صلاحیتهای حرفهای مورد نیاز کتابداران کتابخانه ها با میانگین 14.67 در حد زیاد و استفاده از نیروهای داوطلب مردمی در بازسازی کتابخانه با میانگین 9.64 در حد خیلی کم توسط پاسخگویان ارزیابی شده است.نتیجه گیری: کتابخانه ها به عنوان مراکز اطلاع رسانی در جامعه در عصر جدید کارکردهای متمایزی می پذیرند. آشنایی مدیران و کارکنان کتابخانه ها با مباحث مدیریت بحران، می تواند کتابخانه را در ارائه خدمات هرچه مفیدتر در زمان وقوع بلایای طبیعی، یاری دهد. در این میان استفاده از ابزارهای فناوری اطلاعات مانند شبکه های اجتماعی، خدمات پست الکترونیکی، پزشکی ازراه دور با همکاری کتابداران پزشکی و انتشار آن لاین تصاویر حوادث طبیعی از طریق کتابخانه، کتابخانه را در راستای این مهم توانمندتر خواهد ساخت.

مقدمه: با عنایت به اینکه پزشکان برای انجام پژوهش و فعالیت های وابسته به حوزه پزشکی نیاز به اطلاعات روزآمد دارند، بنابراین وجود کتابخانه هایی که منابع مختلف را درقالب های گوناگون دارا باشند، یک امر ضروری است. از سوی دیگر شناخت جامعه پزشکی از اینگونه منابع برای رسیدن به هدف اصلی شان، امری انکارناپذیر می باشد، زیرا نتیجه غایی دسترسی سریع و آسان به اطلاعات، تضمین سلامت افراد جامعه می باشد. هدف این پژوهش تعیین آگاهی و استفاده پزشکان از منابع اطلاعاتی الکترونیکی بود.روش بررسی: روش پژوهش، توصیفی- پیمایشی و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته بوده است. جامعه آماری شامل کل پزشکان متخصص و فوق تخصص بیمارستان های آموزشی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان به تعداد 350 نفر بوده که حجم نمونه آنها بر اساس فرمول کرجسی و مورگان 180 نفر برگزیده شد و روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی می باشد. روایی ابزار توسط متخصصان کتابداری و پایایی آن با مقدار Alpha Cronbach 95 درصد در زمان تحقیق تایید گردید. نوع آمار توصیفی و نرم افزار مورد استفاده SPSS ویرایش 13 بوده است.یافته ها: در بررسی میزان نیاز پزشکان به اطلاعات در موارد مختلف، انجام تحقیق در زمینه فعالیت آنها با 91.9 درصد بیشترین نیاز و انجام امور روزمره با 60.6 درصد به عنوان کمترین نیاز اعلام شد. پزشکان برای رفع نیازهای اطلاعاتی خود استفاده از منابع اطلاعاتی و منابع الکترونیکی را با 65.4 درصد بیشترین محل رجوع و استفاده از کمک و راهنمایی متخصصین خارجی را با 15.5 درصد به عنوان کمترین مورد نام بردند. در خصوص آگاهی پزشکان از انواع پایگاه های اطلاعاتی الکترونیکی بیشترین آگاهی مربوط به Medline با 86.5 درصد و برای Blackwell با 16.3 درصد کمترین درصد، و در رابطه با تعیین میزان آگاهی پزشکان از منابع اطلاعاتی الکترونیکی، بیشترین آگاهی مربوط به E-journal با میزان 43.3 درصد و کمترین آگاهی مربوط به منابع اطلاعاتی Offline با 13.8 درصد بود. همچنین در تعیین میزان استفاده پزشکان از انواع منابع اطلاعاتی الکترونیکی، E-journal با 36 درصد بیشترین و بانک های اطلاعاتی Offline با 12.2 درصد کمترین استفاده را به خود اختصاص داده اند. مهمترین عامل در بین عوامل موثر بر استفاده پزشکان از منابع اطلاعاتی الکترونیکی، 61.5 درصد یعنی بیش از نیمی از موارد مربوط به مشغله کاری و کمبود وقت می باشد و کمترین عامل یعنی تنها در یک مورد مفید نبودن محتوای منابع بوده است.نتیجه گیری: یافته ها نشان داد نیاز به اطلاعات در پزشکان به ترتیب فراوانی عبارتند از: انجام پژوهش، تهیه مقالات، کسب اطلاعات جدید و روزآمد، مدیریت درمان بیماران، تدریس و نهایتا انجام امور روزمره. با توجه به اهمیت منابع اطلاعاتی الکترونیکی برای جامعه مورد بررسی و با توجه به اینکه آگاهی جامع و کاملی از اینگونه منابع وجود ندارد و نتیجتا استفاده کمتر آن را دربرخواهد داشت، لازم است برنامه ریزی صحیحی از سوی متولیان امر به منظور معرفی امکانات و قابلیت های کامل منابع مذکور و شیوه های بازیابی اطلاعات از درگاه های مربوطه به جامعه اطلاعاتی دانشگاه و بالاخص جامعه مورد بررسی این پژوهش صورت گیرد.

