مدیریت اطلاعات سلامت
سال:1394 | دوره:12 | شماره:5 (پیاپی 45) |تعداد مقالات:17

مقدمه: عصر جدید، عصر فنآوری اطلاعات (IT: Information Technology) نامیده شده و بخش سلامت از فواید و پیامدهای این فنآوری بی بهره نبوده است. یکی از مهمترین پیشرفت های اخیر در صنعت مراقبت سلامت در طول 25 سال گذشته توسعه IT در این صنعت می باشد (1). برخی از این فنآوری ها در نظام سلامت عبارتند از: سلامت موبایل، نظام اطلاعات بیمارستانی، پرونده الکترونیک سلامت، شناسایی از طریق امواج رادیویی، سیستم بایگانی و انتقال تصاویر دیجیتال در مراکز بهداشتی و درمانی و فنآوری تشخیص گفتار می باشند. عدم استفاده از فناوری های نوین اطلاعات پیشگفت در حوزه سلامت توسط ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی در فرآیند مراقبت های درمانی به بیماران می تواند موجب مشکلات زیادی از جمله، عدم دسترسی آسان به اطلاعات موجود در پرونده ها، کاهش کارایی مراکز درمانی، افزایش هزینه ها به علت انجام آزمایشات تکراری، کاهش هزینه اثربخشی خدمات ارایه شده، نبود داده های با کیفیت و به هنگام خدمات درمانی ارایه شده، کاهش رضایت بیماران در مراکز سلامت، عدم یکپارچکی بین داده ها، کندی فرآیند کشف موارد شیوع بیماریها، کاهش کیفیت ارائه مراقبت های بهداشتی درمانی، و عدم تحلیل یا تحلیل نامناسب خروجی های خدمات ارایه شده گردد.

مقدمه: ترخیص با رضایت شخصی که یکی از معضلات سیستم درمان در کشورهای جهان در پی نارضایتی بیماران، فراگیر است، موجب رکود کارها و وضعیت نامناسب مالی مراکز درمانی شده است. هدف مطالعه حاضر، اولویت بندی علل ترخیص با رضایت شخصی بیماران مراجعه کننده به بیمارستان های آموزشی شهرستان یزد، بوده است.روش بررسی: این مطالعه از نوع مقطعی، تحلیلی است. تعداد نمونه 174 نفر از تعدادکل 9896 نفر بیمارانی که در بیمارستان های آموزشی شهرستان یزد در سال 1392 خورشیدی ترخیص با رضایت شخصی داشته اند به روش نمونه گیری طبقه بندی تصادفی انتخاب شدند و هم چنین به منظور رتبه بندی علل ترخیص با رضایت شخصی بیماران به روش سرشماری 6 نفر از افراد مطلع و صاحب نظر در موضوع مورد بررسی به عنوان خبره انتخاب شدند. برای تحلیل داده های جامعه بیماران از نرم افزار spss و آزمون Chi-Square و جهت تحلیل داده های جامعه خبرگان از برنامه Microsoft Excel نسخه 2010 و تکنیک تحلیل سلسله مراتبی فازی (Fuzzy Analytic Hierarchy Process: FAHP) استفاده گردید.یافته ها: مهم ترین علل ترخیص با رضایت شخصی بیماران به ترتیب اولویت، عبارت اند از: مشکلات مالی بیمار و هزینه درمان 36.2 درصد، احساس بهبودی 28.7 درصد و خستگی از محیط بیمارستان و طولانی شدن دوره درمان 18.4 درصد و در میان ابعاد ترخیص با رضایت شخصی، بعد علل مرتبط به خدمه و کارکنان بیمارستان با وزن نرمال شده قطعی 0.264 درصد از دید خبرگان، در اولویت قرار گرفت.نتیجه گیری: میزان ترخیص با رضایت شخصی با توجه به مطالعات انجام شده در ایران، نسبت به سایر کشورهای پیشرفته زیاد است که دلیل عمده آن علل مرتبط به خود بیمار است. استقرار مددکاران بالینی، افزایش آگاهی بیماران از عوارض احتمالی و ایجاد فضایی مناسب در جهت کاهش میزان رضایت شخصی و افزایش رضایت بیمار، باید در اولویت قرار گیرد. هم چنین مدیران با استفاده از تکنیک FAHP قادر خواهند بود علل را اولویت بندی و با توجه به اولویت ها، برنامه ریزی کنند.

