علوم انسانی الزهرا
سال:1380 | دوره:11 | شماره:37-38 |تعداد مقالات:17

تحلیل محتوی فنی است که در جستجوی دریافت جنبه های ادراکی و احساس پیامها و و یا ادراکات ضمنی قابل استخراج از بیانات است. بر اساس این فن تلاش می شود که از متن یک پیام اطلاعات لازم جهت تحلیل و بررسی فرضیات پژوهشی اخذ گردد. در این مقاله ضمن بیان سیر تاریخی تحلیل محتوی و تعاریف متعدد، تلاش شده است روش های کمی کردن متن پیام و اطلاعات حاصل از آن ذکر شود. نویسنده در این مقاله در تلاش است که روش آنتروپی شانون را که برگرفته از تئوری اطلاعات می باشد، به حوزه تحلیل داده ها در تحلیل محتوی توسعه دهد. اگر مراحل فن تحلیل محتوی را ؛ 1) آماده سازی و سازماندهی پیام 2) بررسی مواد پیام 3) پردازش داده ها بدانیم، روش جدید ارائه شده در این مقاله (آنتروپی شانون) در حوزه مرحله 3 قرار خواهد گرفت. روش های پردازش داده ها در تحلیل محتوی عمدتا به صورت غیر جبرانی و بر اساس فراوانی هر مقوله بنا شده است. این روش ها دارای معضلات ریاضی و تئوری هستند که کاربرد آنها را محدود می سازد و عمدتا نوع اطلاعات حاصل از آنها از اعتبار لازم برخوردار نیست. در حالی که میتوان برای رفع این نقیصه از مدل های جبرانی استفاده کرد، که کمتر (شاید بتوان گفت اصلا) در حوزه تحلیل داده ها در تحلیل محتوی مورد توجّه قرار نگرفته اند. در این مقاله تلاش شده است یکی از روشهای اصلی مهندسی سیستم ها در حوزه تحلیل محتوی مطرح شود و بدین وسیله رویکردی نوین به فن تحلیل محتوی بسط و توسعه یابد. بخش اصلی مقاله به بیان الگوریتم روش آنتروپی شانون در تحلیل محتوی، ذکر مثال برای تشریح بیشتر روش و در نهایت اجرای عملی (مطالعه موردی) روش جدید و مقایسه آن با روش جاری تحلیل داده ها اختصاص یافته است. سپس اعتبار نتایج روش جدید در مقایسه با روش جاری پردازش داده ها از دو دیدگاه ریاضی و سازه های مورد مقایسه و تحلیل قرار گرفته است.  

در این مقاله به معرفی ناسازگاری پایگاهی به عنوان یکی از نتایج تفکیک و تمایز در جوامع معاصر پرداخته شده است. گرچه بعضی از پیامدهای این پدیده قبلا در جامعه ما مورد بررسی قرار گرفته است با این وجود هنوز این واژه در جامعه ما ناشناخته و مبهم باقی مانده است و نیاز دارد تا برای رفع ایهام، مورد کندوکاو بیشتری قرار گیرد. بدین جهت نخست این مفهوم و تحولاتی که منجر به ایجاد و گسترش آن در جوامع امروزی شده است، سپس مجادلات و مباحثات نظری و روش شناختی آن مورد بحث قرار داده شده و در پایان، جایگاه ناسازگاری پایگاهی در نظام قشربندی جوامع جدید تبیین و تعیین شده است.  

در قسمت اوّل مقاله مهم ترین نظریه های مربوط به عوامل تعیین کننده مخارج نظامی و اثرات این مخارج بر رشد اقتصادی مبتنی بر ادبیات اقتصادی دفاعی معرفی می شوند. در قسمت دوّم تلاش شده است تا از روش های قابل استفاده اقتصاد سنجی برای نشان دادن کاربردهای نظریه های فوق الذکر در مورد ایران استفاده به عمل آید و نتایج تحلیلی مناسبی را به شرح زیر مورد موضوع ارائه نماید. 1- تغییر نظام حکومتی ایران از سلطنتی به جمهوری اسلامی باعث کاهش سهم مخارج نظامی در اقتصاد کشور گردیده است. 2- سهم مخارن نظامی کشور در تولید ملی وابسته به صادرات نفتی کشور بوده است. اثرات سهم مخارج نظامی در تولید ملی بر رشد اقتصادی کشور منفی بوده است.  

