مدیریت سلامت
سال:1386 | دوره:10 | شماره:28 |تعداد مقالات:8

مقدمه: تصمیم گیری یکی از مهارت های مدیریت است و نقش مدیران در تصمیم گیری همیشه مهم و اساسی است. تفکر قرن بیست و یکم به رویکردی نیازمند است که در عین افزایش انضباط شغلی و تشویق یک دیدگاه سیستمی و بهبود ارتباط متوجه مشارکت کارکنان باشد. نهایتا مشارکت در تصمیم گیری در یک محیط سازمانی شرایطی را فراهم می سازد که سبب دستیابی بیشتر به اهداف سازمان می گردد. پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان مشارکت در تصمیم گیری سرپرستاران بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران انجام گرفت. روش بررسی: این بررسی یک مطالعه مقطعی است که نمونه های پژوهش را 94 نفر سرپرستار شاغل در بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی ایران تشکیل می دهد. محیط پژوهش کلیه بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی ایران بود. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ای بود که به صورت خود ایفا تکمیل گردید. یافته ها: تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که 40.4 درصد سرپرستاران میزان مشارکت خود را در تصمیم گیری در حد متوسط می دانستند و بین نوع بیمارستان و میزان مشارکت در تصمیم گیری آنان ارتباط معنی داری مشاهده گردید. P<0.05) و (X2=5.735. نتیجه گیری: با توجه به نتایج تحقیق و اینکه مشارکت سرپرستاران در حد متوسطی است، درک روشن تری از مفهوم مشارکت در تصمیم گیری در سازمان های مراقبت بهداشتی پیشنهاد می شود. مدیران (سرپرستاران) پرستاری در سطوح بالاتر از رفتارهایی که سبب افزایش مشارکت آنان در تصمیم گیری می شوند مانند سیستم نظام پیشنهادات استفاده بیشتری نمایند.

مقدمه: سیستم های اطلاعات بهداشتی، سیستم های کامپیوتری اند که برای سهولت مدیریت اطلاعات بهداشتی به منظور بهبود کیفیت مراقبت طراحی شده اند. باید ارزیابی های مداوم برای انجام تحقیقات اپیدمیولوژیکی و مدیریت سیستم های اطلاعات بهداشتی، پرهیز از دوباره کاری و ارتقای کیفیت مراقبت ها و کاهش هزینه، انجام شود. متاسفانه چارچوبی برای ارزیابی سیستم های اطلاعات بهداشتی که بر روش های اندازه گیری و شاخص های ارزیابی تاکید داشته باشد، در کشورمان وجود ندارد. هدف از این مطالعه مشخص کردن مراحل، روش های مطالعه، منبع داده ها و شاخص های ارزیابی سیستم های اطلاعات بهداشتی است. روش بررسی: روش این پژوهش توصیفی- مقطعی است که در سال 1383 انجام شده است. ابتدا مطالعات کتابخانه ای، جستجوی اینترنتی و پست الکترونیکی جهت گردآوری اطلاعات صورت گرفت. سپس شاخص های ارایه شده توسط انگلستان و کانادا بر طبق اهمیت آنها طبقه بندی شد، و بر اساس آن پرسشنامه ای حاوی 20 سوال اصلی که برای هر کدام چندین شاخص ارایه شده بود، به نظرسنجی صاحبنظران گذاشته شد. پرسشنامه به 35 نفر داده شد، که از میان آنان 28 نفر آن را تکمیل نمودند. این افراد اعضای علمی دانشگاه و متخصصین در زمینه سیستم های اطلاعات بهداشتی بودند. شاخص هایی که بیش از 21 نفر (بیش از 75 درصد) افراد اهمیت آنها را زیاد و بسیار زیاد انتخاب کرده بودند، به عنوان مهمترین شاخص ها در نظر گرفته شدند. از جمله این شاخص ها می توان به اجتناب از حوادث، دسترسی به داده ها، کامل بودن داده ها و دقت داده ها اشاره نمود. پس از جمع آوری پرسشنامه ها، نتایج با استفاده از نرم افزار SPSS تحلیل شدند. یافته ها: در تعیین مراحل ارزیابی سیستم های اطلاعات بهداشتی شش مرحله تعیین ضرورت، زمان، موضوعات، چگونگی، تحلیل نتایج و گزارش، ارزشیابی پیشنهادات و تصمیم گیری بر اساس آن مشخص گردید. یافته های این پژوهش نشان داد که 13 نوع مطالعه جهت ارزیابی سیستم های اطلاعات بهداشتی وجود دارد. برای تعیین منبع داده های ارزیابی 26 منبع داده مشخص شد. در نهایت شاخص های ارزیابی سیستم های اطلاعات بهداشتی در سه زمینه ارزیابی پاسخگویی، ارزیابی ارتقای عملکرد و ارزیابی توسعه دانش ارایه شده اند. نتیجه گیری: به همان اندازه که در ارزیابی از سیستم های اطلاعات بهداشتی به جنبه های مالی و اقتصادی توجه می شود، بایستی به جنبه های نیروی انسانی و ارزیابی توسعه دانش نیز توجه شود. بیشتر ارزیابی های انجام شده از سیستم های اطلاعات بهداشتی در زمینه ارزیابی پاسخگویی بوده که به صورت کمی و با آزمایشات کنترل شده تصادفی انجام می شوند. در صورتیکه بهترین ارزیابی در صورت استفاده هم زمان از چندین روش ارزیابی با شاخص های مطرح شده می باشد.