مقدمه: انتخاب نوع مناسب دستگاه برای حمایت از کاربران در ورود داده های بالینی سیستم اطلاعات سلامت از اهمیت بسیاری برخوردار است. علاوه بر هزینه، دوام وسادگی، مهارت کاربران در استفاده از رایانه و گردش کاری محیط بهداشتی در این انتخاب تاثیرگذاراست. این مطالعه با هدف شناسایی ترجیحات کاربران در انتخاب دستگاه کاربر نهایی انجام شد.روش بررسی: پژوهش کاربردی و به روش کیفی گروه کانونی در سال 1393 خورشیدی انجام شد.جامعه پژوهش را شانزده کاربر سیستم اطلاعات بیمارستانی سه بیمارستان تهران تشکیل دادند که از لحاظ میزان مهارت استفاده از رایانه و دانش پزشکی به سه گروه متمایز تقسیم شدند. در جلسات کانونی معیارهای کاربران برای انتخاب دستگاه به بحث گذاشته شد. به منظور مقایسات کمی نتایج بحث وگفتگو، از پرسش نامه در جلسات کانونی استفاده شد. روایی صوری آن با تایید گروهی از متخصصین حوزه تعامل انسان و رایانه رسید و پایایی پرسش نامه به وسیله اعتبار محتوا (Cronbach's alpha) 0.86 بررسی شد و یافته ها به کمک تحلیل توصیفی تحلیل شد.یافته ها: بر اساس میانگین پاسخ شرکت کنندگان، اولویت انتخاب دستگاه کاربر نهایی کاربرانی با سطح دانش پزشکی و رایانه ای بالا، تبلت (3.75) و رایانه ثابت (3.67) بود. کاربرانی با دانش پزشکی و عدم مهارت کافی در استفاده از رایانه تبلت (4)، ایستگاه کاری بر روی چرخ (2.5)، ایستگاه کاری بر روی دیوار (2.5) و رایانه ثابت (2.25) را انتخاب کردند. کاربرانی با مهارت در استفاده از رایانه و نداشتن دانش پزشکی، رایانه ثابت (3.37)، تبلت (3.29)، دستیار دیجیتال شخصی (3.17)، ایستگاه کاری بر روی دیوار (2.4) و بر روی چرخ (2.67) را انتخاب کردند.نتیجه گیری: این تحقیق نشان داد تبلت بهترین دستگاه برای کادر درمانی بیمارستان و رایانه ثابت بهترین دستگاه برای کادر اداری بیمارستان می تواند باشد.

مقدمه: امروزه تغییر مهم ترین عاملی است که سازمان ها با آن مواجه اند و باید خود را برای مقابله با اثرات آن آماده نمایند. افراد با توانایی و انگیزه بالا در کنار بکارگیری ابزارهای نوبن فناوری اطلاعات، کسب و انتقال دانش در سازمان را تسهیل و یادگیری سازمانی را بهبود میب خشند. هدف این مطالعه تعیین نقش ابزارهای فناوری اطلاعات در رابطه ظرفیت جذب دانش و یادگیری سازمانی در بیمارستان های تامین اجتماعی تهران بوده است.روش بررسی: این تحقیق از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر روش توصیفی-پیمایشی بود. برای جمع آوری داده های مربوط به تحلیل فرضیه های تحقیق، از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد که روایی صوری آن به تائید اساتید دانشگاه رسید و پایایی آن نیز با استفاده از ضریب Cronbach’s alpha که 92 درصد بود، تائید شد. جامعه آماری تحقیق مدیران و سرپرستان بخش های اداری و خدماتی بیمارستان های تامین اجتماعی تهران در پاییز سال 1393 خورشیدی بود که بر اساس فرمول نمونه گیری Cochran و با استفاده از روش نمونه گیری سهمیه ای، نمونه آماری به حجم 113 نفر تعیین و پرسشنامه بین آن ها توزیع شد. برای تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه های تحقیق از روش های آمار استنباطی و به طور مشخص مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد.یافته ها: یافته های تحقیق نشان داد که ظرفیت جذب دانش تاثیر مثبت و معناداری بر یادگیری سازمانی دارد و ابزارهای فناوری اطلاعات در این رابطه می توانند نقش میانجی داشته و آن را تقویت کنند.نتیجه گیری: بیمارستان های تامین اجتماعی با ارتقای انگیزه و توانایی کارکنان، یادگیری سازمانی را ارتقا و با بکارگیری ابزارهای فناوری اطلاعات و روزآمد، سطح آن را بهبود و فرآیند یادگیری سازمانی را تسریع خواهند بخشید.

