سلامت کار ایران
سال:1395 | دوره:13 | شماره:1 |تعداد مقالات:12

زمینه و هدف: باند بسامدی X دارای محدوده بسامدی 12.5- 8 گیگاهرتز بوده و کاربردهای متنوعی مانند کنترل ترافیک هوایی، ارتباطات ناوبری دریایی و... دارد. عدم کنترل مواجهه با این امواج می تواند باعث آسیب به سلامت شاغلین شود. استفاده از حفاظ، فعلا راهکار کنترلی برتر در پیشگیری از مواجهه با امواج مایکروویو است. در این مطالعه سعی شد تاثیر تغییرات پراکندگی نانوذرات در تقویت یک نوع سپر الکترومغناطیس نانوکامپوزیتی بررسی گردد.روش بررسی: در این تحقیق از رزین اپوکسی و نانوذرات اکسید نیکل (7 درصد وزنی) در ضخامت های 2، 4 و 6 میلی متر جهت ساخت نانوکامپوزیت ها استفاده شد. مدت زمان های 10 و 66 دقیقه به عنوان مدت زمان اختلاط نانوذرات در حلال جهت بررسی تغییرات پراکندگی در نظر گرفته شد و بر این اساس سپرهای ساخته شده با عنوان گروه های یک (مدت زمان اختلاط 10 دقیقه) و دو (مدت زمان اختلاط 66 دقیقه) نامگذاری شدند. با استفاده از دستگاه های X-ray Diffraction و Field Emission Scanning Electron Microscope نانو ذرات مورد استفاده مشخصه یابی و مقادیر اثربخشی حفاظتی نانوکامپوزیت ها با استفاده از دستگاه Vector Network Analyzer اندازه گیری شد.یافته ها: پراکندگی نانوذرات در نانوکامپوزیت های گروه دو بهتر از گروه یک بود. میانگین مقادیر درصد کاهندگی در نانوکامپوزیت های گروه 2 بیشتر از گروه 1 بود. به گونه ای که این مقادیر برای ضخامت های مورد نظر در گروه 1 به ترتیب برابر با 46.05، 69.03 و 70.83 و در گروه 2 برابر با 52.02، 78.48 و 84.14 درصد بود. بیشترین درصد کاهندگی 91.12 درصد بود که توسط نانوکامپوزیت 6 میلی متری (در گروه 2) و در بسامد 8.8 گیگاهرتز به دست آمد. در این گروه با افزایش ضخامت، میانگین اثربخشی حفاظتی نانوکامپوزیت ها افزایش یافت.نتیجه گیری: افزایش مدت زمان اختلاط نانوذرات در حلال باعث بهبود پراکندگی آن ها در ماتریس و افزایش مقادیر اثربخشی حفاظتی شد. می توان از این نانوکامپوزیت ها به عنوان حفاظ مناسب جهت کنترل امواج مایکروویو باند بسامدی X در محیط های کاری استفاده نمود و نانوکامپوزیت 6 میلی متری در گروه دو، سپر مناسب برای این امر است. همچنین می توان برای کنترل شدت مایکروویو در بسامدهای ویژه ای مانند 8.8 و 12.5 گیگاهرتز به ترتیب از سپر 6 و 4 میلی متری در گروه 2 استفاده نمود چرا که می توانند بیش از 87 درصد از مقدار اولیه شدت امواج مورد نظر را کاهش دهند.