مقدمه: وب سایت هایکتابخانه ای دانشگاهی نقش مهمی در برقراری ارتباط دو سویه با کاربران و ارائه خدمات مطلوب تر به آنان دارند. پشتیبانی و روزآمدسازی مستمر این نوع وب سایت هانیز راهکاری مهم برای ارائه چهره ای پویاوفعالاز کتابخانه در محیط مجازی است. هدف این پژوهش ارزیابی کیفیت محتوایی درونی و بیرونی، و پشتیبانی وب سایت های کتابخانه ایدانشگاه های علوم پزشکی ایران است.روش بررسی: روش پژوهش، پیمایشی توصیفی و نوع مطالعه کاربردی بوده است. ابزار گردآوری داده ها عبارت است از سیاهه ارزیابی معتبری که روایی و پایایی آن از طریق بررسی متون و پژوهش های مشابه، مشورت با صاحب نظران و مقایسه با وب سایت های کتابخانه ای5 دانشگاه خارجی سنجیده شد. جامعه پژوهش حاضر شامل وب سایت های کتابخانه ایدانشگاه های علوم پزشکی ایران در خرداد و تیر ماه 1392 خورشیدی می باشد. از میان 49 دانشگاه، 43 دانشگاه دارای وب سایت کتابخانه هستند که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفتند. امتیازات عناصر و ویژگی های وب سایت های مورد بررسی از نظر وجود (بله= 1) و عدم وجود (خیر=0) عناصر، مورد بررسی قرار گرفت.در پایان هر یک از وب سایت های مورد بررسی بر اساس امتیازی که بدین ترتیب در هر معیار به دست آورده اند، رتبه بندی گردیده و مورد بحث و بررسی قرار گرفته اند.تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی (فراوانی و میانگین) و نرم افزار Excel صورت پذیرفته است.یافته ها: وب سایت های کتابخانه ایدانشگاه های علوم پزشکی ایران در کل 34.04 درصد معیار های محتوای درونی، 45.40 درصد معیار های محتوای بیرونی و 52.52 درصد معیار های پشتیبانی و در مجموع 39.88 درصد معیارهای وب سایت کتابخانه را رعایت کرده اند. به طور کلی، فقطدانشگاه علوم پزشکی شاهد بیش از 50 درصد معیارهای موجود در سیاهه بررسی (شامل معیارهای محتوای درونی، محتوای بیرونی و پشتیبانی) را در طراحی خود لحاظ کرده بود. وب سایت های کتابخانه ایدانشگاه های علوم پزشکی شاهد (55)، مشهد (47)، و شهید بهشتی (45) به ترتیب رتبه های اول تا سوم را به خود اختصاص داده اند. همچنین وب سایت کتابخانه دانشگاه های علوم پزشکی بابل (18)، ارتش (17) و ارومیه (16) رتبه های 41 تا 43 را به خود اختصاص دادند.نتیجه گیری: در مجموع وب سایت های کتابخانه ای دانشگاه های علوم پزشکی ایران بررسی شده از لحاظ کیفیت درونی و بیرونی و پشتیبانی کمتر از حد متوسط قرار داشتند.