مقدمه: در حال حاضر معماری سیستم های اطلاعاتی، به عنوان یک گام ضروری در پروسه ایجاد سیستم های اطلاعات بیمارستانی در نظر گرفته شده است. ارزیابی مداوم سیستم های اطلاعات بیمارستانی برای تعیین میزان دستیابی به اهداف آن ضروری می باشد. این مطالعه به منظور تدوین شاخص های ارزیابی معماری سیستم های اطلاعات بیمارستانی انجام گرفته است.روش بررسی : مطالعه حاضر، مطالعه کیفی است که با استفاده از تکنیک دلفی در سال 1393 خورشیدی و در دانشگاه علوم پزشکی تبریز انجام گرفته است. جامعه پژوهش شامل 20 نفر از صاحب نظران در حیطه سیستم های اطلاعاتی بود، که از طریق نمونه گیری هدفمند و در دسترس، از دانشگاه های علوم پزشکی سراسر کشور انتخاب شدند. روش اصلی جمع آوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته بر اساس مقیاس LIKERT، که به منظور تعیین عناصر تشکیل دهنده آن بررسی متون انجام گرفت و نیز از مصاحبه به عنوان روش تکمیلی در جمع آوری داده ها استفاده گردید. روایی پرسشنامه از طریق روایی محتوی و پایایی آن نیز از طریق آزمون-باز آزمون توسط صاحب نظران تایید شد و تحلیل داده ها در نرم افزار SPSS، مورد تحلیل قرار گرفت.یافته ها: برای تدوین شاخص های ارزیابی معماری سیستم های اطلاعات بیمارستانی، شش مولفه اصلی شامل قابلیت کارکردی، قابلیت اطمینان، قابلیت بکار گرفته شدن، قابلیت کارایی، قابلیت نگهداری شدن و قابلیت حمل شدن مشتمل بر 86 شاخص از تحلیل داده ها استخراج گردید که برای هرکدام از مولفه های اصلی به ترتیب 12 شاخص، 8 شاخص، 24 شاخص، 21 شاخص، 13 شاخص و 8 شاخص و نیز روش های محاسبه هریک از شاخص ها معرفی گردید.نتیجه گیری: مطالعه فوق شاخص های لازم برای ارزیابی معماری سیستم های اطلاعات بیمارستانی را فراهم می نماید و بیمارستان ها با استفاده از این شاخص ها می توانند به خود ارزیابی نرم افزار سیستم های اطلاعات بیمارستانی بپردازند.

مقدمه: تحلیل محتوا برای مقایسه یک متن با متن دیگر، آثار یک نویسنده، با نویسندگان دیگر و با همان نویسنده، مقایسه متن های نوشته شده به یک زبان طبیعی با متون زبان دیگر و بررسی متون یک حوزه تخصصی به کار می رود، هدف پژوهش حاضر تحلیل محتوای مقالات علوم پزشکی و استخراج ساختار جملات در آن به منظور استفاده پژوهشگران بوده است.روش بررسی: این مطالعه از دسته مطالعات تحلیل محتوا بر اساس ساختار دستوری است که به بررسی میزان کاربرد زنجیره های واژگانی چهار لغتی در مقالات پژوهشی در زمینه پزشکی پرداخته است. به همین منظور در این مقاله مجموعه ای بیش از دو میلیون و چهارصد هزار لغت از مقاله های بازیابی شده در 33 حوزه پزشکی گردآوری و معیار بسامد بیست بار تکرار یک زنجیره واژگانی در یک میلیون لغت و همچنین تکرار آن در پنج متن متفاوت در نظر گرفته شد. برای به دست آوردن زنجیر ه ها از نرم افزارهای Word smith tools 5، Antconc3.23، ABBYY Fine Reader to professional edition استفاده شد. زنجیره ها با استفاده از طبقه بندی های موجود و بر اساس ساختار و عملکرد در متن دسته بندی شده اند.یافته ها: در نتیجه این تحقیق 102 زنجیره واژگانی پر کاربرد با ساختارها و عملکردهای متفاوت در حوزه های پزشکی شناسایی شدند. بیشتر نویسندگان مقالات تحقیقاتی پزشکی از زنجیره های واژگانی از نوع متن محور استفاده می کنند.نتیجه گیری: این مطالعه دیدگاه های جدیدی در زمینه فهم بهتر مقالات پژوهشی پزشکی مربوط به زمینه ای خاص و نیز تحقیقات بیشتر در زمینه مطالعات پیکره ای در نوشتار دانشگاهی و انگلیسی برای اهداف ویژه فراهم می آورد. همچنین افق جدیدی را در حوزه تحلیل محتوای متون و سنجش آماری متون می گشاید.

