سلامت کار ایران
سال:1391 | دوره:9 | شماره:3 |تعداد مقالات:14

زمینه و هدف: یکی از مهمترین دلایل آلودگی صوتی شهری، صدای ترافیک است که موجب اثرات متنوع فیزیکی و ذهنی، اختلال در فعالیت های روزانه، اختلال در خواب، افت شنوایی و تاثیر بر عملکرد شغلی میگردد. از اینرو ممکن است تمرکز را به میزان زیادی کاهش دهد و موجب افزایش میزان حوادث ترافیکی شود. برخی از تفاوت های فردی مانند تیپ شخصیتی در اثر صدا راندمان و قدرت محاسباتی ذهن موثر باشد.روش بررسی: در این مطالعه صدای ترافیک در 10 خیابان شریانی شهر تهران اندازهگیری و ضبط، و میانگین تراز فشار صوت که معادل 72.9 دسی بل، به مدت دو ساعت در اتاق اکوستیک برای شرکت کنندگان پخش شد. حجم نمونه شامل 80 نفر (40 مورد و 40 شاهد) بود که از دانشجویان دانشکده بهداشت علوم پزشکی تهران انتخاب شدند. جهت تعیین تیپ شخصیتی از پرسشنامه آیزینک استفاده شد. تخمین زمان جابجایی قبل و بعد از مواجهه با صدای ترافیک با استفاده از برنامه کامپیوتر ZBA اندازه گیری شد.یافته ها: نتایج این مطالعه نشان می دهد قبل از مواجهه با صدای ترافیک بین تخمین زمان جابجایی درونگرایان و برونگرایان تفاوت معناداری وجود دارد. به این مفهوم که درونگرایان خطای کمتری در تخمین زمان جابجایی داشته اند. در حالیکه پس از مواجهه با صدای ترافیک بین تخمین زمان جابجایی درونگرایان و برونگرایان تفاوت معناداری وجود دارد. به این مفهوم که برونگرایان خطای کمتری نسبت به درونگرایان در تخمین زمان جابجایی داشته اند.نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که صدا در عملکرد تیپ های شخصیتی اثرات متفاوتی را ایجاد می کند؛ انتظار می رود برونگرایان در مقایسه با درونگرایان سازگاری بهتری با صدا در طول فعالیت ذهنی داشته باشند.

زمینه و هدف: هدف از مطالعه حاضر ارزیابی علائم اختلالات تنفسی (خلط، سرفه، تنگی نفس، خس خس ریه) و اختلالات عملکردی ریه در مواجهه تنفسی با گرد و غبار کربن سیاه در گروهی از کارگران یکی از کارخانجات لاستیک سازی می باشد.روش بررسی: کلیه کارگران واجد شرایط دارای مواجهه شغلی با کربن سیاه (72 نفر) و همچنین 69 نفر از کارکنان فاقد پیشینه تماس با این ماده (گروه مرجع) از میان کارکنان یک کارخانه لاستیک سازی به طور سر شماری وارد مطالعه گردیدند. برای تمام افراد، پس از تکمیل پرسشنامه تنفسی استاندارد، قبل از شروع کار آزمون عملکرد ریوی انجام گرفت. در مورد کارگران دارای مواجهه این آزمون پس از پایان شیفت کاری نیز تکرار گردید. ارزیابی میزان مواجهه با گرد و غبار قابل استنشاق و قابل تنفس کربن سیاه نیز در محیط کار صورت پذیرفت.یافته ها: غلظت گرد و غبار کربن قابل تنفس و قابل استنشاق به ترتیب 0.287±2.302 و 1.734± 6.235میلی گرم برمتر مکعب برآورد گردید. علائم بیماری های تنفسی نظیر سرفه، خلط، خس خس ریه و تنگی نفس در میان افراد دارای مواجهه شایع تر از افراد گروه مرجع بود. همچنین برخی پارامترهای عملکرد ریوی نظیرVC ،FVC ،FEV1  در گروه دارای مواجهه در مقایسه با گروه مرجع بشکل معنی داری کمتر بودند.بحث و نتیجه گیری: یافته های مطالعه نشان داد که مواجهه با سطوح بالایی از گرد و غبار کربن سیاه می تواند باعث افزایش معنی دار شیوع علائم تنفسی و کاهش معنی دار میانگین برخی از پارامترهای آزمون عملکرد ریوی با الگویی مشابه بیماری های ریوی تحدیدی شود.

