خانواده پژوهی
سال:1398 | دوره:15 | شماره:57 |تعداد مقالات:10

برنامه های آموزشی قبل از ازدواج در جهت کسب باورها و انتظارات واقعی در مورد ازدواج و انتخاب همسر بسیار مفید است. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مبتنی بر مدل SYMBIS بر باورهای مربوط به انتخاب همسر و انتظارات از ازدواج دختران صورت گرفته است. نمونه شامل 30 دختر مجرد ایرانی داوطلب شرکت در مطالعه بود که به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گروه کنترل جای گرفتند هر دو گروه به پرسش نامه محقق ساخته باورهای مربوط به انتخاب همسر (BMSS) و انتظارات از ازدواج (MES) به عنوان پیش آزمون و پس آزمون و آزمون پیگیری پاسخ دادند و نتایج با استفاده از آزمون تحلیل کواریانس با اندازه گیری مکرر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان دهنده تأثیر مدل SYMBIS بر کاهش باورها و انتظارات غیرمنطقی در مقایسه با گروه کنترل بود. هم چنین نتایج نشان دهنده پایدار بودن اثر آموزش بعد از گذشت سه ماه بود. بنابراین نتیجه گیری می شود که از مدل SYMBIS می توان در آموزش و مشاوره قبل از ازدواج استفاده کرد.

هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر بازی درمانی بومی شده بر تعامل والد-کودک، مادران کودکان مبتلا به اختلال کاستی توجه/ فزون کنشی بود. به همین منظور با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای و با توجه به ملاک های ورود آزمودنی ها به پژوهش، تعداد 26 نفر از مادران کودکان پیش دبستانی مبتلا به اختلال کاستی توجه/ فزون کنشی انتخاب شدند و به شکل تصادفی در دو گروه آزمایشی و گواه قرار گرفتند. گروه آزمایشی در 10 جلسه بازی درمانی بومی شده شرکت داده شدند و گروه گواه هیچ گونه آموزشی دریافت نکردند. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه تعامل والد کودک پیانتا (1994)، پرسش نامه وندربیلت (2003) و مصاحبه بالینی بود که مورد استفاده قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS نسخه 22 و آزمون آماری تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر استفاده شد. نتایج نشان داد که بین عملکرد دو گروه آزمایشی و گواه در مرحله پس آزمون و پیگیری تفاوت معنی دار آماری وجود داشت (01/0P<). می توان نتیجه گرفت که مداخلات بازی درمانی بومی بر تعامل والد فرزند والدین کودکان پیش دبستانی مبتلا به اختلال کاستی توجه/ فزون کنشی تأثیر دارد. به کارگیری این روش در مداخلات روان شناختی والدین به درمانگران پیشنهاد می شود.

مطالعه حاضر با هدف بررسی نقش میانجی ابعاد مراقبت گری در رابطه بین ابعاد دلبستگی و رضایت جنسی زوجین، به شیوه همبستگی انجام شد. جامعه پژوهش شامل زوج های ایرانی ساکن تهران بود؛ که دست کم یکی از آنها تحصیلات دانشگاهی داشته باشند. از جامعه مذکور، 508 نفر (254 زوج) به شیوه نمونه گیری غیرتصادفی هدفمند و گلوله برفی انتخاب شدند. داده ها با استفاده از ﭘ ﺮ ﺳ ﺸ ﻨ ﺎ ﻣ ﻪ رﺿ ﺎ ﯾ ﺖ ﺟ ﻨ ﺴ ﯽ ﻻ رﺳ ﻮ ن (LSSQ)، پرسشنامه مراقبت گری(CQ) و پرسشنامه مقیاس های رابطه (RSQ) جمع آوری شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر استفاده شد. نتایج پژوهش از ارتباط مورد انتظار میان رضایت جنسی، ابعاد دلبستگی و مراقبت گری حمایت کرد. به طور کلی یافته ها نشان داد ناایمنی های دلبستگی بر ابعاد حساسیت و مجاورت مراقبت گری اثر منفی و بر ابعاد کنترل و اجبار مراقبت گری اثر مثبت دارد. از سوی دیگر، حساسیت و مجاورت پیش بین های مثبت و کنترل و اجبار پیش بین های منفی رضایت جنسی یافت شدند. بر اساس یافته ها، به خانواده درمان گران و درمان گران حوزه سلامت جنسی پیشنهاد می شود برای کمک به ارتقای رضایتمندی جنسی زوجین، احساس دلبستگی ایمن و نیز مراقبت گری مبتنی بر حساسیت و مجاورت را میان زوجین تقویت نموده، و نیز مراقبت گری اجباری و کنترل کننده را در زوجین کاهش دهند.

