مدیریت سلامت
سال:1385 | دوره:9 | شماره:26 |تعداد مقالات:9

مقدمه: اصل مشتری مداری در نظریه های نوین مدیریت به عنوان یکی از جهت گیری های اصلی سازمان های امروزی تلقی می شود، زیرا در عمل با جلب رضایت مشتریان درون و برون سازمان، کارآیی خود را در راستای بهره وری سازمانی به اثبات رسانده است. طرح تکریم نیز به عنوان یکی از برنامه های تحول اداری کشور، با محور قرار دادن جلب رضایت ارباب رجوع در این راستا به اجرا در آمده است. هدف از انجام این پژوهش، بررسی محتوای طرح تکریم در مقایسه با اصول و مبانی مشتری مداری است. روش بررسی: در این مقاله که به روش مروری و با استفاده ازمنابع کتابخانه ای و اینترنت و ثبت و آنالیز تجربیات عینی، مستقیم و گسترده نویسنندگان در سازمان های دولتی تهیه؛و سعی شده است علاوه بر بیان اهداف طرح تکریم و معرفی آن به عنوان یک راهکار مشتری مدار در راستای برنامه های تحول اداری کشور، اهمیت جلب رضایت مشتریان داخلی سازمان (کارکنان) و توانمندسازی و انگیزش آنها به عنوان پیش شرط اجرای این طرح بررسی شده و میزان تطابق این طرح با اصول و مبانی مشتری مداری مورد بحث و بررسی قرار گیرد. به دلیل تازه گی، ضرورت اجرا و گستردگی این طرح در سطح کشور، انجام این پژوهش هایی در این زمینه بسیار ضروری به نظر می رسد. مروری بر مطالعات: عمده مطالعات انجام شده نشان داده اند که بیشترین مشکلات نظام اداری کشور در بخش نیروی انسانی است که اهم آن نداشتن انگیزه، عدم تامین اقتصادی و نیازها؛ وجود محافظه کاری و روابط کار نامطلوب است. در بخش سیستم ها و روش ها نیز کم توجهی به مشتری گرایی و مدیریت کیفیت ذکر شده است. توجه به مشتری مداری به عنوان راهکار مشترک تمام پژوهش های مذکور مطرح گردیده است. در مصوبه طرح تکریم تامین منافع ارباب رجوع بر منافع موسسه و ارایه دهندگان خدمت ترجیح داده شده است، که این کم توجهی موفقیت سازمان را در این راستا به چالش کشیده است.نتیجه گیری: طرح تکریم به عنوان یک راهکار مشتری مدار در راستای ایجاد تحول اداری کشور، باید با توانمندسازی، حمایت همه جانبه وانگیزش ارائه دهندگان خدمات از طریق اعمال مدیریت علمی و کارآمد، مشتریان داخلی رادر اولویت توجه قرار داده تا از طریق جلب رضایت آنها، بهبود مستمر کیفیت خدمات تحقق یافته و رضایت مشتریان خارجی سازمان نیز جلب شود.

مقدمه: نظام های اطلاعات در سیستم عرضه سلامت با گردآوری، تحلیل و انتشار داده ها، زمینه استفاده از اطلاعات به منظور بهبود و ارتقای سلامت جامعه را فراهم می سازند. این مطالعه برای ارزشیابی وضعیت نظام اطلاعات سلامت از دیدگاه مدیران و ارایه دهندگان خدمات سلامت طراحی شده است. روش بررسی: مطالعه توصیفی - مقطعی بوده و در سال 1383 انجام شد. ابتدا نظرات مدیران و کارشناسان برنامه های سلامت در مراکز آموزش درمانی، بیمارستان های عمومی، مراکز بهداشت شهرستان، ستاد معاونت و دانشکده پزشکی از طریق پرسشنامه جمع آوری و داده های حاصله با استفاده از نرم افزار spss 12 تحلیل شد. یافته ها: از دیدگاه مدیران و کارشناسان، برنامه ریزی و تصمیم گیری دو حیطه اصلی استفاده از اطلاعات است. مدیران 41 درصد و کارشناسان 34 درصد سوالات آمار توصیفی را درست پاسخ دادند. 53 درصد مدیران و 39 درصد کارشناسان در دو هفته گذشته از اطلاعات استفاده نموده اند. در حدود 70.8 درصد مدیران و 40.8 درصد کارشناسان در زمان نیاز به داده های مربوط به عملکرد فرایند خاص، آنها را همزمان جمع آوری می نمودند. نتیجه گیری: با توجه به جایگاه نظام اطلاعات در هر سازمان و نقش اساسی آن در اتخاذ سیاست های درست، ایجاد نظام هماهنگ و یکپارچه اطلاعات و توانمندسازی کارشناسان در زمینه استفاده صحیح از داده ها از اولویت های ضروری به شمار می رود.