زمینه و هدف: با توجه به این که کارکنان در صنایع پتروشیمی با آلاینده های مختلفی مواجهه یافته و در معرض خطرات جدی قرار می گیرند لذا نیاز به یک برنامه جامع ارزیابی ریسک برای تعیین مواد شیمیایی مخاطره آمیز تاثیرگذار بر روی سلامتی افراد مواجهه یافته و همچنین تعیین فرآیندها و وظایف پر مخاطره ضروری بنظر می رسد.روش بررسی: این طرح تحقیقاتی بصورت مقطعی- موردی در 3 مرحله انجام شد. مرحله اول شامل شناسایی مواد مخاطره آمیز و تعیین ضریب ریسک مواد شیمیایی، مرحله دوم شامل ارزیابی مواجهه با بنزن و مرحله سوم شامل برآورد ریسک نسبی ابتلا به سرطان خون ناشی از مواجهه با بنزن از طریق مطالعات اپیدمیولوژیک می باشد.یافته ها: با توجه به روش ارزیابی ریسک در کل شرکت پتروشیمی مورد مطالعه 40 ماده شیمیایی شناسایی شد. بنزن بعنوان مخاطره آمیزترین ماده شیمیایی معرفی گردید. نتایج مرحله دوم نشان داد که افراد سایت من در شیفت ظهر و در سایت آروماتیک با میانگین مواجهه 4.29 پی پی ام دارای بیشترین مواجهه با بنزن می باشند. با توجه به نتایج مرحله برآورد ریسک نسبی ابتلا به لوسمی در مواجهه با بنزن، بیش ترین میزان ریسک نسبی در کارگران سایت من مربوط به کارگران واحد آروماتیک بدست آمد که با مواجهه تجمعی Cumulative exposure)) 149.4 پی پی ام- امسال (ppm- Years) دارای ریسک نسبی برابر با 3.2 بودند. همچنین نتیجه آزمون آماری نشان داد که بین میزان مواجهه با بنزن و گروه های مختلف کاری ارتباط معنی داری وجود دارد (P<0.001).بحث و نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که بنزن با کسب ضریب ریسک 5-4.5 سطح ریسک 5 را بدست آورد و بیانگر آن است که اقدامات اصلاحی در مورد این ماده شیمیایی بسیار مخاطره آمیز و سرطان زا باید هر چه زودتر آغاز گردد.

زمینه و هدف: پرستاران زن از زمره افرادی هستند که ب ه واسطه شرایط شغلی حساس خود با عوامل استرس آور گوناگونی مواجه هستند. این مواجهه آن ها را مستعد استرس و فرسودگی هیجانی می سازد. یکی از عوامل استرس آور مهم در محیط های کاری پرستاران بی عدالتی است. هدف از این مطالعه بررسی نقش بی عدالتی در استرس و فرسودگی هیجانی در یک مدل چند سطحی است.روش بررسی این مطالعه از نوع مطالعات توصیفی، همبستگی نوین است. جامعه آماری پژوهش را پرستاران زن یک مجموعه بیمارستانی در شهر اصفهان در پائیز 1389 (140 پرستار) تشکیل دادند، که از میان آن ها 100 نفر از طریق نمونه گیری سهل الوصول انتخاب شدند. ابزارهای جمع آوری داده ها، شامل پرسشنامه 5 سوالی استرس شغلی، پرسشنامه 9 سوالی فرسودگی هیجانی و سه پرسشنامه سه سوالی برای بی عدالتی توزیعی، رویه ای و تعاملی بود. داده ها با استفاده از مدل سازی معادله ساختاری(SEM)  و تحلیل واسطه ای مورد تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: نتایج نشان داد که بین بی عدالتی توزیعی، رویه ای و تعاملی با استرس و فرسودگی هیجانی پرستاران زن رابطه مثبت و معناداری (p<0.01) وجود دارد. نتایج حاصل از مدل سازی معادله ساختاری (SEM) نشان داد که بی عدالتی رویه ای و تعاملی با استرس شغلی و استرس شغلی نیز با فرسودگی هیجانی طی یک مجموعه روابط دو سطحی دارای رابطه مستقیم هستند، اما بی عدالتی توزیعی با استرس شغلی دارای رابطه مستقیم نیست. تحلیل واسطه ای نیز نشان داد که استرس شغلی متغیر واسطه ای کامل در رابطه بی عدالتی رویه ای و تعاملی با فرسودگی هیجانی است.نتیجه گیری: شواهد حاصل از مدل تایید شده در این پژوهش، نشان از آن دارد که بی عدالتی رویه ای و تعاملی برای زنان پرستار یک عامل استرس آفرین جدی است که در صورت تداوم باعث فرسودگی هیجانی در آن ها می شود .

