مجله دانشگاه علوم پزشکی قم
سال:1397 | دوره:12 | شماره:3 |تعداد مقالات:12

زمینه و هدف: مفصل زانو به عنوان بزرگترین مفصل سینوویال بدن شامل رباط های جانبی، رباط های متقاطع و منیسک داخلی و خارجی می باشد. برای مدیریت مناسب، شناسایی آسیب به هریک از ساختارهای زانو ضروری است. در این مطالعه حساسیت، ویژگی و صحت تشخیصی High Resolution CT Scan در آسیب های منیسک بررسی گردید. روش بررسی: در این مطالعه ارزیابی صحت آزمون، 57 بیمار با شرح حال مثبت ضایعه منیسک مراجعه کننده به بیمارستان آیت اله موسوی زنجان در سال 1395-1394 به وسیله تصویربرداری با تشدید مغناطیسی، توموگرافی کامپیوتری با وضوح بالا و آرتروسکوپی بررسی شدند. داده های حاصل از توموگرافی کامپیوتری با وضوح بالا و تصویربرداری با تشدید مغناطیسی نسبت به آرتروسکوپی به عنوان استاندارد طلایی در تشخیص ضایعات زانو مقایسه شد. میزان همخوانی آزمون ها و ضریب توافق کاپا (κ ) محاسبه گردید. یافته ها: از 57 بیمار مراجعه کننده با ضایعه منیسک، 52 نفر (2/91%) مرد و 5 نفر (8/8%) زن بودند. بیشترین میزان بروز ضایعات منیسک در سن 30-21 سالگی بود. در بین علل بروز ضایعات منیسک، ورزش با 9/47%، شایع ترین علت ایجاد ضایعه گزارش شد. در مقایسه با آرتروسکوپی، حساسیت، ویژگی و صحت توموگرافی کامپیوتری با وضوح بالا به ترتیب 7/64%، 55%، 60% و تصویربرداری با تشدید مغناطیسی 2/85%، 50% و 5/77% تعیین شد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج این مطالعه، ویژگی، حساسیت و صحت توموگرافی کامپیوتری با وضوح بالا در تشخیص ضایعات منیسک زانو نسبت به مطالعات پیشین پایین تر بوده است.

زمینه و هدف: گیاه Helichrysum artemisioides، یکی از انواع گیاهان بومی دارویی ایران است که از نظر طب سنتی حایز اهمیت می باشد. هدف از این پژوهش، بررسی ترکیبات شیمیایی اسانس گیاه H. artemisioides، اثرات ضدباکتریایی، سمّیت سلولی و آپوپتوزی آن بر روی رده سلولی سرطانی کولون (HT29) بود. روش بررسی: در این مطالعه تجربی، ابتدا اسانس گیاه H. artemisioides به روش تقطیر با آب به وسیله دستگاه کلونجر استخراج شد، سپس ترکیبات شیمیایی تشکیل دهنده اسانس این گیاه به کمک دستگاه GC-MS شناسایی شدند. در پی آن، اثرات ضدباکتریایی اسانس گیاه بر روی باکتری های پاتوژن و اثرات سمّیت سلولی آن در رده سلولی HT29 با روش های MIC و MTT تعیین گردید. بیان ژن های آپوپتوزی Bax و Bcl2 در رده سلولی HT29 با استفاده از روش Real Time PCR ارزیابی شد. یافته ها: آنالیز GC-MS اسانس گیاه، تعداد 55 ترکیب را نشان داد که بیشترین آن مربوط به Carvacrol (5/12%) و 1R-α-Pinene (5/12%) بود. همچنین اسانس این گیاه، بیشترین تأثیر را روی باکتری های گرم مثبت و کمترین اثر را روی باکتری های گرم منفی داشت. علاوه بر این، اسانس این گیاه دارای سمّیت سلولی mg/ml5/31IC50= روی رده سلولی HT29 بود. نتایج Real Time PCR افزایش بیان ژن Bax و کاهش بیان Bcl2 را به ترتیب به میزان 2/0± 9/2 (05/0p ) و 7/0± 2/0 (05/0p ) نشان داد. نتیجه گیری: با توجه به اثرات ضدباکتریایی و ضدسرطانی اسانس گیاه H. artemisioides، به نظر می رسد این گیاه پتانسیل استفاده در صنایع دارویی را داشته باشد.