مقدمه: تحول نظام اداری یکی از مهمترین برنامه های جمهوری اسلامی ایران است. در سال های اخیر وزارت بهداشت و دانشگاه های علوم پزشکی کشور اقداماتی در راستای این برنامه انجام داده اند. هدف این پژوهش تعیین میزان دستیابی دانشگاه های علوم پزشکی تیپ 1 گروه الف (تهران، ایران، اصفهان، اهواز، شهیدبهشتی، شیراز، مشهد و تبریز) به اهداف برنامه تحول نظام اداری در سال های برنامه سوم توسعه است. روش بررسی: این مطالعه از نوع مطالعات توصیفی - تحلیلی و کاربردی است که در نیمه اول سال 1384 انجام یافته است. داده های این پژوهش از طریق پرسشنامه و بررسی مستندات عملکرد دانشگاه ها جمع آوری گردید. داده های مزبور در جداولی شامل 182 شاخص در دو بخش ارزیابی عملکرد عمومی و اختصاصی برنامه تحول اداری با سیستم امتیازی لیکرت ارزش گذاری شد. درصد موفقیت دانشگاه ها در اجرای هر یک از برنامه های تحول اداری درصد از کل امتیاز تعیین در سه بخش کمتر از 50% (نامطلوب)، 50-75% (متوسط) و بیشتر از  %75(مطلوب) دسته بندی و ارایه شد. یافته ها: میانگین امتیاز عملکرد دانشگاه های مورد مطالعه در اجرای برنامه تحول اداری 75.8 درصد بود که در مرز سطح متوسط و مطلوب قرار دارد. بررسی ارتباط میان عملکرد دانشگاه ها در اجرای هر یک از برنامه های تحول اداری نشان داد که برنامه های اصلاح فرایندها و توسعه فناوری اداری و اصلاح ساختارهای تشکیلاتی بیشترین تاثیر را در اجرای برنامه تحول در فعالیت های عمومی داشته و نیز این برنامه با ضرایب یکسان نسبت به برنامه تحول در فعالیت های اختصاصی، نقش بیشتری در توفیق برنامه کلی تحول اداری داشته است. بررسی میزان عملکرد این دانشگاه ها در اجرای برنامه های مختلف تحول اداری تفاوت معنی داری نشان نداد. نتیجه گیری: با وجود عدم توفیق کامل دانشگاه ها در دستیابی به اهداف برنامه تحول اداری، عملکرد آنها مشابه سایر دستگاه های اجرایی است. با توجه به استمرار برنامه تحول اداری در سال های برنامه چهارم توسعه، تحقق کامل اهداف این برنامه مستلزم عزم ملی راسخ و تلاش بیشتر دانشگاه های علوم پزشکی کشور و حمایت وزارت متبوع در تامین امکانات و اعتبار لازم خواهد بود.

مقدمه: بیمارستان به عنوان بزرگترین و پرهزینه ترین واحد عملیاتی نظام بهداشت و درمان شناخته شده بنابراین توجه کامل به کارایی هزینه های آن از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. هدف این مطالعه بررسی کارایی بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی ایران با استفاده از روش تحلیل فراگیر داده ها می باشد. روش بررسی: در این مقاله کارایی فنی بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی ایران از روش تحلیل فراگیر داده ها طی سال های 1383-1379 مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. برای این منظور از فرم پوششی نهاده – مدار روش تحلیل فراگیر داده ها با فرض بازدهی متغیر نسبت به مقیاس استفاده شده و از چهار ستانده یعنی پذیرش سرپایی، روز - بستری، تخت روزاشغالی و تعداد عمل جراحی و چهار نهاده یعنی تعداد تخت، کادر پرستاری، کل پرسنل پزشکی و سایر پرسنل برای بررسی استفاده گردید. جهت تحلیل داده ها از نرم افزار استفاده گردیده است.لازم به ذکر است که اطلاعات بوسیله فرم های طراحی شده توسط نویسنده از مرکز آمار دانشگاه گردآوری شده است. یافته ها: نتایج حاصل از روش تحلیل فراگیر داده ها نشان می دهد که ظرفیت ارتقا کارایی فنی در بیمارستان های مورد بررسی به میزان 10 درصد (TE=0.893) وجود دارد. همچنین نتایج حاکی از آن است که بازدهی ثابت نسبت به مقیاس بر فرآیند تولید حاکم می باشد. علاوه بر آن وجود ظرفیت مازاد عوامل تولید بویژه نیروی انسانی در بیمارستان های دانشگاه مشهود می باشد. نتیجه گیری :حذف نیروی انسانی مازاد در قالب یک برنامه ریزی جامع و بر اساس نتایج روش تحلیل فراگیر داده ها نقش عمده ای در کاهش هزینه های بیمارستان و بخش بهداشت و درمان ایفا می نماید. پیشنهاد می شود که اثرات عواملی از قبیل کیفیت ارائه خدمات و رضایتمندی بیماران بر کارایی فنی بیمارستان های مذکور مورد ارزیابی قرار گیرد.