زمینه و هدف: از آنجا که ارزیابی مدیریت بحران، نقش کلیدی در برنامه ریزی برای آموزش و ارتقاء آگاهی و آمادگی بیمارستان ها دارد، بنابراین، استفاده از رویکرد جدید مهندسی مقاومت پذیری می تواند به افزایش راندمان مدیریت بحران و توانمندسازی بیمارستان ها در مواجهه با بحران ها کمک کند. هدف این تحقیق، تعیین روایی و پایایی پرسشنامه ارزیابی مدیریت بحران مبتنی بر اصول هفت گانه مهندسی مقاومت پذیری در بیمارستان های تحت پوشش دانشگاه بود.روش بررسی: در این تحقیق توصیفی، هشت بیمارستان شهر اهواز (سال 1392) مورد بررسی قرار گرفت. پرسشنامه محقق ساخته توسط 310 نفر از پرسنل بخش پرستاری و مدیریت تکمیل گردید. داده ها با استفاده از برنامه SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. پایایی به وسیله ضریب پایایی همسانی درونی ارزیابی شد و برای تایید روایی از تجزیه و تحلیل اکتشافی و تاییدی استفاده گردید.یافته ها: ارزیابی پایایی نشان داد که پرسشنامه دارای همسانی درونی زیاد و پایایی خوب است. ضریب آلفای کرونباخ 0.977 و ضریب همبستگی درونی 0.97 (ICC) به دست آمد. نتایج تحلیل اکتشافی، هفت فاکتور را برای پرسشنامه نشان داد که مشترکا %75.3 واریانس را پوشش داده اند. در تجزیه و تحلیل تاییدی، شاخص KMO=0.885 وBT=6.41  و df=946 و p<0.001 به دست آمد. به طور کلی ساختار عاملی به دست آمده از روش تحلیل اکتشافی به وسیله تحلیل تاییدی مورد آزمون قرار گرفت و تایید شد.نتیجه گیری: یافته ها نشان داد که پرسشنامه ارزیابی مدیریت بحران مبتنی بر اصول هفت گانه مهندسی مقاومت پذیری در بیمارستان ها، برای ارزیابی مدیریت بحران در بیمارستان کارآمد و مناسب است و می تواند برای شناخت نقاط ضعف و تقویت نقاط قوت مدیریت بحران بیمارستانی مورد استفاده قرار گیرد.

زمینه و هدف: عوامل سازمانی موثر بر عملکرد ایمنی ضمن اینکه بر عملکرد کلی سازمان تاثیرگذار می باشند، خود نیز یک رابطه علت و معلولی با یکدیگر دارند، به طوری شدت و یا ضعف یک عامل در سازمان می تواند بر روی عوامل دیگر تاثیرگذار بوده و موجب تقویت و یا ضعف آن عامل شود. بر همین اساس نیز هدف این تحقیق سنجش روابط علت و معلولی بین عوامل سازمانی موثر بر عملکرد ایمنی صنایع می باشد.روش بررسی: این مطالعه با توجه به هدف تحقیق کاربردی و بر اساس روش انجام کار توصیفی- علی می باشد. در این مقاله ابتدا عوامل سازمانی موثر بر عملکرد ایمنی صنایع استخراج شده است. سپس به منظور سنجش روابط علت و معلولی از یک مطالعه میدانی بهره گیری شده است. جامعه آماری این تحقیق شامل کارشناسان ایمنی صنایع کوچک و متوسط فلزات اساسی استان آذربایجان شرقی می باشد. به منظور جمع آوری داده ها نیز از پرسشنامه مخصوص دیمتل استفاده شده است. با توجه به اینکه روش دیمتل از انواع روش های تصمیم گیری بر اساس مقایسه های زوجی است؛ لذا برای طراحی پرسشنامه یک ماتریس مقایسه زوجی تشکیل شده و در اختیار اساتید و متخصصان آشنا به موضوع قرار گرفت و روایی ظاهری تایید شد. پایایی پرسشنامه نیز بر اساس روش بازآزمایی 0.81 بدست آمده است.یافته ها: یافته های تحقیق نشان می دهد که در بین عوامل سازمانی موثر بر عملکرد ایمنی، تعهد مدیریت به ایمنی تاثیرگذارترین عامل و بهبود مستمر ایمنی بااهمیت ترین عامل می باشد که خود در دسته عوامل تاثیرپذیر قرار داشته و معلول سایر عوامل سازمانی موثر است. همچنین رفتار ایمنی کارکنان تاثیرپذیرترین عامل محسوب می گردد.نتیجه گیری: به منظور بهبود عملکرد ایمنی مدیران صنایع می توانند بر روی عوامل تاثیرگذار و علت تمرکز نموده و نسبت به بهبود و اصلاح آن ها اقدام نمایند. اصلاح و بهبود در دسته عوامل علت موجب بهبود در عوامل معلول شده و به طور کلی بهبود و اصلاح نظام عملکرد ایمنی صنایع را در پی خواهد داشت.