هدف این مقاله بررسی کردن و پاسخ دادن به سه سؤال مهم زیر است: فاصله نسلی چیست و کم و کیف آن در ایران چگونه است؟ علل به وجود آمدن اختلافات خانوادگی و فاصله نسلی چیست؟ والدین در مورد اختلافات خود با جوانان و فاصله نسلی چگونه باید برخورد کنند؟ برای پاسخ به این سؤالات ابتدا اختلافات خانوادگی و آثار آن مورد بررسی قرار گرفته است و سپس مبانی نظری اختلافات و فاصله نسلی مطرح شده است. آنگاه انواع و چگونگی اختلافات و فاصله نسلی در ایران، با استفاده از داده های ثانویه، و سرانجام چگونگی برخورد با اختلافات خانوادگی و فاصله نسلی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل از این بررسی آن است که وجود اختلافات خانوادگی دال بر ناسالم بودن خانواده نیست، بلکه با برخورد مناسب می تواند منشأ رشد افراد خانواده باشد. همچنین، شواهد تجربی نشان می دهد که دگرگونی های سریع و پرشتاب ناشی از نوسازی و انقلاب در ایران، اختلافات و فاصله نسلی قابل توجهی را بین نسل جوان و والدین آنان ایجاد کرده است. با تفکیک نظری مفهوم فاصله نسلی به دو نوع ارزشی و هنجاری این بررسی نشان می دهد که احتمالا فاصله نسلی غالب در ایران از نوع فاصله نسلی هنجاری است، که می توان با برخورد مناسب با آن از آثار منفی آن کاست و از تبدیل آن به فاصله نسلی ارزشی جلوگیری کرد.  

هدف مقاله حاضر ارائه تحلیلی نظری بر تحقیقات انجام شده در مورد ارتباط بین تورم و بازده سهام در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه می باشد. در ادبیات مربوط به رابطه تورم و بازده سهام دیدگاه های کاملاً متفاوتی وجود دارد. بدین معنی که گروهی از رابطه مثبت و برخی از رابطه منفی بین تورم و بازده سهام حمایت کرده اند در حالی که بعضی ها نتیجه گیری نموده اند که هیچ گونه رابطه معنی داری بین دو متغیر فوق وجود ندارد. مقاله حاضر تحقیقات انجام شده در این زمینه را که از دهه 1950 شروع شده است به تفصیل مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد. این تحقیقات را می توان به دو گروه عمده تقسیم بندی نمود. گروه اوّل شامل مطالعاتی می شود که ارتباط دو متغیر فوق را بدون توجّه به متغیرهای دیگر به صورت دو به دو مورد تجزیه و تحلیل قرار داده اند. در عوض گروه دوّم برای بررسی ارتباط تورم و بازده سهام، به نقش متغیر سومی که فعالیت واقعی اقتصاد کلان کشورها را اندازه گیری می کند نیز توجّه نموده است. در حقیقت این گروه رابطه تورم و بازده سهام را بر مبنای رابطه تورم با فعالیت واقعی اقتصاد نظیر رشد تولیدات صنعتی، تولید ناخالص داخلی و نرخ بیکاری از یک طرف و رابطه فعالیت های واقعی اقتصاد و بازده سهام از طرف دیگر مورد تجزیه و تحلیل قرار داده اند. این تحلیل که به اثر زنجیره ای نیز معروف است در سال های اخیر توسط محققین مختلف مورد استفاده قرار گرفته است.نتایج تحقیقات انجام شده در مورد رابطه تورم و بازده های سهام که بر مبنای هر دو نوع اطلاعات سری زمانی و مقطعی استوار است، نشان می دهد که هنوز نتایج مربوط به رابطه بین متغیرهای فوق با ابهام مواجه است. شاید ابهام موجود به خاطر عدم استفاده از فرمول های استاندارد و یکنواخت برای محاسبه نرم تورم و یا به خاطر وجود انواع مختلف بازار از نظر کارا یا ناکارا بودن و دوره های زمانی مختلف و شرایط اقتصادی گوناگون باشد.  