مقدمه: با فراهم شدن امکانات زیرساختی و تکنولوژیکی و نیز شکل گیری نوع جدید تعامل بین بیمار و پزشک، روز به روز بر میزان استفاده از اینترنت، برای گرفتن اطلاعات پزشکی و بهداشتی افزوده می شود و این در حالی است که هیچ نظارتی بر کیفیت اطلاعات ارایه شده از طریق وب صورت نمی گیرد. این مساله در حیطه پزشکی که کیفیت اطلاعات بر حیات انسان ها تاثیرگذار است بسیار مهم می باشد. یکی از راه های اطمینان از کیفیت اطلاعات در وب سایت ها، رعایت برخی معیارها از جمله معیار سیلبرگ از سوی وب سایت ها است. هدف این مطالعه بررسی وب سایت های پزشکی و بهداشتی فارسی بود. روش بررسی: در این پژوهش که از نوع پیمایشی است 75 وب سایت ارایه دهنده اطلاعات پزشکی و بهداشتی فارسی بر اساس معیار سیلبرگ مورد بررسی قرار گرفت. این وب سایت ها با کاوش در دو موتور کاوش Yahoo و Google و نیز از وب سایت وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی و برخی راهنماهای موضوعی فارسی نظیر لینک و لینکستان و هات لینک به دست آمدند. سپس چک لیست معیار سیلبرگ برای این وب سایت ها با روش مشاهده مستقیم تکمیل گردید و داده ها با آمار توصیفی در نرم افزار آماری SPSS تحلیل شد. یافته ها: نتایج بدست آمده نشان داد که حدود نیمی از وب سایت ها منابع مطالب منتشر شده خود را معرفی کرده اند (اصل اول از اصول سیلبرگ)، همچنین حدود 67% از وب سایت ها نویسندگان خود را معرفی کرده اند (اصل دوم سیلبرگ). در حالی که تنها 16% از وب سایت ها افشاگر رد مسوولیت در قبال اطلاعات وب سایت را دارا بودند و تنها در 20% از وب سایت ها تاریخ ایجاد وب سایت ذکر شده بود. نمره های کسب شده از معیار سیلبرگ در محدوده صفر تا 8 از 9 نمره بود و هیچ یک از وب سایت ها تمامی اصول معیار را کسب نکردند. بحث و نتیجه گیری: بررسی انجام شده توسط پژوهشگر نشانگر نامطلوب کیفیت اطلاعات ارایه شده در وب سایت های پزشکی و بهداشتی فارسی است و در نتیجه کاربر فارسی زبان باید در استفاده از اینترنت به عنوان منبع اطلاعاتی با هوشیاری کامل عمل کند و با مشورت متخصصین مربوط از اطلاعات آنها استفاده کند.