مقدمه: از جمله حوزه های سلامت که افراد بسیاری به دنبال کسب اطلاعات در مورد آنها در اینترنت هستند حوزه اختلالات اضطرابی است. این اختلالات با کاهش کیفیت زندگی، احتمال افزایش ابتلا به بیماری های مختلف را به دنبال دارد. لذا ارزیابی اطلاعات مبتنی بر وب در مورد این اختلالات با توجه به گستردگی ابتلا در سراسر دنیا و همچنین در ایران، به منظور تعیین وب سایت های معتبر از نظر اطلاعات ضروری به نظر می رسد. بنابراین هدف از پژوهش حاضر ارزیابی وب سایت های فارسی حوزه اختلالات اضطرابی بر اساس ابزار WebMedQual بوده است.روش بررسی: پژوهش حاضر پیمایشی تحلیلی و از نوع مطالعات کاربردی است. به منظور گردآوری داده ها از سیاهه وارسی مبتنی بر مقیاس استاندارد WebMedQual که با نظر متخصصان حوزهای روانشناسی، کتابداری و طراحی وب سایت بومی سازی شد استفاده گردید. جامعه آماری پژوهش شامل 15 وب سایت فارسی حوزه اختلالات اضطرابی در اسفند ماه 1391 خورشیدی بود که مطالب تخصصی در خصوص اضطراب و وسواس ارائه می دادند. حداکثر امتیاز برای هر وب سایت 83، حداقل آن صفر و امتیاز متوسط 41.5 بوده است. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون T تک نمونه ای در نرم افزار SPSS نسخه 18 استفاده شد و یافته ها به صورت میانگین امتیاز و نمره مطلوب ارائه گردید.یافته ها: بر اساس مقیاس WebMedQual میانگین امتیاز وب سایت های فارسی حوزه اختلالات اضطرابی در 6 شاخص محتوای اطلاعات (7.40±2.18)، اعتبار منابع (5.10±2.11)، دسترس پذیری و قابلیت استفاده (2.23±0.37)، پیوندها (1.37±1.09)، پشتیبانی از کاربر (4.57±1.33) و محرمانگی اطلاعات (3.07±2.95) ضعیف و کمتر از متوسط و تنها در شاخص طراحی (9.27±1.29) بالاتر از امتیاز متوسط بود. برترین وب سایت در حوزه اختلالات اضطرابی وب سایت های «انجمن روان شناسی بالینی ایران» و «روان یار» با 38.5 امتیاز و ضعیف ترین وب سایت «یک فراکاو» با 25.5 امتیاز بودند.نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده ضروری است کاربران هنگام استفاده از اینترنت، به مطالب موجود در این محیط به دیده انتقادی نگریسته و بدون در نظر گرفتن معیارهای اعتبار یک منبع، به آن اعتماد نکنند.

مقدمه: امروزه یکی از استراتژی های مهم برای استقرار و کاربست مدیریت دانش در سازمان ها، فرآیند تسهیم دانش می باشد. لذا سازمان ها خصوصا دانشگاه ها که از مراکز مهم اشاعه دانش به شمار می روند با دستیابی به این قابلیت تسهیم دانش می توانند، بهبود کیفیت علمی خود را تضمین کنند. هدف از این پژوهش، تعیین رابطه بین تسهیم دانش و بهبود کیفیت علمی از دیدگاه اعضای هیات علمی در دانشگاه های منتخب اصفهان بود.روش بررسی: روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه اعضای هیات علمی تمام وقت دانشگاه های اصفهان (593 نفر)، علوم پزشکی اصفهان (643 نفر) و دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان (236 نفر) در سال تحصیلی 92-1391 خورشیدی جمعا به تعداد 1472 نفر بودکه با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی متناسب با حجم، تعداد 177 نفر انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات شامل پرسشنامه تسهیم دانش با 10 سوال و پرسشنامه بهبود کیفیت علمی با 30 سوال با مقیاس پنج درجه ای لیکرت بود. روایی پرسشنامه ها به صورت محتوایی، صوری و سازه مورد تایید قرار گرفت و ضرایب پایایی آنها با استفاده از Cronbach’s alpha به ترتیب 0.87 و 0.95 محاسبه گردید. داده ها با استفاده از نرم افزارهای آماری SPSS نسخه 16 و Amos نسخه 18 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین تسهیم دانش و بهبود کیفیت علمی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد (p>0.01)، هم چنین بین مولفه های تسهیم دانش با تمام مولفه های بهبود کیفیت علمی رابطه مثبت و معناداری وجود داشت (p<0.01). نتایج حاصل از مدل معادله ساختاری نشان داد که تسهیم دانش تاثیر مثبت و معناداری بر بهبود کیفیت علمی دارد و میزان تاثیر تسهیم دانش بر بهبود کیفیت علمی برابر با مقدار برآورد شده استاندارد 0.60 محاسبه گردید. به عبارت دیگر تسهیم دانش 35 درصد از واریانس بهبود کیفیت علمی را پیش بینی و تبیین می کند.نتیجه گیری: دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی با استقرار و کاربست فرهنگ تسهیم دانش می توانند بهبود کیفیت علمی خود را تضمین کرده و آن را ارتقاء ببخشند.