زمینه و هدف: شیوه تصمیم گیری مدیران می تواند در راستای عملکرد صحیح گروه های آموزشی در دانشگاه ها موثر باشد و تاثیر مثبت آن بر سلامت سازمانی گروه سبب افزایش اثربخشی آن می گردد. هدف از انجام این پژوهش بررسی رابطه بین شیوه های تصمیم گیری مدیران و سلامت سازمانی در گروه های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان است.روش بررسی: نوع پژوهش توصیفی، همبستگی است. جامعه آماری این مطالعه، شامل کلیه اعضای هیات علمی دانشکده های دانشگاه (594 نفر) در سال تحصیلی 88- 1387 بود و یک نمونه 234 نفری با روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب شد. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه محقق ساخته شیوه تصمیم گیری و پرسشنامه استاندارد سلامت سازمانی هوی و فیلدمن (1990) بود. پایایی آن ها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ (r2=0.92, r1=0.86) محاسبه گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS (15) و در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی صورت گرفت.یافته ها: نتایج نشان داد که شیوه تصمیم گیری مشورتی، بیشترین میانگین و شیوه تصمیم گیری آمرانه، کم ترین میانگین را در میان مدیران گروه ها دارد. همچنین میزان سلامت سازمانی بیشتر از سطح متوسط بوده، لیکن میزان یگانگی نهادی و نفوذ مدیر در سطح متوسط بوده است. از طرفی، رابطه بین نمرات شیوه تصمیم گیری و ابعاد سلامت سازمانی معنادار و مثبت بوده است. لیکن رابطه بین نمرات تصمیم گیری آمرانه و ابعاد حمایت منابع و روحیه، رابطه بین نمرات تصمیم گیری مشورتی و بعد یگانگی نهادی، رابطه بین نمرات تصمیم گیری مشارکتی و ابعاد یگانگی نهادی، حمایت منابع، روحیه و تاکید علمی از نظر آماری معنادار نیست.بحث و نتیجه گیری: تصمیم گیری مبتنی بر مشورت و مشارکت در گروه های آموزشی می تواند موجب تقویت و حفظ سلامت سازمانی شود. روحیه بالای اعضا و یگانگی نهادی از ابعاد مهم سلامت سازمانی بوده و به ارتقاء فرآیندهای آموزش و پژوهش در گروه ها منجر خواهد شد.