زمینه و هدف: در طول سال های اخیر، عوامل متعددی مانند طیف وسیعی از آنتی بیوتیک ها، بیماران مبتلا به نقص ایمنی، شیمی درمانی سیتوتوکسیک و پیوندها خطر ابتلا به عفونت های قارچی را در انسان ها، افزایش داده است. در میان تمام پاتوژن های قارچی، گونه های کاندیدا شایع ترین علت عفونت های قارچی مهاجم باقی ماندند. هدف از این تحقیق، استخراج لیپوپپتیدهای باسیلوس آتروفئوس سویه HNSQJYH170 جدا شده از اصفهان و بررسی اثرات ضد قارچی آن بر علیه انواع گونه های کاندیدا است. روش بررسی: بعد از 72 ساعت انکوباسیون مایع رویی فاقد سلول، به واسطه سانتریفیوژ جمع آوری و با اضافه کردن HCl اسیدی شد. رسوب به دست آمده به واسطه سانتریفیوژ، جمع آوری و محلول متانولی 50 حل شد. سپس فعالیت ضدقارچی لیپوپپتیدها با روش انتشار در چاهک، بر علیه گونه های کاندیدا ارزیابی گردید. همچنین اثر مهاری لیپوپپتیدها در تشکیل لوله زایا در کاندیدا آلبیکنس بررسی شد. یافته ها: هاله عدم رشدی برای گونه های کاندیدا توسط لیپوپپتیدهای حلقوی وجود نداشت. اما مهار تشکیل لوله زایا در 95 درصد از سلول های مخمری کاندیدا آلبیکنس به واسطه لیپوپپتیدهای ناشی از باسیلوس آتروفئوس، مشاهده شد. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد، هر چند لیپوپپتیدهای استخراجی از باسیلوس آتروفئوس قادر به مهار گونه های کاندیدا نبودند، اما مهار تشکیل لوله زایا در 95 درصد از مخمرهای کاندیدا آلبیکنس مشاهده شد. توانایی لیپوپپتیدها در مهار ایجاد لوله زایا در کاندیدا آلبیکنس نشان دهنده این است که این ترکیبات لیپوپپتیدی قادرند از ایجاد بیوفیلم توسط این مخمر بر روی کاتتر و سایر بسترها ممانعت نمایند. بنابراین، این ترکیبات در جلوگیری از تهاجم کاندیدا آلبیکس به مخاط حائز اهمیت هستند.

زمینه و هدف: امروزه سوءمصرف مواد و اختلالات افسردگی، یکی از معضلات و نگرانی های عمده در بسیاری از کشورهای جهان، به خصوص در کشور ایران بوده که خود می تواند عامل بازدارنده رشد و شکوفایی در جامعه باشد. در این پژوهش اثربخشی رفتاردرمانی دیالکتیک به شیوه گروهی بر افسردگی اساسی در افراد مراجعه کننده به مراکز اقامتی و نیمه اقامتی ترک اعتیاد در شهر یاسوج انجام شد. روش بررسی: این مطالعه از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون و گروه کنترل بود. اطلاعات با استفاده از پرسشنامه افسردگی بک (Beak) جمع آوری شد. مداخله گروهی رفتاردرمانی دیالکتیک بر روی گروه آزمایش طی 8 جلسه یک ساعت و نیم، به صورت یک بار در هفته اجرا گردید، اما هیچ گونه مداخله ای بر روی گروه کنترل صورت نگرفت. پس از پایان مداخله از هر دو گروه (آزمایشی و کنترل)، پس آزمون به عمل آمد. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: در این مطالعه، رفتاردرمانی دیالکتیک به شیوه گروهی منجر به کاهش افسردگی اساسی گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل در سطح معنی داری 001/0p< شد. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد رفتاردرمانی دیالکتیک می تواند در کاهش علائم افسردگی اساسی در افراد مبتلا به سوءمصرف مواد (مراجعه کننده به مراکز ترک اعتیاد) به عنوان درمان اصلی و یا کمکی مورد استفاده قرار گیرد.