مقدمه: دانش به عنوان منبع اصلی سازمان ها تلقی و به عنوان یک سرمایه مطرح شده است. انتقال، خلق و به کارگیری دانش، مستلزم وجود فرهنگ سازمانی است که مشوق این امر باشد و دانشگاه ها به عنوان سازمان های تولید کننده دانش باید از این امر بهره مند باشند. هدف این پژوهش تعیین رابطه بین مولفه های فرهنگ سازمانی و مدیریت دانش در دانشگاه علوم پزشکی کرمان بود.روش بررسی: پژوهش حاضر مطالعه ای تحلیلی است که به روش مقطعی در سال 1391 در دانشگاه علوم پزشکی کرمان صورت پذیرفته است. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان ستادی معاونت های دانشگاه علوم پزشکی کرمان به تعداد 844 نفر می باشد که نمونه مورد مطالعه با استفاده از نمونه گیری سهمیه ای 200 نفر انتخاب شده است. به منظور گردآوری اطلاعات از پرسشنامه های فرهنگ سازمانی و مدیریت دانش استفاده شده است که روایی آنها در مطالعات قبلی تایید و پایایی آنها محاسبه شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش آمار توصیفی و استنباطی (آزمون های همبستگی پیرسون، تجزیه و تحلیل واریانس و رگرسیون خطی) و از نرم افزارSPSS نسخه 18 استفاده شده است.یافته ها: اکثر افراد تحت بررسی در این مطالعه، وضعیت فرهنگ سازمانی را مناسب ارزیابی کردند. بیشترین امتیاز در بعد انطباق پذیری (2.9) و کمترین امتیاز در بعد مشارکتی (2.6) حاصل شد. وضعیت مدیریت دانش نیز از سوی پاسخ دهندگان در حد متوسط و نسبتا مطلوب ارزیابی شد. در نهایت رابطه آماری معنادار بین فرهنگ سازمانی و مدیریت دانش به دست آمد (p-value=0.000).نتیجه گیری: فرهنگ سازمانی و مدیریت دانش در این مطالعه از وضعیت مناسبی برخوردار بودند. سازمان برای اینکه بتواند به طور موثر نظام دانش را بهبود ببخشد و در کل سازمان اشاعه دهد ابتدا باید به فرهنگ سازمانی توجه کند. هر اندازه فرهنگ سازمانی قوی تر باشد، پیاده سازی مدیریت دانش با موفقیت بیشتری انجام خواهد شد.

مقدمه: بیمارستان ها برای رویارویی با چالش هزینه های روزافزون، مجبور به اتخاذ استراتژی هایی برای استفاده کارا از منابع هستند. متوسط طول مدت اقامت شاخصی مهم و کاربردی در ارزیابی کارایی بیمارستان ها است. این مطالعه به هدف تعیین عوامل موثر بر مدت اقامت بیماران در بخش عفونی بیمارستان رازی شهر اهواز انجام گرفت.روش بررسی: این پژوهش مطالعه ای تحلیلی بود که به روش مقطعی در سال 1391 انجام شد. جامعه آماری، بیماران بستری در بخش عفونی بیمارستان رازی شهر اهواز و نمونه برابر با کل پرونده های مربوط به بیماران بستری در بخش عفونی در سال 1390 و شش ماه اول 1391 بود (1000 پرونده). داده ها با استفاده از فرم ثبت اطلاعات گردآوری شد. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های mann whitney، Kruskal-wallis، Spearman correlation و Logestic Regression انجام و از نرم افزار SPSS نسخه 16 استفاده شد.یافته ها: میانگین و میانه مدت اقامت بیماران به ترتیب برابر با 9.4±8.1 و 7 روز بود. متوسط مدت اقامت بیمار با متغیر های وضعیت بیمار هنگام ترخیص، نوع بیمه بیمار، تعداد ویزیت ها، محل سکونت بیمار، تعداد کل آزمایش های انجام شده و تعداد کل سایر خدمات تشخیصی ارتباط معناداری داشت (p<0.05). تنها متغیر با ارزش برای پیش بینی مدت اقامت بیمار، تعداد آزمایش های انجام شده بود.نتیجه گیری: توجه به ضرورت و تناسب انجام برخی ازمایشات و خدمات تشخیصی و ویزیت ها مفید به نظر می رسد. همچنین طراحی فرآیندهایی جهت کوتاه تر کردن اجرای آزمایشات تشخیصی می تواند در کاهش مدت اقامت بیماران موثر باشد.