زمینه و هدف: سموم ارگانو فسفره از پر مصرفترین حشره کش ها در مبارزه با آفات می باشند. این سموم در میزان فعالیت کولین استراز تداخل نموده و آن را مهار می سازند. اندازه گیری فعالیت کولین استراز کاربرد زیادی در تشخیص مسمومیت و آسیب های ناشی از حشره کش ها دارد. یکی از گروه هایی که در معرض مسمومیت با آفت کش هایی چون ارگانو فسفره ها و کاربامات ها قرار دارند کارکنان شاغل در گلخانه ها می باشند. هدف از این مطالعه ارزیابی میزان تماس کارگران شاغل در گلخانه با سموم آنتی کولین استراز از طریق اندازه گیری میزان فعالیت کولین استراز خون در کارکنان شاغل در گلخانه ها بود.روش بررسی: این پژوهش یک مطالعه مقطعی از نوع توصیفی- تحلیلی بوده و به منظور ارزیابی میزان تماس کارکنان شاغل در گلخانه های خیار استان یزد با سموم ارگانوفسفره در سال 89-90 انجام شده است. در این مطالعه با استفاده از برآورد آماری 40 نفر از کارکنان شاغل در گلخانه انتخاب و فعالیت آنزیم کولین استراز در نمونه های خون آن ها به روش الکترومتریک اندازه گیری ودر نهایت با میزان زمینه مقایسه شد. در روش الکترومتریک با استفاده از تغییرات pH ایجاد شده به دلیل توقف آنزیم کولین استراز، می توان میزان فعالیت این آنزیم را تعیین نمود. نتایج حاصله با استفاده از نرم افزار spss16 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد درصد توقف آنزیم کولین استراز اریتروسیت ها در افراد بین 1.77% تا 35.4% متغیر بوده و میانگین و انحراف معیار آن 9.68±23.2% تعیین گردید. به همین ترتیب درصد توقف آنزیم کولین استراز پلاسما بین 1% تا 28 % متغیر بوده و میانگین و انحراف معیار آن برابر با 7.92±16.57 بدست آمد. ارزیابی نتایج تحقیق نشان داد که از این تعداد 25% (10 نفر) بدون مسمومیت، 17.5% (7 نفر) دارای مسمومیت اندک، 55% (22 نفر) دارای مسمومیت متوسط و 2.5% (1نفر) دچار مسمومیت شدید بودند.بحث و نتیجه گیری: مسمومیت با سموم ارگانوفسفره در کشور ما به عنوان سومین علت مسمومیت و نیز علت اصلی مرگ و میر ناشی از مسمومیت ها گزارش شده است. بنابراین، با توجه به نتایج تحقیق و اهمیت ارزیابی تماس کارگران با سموم ارگانوفسفره می توان بیان داشت که استفاده از روش الکترومتریک روش بسیار مناسبی در پایش بیولوژیک کارگران در معرض می باشد. استفاده از این روش به دلیل ساده و پرتابل بودن، هزینه کم و در عین حال دقت بالا قابلیت آن را دارد که در مطالعات غربالگری و در تشخیص به موقع مسمومیت ها در مقیاس بزرگ بکار گرفته شود.

زمینه و هدف: شرایط محیطی گرم و مرطوب در بسیاری از مناطق جهان شایع می باشد که این شرایط می تواند بر سلامت و راندمان افراد موثر باشد. بنابراین جهت توصیف مناسب از شرایط محیطی باید میزان اعتبار شاخص های استرس حرارتی مورد استفاده را سنجید. هدف این مطالعه بررسی میزان دقت و اعتبار شاخص های WBGT و P4SR از طریق مقایسه آن ها با دمای عمقی بدن در یک پایانه نفتی بود.روش بررسی: این پژوهش روی 94 نفر از شاغلین واحدهای مختلف در دو گروه سازش یافته و سازش نیافته با گرما انجام گرفت. پس از شناسایی واحدهای مختلف و بررسی نحوه فعالیت کاری، اقدام به اندازه گیری پارامترهای محیطی، شاخص WBGT و دمای عمقی (دهانی و تمپان) در سه شرایط محیط روباز، محیط مسقف و محل استراحت گردید. شاخص P4SR نیز از طریق معادلات و نموگرام های مربوطه تعیین شد.یافته ها: مطالعه ارتباط شاخص های فوق با دمای دهانی و پرده صماخ (0.24±37.34) نشان داد که میزان همبستگی آن ها معنادار می باشد(P<0.05) . بررسی معادلات رگرسیون بین شاخص های استرس حرارتی و دماهای دهانی و پرده صماخ نشان دادند که بیشترین مقدار R2 تطبیق شده مربوط به شاخص WBGT با دمای پرده صماخ بود.بحث و نتیجه گیری: این تحقیق نشان داد که شاخص های استرس حرارتی مورد مطالعه با دماهای عمقی بدن ارتباط معناداری داشتند. از طرفی شاخص WBGT بیشترین دقت را در ارزیابی استرس حرارتی نشان داد.