مقدمه: منابع انسانی از ذخایر مهم یک سازمان محسوب می شود. شفافیت نقش می تواند موجب مفید بودن فرد و در نهایت انجام بهتر کارها شود. با توجه به اهمیت شفافیت نقش کتابداران، این مطالعه به منظور تعیین رابطه بین شفافیت نقش و رضایت شغلی کتابداران دانشگاه های دولتی شهر اصفهان صورت گرفت.روش بررسی: مطالعه حاضر توصیفی- پیمایشی بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای و با حجم نمونه 105 نفر از بین کلیه کتابداران دانشگاه های دولتی شهر اصفهان (164 نفر) انجام شد. ابزارهای اندازه گیری پرسشنامه بود. روایی پرسشنامه ها با روش روایی محتوا و پایایی آن ها با روش Cronbache's alfa coefficient محاسبه و مقادیر ضریب پایایی متغیرهای رضایت شغلی و شفافیت نقش به ترتیب برابر 0.89 و 0.91 حاصل گردید. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها، با استفاده از نرم افزار SPSS، از روش های آماری Correlation Coefficient، و آزمون One-way ANOVA، Independent T-test و آزمون LSD post hoc استفاده شد.یافته ها: بر اساس یافته های مطالعه، همبستگی مثبت و معناداری بین شفافیت نقش و رضایت شغلی کتابداران در کتابخانه های دانشگاه های اصفهان، صنعتی اصفهان، و علوم پزشکی اصفهان وجود داشت (با مقدار سطح معناداری p=0.001). همچنین بین شفافیت نقش کتابداران و مولفه های رضایت شغلی از جمله: ارتباطات (p=0.018)، حقوق و دستمزد (p=0.037)، سرپرستی (p=0.003)، و شرایط کاری (p=0.046) رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. ولی بین شفافیت نقش کتابداران و سایر مولفه های رضایت شغلی رابطه معناداری وجود ندارد.نتیجه گیری: شفافیت نقش موجب رضایت کارکنان و در نهایت تغییر بینش و نگرش فرد نسبت به وظایف خواهد بود، با توجه به اهمیت رضایت شغلی کتابداران، و همبستگی مثبت میان رضایت شغلی و شفافیت نقش آن ها، بررسی راهکارهایی جهت افزایش شفافیت نقش کتابداران پیشنهاد می گردد.

مقدمه: نوآوری سازمانی مستلزم تبدیل ایده ها به اشکال قابل استفاده سازمانی است و این ایده برای پیشبرد عملکرد سازمانی مورد استفاده قرار می گیرد. هدف مطالعه حاضر تعیین میزان نوآوری سازمانی (اداری و فنی) در کتابخانه های دانشگاه های دولتی شهر شیراز (دانشگاه شیراز و دانشگاه علوم پزشکی شیراز) بود.روش بررسی: نوع مطالعه حاضر توصیفی- پیمایشی، و جامعه پژوهش شامل تمام مدیران و کتابداران شاغل در کتابخانه های دانشگاهی شهر شیراز در سال 1390-1391 خورشیدی بود (151 نفر) که با استفاده از فرمول نمونه گیری Cochran تعداد 86 نفر به عنوان نمونه انتخاب شد. روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب با حجم بود. ابراز گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته بوده که روایی آن توسط متخصصین تایید و پایایی آن با استفاده از Cronbach's alpha محاسبه شد (a=0.93). تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افراز SPSS در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی انجام گرفت.یافته ها: وضعیت نوآوری سازمانی و دو مولفه نوآوری اداری و فنی در کتابخانه های دانشگاهی شهر شیراز بالاتر از حد متوسط است (3.42±0.66)، اما تفاوت بین میانگین مولفه های نوآوری سازمانی (اداری و فنی) معنادار بود (p£0.05). همچنین بین نظرات آزمودنی ها درخصوص نوآوری سازمانی بر اساس متغیرهای جمعیت شناختی جنسیت، رشته تحصیلی، سابقه خدمت، و سطح تحصیلات تفاوت معناداری مشاهده نشد (p<0.05)، اما در متغیر دانشگاه و نوع کار در کتابخانه تفاوت مشاهده شده در مولفه نوآوری اداری معنادار بود (p£0.05). به عبارت دیگر مدیران میزان نوآوری اداری را بیشتر از کارمندان بخش خدمات عمومی و خدمات فنی می دانند.نتیجه گیری: با توجه به اهمیت روز افزون نوآوری در سازمان ها، کتابخانه های دانشگاهی نیز از اهمیت ویژه ای در این مورد برخوردار شده اند. مدیریت کتابخانه های دانشگاهی با ایجاد محیط کاری مناسب برای کتابداران و کارکنان خود می تواند ارایه خدمات خود را بهبود بخشیده و نیازهای اطلاعاتی مراجعه کنندگان را بهتر برآورده سازد.