زمینه و هدف: تصادف ها و برخوردهای از جلو یکی از شایع ترین حوادثی است که در جاده ها رخ می دهد. یکی از علل اصلی این حوادث عدم تمرکز و حواس پرتی رانندگان است. سیستم های هشدار برخورد از جلو یکی از فناوری هایی است که به منظور کمک به رانندگان و افزایش آگاهی موقعیتی آن ها ارائه شده اند. در این مطالعه یک سیستم هشدار برخورد از جلو طراحی شده و اثرات آن بر عملکرد رانندگی به صورت میدانی ارزیابی شده است.روش بررسی: متغیرهای عملکرد رانندگی شامل زمان عکس العمل اولیه، زمان حرکت، زمان عکس العمل ترمزگیری، تعداد خطاها و فاصله بین دو خودرو، طی سناریو تعریف شده، در چهار آزمون مختلف (وجود/ عدم وجود فعالیت ثانویه- سیستم هشدار خاموش/ روشن) اندازه گیری شد.یافته ها: نتایج بدست آمده نشان دهنده تاثیر معنی دار فعالیت ثانویه در افزایش زمان عکس العمل ترمزگیری راننده، تعداد خطاها و کاهش فاصله بین دو خودرو است. همچنین مشخص شد که این سیستم هشدار برخورد از جلو، با کاهش زمان عکس العمل اولیه و افزایش فاصله بین دو خودرو باعث افزایش ایمنی رانندگی و کاهش تعداد خطاهای رانندگان می شود. طی مطالعه انجام شده ارتباط معنی داری در رابطه با تاثیر این سیستم در زمان حرکت راننده یافت نشد.نتیجه گیری: سیستم هشدار طراحی شده باعث بهبود عملکرد رانندگی شد. به منظور افزایش قابلیت اطمینان این نتایج، مطالعات میدانی بیشتری لازم است.

زمینه و هدف: نیروی انسانی موثر، عامل اصلی تداوم، موفقیت و تحقق اهداف سازمان است.در محیط سازمان، عامل انسانی در معرض فشارهای عصبی و روانی گوناگونی قرار دارد. در حقیقت استرس با بسیاری از بیماری های جسمی و روانی ارتباط داشته، یا در ایجاد، تحول و گسترش آن نقش داشته و باعث کاهش سلامت عمومی کارکنان، نیروی ابتکار و خلاقیت و تلاش افراد می شود. به همین دلیل مطالعه استرس هم در زمینه سلامت کارکنان و بهداشت روانی و هم در بررسی عملکرد افراد در سازمان ها دارای اهمیت است. در همین راستا، هدف این پژوهش بررسی تاثیر استرس شغلی بر سلامت عمومی و عملکرد شغلی کارکنان مراقبت پرواز است.روش بررسی: این پژوهش یک پژوهشی مقطعی و از نوع توصیفی- همبستگی است جامعه آماری پژوهش کارکنان مراقبت پرواز مستقر در تهران می باشند که به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای 103 نفر انتخاب شدند. برای گردآوری داده های بخش استرس شغلی، از پرسشنامه استرس شغلی فیلیپ ال رایس (1992)، جهت جمع آوری داده های بخش سلامت کارکنان از پرسشنامه سلامت عمومی گلدبرگ و هیلیر و از پرسشنامه عملکرد شغلی پاترسون برای گردآوری داده های بخش عملکرد شغلی استفاده شده است. جهت تحلیل داده ها از نرم افزارSPSS 19  و رگرسیون چندگانه هم زمان با مراحل چهارگانه بارون و کنی (1986) استفاده شده است.