نوع آرایش کار در خانواده دوگانه شغلی و تبیین نابرابری تفکیک نقش زن و شوهر موضوعی است که قصد بررسی آن را داریم. ولی بنا به اهمیت بررسی و شناسایی منابع تورش و عوامل مؤثر در تقلیل اعتبار تحقیقات مربوطه، در این مقاله ابتدا به آسیب شناسی پژوهش های مرتبط با تقسیم کار خانگی پرداخته شده است، سپس با استعانت از طبقه بندی رئالیسم روش شناختی و رویکرد قیاسی- استقرایی ویژگی های یک رویکرد روشی معتبر و پالوده - که هدف این تحقیق است - بررسی شده است و اعتبار رویکرد مورد انتظار بر حسب توصیه های جدید روش شناختی تعیین شده است.  

در این پژوهش به بررسی کمیت و تغییرات میزان مشارکت مردم در انتخابات شش دوره ریاست جمهوری از سال 1372-1358 در استان های کشور پرداخته شده است. همچنین با استفاده از رویکرد اجتماعی و اقتصادی، تئوری نوسازی در جهت توضیح نحوه تأثیر برخی از متغیرها و شاخص های جامعه شناختی بر میزان مشارکت مردم در انتخابات ریاست جمهوری مبادرات شد. برخی از نتایج به دست آمده از پژوهش بدین قرارند: 1- میزان مشارکت مردم در انتخابات ریاست جمهوری طی شش دوره، بین سال های 72-58، نوسان داشته است، امّا در مجموع روند تغییرات در میزان مشارکت در انتخابات سیر نزولی داشته است. 2- میزان مشارکت مردم در انتخاب ریاست جمهوری در استان هایی که نسبت افراد معتقد به مذهب شیعه اثنی عشری بیشتر از سایر مذاهب (اهل تسنن، مسیحیان و …) بوده ودر استان هایی که جمعیت کمتری داشته و میزان شهرنشینی نیز در آنان پایین تر بوده، بیشتر از استان های دیگر بوده است. 3- میزان مشارکت در استان های مرزی کمتر از دیگر استان ها بوده است. این امر در اوایل انقلاب از شدت بیشتری برخوردار بوده است. 4- نتایج حاصله از تحلیل رگرسیون چند متغیری با حجم واحد تحلیل (144) مورد نشان می دهد که تورم (9درصد)، بیکاری (6 درصد)، شهرنشینی (3 درصد)، سواد (8 درصد) و جنسیت (2 درصد) که در مجموع در حدود (29 درصد) می شود، از تغییرات میزان مشارکت مردم در انتخابات شش دوره ریاست جمهوری را توضیح می دهند. متغیر صنعتی شدن به واسطه رابطه ضعیف و غیر معنی دار آن با متغیر وابسته، نتوانسته است وارد معادله رگرسیون شود. 5- تورم، بیکاری و شهرنشینی تأثیر منفی و سواد و جنسیت تأثیر مثبت بر میزان مشارکت در انتخابات ریاست جمهوری داشته اند. بیشترین تأثیر مربوط به متغیرهای تورم (0.74-) و سواد (0.67) و کمترین تأثیر مربوط به جنسیت (0.15) می باشد.  