مقدمه: موسسات مراقبت بهداشتی به خاطر ماهیت ویژه خدمات پزشکی، امکان پذیر نبودن ارزیابی خدمات از طرف مشتریان و افزایش انتظارات بیماران و مراجعین ناگزیر به استفاده از رویکردها و تکنیک های مختلف مدیریتی هستند. در دهه اخیر شش سیگما به عنوان یک رویکرد سیستماتیک و قدرتمند در دستیابی به بهبود کیفیت خدمات بهداشتی درمانی و کنترل هزینه ها مطرح شده است. شش سیگما یک رویکرد سیستماتیک و آماری است که هدف آن مشخص کردن نواقص عملکرد فرآیندها و کاهش خطای آن دسته از فرآیندهای کاری و بالینی است که با صرف زمانی طولانی، هزینه بالا و پیامد ضعیف انجام می شود. هدف مقاله حاضر، بررسی نقش شش سیگما در بهبود کیفیت خدمات موسسات مراقبت بهداشتی و پیشنهاد مکانیسم اجرایی آن در موسسات مراقبت بهداشتی ایران است. این مطالعه به صورت مروری بوده که با استفاده از منابع کتابخانه ای و اینترنتی انجام یافته است. مروری بر مطالعات: نتایج تجربی در کشورهای مختلفی که رویکرد شش سیگما را در موسسات مراقبت بهداشتی اجرا کرده اند، تاثیر این رویکرد را حداقل شامل موارد بهبود چرخه زمانی و چرخه گردش بیمار در بخش اورژانس، اطاق عمل، خدمات رادیولوژی، آزمایشگاهی، مدیریت تامین، مدیریت درمان آنتی بیوتیک، بهبود برنامه زمان بندی فعالیت کادر بیمارستانی کاهش خطای پزشکی و صرفه جویی در هزینه ها می دانند. همچنین بسترسازی مناسب و آموزش مداوم را از ضروریات اجرای آن عنوان می کنند. نتیجه گیری: شش سیگما یک رویه سیستماتیک برای بهبود فرآیندهای کاری بر پایه نیاز مشتری و تجزیه و تحلیل واقعی فرآیندهای در حال انجام در هر موسسه ارایه می کند. این موضوع تفاوت شش سیگما با سایر روش ها و دلیل اصلی بکارگیری در موسسات مراقبت بهداشتی است. صرف نظر از این تفاوت ها، پیاده سازی هر رویکردی به بسترسازی و پذیرش فرهنگ کیفیت در آن سازمان نیاز دارد. همچنین، بهبود کیفیت فرآیندی مستمر است که با همکاری و تعامل گروه های کاری و استفاده از ابزارها و متدولوژی مناسب برای حل هر مشکل خاص انجام می شود.

مقدمه: امداد رسانی به مجروحان و مصدومان در زمان وقوع بحران و کاهش بار مصیبت ناشی از حوادث یکی از وظایف مراکز درمانی می باشد و در این میان بیمارستان ها باید آمادگی لازم را برای رویارویی با این حوادث داشته باشند. هدف پژوهش حاضر بررسی میزان آمادگی بیمارستان های مرزی استان کرمانشاه جهت رویارویی با بحران های مرزی بود. روش بررسی: به منظور انجام این مطالعه میزان آمادگی بیمارستان های مرزی استان کرمانشاه (الزهرا (س) در شهرستان گیلان غرب، شهدا در شهرستان سر پل ذهاب و حضرت ابوالفضل العباس (ع) در شهرستان قصرشیرین) توسط چک لیست بر روی شش بعد ذیل ارزیابی گردید: سیستم اطلاعاتی مدیریت بحران، سامانه فرماندهی، آموزش های مرتبط با بحران، سازماندهی نیروی انسانی برای مقابله بحران، تجهیزات و تسهیلات و وضعیت برگزاری مانور و تمرین. داده ها از طریق مصاحبه، مشاهده و استفاده از آمار موجود جمع آوری گردید. مصاحبه بر روی مدیران بیمارستان انجام پذیرفت. یافته ها: نتایج حاصله نشان داد که وضعیت سیستم اطلاعاتی مدیریت بحران، سامانه فرماندهی بحران، آموزش های مرتبط با بحران، سازماندهی نیروی انسانی برای مقابله با بحران های مرزی در سطح متوسط، وضعیت تجهیزات و تسهیلات در سطح خوب و وضعیت برگزاری مانور و تمرین برای آمادگی رویارویی با بحران در حد ضعیف می باشد. یافته ها همچنین نشان داد که میزان آمادگی بیمارستان شهدا جهت رویارویی با بحران های مرزی در سطح خوب، بیمارستان حضرت ابوالفضل العباس (ع) در سطح متوسط مایل به خوب و بیمارستان الزهرا (س) در سطح متوسط مایل به ضعیف می باشد، در مجموع میزان آمادگی بیمارستان های فوق الذکر برای رویارویی با بحران های مرزی متوسط بود. نتیجه گیری: بیمارستان های مرزی استان کرمانشاه علیرغم داشتن تجهیزات و تسهیلات مطلوب، آمادگی لازم را جهت رویارویی با بحران های مرزی ندارند و ضروری است تدابیر مناسبی را در این زمینه اتخاذ نمایند.