یافته ها: نتایج تحقیق حاکی از آن است که بین استرس ناشی از محیط کار با عملکرد شغلی رابطه منفی و معنی داری وجود دارد. بدین معنی که با افزایش استرس شغلی عملکرد شغلی کاهش می یابد. همچنین سلامت عمومی نقش واسطه ای در رابطه با استرس ناشی از محیط کار و عملکرد شغلی دارد.نتیجه گیری: بر اساس نتایج تحقیق که موید تاثیر منفی استرس بر عملکرد شغلی و همچنین نقش واسطه ای سلامت عمومی در رابطه بین استرس و عملکرد شغلی در کارکنان مراقبت پرواز است اجرای برنامه ای جامع در خصوص مدیریت استرس کارکنان، ارتقاء سلامت عمومی به همراه رسیدگی به وضعیت ارتقا و امنیت شغلی و فراهم کردن امکانات مشارکت آن ها در تصمیم گیری ها، با هدف بهبود عملکرد کارکنان ضروری بوده و بایستی در اولویت قرار گیرد.

زمینه و هدف: شایع ترین نوع اختلالات اسکلتی- عضلانی در بین پرستاران کمردرد می باشد. شیوع بالای کمردرد در گروه پرستاران به علت انجام فعالیت هایی مانند جابجایی بیمار، وضعیت بدنی نامناسب، حرکات ناگهانی، خم شدن، چرخیدن و بلند کردن بار و بیمار می باشد. هدف از این مطالعه، مقایسه روش های ارزیابی ریسک مرتبط با جابجایی بیماران و رابطه آن با شیوع کمردرد در کادر پرستاری بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی کرمان بود.روش بررسی: مطالعه تحلیلی حاضر در سال 1393 بر روی 243 نفر پرستار شاغل در سه بیمارستان تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی کرمان انجام گرفت. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه نوردیک مربوط به ناحیه کمر، پرسشنامه حاوی اطلاعات دموگرافیک افراد و چک لیست MAPO و PTAI بود. تحلیل اطلاعات با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 22 و آمارهای تحلیلی کای دو و پیرسون انجام شد.یافته ها: شیوع کمردرد در افراد مورد مطالعه 69.5 بدست آمد. بر اساس آزمون آماری کای دو، رابطه معنی داری بین شیوع اختلالات اسکلتی- عضلانی در ناحیه کمر و سطوح ریسک روش های MAPO و PTAI مشاهده شد(p<0.05) . همچنین، بین یافته های دو روش MAPO و PTAI همبستگی معناداری برقرار نشد.نتیجه گیری: روش های ارزیابی ریسک MAPO و PTAI ابزارهای کارآمد در طبقه بندی سطح ریسک و شناسایی عوامل تاثیرگذار در بروز کمردرد در کادر پرستاری جابجاکننده بیمار محسوب می شوند. در همین راستا برای انجام مداخلات ارگونومیکی در جهت کاهش شیوع کمردرد در این گروه شغلی، می توان به اصلاح فاکتورهای نامناسب شناسایی شده در این دو روش از جمله، افزایش ابزار بلندکننده و کمکی در بخش ها اشاره کرد.