نگارنده در این مقاله با بررسی ارتباط نظام آموزش عالی و بازارکار، بر آن است که با رویکردی فرهنگی و اجتماعی، موضوع اشتغال دانش آموختگان آموزش عالی و ارتباط آن با ساختار صنعت و نحوه رقابت در بازار کار را تجزیه و تحلیل کند و تأثیر عوامل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و نظام استخدام مادام العمر را بر فرآیند انتخاب داوطلبان دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی نشان دهد. به علاوه، تجربه سازنده ژاپن در زمینه ارتباط اثر بخش دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی و بازار کار را با تأکید بر مبانی فرهنگی و اجتماعی آنها و با هدف بهره گیری مدیران، سیاست گذاران و پژوهشگران بخش های مختلف آموزش عالی و سازمان ها و شرکت های دولتی و خصوصی ایران معرفی کند. مطالعه موردی تجربه ژاپن نشان می دهد که در برنامه ریزی آموزش عالی باید بیش از روش های پیش بینی نیروی انسانی، رویکرد تحلیل نیروی انسانی را مد نظر قرار داد و با تأکید بر ضرورت تحلیل بازار کار و در نظر داشتن عوامل مؤثر بر رقابت در بازار کار به نحوه بازخورد آموزش عالی در بازار کار توجّه کرد. رویکردهای اقتصادی و اجتماعی اشتغال و راهکارهای ایجاد هماهنگی میان نیازهای واقعی بازار کار و توانایی های حرفه ای را متنوع، منعطف و همگانی ساخت. به علاوه، همراه با تأکید بر برنامه های آموزشی رسمی به گسترش دوره های آموزش حین کار برای پرورش حرفه ای نیروی انسانی شاغل- که افزایش میزان ماندگاری در شغل را در پی دارد- توجّه نمود و با در نظر داشتن تأثیر نظام استخدامی بر رقابت در بازار کار، بر دانش افراد به عنوان سرمایه انسانی همراه با مهارت های کار گروهی و یادگیری مشارکتی به عنوان سرمایه روابط انسانی تأکید کرد.  

در ادبیات معاصر رهبری و مدیریت سازمانی، نظریه رهبری تحوّل آفرین به عنوان سرآمد تمامی نظریه ها در مقام توصیف فرآیندهای اثر بخشی رهبری شهرت یافته است. این نظریه در عین حال توانسته است الگوی مناسبی را برای ایجاد تغییرات بنیادین و تحوّل در شاکله بسیاری از سازمان های امروزی ارائه دهد. در این مقاله ارزش علمی و دستاوردهای کاربردی نظریه تحوّل آفرین، روند شکل گیری و فراز و فرودهای مرتبط با سیر تکاملی این نظریه بررسی شده ودر فرجام، تصویر روشنی از ماهیت و ابعاد نظریه ارائه گردیده است. کاستی ها و نارسایی های گوناگونی که این نظریه در حال حاضر با آن روبه روست، از منظر نقد علمی مورد توجّه قرار گرفته است.  

در این تحقیق به بررسی نوگرایی تحت دو نظام حوزوی و غربی پرداخته شده است. جامعه آماری نمونه از میان دانشجویان دانشگاه تهران و حوزه علمیه قم انتخاب شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که نوگرایی در تمامی مقاطع تحصیلی در نظام حوزوی بالاتر از نظام نوع غربی بوده است. و طلاب دانشجویان دختر نوگرایی، گرایش به غیر دینی بودن با گرایش به علمی بودن گرایش به جهانشمول بودن، گرایش به استقلال طلبی و گرایش به پیشرفت و گرایش به تساوی طلبی، همبستگی منفی دارد. این امر بدین معناست که در ایران دانش آموختگان می توانند نوگرا و مدرن باشند بدون آنکه غیر دینی باشند.  