زمینه و هدف: آترواسکلروزیس، نوعی بیماری قلبی-عروقی(CVD) است که به عنوان مهم ترین عامل مرگ و میر در جهان شناخته شده است. در آترواسکلروزیس، شریان ها به دلیل ورود لیپیدها ضخیم تر شده و دچار التهاب می شوند. مطالعات اپیدمیولوژیکی نشان می دهند علاوه بر فاکتورهای دموگرافیک و آزمایشگاهی (سن، جنس، کلسترول، سیگار، فشارخون، چاقی و دیابت)، عوامل ژنتیکی نیز با پیشرفت آترواسکلروزیس ارتباط دارند. LDL-C به عنوان یکی از مهم ترین ریسک فاکتورها برای بیماری قلبی-عروقی مطرح است. در این مطالعه، ارتباط مقادیر PCSK9 سرمی با sdLDL-C و سایر شاخص های دموگرافیک و آزمایشگاهی بررسی گردید. روش بررسی: این مطالعه به صورت مقطعی بر روی 126 فرد (68 مرد و 58 زن ) انجام شد. غلظت PCSK9 سرمی با استفاده از روش ELISA کمّی ساندویچی، مقادیر sdLDL-C سرمی به روش رسوبی و سایر پارامترهای آزمایشگاهی با روش های رایج اندازه گیری شدند. داده ها به کمک آزمون های آماری کلموگراف-اسمیرونف، رگرسیون خطی پیرسون و آزمون تی تست تحلیل شدند. سطح معنی داری، 05/0p< در نظرگرفته شد. یافته ها: مقادیر PCSK9 با کلسترول تام (001/0, p=3/0=r) و LDL-C (001/0, p=3/0=r)، رابطه معنی داری داشت. علاوه بر این، بین sdLDL-C و sdLDL-C/LDL-C، رابطه معنی دار بود (001/0, p<875/0=r)، ولی PCSK9 با sdLDL-C و سایر پارامترها ارتباطی نداشت. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد تغییرات PCSK9 در ارتباط با پروفایل لیپید است، ولی باوجود اینکه sdLDL-C با پروفایل لیپید ارتباط دارد، تحت تأثیر PCSK9 قرار نمی گیرد.

زمینه و هدف: سن اولین بارداری می تواند تأثیرات مهمی بر روی سرعت تغییرات اجتماعی، روندهای دوره ای باروری و مسائل اقتصادی داشته باشد. در این مطالعه متغیرهای مؤثر بر سن اولین بارداری در مزدوجین شهر بیرجند بررسی گردید. روش بررسی: این مطالعه به صورت کوهورت گذشته نگر (4 ساله) در سال 1394 بر روی 180 زوج بیرجندی که در سال 1390 عقد کرده بودند، انجام شد. ابزار جمع آ وری اطلاعات یک چک لیست متشکل از سؤالاتی، از قبیل تاریخ تولد اولین فرزند (درصورتی که فرزنددار شده باشند)، سال تولد زن و مرد، تحصیلات زن و مرد، شغل زن و مرد (قبل و بعد از ازدواج) و غیره بود. داده ها با استفاده از روش رگرسیون کاکس تحلیل شدند. یافتهها: 2/57% پاسخگویان دارای فرزند و مابقی حذف شدند. میانگین سن مادر در هنگام تولد اولین فرزند به طور متوسط، 19/4± 72/24 سال بود. تحلیل رگرسیون کاکس نشان داد از بین متغیرهای مورد بررسی، سن مرد در هنگام ازدواج، محل تولد مرد، داشتن بیمه، شغل مرد، محل زندگی و شغل زن (قبل از ازدواج) می توانند متغیرهای اثرگذار بر سن اولین بارداری باشند. نتیجه گیری: با توجه به نتایج مطالعه حاضر، بارداری در سنین جوانی عمدتاً در زنانی اتفاق می افتد که از نظر پایگاه اجتماعی – اقتصادی در طبقه پایین جامعه قرار دارند. بنابراین، پیشنهاد می گردد سیاست های تنظیم خانواده در مناطق مختلف شهری به صورت هدفمندتر و با تمرکز بیشتر بر طبقات اقتصادی اجتماعی متوسط به بالا اجرا گردد.