مقدمه: ارزشیابی جز لاینفک هر گونه فعالیت و کار اجرایی به شمار می رود زیرا با استفاده از اطلاعات قابل اندازه گیری بهبود فعالیت های اجرایی که هدف اصلی است دنبال می شود. با توجه به اهمیت ارزشیابی بیمارستان ها این تحقیق با هدف تعیین شیوه فعلی ارزشیابی بیمارستان های دولتی و خصوصی تهران از دیدگاه مدیران ارشد بیمارستان های دولتی و ستاد انجام گرفت. روش بررسی: این یک مطالعه توصیفی مقطعی است که در آن هفتاد نفر شامل سی و پنج نفر از مدیران ارشد بیمارستان های دولتی اعم از رییس، مدیر و مترون بیمارستان و سی وپنج نفر از مسوولین و کارشناسان ستاد وزارت بهداشت و درمان و معاونت های سلامت دانشگاه های علوم پزشکی مستقر در شهر تهران که در زمینه ارزشیابی بیمارستان ها فعالیت می کردند جامعه پژوهش را تشکیل می داد. ابزار اصلی گردآوری اطلاعات پرسش نامه ای روا و پایا، مصاحبه و مشاهده اسناد و مدارک بود. اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی شامل آزمون های t-test و X2 و نرم افزارهای EPI INFO و SPSS تحلیل شد. یافته ها: ده درصد از پاسخگویان (7 نفر) با ترکیب، زمان و شیوه امتیازدهی ارزشیابی فعلی موافق بودند. 20 درصد (14 نفر) معتقد بودند که ارزشیابی فعلی باعث افزایش کارایی، اثر بخشی و بهبود عملکرد بیمارستان ها خواهد شد. 22.9 درصد معتقد بودند با شیوه فعلی ارزشیابی اهداف وزارت بهداشت و درمان محقق می شود. 20 درصد (14 نفر) نیز موافق مشترک بودن فرم های ارزشیابی بیمارستان های دولتی و خصوصی بودند. 18.6 درصد از پاسخگویان معتقد بودند شیوه ارزشیابی فعلی می تواند در تعیین تعرفه های پزشکی موثر باشد. نتیجه گیری: به طور کلی مدیران ارشد بیمارستان های دولتی و مسؤلین و کارشناسان ستاد وزارت بهداشت و معاونت های درمان دانشگاه های علوم پزشکی مستقر در شهر تهران با شیوه فعلی ارزشیابی بیمارستان ها موافق نیستند و خواستار تغییر شیوه ارزشیابی و ارایه الگوی مناسب می باشند.

مقدمه: اجرای دستورالعمل های مراقبت مدیریت شده نقش مهمی در ارتقا کیفیت و دسترسی به خدمات سازمان های بهداشتی درمانی دارد. هدف از این بررسی، مطالعه وضعیت اجرایی دستورالعمل های مراقبت مدیریت شده زایمان و سزارین در بیمارستان بازرگانان تهران بوده که در سال 1384 انجام گرفته است.روش بررسی: پژوهش حاضر به صورت توصیفی و مقطعی انجام شد. تمامی پرونده های بستری زایمان بیمارستان بازرگانان در طول سال 1384 (N=1151) مورد مطالعه قرار گرفت و داده های لازم با استفاده از فرم اطلاعاتی تعیین وضعیت زایمان جمع آوری شد. به منظور تحلیل داده ها از شاخص ها و روش های آمالر توصیفی استفاده شد. در این راستا از نرم افزار اکسل بهره گیری به عمل آمد.یافته ها: فراوانی سزارین ها نسبت به کل زایمان ها در پرونده های تحت بررسی 70 درصد بوده است. از موارد اندیکاسیون سزارین، بیشترین میزان (33 درصد) مربوط به اندیکاسیون عدم پیشرفت و عدم تناسب سر جنین با لگن مادر بوده است. در 0.6 درصد موارد سزارین، اندیکاسیون سزارین به عنوان سزارین انتخابی ثبت شده بود.نتیجه گیری: میزان سزارین ها در مقطع مورد مطالعه، بالاتر از میانگین کشوری و توصیه سازمان بهداشت جهانی بوده است. تغییر نگرش جامعه، استفاده از اهرم سیستم بیمه گذار، ترویج و ترغیب زایمان بدون درد، سپردن مسوولیت به کارشناسان مامایی و ارایه جدول زمان بندی می تواند در کاهش سالانه سزارین ها موثر واقع شود.