زمینه و هدف: نشت مواد سمی در صنایع فرایندی و شیمیایی همواره یکی از عوامل تهدیدکننده افراد شاغل و ساکنین اطراف این صنایع است. هدف از انجام این مطالعه مدل سازی نشت هگزان تدوین برنامه واکنش در شرایط اضطراری است.روش بررسی: در این مطالعه ضمن تشریح عوامل موثر بر تخلیه و انتشار مواد، نرم افزار LOHA به عنوان یکی از مناسب رین نرم افزارها جهت مدل سازی انتشار هگزان از مخزن ذخیره 579 هزار گالنی یک واحد پتروشیمی مورد استفاده قرار گرفته و بر اساس نتایج مدل سازی، برنامه واکنش در شرایط اضطراری در زمان نشت هگزان تهیه و ارائه گردید. این نرم افزار علاوه بر مدل سازی پخش مواد قادر به مدل سازی پیامدهای آتش و انفجار می باشد و به عنوان یکی از ابزارهای تصمیم گیری شرکت ها و دولت ها در امر مخاطرات صنعتی و ایمنی عمومی شناخته شده است.یافته ها: بر اساس نتایج این مطالعه قطر استخر تشکیل شده 200 متر و تا حدود 140 متر اطراف مخزن غلظت گاز هگزان 8600 ppm می باشد که خطر مرگ و تهدید زندگی افرادی که در این منطقه قرار دارند وجود دارد. غلظت هگزان تا فاصله 160 متری از مخزن، 7200 ppm می باشد که حدود 60% حداقل غلظت قابل اشتعال (LEL) گاز هگزان است در صورت انفجار ابر بخار تشکیل شده تحت سناریوی 1 فشار موج انفجار تا فاصله 133 متر از مخزن منجر به تخریب ساختمان های محل گردد از این محدوده تا فاصله 196 متری مخزن باعث صدمات جدی می شود. در صورت وقوع سناریوی 2 (انتشار هگزان از مخزن همراه با شعله ) میزان تشعشع حرارتی تا فاصله 353 متری از مخزن حدود 10 KW/sqm است و تا فاصله 491 متری مخزن میزان تشعشع حرارتی برابر 5 KW/sqm است.نتیجه گیری: عواقب ناشی از سمیت هگزان جدی ترین خطری است که پرسنل را تهدید می کند. تهیه طرح واکنش در شرایط اضطراری نقش موثری در محدود نمودن اثرات زیان بار انتشار مواد سمی و خطرناک خواهد داشت.

زمینه و هدف: سرطان پوست از شایع ترین سرطان ها می باشد. علل شیوع بالای سرطان تماس مکرر با نور خورشید و تغییرات جوی از جمله تغییر لایه اوزون همراه با تغییر در عادت های فردی و اجتماعی می باشد. با توجه به اهمیت سلامت کشاورزان و افزایش سرطان پوست در آنان، پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش عوامل پیشگیری کننده از سرطان پوست در کشاورزان شهرستان تویسرکان بر اساس تئوری انگیزش محافظت در سال 1393 انجام شد.روش بررسی: در این پژوهش توصیفی- تحلیلی، 200 نفر از کشاورزان روستایی 18 تا 60 سال، شهرستان تویسرکان که در معرض نور خورشید قرار داشتند به روش خوشه ای از بین چهار مرکز روستایی و خانه های بهداشت انتخاب شدند. داده ها به وسیله پرسشنامه ای که بر اساس تئوری انگیزش محافظت بود، به روش مصاحبه با کشاورزان جمع آوری و با نرم افزار  SPSS 21تجزیه و تحلیل گردید.یافته ها: کشاورزانی که از کرم ضد آفتاب، کلاه، دستکش و لباس پوشیده استفاده می کردند به ترتیب 31.5، 53.5، 3 و 65 درصد می باشند و 81% کشاورزان از عینک اصلا استفاده نمی کردند. بین سابقه کار کشاورزی و میانگین نمره سازه های شدت و پاداش درک شده، همبستگی معنادار بود. همچنین بین رفتارهای پیشگیری و میانگین نمره سازه های ترس، شدت و پاداش و انگیزش محافظت درک شده همبستگی معنادار وجود داشت.نتیجه گیری: با توجه به همبستگی بیشتر سازه های تئوری در ارتباط با استفاده از وسائل حفاطتی در مقابل اشعه آفتاب، طراحی برنامه های آموزشی و ارتقاءسلامت با استفاده از این تئوری جهت افزایش انگیزش کشاورزان برای استفاده از وسائل حفاظتی مورد تاکید می باشد.