زمینه و هدف: اختلالات اضطرابی از شایع ترین اختلالات روانپزشکی در جمعیت عمومی هستند. دانشجویی پزشکی یکی از حرفه هایی است که در محیط کار خود (دانشکده، بیمارستان و ...) مواجهات مختلفی دارد و این مواجهات اثرات متفاوتی بر سلامت جسمی و روانی آن ها دارد. در این مطالعه ما برآنیم که به بررسی شیوع اضطراب در بین دانشجویان دختر رشته پزشکی عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران بپردازیم. هم چنین شیوع اضطراب بر اساس مقطع تحصیلی، وضعیت تاهل و محل زندگی نیز مورد بررسی قرار گرفته است.روش بررسی: این مطالعه مقطعی و از نوع توصیفی تحلیلی می باشد. در این مطالعه نمونه می گیری به روش طبقه می بندی شده انجام شد. 196 نفر از دانشجویان دختر دانشگاه علوم پزشکی تهران (پردیس همت) انتخاب شدند و به وسیله پرسشنامه اسپیلبرگر و پرسشنامه دموگرافیک مورد بررسی قرار گرفتند. نرم افزار SPSS 15 جهت ورود داده ها و آنالیز استفاده شد.یافته ها: در این مطالعه به طور کلی شیوع اضطراب 28.5%، شیوع اضطراب آشکار 25.5% و شیوع اضطراب پنهان 16.3% برآورد شد.بحث و نتیجه گیری: در این مطالعه به این نتیجه رسیدیم که ارتباط معناداری بین اضطراب آشکار و مقطع تحصیلی وجود دارد و اضطراب آشکار در مقطع کارورزی بیش از سایر مقاطع است؛ هم چنین در این تحقیق ارتباط معناداری بین اضطراب پنهان و محل زندگی به دست آمد. در این مطالعه هیچ گونه ارتباط معناداری بین شیوع اضطراب و وضعیت تاهل نشان داده نشد.

زمینه و هدف: در یک سازمان سالم، سلامت جسمی و روانی کارکنان به همان اندازه مهم و مورد توجه مدیریت سازمان است که تولید و بهره وری مورد تاکید قرار می گیرد. فرسودگی شغلی، محصول استرس طولانی مدت در محل کار می باشد. علائم این سندرم زمانی آشکار می شود که توانایی های فرد برای تقاضاهای محیط کار کافی نباشد. خستگی عاطفی، زوال شخصیت و احساس فقدان موفقیت فردی، سه بعد مختلف فرسودگی شغلی می باشند. در این مطالعه، ضمن بررسی محیط کار پرستاران از لحاظ مشارکت پرستاران در امور، طرح ریزی کیفیت مراقبت پرستاری، رهبری و پشتیبانی مدیریت از پرستاران، کفایت منابع و پرسنل و مطلوبیت روابط پزشک ـ پرستار، به بررسی تاثیر شرایط محیط کار آنان بر میزان بروز ابعاد مختلف فرسودگی شغلی در آن ها پرداختیم.روش بررسی: پژوهش انجام شده از نوع مطالعات توصیفی - تحلیلی می باشد که به صورت مقطعی و جهت بررسی تاثیر محیط کاری پرستاران بر ابعاد فرسودگی شغلی آنان در بیمارستان های آموزشی و عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال1386 انجام شده است. تعداد241 پرستار از این جمعیت (با سطح اطمینان 95%، توان آزمون 80% و ریزش 30%) به طور تصادفی انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده ها از دو پرسشنامه شاخص محیط کار پرستاری و فرسودگی شغلی استفاده گردید که توسط پرستاران بخش های داخلی و جراحی تکمیل شدند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS 11.5 و رگرسیون لجستیک استفاده شد.