مقدمه: رشد جمعیت و توسعه شهر نشینی افزایش بی رویه انواع ضایعات در تمامی کشورها را به همراه داشته است . امروزه دفع این پسمانده ها بویژه در بیمارستانها به عنوان یکی از مهمترین چالشهای زیست – محیطی در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه درآمده است. در این میان تخلیه پسمانده های خطرناک صنعتی و بیمارستانی ، بدون رعایت ملاحظات زیست محیطی و فنی به عنوان یکی از پیچیده ترین و پرهزینه ترین مشکلات مسوولان در هر کشوری محسوب می شود. لذا این پژوهش با هدف کاهش میزان تولید مواد زائد عفونی بیمارستان با استفاده از الگوی ارتقا کیفیت مدیریت مواد زاید انجام گردید. روش بررسی: در این پژوهش مداخله ای که در یکی از بیمارستانهای آموزشی شیراز انجام گرفت تلاش شد تا با اجرای یک الگوی ارتقا کیفیت مدیریت مواد زاید از میزان تولید مواد زاید عفونی بیمارستان کاسته شود. در این پژوهش طی دو مرحله قبل و بعد از اجرای الگو زباله های بیمارستانی وزن (بر حسب کیلوگرم) و مقایسه شدند. برای تحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که قبل از اجرای الگو میانگین روزانه تولید زباله در بیمارستان برای زباله های عفونی 813 کیلوگرم و برای زباله های عادی 83 کیلوگرم بوده، همچنین میانگین روزانه تولید زباله عفونی در بخشهای بستری 3.43 کیلوگرم به ازا تخت روز اشغالی بوده است. میزان تولید زباله عفونی در بیمارستان %90.7 کل زباله های بیمارستان را تشکیل می داد که بعد از اجرای الگوی ارتقا کیفیت مدیریت مواد زاید این میزان به 57.6 کاهش یافت. نتیجه گیری: استفاده از مدل ارتقا کیفیت مدیریت مواد زاید میزان تولید زباله عفونی را تا %33.1 کاهش داده است. بنابراین بیمارستانها می توانند با استفاده از مدل ارتقا کیفیت مواد زاید، زباله های عفونی خود را کاهش دهند.

مقدمه: بیمارستان ها از منابع تولید زباله در شهرها به حساب می آیند. بخش مهمی از مواد زاید بیمارستان ها را زباله های مخاطره آمیز تشکیل می دهد. اگر جداسازی، جمع آوری، حمل و دفع آن به صورت مناسب انجام نگیرد، نه تنها سبب لطمه به سلامتی کارکنان و بیماران خواهد شد بلکه به صورت غیرمستقیم بر سلامتی انسان ها و جامعه اثر سو خواهد داشت. بر همین اساس مدیریت زباله در بیمارستان های بوکان، مهاباد، میاندوآب، سقز مورد بررسی قرار گرفت. روش بررسی: این تحقیق به روش توصیفی به وسیله یک وارسی نامه (چک لیست) و مشاهده مستقیم در سال 1384 صورت گرفت. جامعه مورد مطالعه بیمارستان های عمومی شهرهای بوکان، مهاباد، میاندوآب و سقز می باشد. یافته ها: یافته های این پژوهش نشان داد علی رغم این که جداسازی زباله صورت می گرفت ولی جداسازی به صورت کامل و 100 درصد نبود. در بعضی مواقع زباله ها به صورت مختلط بودند. حمل زباله در 75درصد موارد به وسیله تریلی و در 25درصد موارد به وسیله چرخ دستی بود. 50 درصد بیمارستان ها دارای زباله سوز بودند. اما در این بیمارستان ها براساس مشاهدات کیفیت کار زباله سوزها زیاد مطلوب نبود. در 25 درصد موارد زباله های عفونی به صورت جداگانه و در 25 درصد موارد جهت سوزاندن به بیمارستان دیگر منتقل می شد. در هیچ کدام از بیمارستان ها سیستم سرماساز برای زباله ها وجود نداشت و در همه بیمارستان ها نحوه انتقال زباله به خارج از بیمارستان در 50 درصد موارد توأم با سایر زباله های شهری توسط شهرداری دفن می شد و در 50 درصد موارد نیز به صورت جداگانه دفن می شد. نتیجه گیری: نظارت مستقیم و مداوم بر مدیریت زباله های بیمارستانی دارای اهمیت ویژه ای ست و بر همه مسوولان است که با تدابیر ویژه به اهمیت موضوع پی برده و آن را بیش از پیش مورد توجه قرار دهند.