زمینه و هدف: با توجه به شیوع سرطان معده، نقش رفتار در پیشگیری از این سرطان و کارآمدی سازه های الگوی اعتقاد بهداشتی در پیش بینی طیف وسیعی از رفتارهای بهداشتی؛ در مطالعه حاضر به تعیین کارایی سازه های الگوی اعتقاد بهداشتی در پیش بینی رفتارهای تغذیه ای پیشگیری کننده از سرطان معده در دانشجویان دختر ساکن خوابگاه های دانشگاه یزد پرداخته شد. روش بررسی: در این مطالعه مقطعی، 124 دانشجوی دختر ساکن خوابگاه های دانشگاه یزد در سال 1394 با روش نمونه گیری در دسترس (غیرتصادفی) انتخاب شدند. داده ها توسط پرسشنامه محقق ساخته، جمع آوری و با استفاده از آزمون های همبستگی پیرسون، تحلیل واریانس یک طرفه، تی مستقل و رگرسیون خطی چندگانه تحلیل شدند. یافته ها: میانگین سن دانشجویان، 91/2± 39/25 سال بود. 95% نمونه ها موانع زیادی برای انجام رفتارهای پیشگیری کننده ذکر کردند و تنها 1%، رفتارهای پیشگیری را در سطح مطلوب انجام داده بودند. متغیر موانع درک شده توانست 13% تغییرات رفتارهای تغذیه ای دانشجویان را برای پیشگیری از سرطان معده توضیح دهد (13%=r2، 45/7=f، 001/0p<). نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد سازه موانع درک شده، تنها متغیر پیش بینی کننده رفتارهای تغذیه ای در پیشگیری از سرطان معده است. لذا اجرای برنامه های مداخله ای برای کاهش موانع درک شده افراد به منظور پیشگیری از این سرطان ضروری است.

زمینه و هدف: باکتری استافیلوکوکوس اورئوس، عامل اصلی عفونت در بیماران همودیالیزی است. این مطالعه با هدف بررسی میزان شیوع ناقلین استافیلوکوکوس اورئوس در بین بیماران همودیالیزی بیمارستان کامکار همراه با آنتی بیوگرام نمونه های جداشده انجام شد. روش بررسی: در این مطالعه توصیفی، 244 بیمار همودیالیزی (تحت همودیالیز بیمارستان کامکار شهر قم) وارد مطالعه شدند. ابتدا اطلاعات این بیماران از طریق پرسشنامه جمع آوری شد، سپس با استفاده از سواپ استریل، نمونه از عمق وستیبول قدامی بینی تهیه و کشت داده شد. جهت آنتی بیوگرام، از دیسک های ونکومایسین، اریترومایسین، کلیندامایسین، سفازولین، کوتریموکسازول، داکسی سیکلین، ریفامپین، متی سیلین و ایمی پنم استفاده شد. داده ها به کمک آزمون کای دو در سطح معنی داری، 05/0=p تحلیل شدند. یافته ها: در این مطالعه توصیفی، از میان 244 بیمار (141 مرد و 103 زن)، 25% ناقل بینی استافیلوکوکوس اورئوس بودند که از این تعداد، 5/11% مقاوم به متی سیلین و 2/85% حساس به متی سیلین بودند. بیشترین فراوانی (3/46%) در گروه سنی، 60-40 سال مشاهده گردید. بیشترین فراوانی بیماران از لحاظ مدت همودیالیز در گروه 5-1 سال (6/51%) و از نظر نوع بیماری زمینه ای در دیابت (7/30%) گزارش شد. بیشترین فراوانی (8/39%) از لحاظ مدت بیماری زمینه ای در گروه 10-1سال بود. بیشتر بیماران (7/85%) در یک ماه اخیر در بیمارستان بستری نشده بودند و اکثراً (4/82%) آنمیک بودند. بین نتیجه کشت مثبت و میزان هموگلوبین، رابطه معنی داری دیده شد. همچنین بین مدت بیماری زمینه ای و نتیجه کشت مثبت، رابطه معنی دار بود (05/0=p). نتیجه گیری: با توجه به نتایج این مطالعه، درصد قابل توجه ناقلین بینی استافیلوکوکوس اورئوس در بیماران دیالیزی و مقاومت نسبتاً بالای آنها به متی سیلین، ضرورت پیگیری و درمان این بیماران را مطرح می سازد.