برنامه آموزشی می تواند به عنوان یک سری دروسی که دانش پژوه را به سوی یک هدف معین راهنمایی می کند، تعریف گردد. هدف اصلی برنامه های آموزشی حسابداری آماده نمودن دانشجویان برای موفقیت در امتحانات و کسب مدرک تحصیلی و به دست آوردن شرایط لازم برای ورود به حرفه است. برای اینکه دانشجویان حسابداری برنامه آموزشی بهتری داشته باشند، پژوهش های متعددی در این زمینه انجام شده است، که بررسی برنامه آموزش حسابداری یکی از عناوین این پژوهشها است با توجه به اینکه در سال های اخیر، تعداد فارغ التحصیلان رشته حسابداری افزایش یافته است و کارفرمایان امکان انتخاب به دست آورده اند. مربیان رشته حسابداری خواستار برنامه های آموزشی مناسب و منطبق با نیاز جامعه اقتصادی می باشند. در گذشته حسابداران کسانی بودند که روکشی بر آستینی خود می کشیدند و بر روی میزهای کوچک در حالی که چراغی در بالای سرشان روشن بود، کار می کردند. اما امروزه آنها به جای استفاده از مدادهای جوهری کلیدهای کامپیوتر را می فشارند. دانش استفاده از کامپیوتر ضرورتی است که دانشجویان رشته حسابداری در برنامه های آموزشی مقطع کارشناسی، خصوصا در معرفی موضوعاتی از قبیل سیستم های اطلاعاتی، پیش بینی های فروش و روش های کمی بازرگانی با آن روبرو هستند. در نتیجه بسیاری از دانشکده های شناخته شده بازرگانی، دانشجویان خود را ملزم به خرید کامپیوتر شخصی می کنند. امروزه در هر دفتر کار بدون توجه به اندازه و نوع فعالیت آن، وجود کامپیوتر ضرورت دارد. با کمک کامپیوتر، حسابداران می توانند صورت های مالی صحیح تر و به روز تری با هزینه کمتر تهیه کنند.از آنجا که فرآیند آموزش- آموختن شامل مدرسین، دانشجویان و برنامه های آموزشی است و برنامه های آموزشی می تواند به عنوان تمام تجربیات آموزشی که یک فرد به دست می آورد، تلقی گردد. برای اطمینان از اینکه دانشجویان حسابداری دارای تجربه مورد نیاز می باشند، متخصصین و مربیان باید برنامه های آموزشی آنها را بررسی نمایند. در این ارتباط، آنها برای مجهز کردن دانشجویان به مهارت ها و ابزارهایی که آنان را به حسابدارانی موفق تبدیل می کند، با فشار روبرو هستند . ایران کشور صاحب نامی در آسیاست و باید با پیشرفت های دنیا همگام باشد. از این رو توجه به آموزش عالی از اولویت ها به شمار می رود. این پژوهش به بررسی دیدگاه های شاغلین در حرفه حسابداری در ارتباط با مفاد برنامه مصوب آموزش حسابداری در مقطع کارشناسی در دانشگاه های ایران می پردازد. هدف اصلی این پژوهش تهیه یک برنامه آموزش حسابداری مناسب برای دانشگاه های ایران در مقطع کارشناسی است. برنامه ای که از دید شاغلین در حرفه پاسخگوی نیازهای بازار کار ایران باشد.سی و سه برنامه آموزش حسابداری دانشگاه های آمریکا مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است نتایج نشان داد که برای دریافت مدرک کارشناسی از دانشگاه های امریکایی، گذراندن 126 واحد درسی ضرورت دارد. بیشترین تاکید این برنامه های آموزشی بر دانش عمومی است که 45.56% ساعات درس یا تقریبا دو سال را به خود اختصاص داده است. در حالی که 33.7% ساعات درس برای دانش تخصصی وابسته و 21.1% باقیمانده ساعات برای دانش تخصصی حسابداری در نظر گرفته شده است. این تجزیه و تحلیل به منظور تهیه راهنمایی برای مشخص نمودن درسها و عناوین اصلی آنها که باید در برنامه آموزش حسابداری در دانشگاه های ایران گنجانده شود، انجام پذیرفت.از آنجا که چنین برنامه هایی برای تربیت فارغ التحصیلانی که جذب بازار کار آمریکا می شوند، مناسب است، برنامه ای متوازن که متناسب جامعه، سیستم آموزشی و الزامات بازار کار ایران باشد، پیشنهاد گردید. این برنامه دارای سه جز اصلی است که از تاکید یکسانی برخوردارند. به عبارت دیگر یک سوم برنامه به هر جزء اختصاص داده شده است. با این پیش فرض، پرسشنامه تحقیق برای به دست آوردن اطلاعات به منظور بررسی دیدگاه های شاغلین در حرفه حسابداری نسبت به این اجزای اصلی و نیز دروس حسابداری که باید در برنامه گنجانده شود، تهیه گردید. اطلاعات جمع آوری شده با هدف پاسخگویی به ده سوال تحقیق، مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت.تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از تحلیل واریانس یک طرفه، دو طرفه و سه طرفه در سطح معنی داری 0.05 انجام پذیرفت.