مقدمه: بدون شک پرونده پزشکی یکی از مهم ترین مدارک و حاوی حساس ترین اطلاعات پزشکی و بهداشتی درمانی افراد می باشد که حفظ محرمانگی اطلاعات مندرج و اسناد و مدارک موجود در آن از اولویت بالایی برخوردار است. در صورتی که معیاری برای ارزیابی و بهبود و حفظ محرمانگی تعریف نشود، این اطلاعات به میزان وسیعی منتشر و مشکلات عدیده حقوقی، اجتماعی و اقتصادی به دنبال خواهد داشت. هدف از مطالعه این پژوهش با عنایت به اهمیت موضوع محرمانگی مدارک پزشکی و تاثیر آن در بهبود عملکرد بیمارستان، بررسی سطوح دسترسی و محرمانگی مدارک پزشکی در کشورهای منتخب و ایران و تعیین شکاف موجود می باشد. روش بررسی: این پژوهش از نوع توصیفی- تطبیقی بوده که به روش مقطعی  انجام شده است. جامعه پژوهش شامل کشورهای مورد مطالعه کانادا، استرالیا، آمریکا، انگلستان و ایران می باشد. این کشورها به جز ایران به دلیل پیشرفت قابل توجه در زمینه محرمانگی مدارک پزشکی انتخاب شده اند. داده های پژوهش با استفاده از اینترنت و برقراری ارتباط با افراد صاحب نظر و سازمان های دست اندرکار از طریق پست الکترونیکی جمع آوری شده است و گردآوری اطلاعات مربوط به ایران از طریق مطالعات کتابخانه ای، بخشنامه های موجود بوده است. یافته ها: نتایج حاصل از این بررسی، نشان داد که در ایران سازماندهی منسجمی وجود ندارد که متولی مدیریت بحث محرمانگی مدارک پزشکی و تدوین استانداردهای آن باشد. وضعیت مدارک پزشکی، محرمانه سازی و سطوح دسترسی به مدارک پزشکی در ایران با استانداردهای جهانی فاصله زیادی دارد. عدم تطابق عملکرد بخش مدارک پزشکی بیمارستان های ایران با فعالیت های استاندارد تعریف شده در کشورهای پیشرفته و نامطلوب بودن روشهای انجام کار، باعث انحراف مسیر فعالیت های این بخش از اهداف اصلی خود شده است. نتیجه گیری: بدیهی است با توجه به کاربرد وسیع مدارک پزشکی برای مقاصد مختلف نظیر اخذ مشاوره پزشکی، طرح و استناد در مجامع قضایی و حقوقی، سازمان های بیمه گر و انجام تحقیقات بهداشتی، رعایت اصول محرمانگی امری ضروری است. ضمن اینکه، بهره گیری از محتویات پرونده برای مقاصد فوق الذکر نیز ضروری به نظر می رسد و می بایست به هنگام تداخل بین حقوق بیمار و حقوق عمومی، قضاوت صحیحی بر اساس قانون به عمل آید. نتایج حاصل از این پژوهش به شفاف سازی وضعیت قوانین و استانداردهای ویژه حفظ محرمانگی ایران، در مقایسه با کشورهای مورد مطالعه کمک کرده و برای تدوین و اصلاح قوانین بخش بهداشت ودرمان کشورمان جهت مدیریت موثر بر اطلاعات حساس پزشکی مفید خواهد بود.