هدف پژوهش حاضر، تدوین الگوی رابطه مادر کودک در اختلال دلبستگی واکنشی در کودکان دو تا پنج ساله بود. پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است، جامعه پژوهش شامل تمامی زوج مادر و کودک (دو تا پنج ساله) با نشانگان اختلال دلبستگی واکنشی در شهر تهران بود. نمونه ها شامل 150 زوج مادر و کودک بودند که به روش نمونه گیری در دسترس از مهد کودک های جنوب شهر تهران انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسش نامه مشکلات ارتباطی RPQ، مقیاس ارزیابی بازی تعاملی مادر و کودک و مصاحبه بالینی بود. تحلیل عاملی اکتشافی جهت شناسایی روابط بین متغیرها و تحلیل عاملی تأییدی جهت برازش مدل استخراج شده، استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی با هدف شناسایی عوامل مرتبط با الگوی ارتباطی مادر کودک در کودکان دو تا پنج ساله دارای اختلال دلبستگی واکنشی نشان داد که موارد «دخالت مادر»، «تحسین»، «عاطفه»، «توجه مادر»، « حساسیت مادر» و «پاسخ دهی مادر به تعاملات کودک» بیشترین تأثیر را در تعامل بدون ساختار و هم چنین موارد «خودسری کودک»، «تحسین و تمجید مادر» و «سطح تنبیه» بیشترین تأثیر را در تعامل با ساختار مادر و کودکان با نشانگان اختلال دلبستگی واکنشی دارند. نتایج بر اساس مبانی نظری و مشاهدات بالینی مورد تبیین قرار گرفت.

اهداف این پژوهش عبارت بودند از 1. بررسی رابطه آمادگی نسبت به شرم و گناه و سبک های مقابله ای دینی با شدت هیجان ابرازشده در اعضای خانواده بیماران با اختلال روانی مزمن و 2. بررسی ارتباط افتراقی آمادگی در نهایت 116 نفر برای شرکت در این مطالعه اعلام آمادگی کردند. از افراد خواسته شد به پرسش نامه های جمعیت شناختی، پرسش نامه عواطف خودآگاه، پرسش نامه خانواده (شاخص هیجان ابرازشده) و فرم کوتاه شده سبک های مقابله ای دینی پاسخ دهند. از بین متغیرها، تنها سبک مقابله ای دینی مثبت، تغییرات مربوط به شدت هیجان ابرازشده را پیش بینی کرد. از لحاظ مؤلفه های هیجان ابرازشده در 71 درصد از خانواده ها شاخص انتقاد از عضو بیمار و در 59 درصد شاخص درگیری هیجانی بیشتر از میزان طبیعی بود. تجربه شرم و گناه به عنوان یک مؤلفه شخصیتی کلی، تأثیری روی هیجان ابرازشده ندارد و یک علت احتمالی این امر احتمالا به خاطر تأثیر عوامل خطر اجتماعی مرتبط با اختلال های روانی مانند انگ انگاری اجتماعی است.

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر درگیری خانواده در درمان با اجرای گروهی فنون رفتاردرمانی دیالکتیکی (DBT) کوتاه مدت به نوجوانان دختر دارای علایم اختلال شخصیت مرزی با حضور و عدم حضور مادران آنها درخلال درمانشان بود. از نوجوانان دختر پایه های نهم تا یازدهم ناحیه 4 مشهد در سال تحصیلی 96-1395 تعداد 1458 پرسشنامه غربالگری مقیاس هنجار شده ویژگی های شخصیت مرزی کودکان اجرا شد و تعداد 280 نفر با نمرات بالاتر از خط برش تعیین شدند. سپس نمونه ای 46 نفره انتخاب شد و معیار های ورود: سن 16 تا 18 سال، زندگی همراه با خانواده، موافقت مادر برای شرکت در درمان و معیار خروج: بیماری جسمی و روانی همبود، کنترل شدند. آزمودنی ها به روش تصادفی ساده به سه گروه: 1-آزمایش یک (دختران نوجوان) 2-آزمایش دو (دختران نوجوان و مادرانشان) و 3-گروه کنترل (دختران نوجوان)، تقسیم شدند. هر دو گروه آزمایشی درمان دیالکتیکی را بصورت گروهی در 12 جلسه دریافت کردند اما گروه کنترل درمانی دریافت نکرد. مقیاس هنجار شده ویژگی های شخصیت مرزی کودکان (BPFS-C) در مراحل پس آزمون و پیگیری مجدداً توسط هر سه گروه تکمیل شد. داده های بدست آمده با استفاده از روش آماری تحلیل واریانس یک طرفه با اندازه گیری های مکرر و فرمول معناداری بالینی، تحلیل شدند. تغییرات معنادار آماری برای گروه های آزمایش بدست نیامد. با این حال معناداری بالینی در گروه آزمایش یک و دو مشاهده شد و در گروه دوم که دختران نوجوان همراه با مادرانشان فنون درمانی را دریافت می کردند تغییرات درمانی برجسته بود. مؤلفه های بی ثباتی عاطفی، مشکلات هویت، روابط منفی و خود جرحی تغییر کرده بودند. نتیجه این که درمان دیالکتیکی برای نوجوانان مرزی مفید و تاثیرگذار است و حضور مادران در درمان اثربخشی درمان را در این نوجوانان افزایش می دهد و قابل توصیه به متخصصان بالینی می باشد.