مقدمه: آگاهی از چشم انداز، اهداف، مزایا و تاثیراتی که فناوری پزشکی از راه دور می تواند در ارتقا کیفیت خدمات، کاهش هزینه ها و افزایش دسترسی به انواع خدمات تخصصی و فوق تخصصی داشته باشد، به طور ناخودآگاه دست اندرکاران نظام سلامت را به سوی آشنایی و استفاده بیشتر از این فناوری سوق می دهد. بنابراین هدف از پژوهش حاضر امکان سنجی اجرای تله مدیسین با توجه به مولفه های برنامه ریزی استراتژیک در استان اصفهان بود. روش بررسی: این پژوهش یک مطالعه توصیفی -مقطعی که در سال 1392 صورت گرفت. جامعه پژوهش شامل کلیه مدیران و کارشناسان ستادی (120 نفر) معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی و مرکز بهداشت استان اصفهان بود. برای تعیین نمونه پژوهش از بین مدیران و کارشناسان افراد، دارای مدرک کارشناسی و سابقه خدمت بیش از 20 سال ، افراد دارای مدرک کارشناسی ارشد و سابقه خدمت بیش از 15 سال، افراد دارای مدرک دکترا و سابقه خدمت بیش از 15 سال انتخاب شدند (60 نفر از کل جامعه شرایط شرکت در این مطالعه را داشتند). جمع آوری اطلاعات به روش مصاحبه انجام گرفت. داده ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری شد. روایی پرسشنامه با استفاده از نظرات کارشناسان و متخصصان این حوزه مورد تایید قرار گرفته و پایایی آن با استفاده از 0.86 Cronbach’s alpha به دست آمد. جهت تحلیل داده ها از روش آمار توصیفی (فراوانی، میانگین) استفاده شد.یافته ها: بیشترین فراوانی نمرات نگرش در مورد تاثیر فناوری اطلاعات بر ارتقاء کیفیت خدمات (65.1 درصد) مربوط به افراد دارای نگرش مطلوب و کمترین فراوانی (3.3 درصد) مربوط به افراد دارای نگرش نامطلوب است. عوامل داخلی تغییرات مدیریتی (100 درصد)، تامین و تداوم اعتبارات (79.3 درصد) به عنوان نقاط ضعف و ماهیت برنامه پزشکی از راه دور و ماهیت برنامه های سلامت (100 درصد)، اهداف و تمایلات مدیران کنونی سازمان و انطباق آن با اهداف پزشکی از راه دور (100 درصد)، برخورداری از منابع انسانی علاقمند به کار با رایانه در فعالیت های روزانه در سطوح محیطی (93.1 درصد) به عنوان نقاط قوت سازمان شناخته شده اند. همچنین در زمینه متخصصین فناوری، سازمان دارای فرصت بوده و بازپرداخت حقوق متخصصان توسط سازمان های بیمه گر جز تهدیدهای سازمان محسوب می شود. نتیجه گیری: با توجه به نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدیدهای تعیین شده توسط مدیران و کارشناسان و مقایسه آنها با عوامل موفقیت و شکست تعیین شده نشان می دهد که در استان پتانسیل های زیادی برای اجرای پزشکی از راه دور وجود دارد و می توان با یک برنامه استراتژیک مناسب، پروژه هایی در حوزه پزشکی از راه دور در استان اجرا نموده و قدمی در جهت نزدیک شدن به هدف آرمانی عدالت در سلامت برداشت.

