علوم و فناوری رنگ
سال:1390 | دوره:5 | شماره:3 |تعداد مقالات:11

در این تحقیق خواص نوری ماده رنگزای 4- (2- آمینو اتیلن) آمینو- N – آلیل -1، 8- نفتالیمید (1) و کوپلیمر متیل متاکریلات بررسی شده است. طیف نشری کوپلیمر ماده رنگزا به حالت فیلم نازک در pH های مختلف اندازه گیری شد و به عنوان حسگر فلورسنتی pH درنظر گرفته شد. نتایج نشان داد، شدت نشر فلورسانس فیلم پلیمری با افزایش pH کاهش قابل ملاحظه ای می یابد. همچنین رفتار سولواتوکرومیزم ماده رنگزا با بررسی طیف جذبی و نشری آن در حلال های مختلف انجام شد. خواص فلورسانسی این ترکیب بسیار تحت تاثیر قطیبت حلال می باشد به طوری که در برخی حلال ها با قطبیت خیلی بالا نشر فلورسانس به شدت کاهش می یابد.

در صنایع مختلف، اعمال روغن محافظ بر روی فلزات به صورت موقت برای جلو گ یری از خوردگی فلزات امری متداول است. قبل از اعمال پوشش های آلی بر روی فلزات، این لایه بایستی از روی سطح برداشته شود. متداول ترین روش برای این کار استفاده از شستشوی قلیایی و شستشوی حلالی است. روش های اشاره شده قادر به زدایش کامل روغن از سطح فولاد نرم نمی باشند و همواره مقداری روغن بر روی سطوح باقی می ماند. در این تحقیق اثر روغن باقی مانده بر روی خواص لایه فسفاته با استفاده از میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) و وزن پوشش فسفاته مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان می دهد که روغن باقی مانده، باعث افت یکنواختی لایه فسفاته شده و شکل بلورهای لایه فسفاته را نیز تغییر می دهد. از طرفی وزن پوشش فسفاته با افزایش درصد روغن بر روی سطح کاهش می یابد. همچنین اثر این ناخالصی بر روی خواص فیزیکی-مکانیکی سیستم پوشش های خودرویی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آزمون های خمش، جامی شدن و ضربه، نشان دهنده افزایش خواص کشسانی سیستم های پوششی با افزایش درصد روغن به علت نفوذ روغن به داخل فیلم پوششی می باشد. در صورتی که مقاومت خوردگی سیستم های پوششی با افزایش درصد روغن به علت نقص چسبندگی، کاهش می دهد.

سیستم بینایی بشر قادر به تمیز و تشخیص رنگ های بسیاری می باشد لیکن از دیرباز این موضوع مطرح بوده است که به واقع انسان ها رنگ هایی را که می بینند به چند دسته اصلی تقسیم بندی می کنند و به چه نام هایی می شناسند. در این راستا مهم ترین تحقیقات انجام شده، مطالعات کای و برلین می باشد. آنها ادعا کردند جوامع پیشرفته انسانی اغلب رنگ ها را در 11 گروه اصلی دسته بندی و شناسایی می کنند که شامل سفید، سیاه، خاکستری، قرمز، سبز، آبی، زرد، صورتی، نارنجی، قهوه ای و بنفش می باشد. هدف از این مقاله آشنایی با مفهوم نام گذاری و دسته بندی رنگ و بررسی آزمایشات و نتایج ارائه شده در این ارتباط می باشد. به این منظور نظریات مختلف درباره دسته بندی و نام گذاری رنگ، تقسیم بندی فضا رنگ به مجموعه فازی به منظور دسته بندی رنگ ها، تشکیل مراکز تحقیق WCS و MACS، آزمایش های انجام شده برای نام گذاری رنگ ها، ماتریس رنگ، تجزیه و تحلیل داده های نام گذاری رنگ، نمونه هایی از زبان های WCS و نام گذاری رنگ به طور عمومی برای تمام زبان ها مورد بررسی قرار می گیرد.