به علت گستردگی دسترسی به اینترنت و فضای مجازی در بین نوجوانان و جوانان و مواجهه اجتناب ناپذیر با محتویات خارج عرف جنسی، نگرانی زیادی در بین گروه های مختلف جامعه و مسئولین ایجاد شده است که "این مواجهه چگونه بر رفتارهای نوجوانان شامل رفتارهای جنسی آنان تاثیر می گذارد؟ " این در حالی است که مطالعات تجربی و کیفی اندکی در این خصوص در ایران وجود دارد. این تحقیق با هدف واکاوی دیدگاه های نوجوانان از تاثیرات مواجهه با محتویات جنسی در اینترنت و فضای مجازی (پورنوگرافی) بر رفتارهای بین فردی نوجوانان انجام شد. مطالعه کیفی اکتشافی با رویکرد تفسیری بنیادی با استفاده از مصاحبه عمیق با 54 دانش آموز نوجوان سنین 18-15 ساله در شهر تهران (25 دختر، 29 پسر) در خرداد 1395 به روش نمونه گیری هدفمند انجام شد. مهمترین تاثیرات رفتاری عبارت بودند از: 1. تشویق روابط جنسی قبل از ازدواج، 2. تضعیف روابط والد-فرزندی، 3. تسهیل گفتمان جنسی در بین نوجوانان، 4. کاهش میل به ازدواج و کیفیت ازدواج. لذا تاثیرات فوق لازم است در سلامت روانی، اجتماعی و جنسی نوجوانان در عصر دیجیتال بیش از پیش لحاظ شود و مداخلات اجتماعی و جمعیتی مانند افزایش سواد رسانه ای و سواد سلامت جنسی برای گروههای نوجوان درنظر گرفته شود.

هدف از پژوهش حاضر مدل سازی معادلات ساختاری میل به طلاق بر اساس متغیرهای سیستمی (مثلث سازی، رابطه با همسر) و متغیرهای روان شناختی (توافق پذیری و شیوه های کنترل) و متغیر اجتماعی (نحوه گذراندن اوقات فراغت) مادران شهر اصفهان بود که در سال 1395-1394 بررسی شد. نمونه آماری شامل 320 نفر از مادران دانش آموز شهر اصفهان بود که به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. جهت اندازه گیری متغیرهای پژوهش از پرسش نامه میل به طلاق روزلت جانسون و مورو (1986)، مثلث سازی یوسفی و بهرامی (1394)، رابطه با همسر اولسون (2004)، مرزبندی یوسفی و بهرامی (1394). شخصیت پنج عاملی NEO-PI-R، صبح ترجیحی عصر ترجیحی یوسفی (1394)، شیوه های کنترل یوسفی و بهرامی (1394) و نحوه گذران اوقات فراغت یوسفی و باقری (1394) استفاده شد. داده های گردآوری شده به کمک آزمون های همبستگی پیرسون، رگرسیون گام به گام، تحلیل عاملی تأییدی و مدل سازی معادلات ساختاری تحلیل شد. نتایج نشان داد که رابطه با همسر، مثلث سازی، شیوه کنترل هیجان مدار، توافق پذیری و اوقات فراغت از نوع سرگرمی قدرت پیش بینی متغیر میل به طلاق را دارد، متغیرهای مذکور پس از تحلیل عامل تأییدی وارد مدل سازی معادلات ساختاری شدند و سایر متغیرها از مدل حذف شدند. نتایج نشان داد مدل معادلات ساختاری میل به طلاق بر اساس مثلث سازی، رابطه با همسر، توافق پذیری، شیوه کنترل هیجان مدار و اوقات فراغت از نوع سرگرمی از شاخص های برازش قابل قبول برخوردار است. با توجه به این یافته ها می توان نتیجه گرفت بین مثلث سازی، رابطه با همسر، توافق پذیری، شیوه های کنترل و اوقات فراغت از نوع سرگرمی با میل به طلاق رابطه علّی وجود دارد. با توجه به این یافته ها می توان نتیجه گرفت به کمک اصلاح مثلث سازی، رابطه با همسر، توافق پذیری، شیوه های کنترل و اوقات فراغت از نوع سرگرمی می توان میل به طلاق را کاهش داد.