مقدمه: مرزهای ارایه خدمات درمانی به بیماران آنقدر گسترش یافته که فراهم کردن این خدمات در قالب بیمه خدمات درمانی لااقل از دیدگاه اقتصادی مقرون به صرفه نیست. در بسیاری از کشورها برای ارایه این خدمات از بیمه درمان مکمل استفاده می شود. این مطالعه به منظور بررسی تطبیقی ساختار و محتوای بیمه درمان مکمل در کشورهای منتخب و ارایه الگویی برای ایران انجام شده است. روش بررسی: پژوهش حاضر مطالعه ای کاربردی- توصیفی ست که به صورت تطبیقی در فاصله سال های 1383-1384 صورت گرفت. پارامترهای سازمان و مدیریت، مبنای پوشش جمعیت، معیارهای تعیین حق بیمه، روش پرداخت به ارایه دهندگان خدمات، حدود و تعهدات خدمات و نظارت و ارزشیابی کشورهای آمریکا، آلمان، اسلواکی، انگلیس، بلژیک، فرانسه، فنلاند، فیلیپین، هلند و ایران بر مبنای مدل گاردن انتخاب شدند. الگوی پیشنهادی بر اساس تکنیک دلفی و استفاده از تست های آماری تحلیل شدند. یافته ها: یافته های تحقیق نشان داد که پوشش ناکافی خدمات بیمه درمان همگانی (89درصد) مهمترین عامل در انتخاب بیمه درمان مکمل بوده؛ در این میان شورای عالی سلامت مسوول تصویب خدمات بیمه درمان مکمل تعیین گردید (78درصد). ضمن آنکه ساختار سازمانی سیستم های ارایه دهنده بیمه درمان مکمل در اجرا غیر متمرکز ولی در سیاستگذاری و برنامه ریزی متمرکز و قیمت خدمات آن نیز بر اساس قیمت واقعی خدمات و با توجه به اصل رقابت تعیین گردید (78درصد). نتیجه گیری: بهره گیری از بیمه ها در قالب بیمه درمان مکمل دولتی و خصوصی و ایجاد رقابت میان آنها می تواند نقش بسزایی در ارتقای کیفیت خدمات بیمه درمان،بالابردن بهبود سطح رضایتمندی مصرف کننده خدمات و در نهایت بهبود سلامت جامعه ایفا نماید.

مقدمه: هنگام وقوع بحران در بیمارستان، خطرهایی از سوی گروه های مردمی وجود دارد. چون با از دست دادن خونسردی و با هجوم به درهای خروجی و اضطراری، شرایط را نامطلوب تر از آنچه هست، ساخته و وضعیت را برای بیماران و پرسنل اداری مشکل آفرین می نمایند. بنابراین در برنامه ریزی، مساله امنیت بیماران و پرسنل حاضر در بیمارستان باید لحاظ گردد. این پژوهش با هدف ارزشیابی برنامه ریزی بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی ایران از نظر آمادگی جهت رعایت موارد امنیتی در هنگام بروز بلایا انجام گردید. روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی ست، و در آن تمام بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی ایران بررسی گردید. ابزار گردآوری داده ها، وارسی نامه (چک لیست) ای حاوی 6 سوال بود که از طریق مشاهده و مصاحبه با افراد مختلف بر حسب مورد (مدیر بیمارستان، مدیر پرستاری، دبیر کمیته حوادث غیرمترقبه و...) تکمیل گردید. به منظور ارایه یافته ها از مشخصه های توصیفی نظیر فراوانی، نسبت، درصد میانگین با استفاده از ابزار spss استفاده شده است. یافته ها: از بین بیمارستان های مورد بررسی، بیمارستان حضرت رسول (ص) با متوسط 88.4 درصد دارای بیشترین امتیاز برنامه ریزی از بعد امنیت و بیمارستان های نواب، هفتم تیر و علی اصغر دارای کمترین متوسط درصد امتیاز (51.4 %) بودند. نتیجه گیری: بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی ایران بجز بیمارستان حضرت رسول (ص)، با توجه به عدم تدوین برنامه بلایا از امنیت لازم به هنگام بروز بلایا برخوردار نمی باشند. ضروری است بیمارستان ها در زمان قبل از وقوع بحران دارای برنامه دقیق و زمان بندی شده ای جهت مقابله با شرایط غیرمترقبه و اضطراری باشند و آموزش های کافی، به صورت نظری و عملی را در این خصوص در نظر گیرند.