در این پژوهش از روش سل- ژل کلوییدی در حلال آبی برای تهیه رنگدانه صورتی آهن زیرکون استفاده شد. مراحل تشکیل فاز زیرکون با انجام آزمون های XRD، FTIR و STA مورد بررسی قرار گرفت تا سازوکار تشکیل این رنگدانه به دست آید. همچنین نقش کاتالیستی آهن در تشکیل زیرکون با مقایسه ساختاری نمونه حاوی 30 درصد آهن با نمونه بدون آهن بررسی و مشخص شد که این عنصر تشکیل زیرکون را به شدت تشدید می کند. در ادامه اثر میزان آهن مصرفی در ویژگی های ساختاری رنگدانه مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد که سازوکار تولید فاز زیرکون در نمونه های با درصد آهن بیش از 20 درصد متفاوت با نمونه های با درصد کمتر آهن است. نتایج نشان داد که در مورد نمونه های با درصد آهن بالاتر از 20 درصد، مرحله تبدیل زیرکونیای تتراگونال به مونوکلینیک پیش از تشکیل زیرکون حذف می شود که این موضوع می تواند ناشی از باز شدن بیش از حد ساختار زیرکونیای تتراگونال و وقوع ساز و کار هدوال باشد. در نهایت ویژگی های رنگی رنگدانه های تولیدی در سیستم CIE-Lab تعیین گردید.

در سال های اخیر مطالعات فراوانی بر روی محیط های کشت مناسب رشد قارچ موناسکوس پرپورئوس به منظور ایجاد شرایط مناسب در فرآیند افزایش تولید رنگینه، صورت گرفته است. در این پژوهش میزان تولید رنگینه و بیوماس توسط موناسکوس پرپورئوس (DSMZ 1603) با استفاده از سه سطح نیترات سدیم (1.5، 3 و 4.5 گرم در لیتر) 5 سطح ساکارز (75، 100، 125، 150 و 175 گرم در لیتر) در قالب طرح فاکتوریل و پنج سطح سولفات روی (0، 5، 10، 15 و 20 میلی گرم در لیتر) در قالب طرح کاملا تصادفی بررسی شد. تیمارهای کشت شده در محیط مایع درون انکوباتور شیکردار در دمای 25 درجه سانتی گراد و 120 دور در دقیقه قرار گرفتند. بر اساس نتایج، تولید رنگینه ها با افزایش سطح ساکارز به طور معنی داری افزایش یافت اما با افزایش سطح نیترات سدیم افزایش معنی داری نداشت. بیشترین تولید رنگینه درسطح 175 گرم در لیتر ساکارز همراه با 3 گرم در لیتر نیترات سدیم، مشاهده شد. علاوه بر این بیشترین مقدار بیوماس در غلظت 175 گرم در لیتر ساکارز همراه با 4.5 گرم در لیتر نیترات سدیم مشاهده گردید. همچنین نتایج نشان داد، تولید رنگ با افزایش سطح سولفات روی به طور معنی داری کاهش می یابد به طوری که بیشترین مقدار تولید رنگینه ها در تیمار بدون سولفات روی به دست آمد.