زمینه و هدف: اختلالات اسکلتی- عضلانی (MSDs) (Musculoskeletal disorders) ناحیه گردن یکی از عوامل اصلی در افزایش غیبت های شغلی کارکنان، تغییر شغل افراد و هزینه های درمانی می باشد. در این میان عوامل گوناگونی در وقوع این اختلالات موثر می باشند. مطالعه حاضر با هدف بررسی ارتباط فاکتورهای روانی- اجتماعی مرتبط با کار در بروز گردن درد در پرسنل اداری دانشگاه علوم پزشکی شیراز انجام پذیرفت.روش کار: در این مطالعه Cross-sectional، 224 نفر از واحدهای مختلف اداری دانشگاه علوم پزشکی انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه محتوی شغلی و پرسشنامه نوردیک ناحیه گردن به صورت مصاحبه در محل کار جمع آوری شدند. برای تعیین عوامل موثر روانی- اجتماعی و دموگرافیک بر اختلالات ناحیه گردن از آزمون رگرسیون لجستیک استفاده شد.یافته ها: طی 12 ماه گذشته، %71.7 کارکنان از اختلالات اسکلتی- عضلانی ناحیه گردن رنج برده اند. از این میزان %67.3 موارد گردن درد در ارتباط با شرایط کاری می باشد. آزمون آماری نشان داد که شیوع اختلالات اسکلتی- عضلانی ناحیه گردن در کارکنان اداری با فشارهای روانی (عدم در اختیار داشتن زمان کافی) و سابقه کار ارتباط معنی دار دارد.نتیجه گیری: اختلالات اسکلتی- عضلانی ناحیه گردن در کارکنان اداری دانشگاه علوم پزشکی شیراز از شیوع بالایی برخوردار است. در میان عوامل گوناگون مورد بررسی، عدم در اختیار داشتن زمان کافی و همچنین سابقه کار از جمله عوامل مرتبط با اختلالات ناحیه گردن تعیین شد. هرگونه برنامه مداخله ای جهت پیشگیری یا کاهش وقوع MSDs ناحیه گردن در میان کارکنان اداری مورد مطالعه می بایست بر این دو عامل متمرکز گردد.

زمینه و هدف: آتش سوزی یکی از خطرناک ترین پدیده هایی است که خسارات جانی و مالی عمده ای را به وجود می آورد. این موضوع در بیمارستان ها بدلیل وجود افراد ناتوان، ناآگاهی افراد و همچنین وجود دستگاه ها و تجهیزات گران قیمت از اهمیتی خاص برخوردار است. این مطالعه جهت ارزیابی ریسک حریق در 8 بیمارستان (16 ساختمان) منتخب دانشگاه علوم پزشکی شیراز انجام شد.روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی- مقطعی و کاربردی می باشد که در 8 بیمارستان و در مجموع 16 ساختمان بیمارستان های شهر شیراز وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شیراز انجام شد. چک لیست های ارزیابی از استاندارد  NFPA 101استخراج و از طریق بررسی های میدانی تکمیل شدند. سپس اطلاعات گردآوری شده وارد نرم افزار «سامانه رایانه ای ارزیابی ایمنی حریق» (CFSES) گردیده و مورد تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: از کل ساختمان های مورد بررسی %87.5 از جنبه کنترل حریق %6.25 از جنبه خروجی و %56.25 از جنبه ایمنی حریق عمومی از وضعیت قابل قبولی برخوردار بودند. در مجموع فقط در یکی از بیمارستان ها (%6.25) سطح ریسک حریق در هر سه جنبه قابل قبول بود.نتیجه گیری: برای بهبود سطح ریسک حریق در بیمارستان ها لازم است اقدامات ایمنی لازم در حیطه خروجی شامل طراحی ساختمان ها از نظر دسترسی بهتر به راه های خروجی، افزایش تعداد و استانداردسازی راه های خروج اضطراری به عمل آید.