مقدمه: کیفیت خدمات بهداشتی درمانی مقوله ای است که امروزه توجه زیادی را به خود جلب کرده است و در رضایتمندی مراجعه کنندگان به سیستم سلامت بسیار موثر می باشد. هدف از این مطالعه شناسایی ادراکات و انتظارات مردم شهر و روستا از کیفیت واحدها و ارائه کنندگان خدمات سرپایی و بستری سلامت در استان قزوین در سال 1393 خورشیدی بود.روش بررسی: مطالعه حاضر به صورت تحلیلی بود که در سال 1393 خورشیدی در استان قزوین انجام شد. جامعه آماری کلیه افراد ساکن استان قزوین بودند که با توجه به فرمول حجم نمونه 1002 نفر به نسبت جمعیت ساکن در 6 شهر استان قزوین و روستاهای آن مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه استاندارد SERVQUAL بود که دارای 5 بعد ملموس، قابلیت اطمینان، پاسخگویی، تضمین و همدلی بر اساس مقیاس 5 گزینه ای لیکرت بود. مقدار آلفای کرونباخ 0.91 و میزان ضریب آزمون- بازآزمون در مطالعه 0.83 بود. داده ها توسط نرم افزار Spss و با استفاده از آمار توصیفی و تحلیلی با آزمون های Paired Test و Correlation Pearson تحلیل شد.یافته ها: میانگین سنی افراد مورد مطالعه 32±9.9 و متوسط زمان انتظار جهت دریافت خدمات 73±7 دقیقه بود. بیشترین فراوانی تحصیل گیرندگان خدمت، مربوط به سطح تحصیلات سیکل با مقدار 34.3 درصد (344 نفر) و پس از آن تحصیلات دیپلم با مقدار 29.6 درصد (297 نفر) بود. میانگین ادراکات به ترتیب در ابعاد ملموس (فیزیکی)، قابلیت اطمینان، پاسخگویی، تضمین و همدلی برابر با 3.53، 3.54، 3.53، 3.70 و 3.39 بود همچنین میانگین انتظارات به ترتیب در این ابعاد برابر 4.58، 4.62، 4.58، 4.59 و 4.55 بود. بیشترین شکاف با مقدار 1.155-مربوط به بعد همدلی و کمترین شکاف با مقدار -0.888 مربوط به بعد تضمین بود که به لحاظ آماری معنی دار بود (p<0.001).نتیجه گیری: با توجه به مقدار پایین حیطه همدلی، می بایست برنامه ها و سیاستگذاری های لازم توسط مدیران برای ارتقای این حیطه از کیفیت خدمات سلامت مورد توجه قرار بگیرد.

مقدمه: اهمیت سازمان بیمارستان به عنوان جزء تاثیر گذار بر نظام بهداشت و درمان بر هیچ کس پوشیده نیست. ارائه خدمات با کیفیت علاوه بر بالا بردن احتمال موفقیت در اقدامات درمانی، باعث ایجاد تمایز بین سازمان های ارائه دهنده و افزایش رقابت این سازمانها می شود. هدف مقاله حاضر سنجش کیفیت خدمات بیمارستان محمد صادق افشار یزد با استفاده از روش های تحلیل سلسله مراتبی فازی و تاپسیس فازی بوده است.روش بررسی: این پژوهش از نوع تحلیلی است که به طور مقطعی در نیمه دوم سال 1392 خورشیدی انجام شد. جامعه پژوهش را دو گروه خبرگان و بیماران بستری در بخش های منتخب بیمارستان افشار یزد در بر می گیرند. ابتدا با بررسی ادبیات پژوهش ابعاد کیفیت خدمات در بیمارستان شناسایی شد. پس از پالایش ابعاد، با استفاده از فرم مقایسه زوجی از متخصصین (شامل رئیس و مدیران بیمارستانهای آموزشی، سرپرستاران، مسوولان فنی بیمارستانها، استادان و اعضای هیات علمی گروه مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید صدوقی یزد) نظر خواهی به عمل آمد و ضرایب اهمیت هر یک از ابعاد از طریق فرایند تحلیل سلسله مراتبی در محیط فازی (و نرم افزار Expert Choice) محاسبه شد. در مرحله سوم، با استفاده از پرسشنامه خود ساخته (تایید روایی توسط متخصصین مربوط و تایید پایایی با Cronbach's alpha مقدار 0.92) بر اساس طیف Likert، از بیماران بستری در بخش های بستری منتخب (قلب، ارتوپدی، زنان و جراحی) تعداد 100 نفر نمونه گیری تصادفی به عمل آمد و با استفاده از TOPSIS فازی (و نرم افزار TOPSIS:The Technique for Order of Preference by Similarity to Ideal Solution) بخش های یاد شده رتبه بندی شد.یافته ها: ابعاد پاسخگویی، تضمین، امنیت، ملموسات، ارتباطات سلامت و مشتری مداری به عنوان ابعاد موثر بر کیفیت خدمات بیمارستان شناسایی شدند که از این بین با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی بعد امنیت بیشترین ضریب اهمیت و بعد ملموسات کمترین ضریب اهمیت را بدست آوردند (0.25406 در مقابل 0.06883)، همچنین با تحلیل داده ها با استفاده از TOPSIS فازی، بخش های قلب و جراحی به ترتیب بالاترین و پایینترین ci (محاسبه نزدیکی نسبی یک گزینه به راه حل ایده ال) را به دست آوردند (33.457 در مقابل 0.770).نتیجه گیری: نتایج حاصل از این روش نشان داد که از نظر خبرگان بعد امنیت بیشترین اولویت را در میان دیگر ابعاد موثر بر کیفیت خدمات دارد. همچنین از نظر بیماران بخش های د، الف، ج و ب به ترتیب رتبه اول تا چهارم را در ارائه خدمات دارند.