در این تحقیق رنگبری دو رنگزای متال کمپلکس زرد و اسیدی مشکی (Acid Black 26 و Acid Yellow 59) از پساب های نساجی به روش انعقاد الکتروشیمیایی با استفاده از الکترودهای آلومینیومی در سیستم های یک جزئی و دو جزئی انجام گرفته است. عوامل موثر بر فرآیند رنگبری مانند هدایت الکتریکی، چگالی جریان، غلظت اولیه رنگزا و pH بررسی شد. در تحلیل سیستم های دوجزئی توسط اسپکتروفوتومتر قانون بیر لامبرت به کار رفت و اندازه گیری جذب در دو طول موج برای هر نمونه منجر به محاسبه دقیق غلظت و ضریب خاموشی هر جزء در طول موج حداکثرشان شد. داده ها نشان دادند که چگالی جریان تاثیر مثبتی روی بازده رنگبری دارد. همچنین مشخص شد که افزایش هدایت الکتریکی تاثیر زیادی روی بازده رنگبری ندارد اما سبب کاهش ولتاژ سل می شود. نتایج نشان داد که داده های به دست آمده برای سیستم های یک جزئی و دو جزئی، بسیار به هم نزدیک هستند و بنابراین، انعقاد الکتروشیمیایی یک روش موثر برای رنگبری رنگزا در سیستم های یک جزئی و دو جزئی می باشد.

تیتانیم دی اکسید از جمله پرمصرف ترین رنگدانه ها است که صرفا از منابع معدنی تهیه شده و بالاترین مصرف را در میان رنگدانه های سفید و رنگی در صنایع مختلف داشته و در کشور ایران سالانه به مقدار هزاران تن مصرف می شود. در این تحقیق سعی بر آن شده است تا کارایی دو نمونه رنگدانه جدید سنتز شده بر پایه استفاده از مواد معدنی و آلی جهت جایگزینی تیتانیم دی اکسید مورد نیاز در تهیه خمیرهای چاپ منسوجات مورد ارزیابی قرار گیرد. آزمون ها و مشاهدات انجام شده حکایت از قابلیت مناسب رنگدانه های سفید تولید شده برای جایگزینی تیتانیم دی اکسید از خمیرهای چاپ منسوجات داشته اند. ثبات های مالشی، شستشویی و نوری رنگدانه های آلی و معدنی جایگزین بسیار خوب بوده و رنگدانه سفید معدنی از پایداری حرارتی بالا حتی تا 600 درجه سانتی گراد برخوردار بوده و رنگدانه سفید آلی نیز تا دمای 190 درجه سانتی گراد از پایداری مناسبی برخوردار بوده است.

در این تحقیق، نانوکامپوزیت هیبریدی جدید حاوی نانوذرات تیتانیوم دی اکسید اصلاح شده با فلز آهن و رنگدانه آلی تترا ایزوایندول سنتز و شناسایی شد. مشخصه یابی و شناسایی نانوذرات اصلاح شده و نانوکامپوزیت هیبریدی سنتز شده با به کارگیری آزمون های پراش اشعه (X (XRD، طیف سنجی FT-IR، آزمون EDX، آزمون تعیین سطح ویژه BET، طیف سنجی انعکاسی، گرماسنجی هم زمان (TG،DTA) و میکروسکوپ الکترونی عبوری (TEM) انجام شد. نتایج حاصل تشکیل نانوکامپوزیت هیبریدی حاوی نانوذرات تیتانیوم دی اکسید اصلاح شده و رنگدانه آلی تترا ایزوایندول با فاز خالص آناتاز را تایید می کند. میکروگراف TEM اندازه ذرات نانوکامپوزیت هیبریدی را در حدود 25 nm نشان داد. انرژی شکاف نوار نانوکامپوزیت هیبریدی حاصل 2.53 eV به دست آمد که در مقایسه با نانوذرات تیتانیوم دی اکسید اصلاح شده (3.10 eV) و تیتانیوم دی اکسید خالص (3.66 eV) کاهش قابل توجهی داشته است. در نتیجه، نانوکامپوزیت هیبریدی سنتز شده به دلیل دارابودن لبه جذب در ناحیه مرئی برای کاربردهای نوری فتوکاتالیستی و فتوولتایک تحت تابش نور خورشید بسیار مناسب است.