زمینه و هدف: آنفلوانزا، یکی از شایع ترین بیماری های عفونی است که تاکنون چندین بار به صورت پاندمی موجب مرگ ومیر و وارد آوردن خسارات زیاد، در کشورهای در حال توسعه شده است. این پژوهش با هدف تعیین پیش بینی کننده های رفتارهای پیشگیری کننده از بیماری آنفلوانزا نوع A در مردم شهر جیرفت براساس الگوی اعتقاد بهداشتی صورت گرفت. روش بررسی: این مطالعه به روش توصیفی-تحلیلی (مقطعی) بر روی 400 نفر از مردم شهرستان جیرفت در سال 1395 انجام شد. نمونه ها به صورت نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. اطلاعات با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته مبتنی بر الگوی اعتقاد بهداشتی، جمع آوری شدند. داده ها به کمک آزمون های ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: از بین رفتارهای پیشگیری کننده از ابتلا به بیماری آنفلوانزا نوع A؛ شستن دست ها با آب و صابون به طور منظم (58% همیشه و 2/24% اغلب) و پوشاندن دهان و بینی هنگام سرفه و عطسه (51% همیشه و 5/27% اغلب) دارای بیشترین فراوانی بود. بین رفتار با آگاهی (206/0r=، 001/0p=)، منافع (308/0r=، 001/0p=)، حساسیت (130/0r=، 009/0p=) و شدت درک شده (248/0r=، 001/0p=)، همبستگی مثبت و معنی داری وجود داشت. سازه های الگوی اعتقاد بهداشتی در مجموع توانستند 15% از واریانس رفتارهای پیشگیری کننده از بیماری آنفلوانزا را پیش بینی کنند که در این میان، منافع درک شده (233/0=𝞫 )، قوی ترین پیش بینی کننده بود. نتیجه گیری: یافته های این مطالعه، کاربرد الگوی اعتقاد بهداشتی را در پیش بینی رفتارهای پیشگیری کننده از ابتلا به آنفلوانزا نوع A هرچند ضعیف، نشان داده است که می توان از این الگو با تأکید بر منافع درک شده در تدوین برنامه های آموزشی و تکنیک های مداخله ای جهت تغییر نگرش و رفتار مردم در این زمینه استفاده کرد.