مسوولیت مدنی پزشکان همواره یکی از مسائل مهم حقوقی بوده است. به همین دلیل قوانینی که تا کنون در این باره وضع شده با چالش ها مختلفی مواجه شده است. ریشه این مشکلات بیشتر مربوط به دیدگاههای متفاوت نسبت به مبنای مسوولیت مدنی می باشد. در این مقاله با بررس برخی از نظام های حقوقی مشخص شد، روند قانونگذاری در ایران پس از فراز و نشیب ها فراوان توانسته راه اعتدال را پیشه خود ساخته و با انتخاب تقصیر به عنوان مبنای مسوولیت توانسته با قوانین سایر کشورها هماهنگ شود. ولی رویه قضایی هنوز نتوانسته در این زمینه به گونه ای شکوفا شود تا در آرا خود همزمان مصلحت اجتماعی، سلامت جامعه و حقوق پزشکان را در کنار جبران زیان های وارده به بیمار مورد توجه قرار دهد. هدف این مطالعه تشریح نقش مسوولیت مدنی پزشکان و تاثیری که این مسوولیت می تواند در تامین سلامت جامعه و رعایت مصلحت اجتماعی داشته باشد، بود. نوع مطالعه مروری نقلی است که با استفاده از روش مطالعه کتابخانه ای و پایگاه های اطلاعاتی حقوقی و قضایی در ایران از جمله پایگاه اطلاع رسانی پژوهشگاه قوه قضائیه و پایگاه اطلاع رسانی حقوقی ایران و با استفاده از شصت منبع دیگر که بیست و سه منبع به طور مستقیم استفاده شده که در محدوده زمانی اردیبهشت 1392 تا مهرماه 1393 به مطالعه متون حقوقی و فقهی و قوانین داخلی و خارجی و بررسی رویه های قضایی ایران و برخی از کشور های دیگر از جمله فرانسه و آمریکا به صورت مقایسه ای پرداخته شد. در این مطالعه کلید واژه های کلیدی مورد استفاده بیشتر بر محور مسوولیت مدنی، تقصیر، خطر، ضرر و زیان، رضایت و برائت است. نتیجه این توصیف نشان می دهد نظام حقوق ایران در سال های گذشته نتوانسته موضع ثابتی نسبت به مسوولیت مدنی پزشکان اتخاذ کند. برای مثال در یک مقطع تحت تاثیر دیدگاه برخی از فقیهان نظریه خطر و در مقطعی دیگر نظریه تقصیر را مبنای مسوولیت مدنی پزشکان دانسته است. ولی به مرور زمان با نگاه واقع بینانه در مسیری قرار گرفته که تداوم آن می تواند حقوق بیمار، پزشکان و جامعه را بهتر تامین کند.