مقدمه: امروزه محیط سازمان ها محیطی کاملا رقابتی است و سازمان ها به منظور بقا و موفقیت و تطابق با این تغییرات با تکیه بر توانمندسازی کارکنان خود بایستی یاد بگیرند. هدف از این پ‍‍ژوهش تعیین رابطه بین توانمندسازی و یادگیری سازمانی در بین کارکنان دانشگاه علوم پزشکی شیراز بوده است.روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع توصیفی تحلیلی بود. نمونه آماری پژوهش 100 نفر از کارکنان سازمان مرکزی دانشگاه در سال 92 خورشیدی بودند که به روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم و نمونه گیری تصادفی ساده از معاونت های مختلف انتخاب شدند. به منظور جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه تغییر یافته توانمندسازی spreitzer و یادگیری سازمانی Neefe استفاده شد. پایایی این دو پرسشنامه با استفاده از ضریب alpha cronbach’s به ترتیب 90 درصد و 86 درصد به دست آمده بود. اطلاعات دموگرافیک و شغلی نیز به این پرسشنامه اضافه گردید. به منظور تحلیل داده ها از نرم افزار spss 15 و روش های آماری توصیفی (میانگین، انحراف معیار، فراوانی) و استنباطی (T- Test، ضریب همبستگی Anova، و رگرسیون خطی چندگانه) استفاده شد.یافته ها: بین یادگیری سازمانی و توانمندسازی رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد (r=0.696، p<0.001) نتایج حاصل از رگرسیون خطی چندگانه نشان داد دو بعد احساس مشارکت با دیگران و احساس شایستگی در شغل پیش بینی کننده یادگیری سازمانی است (P<0.05، b=0.322، b=0.465)، سطح یادگیری سازمانی و توانمندی کارکنان در حد متوسط می باشد.نتیجه گیری: از آنجا که احساس مشارکت با دیگران و شایستگی بیشترین تاثیر را بر یادگیری سازمانی داشت مدیران می توانند با مشارکت دادن کارکنان در تصمیم گیری ها و فراهم آوردن زمینه های خلاقیت و آموختن و تجربه کردن کارکنان به منظور توسعه شایستگی، دانشگاه را به سمت سازمان یادگیرنده سوق دهند.

توجه به کیفیت مراقبت از دریچه چشم بیماران جنبه مهمی در بهبود خدمات سلامت و ارزش مورد انتظار بیمار به شمار می آید. در این بین زنجیره ارزش به عنوان یکی از ابزارهای راهبردی در سازمان های سلامت برای خلق ارزش و دستیابی به هدف بهبود مستمر کیفیت می باشد. در این مقاله سعی ما بر آن است که نقش زنجیره ارزش در ارتقای کیفت خدمات سلامت را به بحث بگذاریم.مطالعه حاضر به صورت مروری است که در نیمه اول سال 1391 خورشیدی انجام شد. برای جستجوی مقالات و مدارک مرتبط از کلید واژه اصلی زنجیره ارزش و Value chain و کلیدواژه های فرعی کیفیت و رضایت در پایگاه های داده استفاده شد. پس از بررسی به ترتیب عنوان، چکیده و متن کامل، 43 تعداد انتخاب و با توجه به هدف مقاله مورد بررسی قرار گرفتند.یافته های حاصل در چند بخش دسته بندی شد. این یافته ها شامل مفهوم کیفیت، برنامه ریزی دستیابی به کیفیت مبتنی بر ارزش، زنجیره ارزش، بکارگیری آن در سازمان های بهداشتی درمانی، تشریح مولفه ها، منطق برنامه ریزی استراتژی های اجرایی، استراتژی های بهبود ارایه خدمت و استراتژی های بهبود پشتیبان در زنجیره ارزش می باشد.در این مقاله سعی شد ضمن اشاره به ابعاد مختلف زنجیره ارزش، دو بخش مهم این زنجیره شامل استراتژی های ارزش افزا در ارایه خدمات درمانی و استراتژی های ارزش افزا حمایتی بیان شود. زنجیره ارزش می تواند ابزاری مهم برای مدیران در راستای برنامه ریزی و ارتقای کیفیت محسوب شود.