در این تحقیق، کارایی فرآیند انعقاد با استفاده از سه منعقد کننده پلی آلومینیوم کلراید (PACl)، آلوم و کلرید آهن (III) در حضور کمک منعقدکننده های پلی الکترولیت آنیونی و کائولین بر روی پساب سنتتیک حاوی رنگزای راکتیو آبی 19 در مقیاس آزمایشگاهی مورد مطالعه قرار گرفت. تاثیر عوامل موثر بر بازده فرآیند تصفیه مانند pH، غلظت ماده منعقدکننده، غلظت اولیه رنگ و حضور کمک منعقدکننده ها بررسی گردید. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که محدوده pH بهینه برای حذف رنگزا توسط سه منعقدکننده برابر pH خنثی می باشد. تحت این شرایط غلظت بهینه برای PACl، آلوم و کلرید آهن (III) به ترتیب برابر 200، 300 و 400 میلی گرم در لیتر با بازده های حذف به ترتیب 91، 92 و 81 درصد کسب گردیده است. افزودن پلی الکترولیت به عنوان کمک منعقدکننده به همراه کلرید آهن (III) بازدهی فرآیند را به مقدار ناچیزی افزایش داده است. در صورتی که افزودن پلی الکترولیت به همراه آلوم و PACl به مقدار جزئی بازدهی را کاهش داده است. اضافه کردن کائولین به عنوان کمک منعقدکننده به همراه PACl حدود 5% بازدهی فرآیند را افزایش داده است. در حالیکه اضافه کردن کائولین به همراه آلوم بازدهی حذف را به شکل ناچیز کاهش داده است. در مورد کلرید آهن (III) نیز افزودن کائولین نقش موثری در بازدهی فرآیند ندارد. در نهایت، با توجه به نتایج فوق الذکر، انعقاد می تواند به عنوان یک روش جایگزین برای تصفیه فاضلاب های حاوی رنگزای راکتیو باشد.

در این تحقیق، از مخروط کاج برای جذب رنگزای اسیدی زرد 36 (AY36) و رنگزای اسیدی قرمز 73 (AR73) در محلول آبی استفاده شد. عامل های موثر بر حذف رنگزا مثل غلظت اولیه محلول رنگزا، pH، زمان تماس، نمک های معدنی و غلظت جاذب در دمای C°25 بررسی گردید. مطالعه در مورد سطح مخروط کاج با طیف گیری زیر قرمز (FTIR) انجام گردید. مطالعه عامل های موثر بر حذف رنگزا نشان داد که با افزایش غظت رنگزا و pH میزان حذف رنگزا توسط جاذب کاهش یافت و با زیاد شدن مقدار جاذب، بازده حذف رنگزا توسط جاذب افزایش یافت. همچنین نتایج نشان دادند که افزودن نمک های معدنی به محلول رنگزا باعث کاهش عملکرد جاذب گردید. مدل شبه مرتبه اول و شبه مرتبه دوم برای بررسی سینتیک داده ها استفاده شد.داده های تجربی حاصل از هر دو رنگزا مطابقت بهتری را با مدل سینتیک شبه مرتبه دوم نشان دادند. ایزوترم حالت تعادل برای رنگزای اسیدی زرد 36 و اسیدی قرمز 73 با مدل های جذب فروندلیش و لانگمیور بررسی گردید. نتایج نشان داد که رنگزای اسیدی زرد 36 از ایزوترم لانگمیور و رنگزای اسیدی قرمز 73 از ایزوترم فروندلیش تبعیت می کند. در نهایت آزمایشات واجذب برای بررسی فیزیکی یا شیمیایی بودن برهم کنش بین رنگزا و جاذب انجام گردید. مقادیر زیاد واجذب برای رنگزای اسیدی زرد 36 و اسیدی قرمز 73 در مقادیر pH قلیایی، حاکی از جذب فیزیکی رنگزا توسط جاذب می باشد. بررسی نتایج این تحقیق نشان داد که مخروط کاج می تواند به عنوان یک جاذب طبیعی بسیار ارزان برای حذف رنگزا از پساب های رنگی نساجی به کار رود.