مقدمه: همه مدیران چهار وظیفه اساسی برنامه ریزی، سازماندهی، رهبری و کنترل را بر عهده دارند. مدیران باید شایستگی هایی را که آنها را قادر می سازد عملکردشان را به صورت اثربخش انجام دهند، توسعه دهند. این شایستگی ها اغلب به صورت مدل های شایستگی نشان داده می شوند. هدف مطالعه حاضر شناسایی مدل های شایستگی مدیران بیمارستان ها به منظور استخراج شایستگی های مورد نیاز آنها بوده است. این مطالعه، یک بررسی سیستماتیک می باشد که جستجوی مقالات در دسترس در بانک های اطلاعاتی Google scholar، Emerald، ProQuest، Scopus، Science direct، و همچنین وب سایت سازمان جهانی بهداشت با کلیدواژه هایی هم چون «Competency & hospital management، Competency & healthcare manager، Competency & healthcare administration، Competency & health administration، Competency & health executive» صورت گرفت. کیفیت. نتایج بررسی مطالعات انتخاب شده بوسیله 2 نفر مستقل انجام گردید و مبتنی بر اهداف بصورت کیفی استخراج و تحلیل گردیدند. در نهایت 12 مقاله و گزارش که حاوی پرسش نامه یا مدل جهت ارزیابی شایستگی های مدیران بیمارستان بودند، انتخاب شدند. مدل های شایستگی مختلفی از 8 مقاله و گزارش بدست آمد و با هدف مقایسه این مدل ها 15 تا از بیشتری و متداول ترین شایستگی ها در مطالعات بدست آمد که مهارت ارتباطی و دانش محیط بهداشتی درمانی با 7 بار تکرار، بیشترین فراوانی را در بین مقالات منتخب داشت و به عنوان مهمترین شایستگی شناسایی شد. از میان مدل های موجود، مدل Robbin Pillay با داشتن بیشترین تعداد از مهارت هادکاملترین مدل شناخته شد. جهت انتخاب و ارزیابی عملکرد مدیران بیمارستان ها باید لیستی از شایستگی های مورد نیاز آنها موجود باشد تا انتخاب آنها بر اساس اصول شایسته سالاری انجام پذیرد و از عزل و نصب سلیقه ای آنها جلوگیری شود. مدل های شایستگی ابزارهای مفیدی برای تعیین این شایستگی ها می باشند به شرط اینکه بسته به شرایط خاص هر کشور مورد استفاده قرار گیرند.

هدف تفکر ناب آفرینش ارزش و ریشه کن کردن اتلاف ها می باشد. هدف از این مقاله شناسایی نظام مند میزان و موارد بکارگیری تکنیک ها و ابزارهای مدیریت ناب در نظام بهداشت و درمان ایران بود. این مطالعه مروری نظامند بود که در آذرماه 1393 خورشیدی صورت گرفت. در جستجو از کلمات کلیدی مربوط با مدیریت ناب در پایگاه های علمی Iranmedex، Magiran، Irandoc، SID و موتور جستجوگر Google، اقدام به جستجوی تحقیقات صورت گرفته شده در مراکز بهداشتی و درمانی ایران و صرف نظر از زمان انتشار آنان شد که مجموعا 10550 تحقیق یافته شد. بعد از مطالعه آنان 10478 تحقیق به علت نامرتبط بودن، تکراری بودن و عدم دسترسی به متن کامل و چکیده از مطالعه حذف شدند، سپس اقدام به دسته بندی و تحلیل آماری 72 تحقیق باقیمانده توسط نرم افزار Excel شد. 5S (9.6 درصد)، کایزن (8.3 درصد)، کنترل بصری (1.4 درصد)، نقشه برداری جریان ارزش و شبیه سازی (18.1 درصد)، نقشه برداری جریان ارزش (2.8 درصد)، شبیه سازی (5.6 درصد)، پوکایوکه (9.7 درصد)، سیستم اطلاعات بیمارستانی (26.4 درصد)، نگهداری و تعمیرات (5.6 درصد) و شناسایی اتلافات (15.3 درصد)، مهمترین روش های نابسازی مراکز بهداشتی و درمانی ایران در تحقیقات صورت گرفته شده شناسایی شد. سال انتشار 84.7 درصد تحقیقات از 1386 خورشیدی به بعد بود. یافته ها نشان داد در هشت سال اخیر بخش عمده ای از ابزارهای مربوط به مدیریت ناب در نظام بهداشت و درمان ایران بکارگیری شده است. در این میان رایانه ها بیشترین نقش را در نابسازی ایفا کرده اند. همچنین علاقه محققین ایرانی درمورد بهداشت و درمان ناب افزایش یافته است. به کارگیری، فرهنگ سازی و ترویج بهداشت و درمان ناب به کمک مهندسین صنایع، پیشنهاد اصلی به سیاستگذاران بخش بهداشت و درمان است.