یافته ها: نتایج پژوهش نشان دادند که نوع بیمارستان و جنسیت بر روی فراوانی احساس فقدان موفقیت فردی تاثیر دارند. شدت احساس فقدان موفقیت فردی از متغیر نوع بیمارستان تاثیر می پذیرد. کاهش مشارکت در طرح ریزی کیفیت مراقبت (OR=2.236)، رهبری و پشتیبانی مدیریت ضعیف (OR=4.553) و روابط محدود و ضعیف پزشک-پرستار (OR=1.339) بر روی فراوانی زوال شخصیت تاثیر منفی می گذارند. شدت زوال شخصیت از کاهش متغیر طرح ریزی کیفیت مراقبت (OR=3.310) تاثیر منفی می پذیرد. فراوانی خستگی عاطفی از رهبری و پشتیبانی مدیریت ضعیف (OR=2.152)، و در نهایت، شدت خستگی عاطفی از کاهش مشارکت در طرح ریزی کیفیت مراقبت (OR=3.838) و عدم کفایت منابع (OR=2.440) و روابط محدود پزشک-پرستار (OR=2.552) تاثیر منفی می پذیرند. همچنین، نتایج رگرسیون لجستیک نشان داد که با توجه به خطای معیار، کلیه روابط فوق الذکر، مستقیم می باشند یعنی با افزایش یکی، دیگری نیز افزایش می یابد.نتیجه گیری: در نهایت می توان گفت که نوع و تعداد بیماران مراجعه کننده به بیمارستان های مورد بررسی، استفاده از الگوهای کاری قابل انعطاف، استقبال از ایده های کاری جدید، استفاده از کار تیمی، مشارکت دادن پرستاران در امور بیمارستان، فراهم بودن فرصت های آموزشی و ارتقای شغلی، وجود حمایت های مدیریتی و غیره، بر میزان فراوانی و شدت ابعاد فرسودگی شغلی پرستاران تاثیرگذار هستند.

زمینه و هدف: امروزه، انسان به عنوان طراح، برنامه ریز و کاربر سیستم ها، تجهیزات و ماشین آلات نقش بسیار مهمی در ایمنی آن ها دارد. در یک سیستم پیچیده، رفتار کاربر، دارای پتانسیل بروز اشتباهاتی است که می تواند توانمندی سیستم را تحت تاثیر قرار دهد. در پژوهش حاضر خطاهای انسانی اپراتورهای پست های 400 کیلوولت شناسایی، تحلیل و اثربخشی راه کارهای کاهش آن بررسی گردیده است.روش بررسی: پس از شناسایی مشاغل کلیدی اثرگذار بر پایداری صنعت برق، شغل اپراتور پست های 400 کیلوولت به عنوان پست حساس و کلیدی انتخاب گردید و با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی وظایف (HTA) تحلیل گردید. همچنین با استفاده از روش تحلیل نظام مند، پیش بینی و کاهش خطای انسانی(SHERPA) ، خطاهای احتمالی اپراتور پیش بینی، تحلیل و اثربخشی راه های کنترل آن مطالعه شد.یافته ها: نتایج بدست آمده نشان داد که در 107 مورد خطای پیش بینی شده در 6 وظیفه اصلی و 61 زیروظیفه اپراتور کنترل پست 400 کیلوولت، بیشترین نوع خطا، خطای عملکردی و بیشترین خطای پیش بینی شده مربوط به وظیفه انجام مانور می باشد. نتایج همچنین نشان داد که حدود 95 درصد از ریسک های ناشی از خطاهای شناسایی شده، در سطح غیر قابل قبول و نامطلوب هستند. درصورت بکارگیری روش های کنترلی پیشنهادی پیش بینی می گردد ریسک های غیر قابل قبول به صفر و ریسک های نامطلوب به 7.5 درصد کاهش یابد.بحث و نتیجه گیری: با روش تحلیل نظام مند پیش بینی و کاهش خطای انسانی (SHERPA) می توان خطاهای انسانی در اتاق های کنترل را شناسایی و تحلیل کرد و آن ها را کاهش داد.