زمینه و هدف: با توجه به آمیخته شدن طب سنتی با فرهنگ عامه مردم در کشور، همچنین ارتباط بین باورها، اعتقادات مردم هر منطقه با میزان و نحوه کاربرد گیاهان دارویی (تحت عنوان گیاه قوم شناسی)، این مطالعه با هدف شناسایی و مصارف سنتی برخی از گیاهان دارویی در بخش جعفرآباد استان قم صورت گرفت. روش بررسی: این پژوهش به روش توصیفی-مقطعی بر روی 320 نفر از مردم بخش جعفرآباد قم (شامل شهر جعفریه و روستاهای آن) در سال 1394 با استفاده از روش نمونه گیری آسان انجام شد. داده ها به وسیله چک لیست جمع آوری شدند. گیاهان دارویی با استفاده از کتب فلور گیاهی شناسایی شدند. یافته ها: از مجموع 37 گونه گیاهی غالب از 22 خانواده، گیاهان خانواده های Lamiaceae و Asteraceae، بیشترین فراوانی پوشش گیاهی منطقه را تشکیل می دادند. از بین گیاهان دارویی جمع آوری شده، 23% در درمان بیماری های گوارشی به عنوان شایع ترین بیماری ها، 18% برای درمان بیماری های تنفسی، 13% برای رفع سنگ های مجاری ادراری، 10% جهت درمان بیماری های پوست و مو و 2% برای درمان بیمارهای دهان و دندان کاربرد داشتند. درمان بیمارهایی مانند دردهای مفصلی و ناباروری نیز با استفاده از گیاهان دارویی، توسط معدودی از افراد بومی انجام می شد. نتیجه گیری: با توجه به بکر بودن منطقه و عدم مستندات کافی، تاکنون اطلاعاتی در منابع گذشته راجع به خواص دارویی و نحوه به کارگیری گیاهان این منطقه ثبت نشده است؛ بنابراین تحقیقات بیشتر در این زمینه موجب شناسایی گیاهان دارویی جدید شده و فرصتی را برای کشاورزان و مردم محلی فراهم می کند تا بتوانند با کشت گیاهان دارویی، زمینه تجاری سازی آن ها را در منطقه خود فراهم آورند.

زمینه و هدف: بهداشت دهان یکی از مؤلفه های اصلی سلامت عمومی و کیفیت زندگی افراد است. این مطالعه با هدف تعیین آگاهی، نگرش و عملکرد دانشجویان پزشکی و دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی قم در زمینه بهداشت دهان و دندان انجام شد. روش بررسی: در این مطالعه توصیفی-مقطعی، پرسشنامه توسط 152 دانشجوی دندانپزشکی و پزشکی دانشگاه علوم پزشکی قم تکمیل گردید. با استفاده از پرسشنامه، اطلاعات مربوط به سن، جنسیت، آگاهی، نگرش و عملکرد دانشجویان پزشکی و دندانپزشکی در زمینه بهداشت دهان و دندان جمع آوری شد. داده ها با استفاده از آزمون های آماری کای اسکوئر و رگرسیون لجستیک تحلیل شدند. سطح معنی داری، کمتر از 05/0 در نظر گرفته شد. یافته ها: در این مطالعه، میانگین سن دانشجویان، 03/2± 98/20 سال و 50% مرد بودند. به طورکلی، 4/45% از دانشجویان دارای آگاهی بالا و 3/51% نگرش مثبت نسبت به مراقبت های پیشگیرانه دهان و دندان داشتند. در مدل چندمتغیره رگرسیون، پسر بودن با میزان آگاهی پایین، ارتباط معنی داری داشت و ارتباط دختر بودن و تحصیل در رشته دندانپزشکی با نگرش مثبت، معنی دار بود. احتمال استفاده منظم از نخ دندان در بین دانشجویان دختر و دانشجویان دارای آگاهی بالا بیشتر گزارش شد، همچنین آگاهی بالا با انجام چکاپ دندانپزشکی در سال اخیر، ارتباط معنی داری داشت. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد وضعیت دانش، نگرش و رفتارهای خودمراقبتی دانشجویان در زمینه مراقبت های پیشگیرانه دهان و دندان در سطح متوسط قرار دارد و طراحی برنامه های منسجم برای بهبود این متغیرها در ارتقای عملکرد فردی و حرفه ای دانشجویان در زمینه مراقبت های پیشگیرانه دهان و دندان ضروری است.